#################################################### MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0 Catalog number: M00364 Uniform title: āryamañjuśrīmūlakalpam Part 2 Editor : T. Gaṇapatiśāstrī Description: Trivandrum Sanskrit Series No. 76 Notes: Data-entered by the staff of Muktabodha under the direction of Mark S. G. Dyczkowski. Revision 0: Oct. 2, 2016 Publisher : Government Press Travancore Publication year : 1922 Publication city : Travancore Publication country : India #################################################### p. 253) || śrīḥ || āryamañjuśrīmūlakalpam | (dvitīyo bhāgaḥ |) atha trayoviṃśatitamaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | asti mañjuśrīḥ ! tvadīyakalpavisare śabdagaṇanānirdeśaṃ nāma vivarttanam | śṛṇu sādhu ca suṣṭhu ca manasi kuru | bhāṣiṣye'ham || evamukte bhagavāṃ mañjuśrīḥ kumārabhūto utthāyāsanādekāṃśamuttarāsaṅgaṃ kṛtvā dakṣiṇaṃ jānumaṇḍalaṃ pṛthivyāṃ pratiṣṭhāpya yena bhagavāṃstenāñjaliṃ praṇamya triḥ pradakṣiṇīkṛtya bhagavataścaraṇayornipatyotthāyaivamāha - tat sādhu bhagavāṃ nirdiśatu | śabdajñānagaṇanānirdeśaṃ nāma dharmaparyāyaṃ śrutvā sarvamantracaryānupraviṣṭānāṃ sattvānāṃ ca sarvaśabdagaṇanājñānaṃ tad bhaviṣyati sarvasattvānāṃ sarvamantracaryānupraviṣṭānāṃ ca hitodayaṃ sukhāvahaṃ sarvaśabdagaṇanāsamatikramajñānaṃ tad bhagavāṃ arthakāmo hitaiṣīṃ sarvasattvānāmarthe bhāṣayatu || atha bhagavāṃ śākyamunirmañjuśriyasya kumārabhūtasya sādhukāramadāt | sādhu sādhu mañjuśrīḥ ! yastvaṃ tathāgatametametamarthaṃ sattvasattvārthasampadaṃ prati prastitavyaṃ manyase | tena hi tvā mañjuśrīḥ ! śṛṇu nirdekṣyāmi || atha khalu mañjuśrīrbhagavatā kṛtābhyanujñātastatotthāya sve āsane niṣaṇṇo'bhūd dharmaśravaṇāya bhagavantaṃ vyalokayamāno || atha bhagavāṃ śākyamuniḥ sarvāvantaṃ śuddhāvāsabhavanaṃ baddhacakṣuṣāmavalokya sarvaśabdagaṇanāsamatikramāspandanā nāma samādhiṃ samāpadyate sma | samanantarasamāpannasya bhagavataḥ nīlapītāvadātamāñjiṣṭhasphaṭikavarṇādayo mahāraśmijālaprabhāmaṇḍalā niścaceruḥ | niścarya ca samantāt sarvasattvānāṃ sarvalokadhātuṃ mahatāvabhāsenāvabhāsya sarvasattvabhavanāni p. 254) ca sarvanarakatiryakpretāyāmalaukikāṃ asurabhavanāṃ avabhāsayitvā mahāduḥkhavedanāṃ pratipraśrutya punareva bhagavataḥ śākyamuneḥ kāyāntarddhīyante sma || sarvasattvāṃ samprabodhya bhagavānevamāha - atha śabdavidaṃ jñānaṃ bādhyaṃ dharmārthapūjitam | gaṇanāṃ caiva lokajño bhāṣire madhurāṃ girām || bādhyāt padato jñeyaṃ padaṃ bādhyasubhūṣitam | dhātustenātivistāraṃ pratyayāntaṃ kriyodbhavam || liṅgaṃ śabdata jñeyaṃ na liṅgaṃ śabdavarjitam | śabdaliṅgasamudbhedā nīta dharmārthayoḥ || nānā neyaṃ śabda ca jñānaṃ na śabdaṃ jñānayojitaḥ | jñānaśabdācca yo bhāvaḥ sa śabdo tattvārthayojanaḥ || pratyayā hetutā jñeyā pratyayo hetumudbhavaḥ | pratyaye tu tadā hetau kriyāyogavibhāvinī || dhāraṇā vā tado hyuktā āśrayo pratyayo vidā | dhātupratyayayogena śabdo dharmārthayojakaḥ || na śabdo arthato jñeyaṃ na śabdādarthamiṣyate | arthapratyayayogena sa śabdo śabdavidhairvidāḥ || bahudhā dhātavo proktā pratyayāśca tadāśrayā | yaṃ pratītya tadā śabdā vibhejuste varāśrayā || yena śabdavido vidyā mantrā tattvārthabhāṣitā | na tāṃ śabdavadavagacchenmantrāṇāṃ pratyayairvinā || notpadyante tathā mantrā vinā pratyayamāśrayā | na tāṃ didṛkṣu sarvatra mantrāṃ pratyayato śivām || arthapratyayatāṃ śūnyāṃ dhātavaiśca vivarjitām | na tāṃ viddhi saṃyogaṃ liṅgavākyārthasammatam || 5, p. 255) na liṅge gati nirdiṣṭā hetupratyayadhātujā | tathāśvayojitā siddhirliṅgo dharmārthayojitā || gatideśakriyāniṣṭhaṃ padaṃ vākyamataḥparam | citratvamativā śabde yo vācamavasṛjet sadā || na śabdādarthaniṣpattirliṅgeṣveva tu yojitā | mūrddhajaṃ kathitaṃ śabdaṃ huṅkārārthabhūṣitam || sarvaṃ pratyayadāśritya āśrayaṃ ca vināśraye | tālvoṣṭhapuṭo vākya āśrayodbhāvane pare || śaminādāśrayate jñeyaṃ yuktiravyabhicāriṇī | matistattva tathā dhāto vistārāmarthabhūṣitā || dhātuḥ karoti saṃyogaṃ pratyayārthāttu liṅgitaḥ | dāntyaṃ tālavaścaiva oṣṭhaṃ śābdamataḥparam || ṛjikṣu sarvato lokāṃ visargāṃ dhātuceṣṭitām | gatimantraprabhāvena āśrayāntāṃ nibodhatām || gatimeva sadā mantrā dhātupratyayajā matā | ubhau tāṃ śabdaniḥpattiṃ pratyamādāśrayaḥ smṛtaḥ || vibhajya bahudhā mantrāṃ sadbhāvāgamaniśriyām | vibhaktiyonijā hyeṣā śabdā mantrāśca sarvataḥ || jñeyā vibhajatyarthe pūjitāstathā | ekadvikasamāyogāt trikasaṅkhyārthasaptamam | asaṅkhyādaṣṭādhikā jñeyā mānuṣāṇāṃ nibodhitā || ādhāraṃ jñeyamityāhurmantratantrārthapūjane | saptame vidhinirdiṣṭā mantrasiddhiṣu jāpinām || saptamarthārthato jñeyā saptamasya kramo yathā | vividhaṃ kramanirdeśaṃ saptamyartheṣu yojayet || mantrāṇāṃ ṣaṣṭhayo khyātā samūhāvayavāstathā | sambandhāddhi mantrāṇāṃ liṅge dve niyojitā || 6, p. 256) vikāraṃ bahudhāstasya ṣaṭprakāraṃ nigadyate | strīṣu saliṅginī ṣaṣṭhyā aṣṭamantreṣu yojayet || pañcaprakārā ye mantrā pañcamarthārthayatnatā | napuṃsakaliṅgamantrārtho ukto dharmārthavarjitā || ye tatra nisṛtā mantrā apādānārthayojitā | sarveprāṇaharāḥ smṛtāḥ | mūrdhnaśabdasamāyogānniḥsṛtā oṣṭhadantayoḥ || jihvā niṣpīḍitā ye'tra śabdaprāṇāparodhikā | samapratyayaśāntā te śamidhātusayojitā || prapannāsakarāntānāṃ astyayanetra yojayet | puṣṭyārthā dhātavo ye tu śabdāḥ pratyayārthasuśobhitā || tāṃ viduḥ puṣṭikarmeṣu apādāneṣu yojitāḥ | vibhajya yaṃ sthānaṃ ye'nye parikīrttitāḥ || śabdākṣaravipuṣṭā te dhātu vikasate sphuṭā | puṃskaliṅgā tathā mantrā mahāprabhāvarthayojitā || caturthasaṃvibhaktibhyāmakṣaraṃ mātrabhūṣitam | pavarge kathitaṃ hyagra pravaraṃ sarvakārmakam || rephapratyayasamodbhūtaṃ ukārāvatha śobhanam | madhyacihnaṃ visargaṃ ca bhakāraṃ gatibhūṣitam || viduḥ pravaraṃ śabdaṃ sarvakarmārthasādhanam | niyataṃ naiṣṭhike vartma bodhisattve niyojite || anuttaraṃ śabdamityāhuḥ mahābodhipathaṃ patham | yaṃ japaṃ mānuṣo kṣipraṃ sarvamantrā prasādhayet || pañcamārthamataḥ prokto akṣaramekacihnitam | antajaṃ pavargemamakārāntaṃ viduḥ sadā || dvitīyaṃ lokamukhyaṃ tu śabdamityāhu mānavā | na tu śabdasamāyogā niḥsargāntavibhūṣitam || 7, p. 257) jajñe yā pravaro mantro utkṛṣṭo śabdayonijo | buddho lokaguruḥ śreṣṭhaḥ chatroṣṇīṣeti lakṣyate || ante takāravarge tu kathitā lokaguro trikam | mantrā sarvataḥ hyagrye saśabdo lokapūjito || akārāntaṃ vibhaktārthaṃ visargantaṃ vibodhitam | madhyaliṃ * (?) saśabdāntaṃ antaṃ śabdavibhūṣitam || taṃ viduḥ śabdamutkṛṣṭaṃ mantraṃ devapūjitam | pañcamārthe niyuktā ye saṅkhye gaṇanodbhave || vibhaktapañcame hyete vibhaktyārthasupañcamā | anantā kathitā mantrā anantā jinabhāṣitā || mantrā uṣṇīṣā jinamūrddhajā | anantā śabdavido jñeyā śabdāḥ sarvārthasampadāḥ | catuḥṣaṣṭiparopetaṃ mantraṃ śabdayojitam || sa śabdā sarvataḥ śreṣṭho pavarge yaḥ caturaṃ padam | caturmakārasaṃyogāḥ ante niḥprayojitā || saśabdā mantramukhyāstu chatrasaṃjñārthasādhakā | caturthagaṇanā proktā vibhaktiḥ śabdayonijāḥ || sampradānārthamantrāṇāṃ dviliṅgādāśrayatāṃ gatāḥ | kathitā abjine mantrā puṣṭyamarthārthasampadā || caturtha kathitā mantrā catuḥprakārā niyojitā | caturakṣaraśabdānāṃ mūrdhamūṣmātha tālavam || kathitaṃ śabdanirdeśe tṛtīye samprayojayet | vikāsārthaṃ sphuṭadhātūnāṃ pratyaye liṅge'tha yojayet || prathame ante ca yaḥ śabdo sa śabdo lokapūjito | varo mantro pradhānākhyo sanniyojito || sa śabdo puṣṭino hyukto abdaketusamudbhavo | trānto trikasamāyogo madhyānto'tivarṇito || 8, p. 258) sa śabdo lokamukhyo'sau pravaro arthato sadā | dhātvopetaṃ sadākālaṃ samārthe taṃ prayojayet || uṣasame ca tadā vavre dhātuṃ tāṃ nibodhatām | madhurākṣarasampanno utvaṃ tāṃ puṃsi yojitām || sa śabdo lokamagro'sau vravaro mantramucyate | catuṣṭyāṃ tamakṣaraṃ varjye dvitīyāyā parikīrtitā || sa jñeyo śāntikāmyārthaṃ pravaro buddhabhāṣito | tṛtīyo oṣṭhapuṭoṣmāṇaṃ pratyayārthāntavarjitam || puṣṭiliṅge sadā yukto bhūdhāto ntayojito | ūrdhvacihnaṃ tatho bhrāntaṃ sa mantro buddhabhāṣito || tṛtīye vibhaktimāsṛtya yo'rtho bhūtisaśabdayoḥ | ādyā varṇato grāhyāgrā śāntikā pauṣṭikodayā || dvitīyaṃ karmaṇi proktaṃ tṛtīyā karaṇe stathā | ubhayo vibhaktayo jñeyaṃ saśabdo mantrarāṭ smṛtaḥ || prathamaṃ karmamityāhuḥ kartā yaḥ svatantrayoḥ | jinābjakuliśe mantre mantranāthā hitāstathā || hite vibhaktyantā sarvato jñeyā pratyayāntāśca dhātujā || saliṅgamarthato jñeyaṃ vākyāt padayodbhavet | mantrāḥ kathitamukhyāstu vibhoḥ jinajā surāḥ || jinābjakulayormantrā vajriṇe laukikāstathā | marthavataḥ dhātuṃ parigṛhṇāti saṅkramām || udāttānudāttāścaiva sūcitā jñeyārthasādhanā | mantrā liṅgagatāntā ca madhye hutvā tathodyatāḥ || anādinidhanaṃ chabdaṃ tanmantrāṃśca yojayet | nivāntā kalamantāśca rephayuktāśca vistarā | bādhyārthapadayormadhye yo liṅgacchavicchrutam || 9, p. 259) taṃ liṅgaṃ svaritopetaṃ kṣipraṃ mantreṣu yojayet | pūrvānupadayo kālakriyāśaktiṣu yujyate || padayormadhyaniḥṣpattiḥ yo'rtho sa śabdaviśrutaḥ | tasmāt taṃ parijñeyārthaṃ surūpaṃ rūparṇitam || phalārthe niṣpadaśreyaṃ sa mantro buddhabhāṣitaḥ | abhāvasvabhāvato kālaṃ svabhāvataśca parikīrtyate || tayornijarayaṃ śāntaṃ padadharmārthabhūṣitam | vākyaṃ parato śreyaṃ śāntamarthākṣaraṃ śubham || yaṃ jñeyo mantribhirmantrā praśastā buddhabhāṣitā | itimekākṣaraṃ brahmaṃ oṃ śabdārthabhūṣitam || jñeyā rūpiṇaḥ śubhro praśasto maṅgalāvaho | kalyāṇārthakaro hyukto praśasto maṅgalānvito || ukto lokanāthaistu sa mantro mukhyato smṛto | vividhārthāśca śabdamukhyāśca mukhyaśabdā parestathā || sa śabdo dharmiṇaḥ śreyo kriyākālakramoditā | ādityavaṃśāt te mantrā dīptiśabdārthabhūṣitāḥ || jvalante pāvake mantrā saumyāsaumyākhyayojitāḥ | surūpā saumyacittāśca nakṣatrābhidhārmiṇo sadā || candre'smiṃ uditā mantrāḥ śabdaiścandrākṣaroditaiḥ | śucayo nirmalā proktā akṣarā ekajā parā || amātrasahavikhyātā cāruvarṇā maharddhikā | mantrā agravarā proktā uṣṇīṣā jinasūnubhiḥ || vividhākārayogāstu yogatuṣṭiriva sthitā | prasannā śucayo nityaṃ pratyekārhathabhāṣitā || pratyekabuddhayormantra praśasto śāntikarmaṇe | svāhāvasānayormantrā oṅkārārthapujitaḥ || 10, p. 260) ekadvikasaṃjñā so sa mantro sarvakarmasu | śreyasaiva sadā yojyā pratyekajinamudbhavo || nantaḥ sahito jñeyaḥ pūrvadāścāntamadhyamam | bahuliṅgino mantrā bahumantrārthamakṣarā || bahudhā dhātavo hyete * * (?) ṣāntā nibodhitā | mantrāṃ tāṃ tu vai siddhiḥ tavarge mādimakṣaram || rephāntaṃ āditaḥ tāḍayenmantrābjasambhavāḥ | tāraya duḥkhitāṃ sattvāṃ karuṇaiṣamāvalokite || sā vai tāramukhyā tu anantā mantrā hi vai ture | tvaryācchabdayormadhye pavarga māmakī smṛtā || pavarge devaṃ vikhyātā kulamātārthasādhanī | sitacihnā prasiddhārthe devī ṣaṇḍaravāsinī || tārā tu kathitaṃ pūrvaṃ rakṣo'rthe tāṃ prayojayet | lakārabahulo yodhargacchabdāntaṃ te trayodbhavam || jināṅgamasṛjaṃ śabdaṃ devī locanamucyate | śabdamarthākṣaraṃ siddhiḥ sarvamantreṣu yojayet || kulamātrāprasiddheyaṃ jinavajrābjasarvataḥ | sarvamantreṣu prayoktavyā pūrvamādita śāntaye || locanā bhuvi vikhyātā mantrāgrā tatra sādhanī | yataḥ sarvamiti jñeyaṃ ādimantreṣu yojayet || prasiddhyarthaṃ ca mantrāṇāṃ ātmarakṣārthakāraṇam | saprasiddhā sarvato jñeyā devīṃ taṃ jinalocanām || anekākārarūpāstu mantrā sa śabdate sadā | ādimadhyeṣu varṇeṣu catuṣaṣṭyākṣareṣu ca || sarvatra sarvavarṇeṣu mantrāṃ tantrāṃśca yojayet | ādimeṣu ca sarvatra tavargā tacca varṇayoḥ || 11, p. 261) sarve śāntinaḥ proktānāṃ tridhā prayojayet | takārāt prakṛtivarṇeṣu lakārāntā sarvayonijā || te maya pauṣṭikā varṇā tadanye cābhicārukāḥ | te punaḥ trividhā jñeyā krūraśāntikapauṣṭikāḥ || tathā te triḥprakārāstu tathā hyuktā tridhā tridhā | yogasamāyāmā anantā te punastridhā || saumyāṃ akṣarāṃ viddhi śāntaye taṃ viyojayet | varadā hyakṣarā kecinmadhyamā puṣṭihetukā || raudrāṃ pāpakarāṃ jñeyāṃ hakārāntāmakṣarāṃ parām | evametat prayogeṇa śabdaiścāpi subhūṣitām || anantāṃ hyakṣarāṃ viddhi anantā mantradevatāḥ | evametena yogena anantāṃ mantrāṃśca yojayet || taṃ vidurmantrarājānaṃ puṃskaṃ sarvārthasādhakam | ekārasahito yo varṇaḥ sa śabdo mantrabhūṣitaḥ || napuṃsakaṃ taṃ vidurmantraṃ madhyakarmeṣu yojayet | ikārasahito yo varṇaḥ sa mantro vidyate kīrtyate || sā strītare mantreṣu prasiddhā kṣudrakarmasu | te tridhā punaḥ sarve'tra nānāśabdavibhūṣitāḥ || tridhāṃ tāṃ trividhāṃ sarvāṃ sarvakarmeṣu yojayet | pulliṅgasaṃjño yo vākyo puruṣo'rtho sarvato mataḥ || taṃ viduḥ puruṣamantraṃ vai sarvakarmeṣu yojayet | napuṃsakaliṅge yo mantraḥ tāṃ viddhi napuṃsakam || kuryāt sarvakarmeṣu sarvasaukhyasukhodayam | strīliṅgasaṃjño yo mantraḥ tāṃ viddhi sadā striyam || sarvakarmakarā te'pi nityaṃ rakṣeṣu yojayet | anantakarmakarā mantrā anantārthā śabdayonayaḥ || 12, p. 262) vividhā śabdamukhyāstu nānātantramantrayutām | tathaivācare kṣipraṃ mantrā siddhyantyayatnataḥ || kathitaṃ śabdavijñānaṃ sarvamantrārthasādhanam | * * * * * (?) gaṇanaṃ kīrtyate budhaiḥ || jāpināṃ hitakāmyārthaṃ tāṃ tu viddhi divaukasāḥ | etadvikasamāyogā * (?) yāvacchatamucyate || daśaguṇaṃ pañcakāṃ viṃśat sahasraṃ taṃ nibodhatām | daśasāhasriko saṅkhya ayuteti parikīrtyate || daśāyutāstathā nityaṃ prayutaṃ lakṣamucyate | lakṣasāhasriko koṭiḥ sthānārbudaṃ smṛtam || daśārbudo nirbudo jñeyaḥ samudraṃ ca tataḥ pare | daśo'nyat sāgaro jñeyastā daśārthe samudyataḥ || akṣobhyaṃ pare vindyānniḥkṣobhyaṃ ca tataḥ pare | devarāṭ sarve vivāhaṃ kīrtyate budhaiḥ || adhikā daśa tare tasya khaḍgamityāhu vāṇijāḥ | nikhaḍgaṃ tad vidurmantrī nikhaḍgaṃ cāpi khaḍginam || tataḥ pareṇa śaṅkhaṃ vai saṅkhyā tasya pareṇa tu | sā mayā gaṇite jñeyā mahāmāyanipaścimā || asaṅkhyā yā vidurmartyā tato'nye devayonijām | daśārdhaguṇitā sarve sārdhā ca daśayojitāḥ || tataḥ pareṇa śakyaṃ vai aśakyaṃ cāpi durjayam | arcitopacitaḥ sthāne dṛṣṭisthānaṃ vidurbudhāḥ || tato kṛṣṭinikṛṣṭiśca anantānantayonijā | tataḥ pareṇa buddhānāṃ jñānaṃ śrāvakakhaḍginām || buddhaputra mahātmāno ye'pi tattvavido surāḥ | anantā gatayo hyeṣāṃ gaṇanaṃ sthānamuttamam || 13, p. 263) anantajñānināṃ sthānaṃ nātra bhūtalavāsinām | kathitaṃ gaṇite sthānaṃ gaṇitajñaistu mantribhiḥ || mantrasiddhyarthayuktānāṃ japakāle niyojanām | pramāṇaṃ gaṇite jñeyaṃ mantrajāpārthakāraṇā || saṅkhyāgrahaṇapramāṇaṃ vā vidhiyukto'rthajāpinām | asiddhā praviśe vindhyaṃ siddhamantro vraje hitam || tathā haimavataṃ śailaṃ siddhamantro vrajet sadā | yatheṣṭaṃ gamanaṃ tasya siddhamantrasya dehinaḥ || asiddho himālayaṃ gacched yadi mantrī jāpakāraṇāt | na sehuḥ duḥsahaṃ sainyaṃ sarvadvandvāṃ ca śītalām || svalpaprāṇā svalpaprayogācca mūlyasiddhiḥ samoditā | bahupuṣpaphalopetaṃ vindhyakukṣinitambayoḥ || bheje mantrasujaptarthaṃ tasmāt vindhyaṃ tu bhūdharam | pūrvasevetsadā vindhyo nirdiṣṭo japakāraṇāt || tasmāt siddhiṃ vijānīyād vindhyādrergirigahvare | gaṅgādakṣiṇato bhāge sarvaṃ vindhye prayojayet || uttarato bhāge himavantaṃ vinirdiśet | tasmāt sādhayenmantrāṃ yatheṣṭaśucayoditām || siddho himavāṃ gacche siddho vindhyanitambayoḥ | girigahvarakūleṣu guhāvasathamandire || taṭe saritpaternityaṃ sati kūleṣu vā | sarvatra sādhayenmantrāṃ yathā tuṣṭikaraṃ hitamiti || mahāyānavaipulyasūtrād bodhisattvapiṭakāvataṃsakādāryamañjuśriyamūlakalpāt ekaviṃśatitamaḥ śabdajñānagaṇanānāmanirdeśaparivartapaṭalavisaraḥ parisamāpta iti | 14, p. 264) atha caturviṃśatitamaḥ paṭalavisaraḥ | atha bhagavāṃ śākyamuniḥ sarvanakṣatragrahatārakajyotiṣāṃ sarvalokadhātuparyāpannānāṃ sarvadigvyavasthitāṃ sarvamaharddhikotkṛṣṭatarāṃ grahaṇāmantrayate sma | śṛṇvantu bhavantaḥ mārṣāḥ ! sarvagrahanakṣatraprabhāvasvavākyaṃ prabhāvaṃ nirdeśayituṃ bhavantaḥ sarvamantrakriyārthāṃ sādhayantu bhavantaḥ | iha kalparāje mañjughoṣasya śāsane siddhiṃ parataścānyāṃ kalparājāṃsi autsukyamānā bhavantu bhavanta iti || atha bhagavāṃ śākyamuniḥ grahāṇāṃ caritaṃ sarvaṃ sattvārthaṃ vahekārtham | sarvajāpināṃ mantrārthaṃ ca prasādhitam || * * * * * * * * (?) vakṣye sarvaṃ sa sarvavit | aśvinyā bharaṇyā kṛttikā || nakṣatrā trividhā hyete aṅgāragrahacihnitā | meṣarāśiprakathyete teṣu siddhirna jāyate || uttamā madhyamāścaiva kanyasā siddhi dṛśyate | na gacchet sarvapatthānāṃ krūragrahanivāritaḥ || rohiṇī mṛgaśiraścaiva ārdraṃ nakṣatramucyate | punarvasupuṣyanakṣatrau aśleṣaśca prakīrtitaḥ || maghāphalgunyau ubhau cāpi hastacitrau tathaiva ca | svātyaviśākhamanurādhajyeṣṭhamūlastathaiva ca || āṣāḍhau tau śubhapraśastau jāpināṃ hitau | śravaṇadhaniṣṭhanakṣatrau krūrakarmaṇi || śatabhiṣabhadrapadau ubhau nakṣatrau siddhihetavaḥ | revatyā jāyate śrīmān yuddhaśauṇḍo viśāradaḥ || śeṣā nakṣatramukhyāstu na jāyante yugādhame | abhijit sucaritaścaiva siddhipuṇyā prakīrtitā || tiṣya upapadaścaiva kaniṣṭho niṣṭha eva tu | bhūtaḥ satyastathāṃ loka ālokaśca prakīrtyate || 15, p. 265) bhogadaḥ śubhadaścaiva aniruddho ruddha eva tu | yaśodastejarāḍ rājā lokastathaiva ca || nakṣatrā bahudhā proktā catuḥṣaṣṭisahasrakāḥ | na eteṣāṃ prabhāvo'yamasmin kāle yugādhame || kathitā kevalaṃ jñāne kalparāje sukhodaye | svayambhuprabhāvāstu sattvā vai tasmin kāle kṛtau yuge || ākāśagāminaḥ sarve jarāmṛtyuvivarjitā | asmin kāle na nakṣatrā nārkacandrā na tārakā || na devatā nāsurā loke ādau kāle yugottame | na saṃjñā nāpi gotraṃ vai na tithirna ca jātakam || nopavāso na mantrā vai na ca karma śubhāśubham | svacchandā vicarantyete na bhojyaṃ nāpi bhojanam || śuddhā nirāmayā hyete sattvā bahudhā samā | lokabhājanasaṃjñā vai grasyāyāṃ pravartate || tataste pūrveṇa karmeṇa ākṛṣṭā yānti bhūtalam | bhūmau vimānadivyasaṃsthāṃ sasurāsuraḥ || sambhavaṃ tato madhyame * * * * * * * * (?) | madhyame tu yuge prapate mānuṣyaṃ tanumāśritāḥ || āhārapānalubdhānāṃ sā prabhā praṇāśitā | gātre khakhaṭatvaṃ vai śubhāśubhaviceṣṭitam || tato divasamāsā vai saṃvṛtā vai grahajyotsnayā | tataḥ prabhṛti yat kiñcit jyotiṣāṃ jñānameva vā || mayā hi tat kṛtaṃ sarvaṃ satvānāmanugrahakṣamā | ṛṣibhirveṣaḥ purā hyāsīt brahmaveṣo'tha dhīmataḥ || maheśvaraṃ tanumāśritya viṣṇuveṣo'thavā punaḥ | gāruḍīṃ tanumābhujya yakṣarākṣasavāriṇām || 16, p. 266) paiśācīṃ tanu evaṃ syājjāto jāto vadāmyaham | kuśalā bodhisattvāstu tāsu tāsu ca jātiṣu || upapattivaśānnityaṃ bodhicaryārthakāraṇāt | bodhisattvaḥ purāsīdahameva tadā yuge || ajñānatamasā vṛto baliśo'haṃ purā hyasau | yāvanti kecilloke'smin vijñānā śilpaceṣṭitā || śāstre nītipurāṇāṃ ca vedavyākaraṇaṃ tathā | chandaṃ ca jyotiṣaścaiva gaṇitaṃ kalpasammatam || mithyājñānaṃ tathā jñānaṃ mithyācāraṃ tathaiva ca | sarvaśāstraṃ tathā loke purā gītaṃ mayā cirā || na ca jñānaṃ mayā labdhaṃ yathā śānto munī hyayam | bodhikāraṇamuktyarthaṃ mokṣahetostathaiva ca || saṃsāracārake ruddho na ca mukto'smi karmabhiḥ | buddhatvaṃ virajaṃ śāntaṃ nirvāṇaṃ yacyutaṃ padam || samyakṣa labdho me cirakālābhilāṣitam | prāpto'smi vidhinā karmaiḥ yuktimanto'dhunā svayam || prāptaḥ svāyambhuvaṃ jñānaṃ jinaiḥ pūrvadarśitam | na taṃ paśyāmi taṃ sthānaṃ bahirmārgeṇa labhyate || bhrāntaḥ saṃsārakāntāre bodhikāraṇadurlabhām | na ca prāpto mayā jñānaṃ yādṛśo'yaṃ svayambhuvaḥ || adhunā prāpto'smi nirvāṇaṃ karmayuktā śubhe rataḥ | kevalaṃ tu mayā hyetad vakṣyate śāstrasaṅgrahaḥ || na ca karmavinirmuktaṃ labhyate siddhihetavaḥ | dīrghaḥ saṃsārasūtro'yaṃ karmabaddho nibandhanaḥ || tasyaitad bhūtimāhātmyaṃ pacyate ca śubhāśubham | kevalaṃ sūcyantyete nakṣatragrahajyotiṣām || 17, p. 267) nānyeṣāṃ dṛśyate cihnamadharmiṣṭhā manujāṃ tathā | ata eva grahādyuktā sānugrāhyā śubhāśubhe || catvāro lokapālāstu āpo bhūmyanilajyotiṣakhadyotibhūtāḥ prakīrttitāḥ | ityete ca mahābhūtā bhūtasaṅgrahakāraṇā || pracoditāstu mantre vai sattvasaṅgrahakāraṇāt | teṣāṃ kālaniyamācca mantrasiddhirajāyate || teṣu jāpiṣu yatne vai rakṣaṇīyā śubhāśubhaiḥ | prakṛṣṭo lokamukhyaistu śakrādyāśca sureśvarāḥ || te'pi tasmin tadā kāle yugānte parikalpitā | mantrā siddhiṃ prayatnena siddhyante ca yugādhame || ata eva hi jinendraistu kumāraparikalpitaḥ | mañjughoṣo mahāprājñaḥ bāladārakarūpiṇaḥ || bhramate sarvaloke'smin sattvānugrahatatkṣamaḥ | tasmin kāle tadā siddhirmañjughoṣasya dṛśyate || nakṣatraṃ jyotiṣajñānaṃ tasmin kāle bhaviṣyati | saptāviṃśatinakṣatrā muhūrtāśca prakīrtitā || rāśayo dvādaśaścaiva tasmin kāle yugādhame | te grahā saṃvibhājyaṃ vai nakṣatrāṇāṃ rāśimāśritā || pṛthubhūtāni sarvāṇi saṃśrayanti pṛthak pṛthak | jātakaṃ caritaṃ caiva sattvā rāśe pratiṣṭhitā || mohajā viparītāstu śubhāśubhaphalodayā | ata eva karmavādinyo rāśayaste muhurmuhuḥ || sattvānāṃ siddiyātraṃ tu kalpayanti śubhāśubham | jātakeṣu tu nakṣatro rohiṇyāṃ parikalpitaḥ || śrīmāṃ kṣāntisampannaḥ bahuputraḥ cirāyuṣaḥ | arthabhāgī tathā nityaṃ senāpatyaṃ karoti saḥ || 18, p. 268) vṛṣarāśirbhavedeṣa vṛṣe ca parimardate | mṛgaśire caiva lokajñaḥ dhārmikaḥ priyadarśanaḥ || kṛttikāṃśe tathā nityaṃ rājā dṛśyati medinīm | trisamudrādhipatirnityaṃ vyaktajātakamāśṛte || prādeśike'tha durge vā ekadeśe nṛpo bhavet | yadi jātakasampannaḥ grahe ca gurucihnite || samantād vasudhāṃ kṛtsnāṃ anubhoktā bhaviṣyati | daśa varṣāṇi pañca vai tasya tasya rājyaṃ vidhīyate || aśvinyā bharaṇī caiva kṛttikāṃśaṃ vidhīyate | eṣa rāśisamartho vai vaṇijyārthārthasammadā || yadi jātakasampannaḥ aiśvaryabhogasampadam | jātakaṃ asya nakṣatre rakte bhāskaramaṇḍale || astaṃ gate yathānityaṃ vikṛtistasya jāyate | krūraḥ sāhasikaścaivāsatyalāpī ca jāyate || tanutvaco'tha raktābho dṛśyate'sau mahītale | asya jātikṣaṇānmeṣanimiṣaṃ ca prakīrttitam || atrāntare ca yo jātastasyaite guṇavistarāḥ | acchaṭāpadamātraṃ tu jātireṣāṃ prakīrttitā || ato jātito bhraṣṭā grahāṇāṃ dṛṣṭivarjitā | jāyante vividhā sattvā vyatimiśre prajātake || vyatimiśrā gatiniṣpattirvyatimiśrā bhogasampadā | ata eva na jāyante jātikeṣveva varṇitaiḥ || jātakā kathitā triṃśat śubhāśubhaphalodayā | krūrajātirbhave hyeṣāṃ aṅgāragrahacihnitā || mahodaro'tha snigdhābho viśālākṣaḥ priyaṃvadaḥ | jāyate nityaṃ dhṛtimāṃ bṛhaspategrahamīkṣite || 19, p. 269) yugamātre tathā bhānau uditau candrārkadevatau | ahorātre tathā nityaṃ samyag jātakamiṣyate || viparītairjātakairanyairviparītāstu prakalpitā | grahadarśanasiddhyantu mithyājātiśubhāśubhe || mithyāphalaniḥṣpattiḥ samyag jñānaśubhodayaḥ | gatiyoni samāśṛtya kṣetre jātipratiṣṭhitāḥ || avadāto mahāsattvo bhārgavairgrahacihnite | ārdraḥ punarvasuścaiva āśleṣasyāṃśa ucyate || eṣa jāto mahātyāgī śaṭhaḥ sāhasiko naraḥ | strīṣu saṅgī sadā lubdho arthānarthasavidviṣaḥ || paradārābhigāmī syāt kṛṣṇābhaḥ śyāma eva vā | varṇato jāyate dhūmro ugro vai maithunapriyaḥ || maithunaṃ rāśimāśritya jāyate'sau śanīśvarī | śaniścarati tatrasthā divā rātrau muhurmahuḥ || eṣa jātakamadhyāhne prabhāvodbhavamānasaḥ | tasmin kāleti yo jātastatpramāṇamudāhṛtam || sa bhave dhananiṣpattiḥ aiśvarya bhuvi cihnitam | puṣye tathaiva nakṣatre āśleṣe ca vidhīyate || etat kaṭako rāśiḥ guruyukto maharddhikaḥ | pītako varṇato hyagro jātakaḥ samprakīrtitaḥ || arddharātre tathā nityaṃ jātako'yamudāhṛtaḥ | tatkālaṃ tu pramāṇena yadi jātaḥ sattvamiṣyate || sarvārthasādhako hyeṣa vidhidṛṣṭena hetunā | rājyadhananiṣpattiḥ ābālyāddhi karoti saḥ || pītābhāso'tha śyāmo vā dṛśyate varṇapuṣkalaḥ | śaucācārarataḥ śrīmāṃ jāyate'sau viśāradaḥ || 20, p. 270) maghaḥ phalgunīścaiva sāṃśamuttaraphalgunī | bhāskaraḥ sa bhavet kṣetraḥ siṃho rāśirvidhīyate || tatra jātā mahāśūrā māṃsatatparabhojanā | giridurga samāśritya rājyaiśvaryaṃ karoti vai || yadi jātakasampannaḥ kṣetrasthā niyatāśritā | udyante tathā bhānau jātaka eṣu kīrtyate || uttarā phalgunī saṃśā hastacitrā tathaiva ca | nakṣatreṣu ca jātastho śūraścauro bhavennaraḥ || asaṃyamī paradāreṣu senāpatyaṃ karoti saḥ | yadi jātakasampannaḥ niyataṃ rājyakāraṇam || kanyārāśirbhave hyeṣā yatraite tārakā sṛtā | ubhau bhavedeṣāṃ svāmī syādanyo vātra kvacit punaḥ || eteṣāṃ tārakā śreṣṭhā graho rakṣati dāruṇaḥ | saumyo vā punarbhadraśca pramudraḥ sadā pati || madhyāhnāpūraṇājjātiḥ jātakaṃ eṣu dṛśyate | citrāṃśaṃ svātinaścaiva viśākhāsyārddhasādhikam || tulārāśiḥ prakṛṣṭārthasomaścarati dehinām | etadāruṇaṃ kṣetraṃ śanirbhārgavanālayam || jātakaṃ hyeṣu jātasthaḥ praharānte niśāsu vai | eṣu jātā bhavenmartyā bahupānaratāḥ sadā || apragalbhā tathā hrīśā mahāsammatapūjitā | kvacid rājyaṃ kvacid bhogā. prāpnuvanti kvacid dhruvam || aniyatā jātake dṛṣṭā mātrā bālyavivarjitā | yadi jātakasampannā bahvapatyā sukhodayāḥ || anurādha dṛṣṭanakṣatre prakṛṣṭaḥ karmasādhanam | maitrātmako bahumitraḥ śūraḥ sāhasikaḥ sadā || 21, p. 271) jyeṣṭhā kathitaṃ loke jātaḥ pracaṇḍo hi mānavaḥ | bahuduḥkho sahiṣṇuśca krūro jāyati mānavaḥ || vṛścikāṃ rāśimityāhuḥ tīkṣṇaḥ sāhasikaḥ sadā | eteṣveva sadā jāti jātakaṃ ca udāhṛtam || madhyandine tathāditye yadi jantuḥ prajāyate | tīvro vijitasaṅgrāmaḥ rājāsau bhavate dhruvam || bāladārakarūpāstu grahomīkṣati tatkṣaṇam | yo'sāvaṅgārakaḥ proktaḥ pṛthivīdevatāśubhaḥ || ata eva pṛthivīṃ bhuṅkte svasutaścaiva pālitā | tato'nyo viparītāstu jāti eva śubhāśubhā || dīrghāyuṣo'tha tejasvī manasvī caiva jāyate | jāyato hyanurādhāyāṃ mahāprājño mitravatsalaḥ || etadaṅgārakakṣetraṃ vyatimiśraiḥ grahaiḥ sadā | mūlanakṣatrasañjātaḥ pūrvāṣāḍhāstathaiva ca || āṣāḍhe uttare aṃśe dhanūrāśiḥ prakīrtitā | etad bṛhaspateḥ kṣetraṃ jātakaṃ tasya jāyate || aparāhne tathā sūrye śaśine vāpi niśāsu vai | tasya jātakamityāhuḥ yo jāto rājyahetavaḥ || svakulaṃ nāśayenmūle yatne śobhanamucyate | madhyajanmasthito bhogān prāpnuyāt sa na saṃśayaḥ || atikrānte tu tāruṇye yathā bhāskaramaṇḍale | vārddhikye bhavate rājā mahābhogo mahādhanaḥ || nimnadeśe sasāmarthyo nānyadeśeṣu kīrtyate | tato'nye viparītāstu dṛśyante vividhā jinā || uttarāṣāḍhamevaṃ syā śravaścaiva prakīrtyate | dhaniṣṭhaḥ śreṣṭhanakṣatraḥ rāśireṣā makaro bhavet || 22, p. 272) etat śāniścarakṣetraṃ tadanyairvā grahacihnitam | jātakarmeṣu nityastho dṛśyate ca mahītale || nirgate rajanībhāge prathamānte ca madhyame | eṣu jātā mahābhogā dṛśyate ca samantataḥ || nīcā nīcakulāvasthā mahīpālā bhavanti te | pracaṇḍā kṛṣṇavarṇābhāḥ śyāmavarṇā bhavanti te || raktāntalocanā mṛdavaḥ śūrāḥ sāhasikāḥ sadā | jalākīrṇe tathā deśe nṛpatitvaṃ karoti vai || dīrghāyuṣo hyanapatyā bahuduḥkhā sahiṣṇavaḥ | tato'nye viparītāstu daridravyādhito janā || dhaniṣṭhā śatabhiṣaścaiva pūrvabhadrapadaṃ tathā | aṃśametad bhaved rāśiḥ kumbhasaṃjñeti ucyate || etad grahamukhyena kṣetramadhyuṣitaṃ sadā | vyatimiśraistathā candraiḥ śukrenaiva tu dhīmatā || eṣu jātirbhavedrātrau pratyūṣe ca pradṛśyate | prakṛṣṭo'yaṃ jātako nityo loke ceṣṭitaśuddhitaḥ || krūrakarme bhavenmṛtyo buddhimantyo udāhṛtaḥ | vicitrāṃ bhogasampattimanubhoktā mahītale || tadanye viparītāstu daridravyādhito janā | bhadrapadaścaiva nakṣatraḥ revatī ca prakīrtitā || pūrvabhadrapade aṃśe mīnarāśiprakalpitā | jātakarmeṣu nityasthā dṛśyate ca samantataḥ || rātryā madhyame yāme divā vā savito sthite | arddhayāmagate bhānau madhyāhṇe īṣadutthitam || stokamātravinirgataṃ | hastamātrāvaśeṣe tu ekakālaṃ tu jātakam | śuddhaḥ śuklataraścaiva śuklataiva suyojitaḥ || 23, p. 273) śukrakṣetramiti devā taṃ vidurbrahmacāriṇaḥ | pītakaiḥ śuklanirbhāsairgrahaiścāpi radhiṣṭhitaḥ || tat kṣetraṃ śreyaso nityaṃ dhārmikaṃ paramaṃ śubham | eṣu jātā bhavenmartyā sarvāṅgāśca suśobhanā || rājyakāmā mahāvīryā dṛḍhasauhṛdabāndhavā | dīrghāyuṣo mahābhogā nimnadeśe samāśritā || prāciṃ diśa samāśritya vṛddhiṃ yāsyanti te sadā | na teṣāṃ jaṅgale deśe vṛddhi jāyati vā na vā || na matsyā mūlacāriṇyā dṛśyante ha kathañcana | jalaugha cābhivarddhante ṛṣīṇāmālayo'mbhasi || teṣu jāti prakīrtyete rāśireva prakīrtitā | teṣu jātā hi martyā vai nimnadeśe'tivarddhakā || mahīpālā mahābhogā prācyāvasthitā sadā | grahāḥ śreṣṭhābhivīkṣyante bṛhaspatyādyāḥ śanaiścarāḥ || prācyādhipatyaṃ tu kurvanti eṣu jātaṃ na saṃśayaḥ | rāśayo bahudhā proktā nakṣatrāśca anekadhā || tṛvidhā grahamukhyāstu cirakāle tu nādhunā | mānuṣāṇāmato jñānaṃ tithayaḥ pañcadaśastathā || triṃśatiścaiva divasāni ato māsaḥ prakīrtitaḥ | pakṣaḥ pañcadaśāhorātrāḥ dvipakṣo māsa ucyate || tato dvādaśame māse varṣamekaṃ prakīrtitam | etat kālapraprāṇaṃ tu yugānte parikalpitam || prāpte kaliyuge kāle eṣā saṅkhyā prakīrtitā | mānuṣāṇāṃ tathāyuṣyaṃ śatavarṣāṇi kīrtitāḥ || teṣāṃ saṃvatsare prokto ṛtavaḥ samprakīrtitāḥ | ādimante tathā madhye trividhā te parikīrtitāḥ || 24, p. 274) antarā uccanīcaṃ syādāyuṣaṃ mānuṣeṣviha | teṣā manuṣyaloke'smiṃ utpātāśca prakīrtitāḥ || mānuṣāṇāṃ tathāyuṣyaṃ śatavarṣāṇi kīrtitam | amānuṣyā jīvaloke'smin vidravanti itastataḥ || vitrastā te'pi bhītā vai vicaranti itastataḥ | devāsuramukhyānāṃ yadā yuddhaṃ pravartate || tadā te manuṣyaloke'smiṃ kurvante vyādhisambhavam | ketukampāstatholkāśca aśanirvajra eva tu || dhūmrā diśaḥ samantād vai dhūmaketu pradṛśyate | śaśimaṇḍala bhāno vai kabandhākārakīlakā || chidraṃ ca dṛśyate bhānau candre caiva maharddhike | evaṃ hi vividhākārā dṛśyante bahudhā punaḥ || durbhikṣaṃ ca anāyuṣyaṃ rāṣṭrabhaṅgaṃ tathaiva ca | nṛpatermaraṇaṃ caiva yatīnāṃ ca mahad bhayam || lokānāṃ caiva sarveṣāṃ tatra deśe bhayānakam | maghāsu calitā bhūmiraśvinyāṃ ca punarvasū || madhyadeśāśca pīḍyante caurāḥ sāhasikāstadā | mahārājyaṃ vilumpete dakṣiṇāpathasaṃśṛtaiḥ || bharaṇiḥ kṛttikāścaiva rohiṇyā mṛgaśirāstathā | yadā kampo mahābhayo loko tatra śaṅkā prajāyate || paścimāṃ diśimāśṛtya rājāno mriyate tadā | ye'pi pratyantavāsinyo mlecchataskarajīvinaḥ || vindhyapṛṣṭhe tathā kukṣau anuklīno janeśvaraḥ | te'pi tasmiṃ tadā kāle pīḍyante vyādhimūrchitāḥ || arīṇāṃ sambhavasteṣāmanyonyātiśayā janāḥ | ārdraḥ puṣyanakṣatraḥ āśleṣāścaiva phalgunī || 25, p. 275) * * * * * * * * (?) ubhāvuttarapūrvakau | eteṣu calitā bhūminakṣatreṣu narādhipām || sarvāṃ ca kurute vyagrāṃ anyo ātapasarundhanā | vadhabandhaprapīḍāśca durbhikṣaśca prajāyate || hastacitra tathā svātyā anurādhā jeṣṭha eva tu | eṣu kampo yadā jātaḥ bhūri smiṃ lokabhājane || himavantagatā mlecchā taskarāśca samantataḥ | nepālādhipateścaiva khaśadroṇisamāśritāḥ || sarve nṛpatayastatra parasparavirodhinaḥ | saṅgrāmaśīlinaḥ sarve bhavante nātra saṃśayaḥ || mūlanakṣatrakampo'yaṃ āṣāḍhau tau pūrvamuttarau | nakṣatreṣveva dṛśyante calanaṃ vasudhātale || pūrvaṃ deśā manuṣyāśca pauṇḍrodrāḥ kāmarūpiṇaḥ | vaṅgālādhipatī rājā mṛyate nātra saṃśayaḥ || gauḍānāmadhipatiḥ śrīmān rudhyate pararāṣṭrakaiḥ | glāno vā bhavate sadyaṃ mṛtyurvā jāyate kvacit || samudrānto tathā lokā gaṅgātīre samāśritā | plāvyante udake sarvaṃ bahuvyādhiprapīḍitā || śravaṇe yadi dhaniṣṭhāyāṃ śatabhiṣā bhadrapadau tathā | pūrvamuttarameva syād revatyāṃ yadi jāyate || mahāprakampo madhyāhne lokabhājanasañcalam | prakampate vasumatī sarvā parvatāśca sakānanā || sarve te vyastavinyastā dṛśyate gagane sadā | uttarāpathadeśāśca paścādeśasamāśritā || dakṣiṇāpathe sarvatra sarvāṃ diśi samāśritā | nṛpavarā bhūtibhūyiṣṭhā anyonyāparundhinā || 26, p. 276) mahāmāryo ca sattvānāṃ durbhikṣarāṣṭrabhedane | pratyūṣe ca śivā śāntirdehināṃ ca prakampane || tatotkṛṣṭavelāyāṃ raudrakampaḥ prajāyate | tatotkṛṣṭataraścāpi māgadhānāṃ vadhātmakāḥ || aṅgadeśāśca pīḍyante māgadho nṛpatistathā | tato hrāsi madhyāhne aparāhne divākare || yadi kampaḥ pravṛtto'yaṃ kṛtsne caiva mahītale | sarvapravrajitā nityaṃ prāpnuyād vyādhisambhavam || jvarārogaśūlaistu vyādhibhiḥ sphoṭakaiḥ sadā | kliśyante saptarājyaṃ tu śreyasteṣāṃ tataḥ pare || tamo hrāsigate bhānoḥ kṣmākampo yadi jāyate | caturvarṇatarotkṛṣṭā brāhmaṇāḥ somapāyinaḥ || kliśyante naśyate cāpi mantrī rājño na saṃśayaḥ | purohito dharmiṣṭho amātyo vā rājasevakaḥ || anyo vā vratino mukhyo mantramantrārthakovidaḥ | brāhmaṇaḥ kṣatriyo vāpi vaiśya śūdrastathaiva ca || nipuṇaḥ paṇḍitaścāpi śāstratatvārthanītimām | hanyate naśyate cāpi vyādhinā vā prapīḍyate || smṛtimān śrutitattvajña itihāsapracintakaḥ | hanyate vyādhinā kṣipraṃ vajreṇeva sa pādapaḥ || tato'staṃ gate bhānau tatotkṛṣṭatarātha pṛṣvate | aparāhṇe yugānte ca yadi kampaḥ prajāyate || vyatimiśrāstathā sattvāstiryagyonisamāśritā | mānuṣā lokamukhyāstu tasmiṃ kampe'dhirīśvarāḥ || tato rātreḥ prathame yāme yadi kampaḥ prajāyate | mahāvṛṣṭiḥ pradṛśyeta śilāpātanasambhavā || 27, p. 277) tato hrāsi yāme vai calite vasumatī tadā | tasya cihnaṃ tadā dṛṣṭvā vātavarṣaṃ mahad bhavet || tato hrāsi yāmānte dṛśyate karma dāruṇam | paracakrāgamanaṃ vindyā pāścātyaṃ tu narādhipam || tato dvitīyo yadā kampaḥ prajāyate | mṛtyuvyādhiparacakrakukṣirogaṃ ca dāruṇam || pittaśleṣmagatā vyādhiṃ sa kopayati jantunām | saṃvejayati bhūtāni deśād deśāgamaṃ tathā || tato dvitīyamadhye tu yāme kampaḥ prajāyate | mahāvātaṃ tato vindyād vṛkṣadevakulāṃ bhide || aṭṭaprākāraśṛṅgāśca parvatānāṃ na saṃśayaḥ | vihāravasathān ramyān mandirāṃśca satoraṇām || pātayatyāśu bhūtānāṃ āvāsāṃ tiryaggatāṃ tathā | arddharātrakāle tu yo kampa prajāyate || hanyante nṛpavarā mukhyāḥ prācyānāmadhipatistadā | suto vā naśyate tasya durbhikṣaṃ vā samādiśet || tato hrāsimadhye tu ante yāme prajāyate | kampo mahītale kṛtsnaḥ śāntimārogyaṃ nirdiśet || tato'nte'rddharātre tu yadā kampaḥ prajāyate | anūpā madhyadeśāśca nṛpato vyādhipīḍitāḥ || mriyante dāruṇaiḥ duḥkhaiḥ parasparavirodhinaḥ | tṛtīye māsa samprāpte bāliśānāṃ sukhodayam || maśadaṃśapataṅgāśca sarve naśyanti taskarāḥ | āyurārogyasaubhikṣaṃ kuryāt pratyūṣakampane || agnidāhaṃ vijānīyānnagarāṇāṃ tu sarvataḥ | udayantaṃ yadāditye bhūmikampa prajāyate || 28, p. 278) madhyadeśe'tha sarvatra taskaraiśca upadrutaḥ | dṛśyate nṛpatermṛtyuḥ saptāhātparatastadā || yasmiṃ sthāne yadā kampo dṛśyate prabalo kadā | tasmiṃ sthāne tadā dṛṣṭaḥ śubhāśubhaviceṣṭitam || ulkanirghātabhūkampaṃ ekakāle samādiśet | jvalanaṃ sitamulkāyāḥ yadvakra nāśayettu tam || sitavarṇāstathā nityaṃ praśastaḥ śubhadastadā | raktavarṇo mahāghoraḥ agnidāho'padiśyate || dhūmravarṇo'tha kṛṣṇo vā rājño mṛtyu samādiśet | pītavarṇātha kapilā vā vyatimiśrā vātha varṇataḥ || vyatimiśraṃ tadā kampaṃ utpātaṃ caiva nirdiśet | nirghātaścaiva kīrtyate yasyāṃ diśi tasyāmādiśet || yadi madhyaṃ tadā madhye deśeṣveva prakīrtitam | sasvaro madhuraścaiva kṣemamārogyamādiśet || krūraghorataro loke śubhado dundubhisvanaḥ | bhīṣaṇo hyatibhīmaśca durbhikṣaṃ tatra nirdiśet || evamādyāḥ prayogāstu grahāṇāṃ vai tadā sadā | siddhikarma tadā kuryānnakṣatreṣveṣu śobhane || aśvinī bharaṇī caiva puṣyā bhadrapadā ubhe | revatyā cānurādhaśca jāpakāle praśasyate || siddhyante eṣu mantrā vai siddhamartthaṃ dadanti te | maṇḍalaṃ caiva ālekhyameteṣveva tārakaiḥ || vāragrahamukhyānāṃ pītaśuklāvabhāsinām | tithayaḥ śobhane hyete pūrṇamī pañcadaśī dathā || pravāsaṃ naiva kurvīta maṇḍalaṃ tu samālikhet | prathamā tṛtīyapañcamyā daśamī caiva saptamī || 29, p. 279) trayodaśyāṃ tathā yātrā kalpayantu narādhipāḥ | śubhadaḥ sarvajantūnāṃ yātrāyānaṃ praśasyate || na likhet sarvamantrāṇāṃ maṇḍalaṃ tantramantrayoḥ | na siddhyante eṣu mantrā vai vighnahetumudāhṛtā || yātrāṃ homataḥ siddhiḥ tithiḥ śliṣṭaiḥ grahottamaiḥ | bṛhaspatiḥ śukracandraśca budhaḥ śreṣṭhaḥ sarvakarmasu || eta grahā varā nityaṃ catvārastithimiśritā | siddhiyātrāṃ tathā loke kurvante'tha mahītale || duṣṭāriṣṭavinirmuktā chedabhaṅgāyatattvaram | eteṣveva vinirmuktā divasāṃścaiva prakalpayet || dvādaśaiva muhūrtāni tasmiṃ kāle prayojayet | śveto maitra evaṃ syāt raktākṣāḥ prakīrtitāḥ || raudro mahendraḥ śuddhaśca abhijiścaiva suśobhanaḥ | bhramaṇo bhrāmaṇaścaiva kīrtyate ca śubhapradaḥ || saumyo'tha varadaścaiva kīrtyate ca śubhapradaḥ | somo'pi varadaścaiva ityete dvādaśā kṣaṇāḥ || bahudhā lakṣaṇā proktā muhūrtānāṃ tṛṃśatsaṃjñakā | daśamyā vṛṣṭirevaṃ syāt caturdaśyā rātrāveva ca || aṣṭamī dvādaśī caiva * * * * * (?) varjitā | tvarādyā gaṇite yukto asite pakṣe tu rātritaḥ || vighnakāraṇameṣāṃ tu vināyakoha caturthitaḥ | etadgaṇanayoryuktaṃ kālametat prakīrtitam || eṣonmeṣanimeṣaśca acchaṭā tvaritā gatiḥ | etatkālapramāṇaṃ tu vistaraṃ vakṣyate punaḥ || acchaṭāśatasaṅghātaṃ nāḍikāśca prakīrtitā | caturnāḍikayo ghaṭītyuktā caturghaṭyā praharaḥ smṛtaḥ || 30, p. 280) catuḥpraharo divasastu rātryaḥ ebhiḥ prakīrtitāḥ | ebhiraṣṭaistathāyuktaḥ ahorātraṃ prakalpitam || daśonmeṣanimeṣaṃ tu kṣaṇamātraṃ prakalpitam | daśatālapramāṇaṃ tu kṣaṇamātraṃ tu vakṣyate || daśa kṣaṇā nimityāhurmuhūrttaṃ patikalpitam | caturmuhūrttaḥ praharastu mantrajñaiḥ parikalpitaḥ || etatkālapramāṇaṃ tu trisandhye parikalpayet | homakāle tathā jāpe siddhikāle tu yojayet || svapnakāle tathā jāgraṃ snānapāne'haniḥ sadā | ahorātraṃ tu divasaṃ vai saṃjñā eṣā kīrttitā || divasāni pañcadaśaścaiva pakṣamekaṃ prakīrttitam | dvipakṣaṃ māsamityāhurgaṇitajñā viśāradā || ṣaḍbhirmāsaistathā candraḥ rāhuṇā grasyate punaḥ | tato dvādaśame māse varṣaśabdaḥ prakīrtitaḥ || tato dvādaśa varṣāṇi mahāvarṣaṃ taducyate | viparītā grahanakṣatrā dānavendrāśca prakīrttitā || tato dvādaśame abde kurvantīha śubhāśubham | ekapakṣe yadā rāhurasurendraḥ pradṛśyate || samastaṃ vyastavinyastaṃ śaśibhāskaramaṇḍalau | mahāntaṃ śastrasampātaṃ dṛśyate vasudhātale || evamādyāṃ sadā nityaṃ kālekāle prayojayet | aneka bahudhā caiva vighnā dṛśyanti dāruṇāḥ || prāpte kāle yugānte vai adhārmiṣṭhe lokabhājane | samastaṃ candramasaṃ grastaṃ mūlanakṣatramāśritam || rātrau saṅgrahaścaiva astameti sa candramā | divā vā yadi * (?) bhānorastameti sa pīḍitaḥ || 31, p. 281) raviṇe candramasaścaiva arddharātre tu sagrahe | astamanti yadā bhītā dānavendrasya cchāyayā || hanyate pūrvadeśastho rājā duṣṭo na saṃśayaḥ | svakaṃ vā mṛtyubhayaṃ tasya parairvā sa vilupyate || mlecchānāmadhipatiścaiva pūrvadeśaṃ vilumpate | udrā janapadā sarve udrāṇāmadhipatistathā || aśvinyā yadi dṛśyeraṃ rohiṇyāṃ bharaṇīstathā | kṛttikāso yadā dṛśyau grahau candradivākarau || vividhāḥ śleṣmikā rogā paittikā vātamudbhavā | vyatimiśrāstathā cānye jāyante sarvadehinām || vividhā rogamutthānā dṛśyate sarvabāliśām | maghāsu yadi phalgunyo uttarā pūrvamerva tau || hastacitte tathā svātyāṃ viśākhāsu tathaiva ca | eṣu candro yadā gṛhye bhāskaro vā na saṃśayaḥ || rāhuṇā grasyate pūrvaṃ śaśibhāskarameva tau | prācyo * * * * * * (?) deśādhipatistathā || vaṅgāṅgamāgadho rājā akṣiśūlena gṛhyate | putro vā mṛyate teṣāṃ mṛtyurvā patnito bhayam || arīṇāṃ duṣṭacittānāṃ saṅghāto vā bhavet tadā | mṛgaśirārdrapunarvasvā puṣyāśleṣau tathaiva ca || eṣu dṛśyati rāhurvai sūryaśaśine tathā | māgadho nṛpatiḥ pīḍyate māgadhā janapadā tadā || amātyā vyādhibhayaṃ vindyād bandhakleśāṃ sapaurajām | anurādhājyeṣṭhayoḥ sarvaṃ dṛśyeraṃ dānaveśvaraḥ || sarvān janapadān vyādhiṃ janayet sarvagataṃ tadā | vadhabandhaparikleśāṃ āyāsāṃ vividhāṃstathā || 32, p. 282) bandharundha tatasteṣu janamukhyaistu varddhate | pūrvāṣāḍhe śravaṇe ca uttarāṣāḍhe tathaiva ca || bhānormaṇḍalaṃ vyasto'sau śaśine raktabhāvatā | grahasyāgamaṃ nityaṃ durbhikṣaṃ copajāyte || śravaṇadhaniṣṭhanakṣatrapūrvabhadrapadam | śatabhiṣeṣu yadā candra bhāno vā yadi gṛhyate || kṛṣṇabhāvaṃ samāśritya grahasyāgamanaṃ viduḥ | mahāntaśokamāyāsaṃ durbhikṣaṃ ca samantataḥ || sarvāṃ janapadāṃ vindyā rājacauramahad bhayam | revatyāmatha nakṣatre uttarābhadrapadā yadā || rāhuṇā grasyate pūrvaṃ śaśinau bhāskaramaṇḍalau | paścād bhāno'tha vinyastaḥ pakṣenekena dṛśyate || rājyād bhraśyate sarvaḥ māgadho nṛpatiḥ patiḥ | ete ca kathitā cihnā rāhorāgamanaṃ yadā || diśāsu yāsu gṛhṇāti śaśino bhāskaramaṇḍalam | teṣu teṣu tadā deśe utpadyante śubhāśubham || ya eva bhūtale kampā kathitā lokacihnitā | grahoparāge taṃ vindyāt tatra tatra śubhāśubham || dhūmikā vṛṣṭihetuḥ syād divasātye'tha pañca vai | tato'rddhaṃ lokataḥ cintā tīrabhuktisamāśṛtā || naśyante janapadāḥ sarvā vyādhisambhavamālayā | nṛpatiścāpi naśyeta gaṅgātīra uttare || himavantastathā kukṣau durbhagajvaramāśṛtā | bhūpālā cāpi vinyastā kohu pālāḥ samantataḥ || gaṅgāyā uttare tīre tīrabhuktipatistadā | vividhaiḥ śokasantāpaiḥ mṛyate'sau narādhipaḥ || 33, p. 283) saputrabhāryayā sārddhaṃ naśyate'sau narādhipaḥ | nakṣatreṣu yeṣu kampo vai teṣu dhūmaṃ samādiśet || diśaḥ sarvāsu dhūmāśca ghorā vardalavarjitā | pañcāhā samatikrāntā bahudevasike sadā || naśyet parasparā martyā gocarā mānuṣodbhavā | na dṛṣṭistatra pravartante mānuṣāṇāṃ parasparam || vindyānmahad bhayaṃ tatra sarāṣṭraṃ nṛpatiṃ hanet | yeṣu evaṃ bhavet kampaḥ ulkāpāta samantataḥ || paryeṣāṃ cāpi vinyastaṃ dvitriścaiva dāruṇaḥ | rātrau indradhanuścaiva śvetapakṣaṃ yadi vāyasam || śuklavarṇo'tha kṛṣṇo vai kṛṣṇo śuklo'tha dṛśyate | viparītā pakṣiṇo varṇā viparītā ṛtunisvanā || viparītāḥ pakṣiṇaḥ santi yatra tatra mahad bhayam | dvipadāścatuṣpadāścaiva sarve bahupadāpadā || pakṣiṇaḥ tiryak prāṇā viparītāstu mahābhayam | ūrdhvatuṇḍā tathā śvānā ravante ca muhurmuhuḥ || divā vā yadi vā rātrau yatra tatra mahābhayam | evamprakārā anekāśca bahudhā yatra prakalpitā || anāvṛṣṭirbhavet tatra rājñāścakraṃ vinaśyati | yathā hi jātakarmākhyātaṃ prāṇināṃ ca śubhāśubham || tathotpātā tato jātā kurvantīha śubhāśubham | nānyathā dṛśyate kiñcinnimittaṃ pūrvahetunā || nāhetukaṃ pravartante vighnā utpātasambhavā iti || āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakānmahāyānavaipulyasūtrāddvāviṃśatitamaḥ nimittajñānajyotiṣapaṭalavisaraḥ parisamāpta iti || 34, p. 284) atha pañcaviṃśatitamaḥ paṭalavisaraḥ | atha bhagavāṃśchākyamuniḥ punarapi grahanakṣatratārakajyotiṣagaṇānāmantrayate sma | * * * * (?) śṛṇvantu bhavantaḥ sarve | anatikramaṇīyo'yaṃ kalparājā mañjuśriyaḥ kumārabhūtasya mantratantrābhiṣekamaṇḍalavidhāna nica japahomaniyamavidyāsādhanapravṛttānāmasmiṃ kalpavare vidyādharāṇāṃ tithinakṣtracaritagaṇitāmabhijñānāṃ nakṣatra bhavadbhiḥ vighnaṃ kartavyam | pravṛttānāṃ śāsane'smin sarvaiśca devasaṅghaiḥ tatra rakṣā kāryā | sarve ca duṣṭasattvāni niṣeddhavyāni roddhavyāni śāsayitavyāni sarve sarvaṃ na ghātayitavyāni vyavasthāsu ca sthāpayitavyāni śāsane'smin daśabalānām || atha bhagavāṃ śākyamuniḥ sarvatathāgatoṣṇīṣābhyunnataṃ nāma samādhiṃ samāpadyate sma sarvaduṣṭanivāraṇārtthaṃ sarvasattvānām | samanantarasamāpannasya bhagavataḥ śākyamuneḥ sarve ca te tathāgatāḥ daśadiglokadhātuvyavasthitā bhagavantaṃ śākyamuniṃ tathāgataṃ śuddhāvāsabhavanasthaṃ vyalokyopasaṅkramante | upasaṅkramya acintyabuddhasvakādhiṣṭhānena bhagavantaṃ śākyamuniṃ tathāgatamāmantrayate sma || bhāṣa bhāṣa bho mahāvīra ! lokānāṃ ca hitodayam | pravṛtte sarvamatrāṇāṃ samantratantra yathāvidhi || bhāṣitaḥ sarvabuddhaistu vidyārājā maharddhikaḥ | ekākṣaraḥ pravaro hyagro naṣṭe kāle kalau yuge || pravaraḥ sarvamantrāṇāṃ sarvabuddhaistu bhāṣitam | uṣṇīṣarājā mahāvīryaḥ sarvabhūtanivāraṇam || niṣeddhā grahanakṣatrāṃ mātarāṃ duṣṭacetasām | vighnāḥ sarve tathā loke ye cānye duṣṭacetasā || anugrahārtthaṃ tu sattvānāṃ jāpināṃ ca sukhodayām | sakale'smin śāsane hyagraḥ cakravartirmaharddhikaḥ || 35, p. 285) uṣṇīṣarājā mahāvīryaḥ sarvasmiṃ parameśvaraḥ | bhāṣa tvaṃ kālametasya yasyedānīṃ tathāgata ! || evamuktāstu te buddhāstūṣṇīmbhāvā hyavasthitā | atha teṣāṃ buddhānāṃ sannipātā sarvaṃ trisāhasramahāsāhasro lokadhātavaḥ sarvasattvānāṃ ca lokabhājanāni ekajvālībhūtāni na ca ekasattvānāṃ pīḍā abhūt | buddhādhiṣṭhānena mahāntaścāvabhāsāḥ sandṛśyante sma || atha bhagavāṃ śākyamuniḥ sarvaṃ taṃ śuddhāvāsabhavanamavalokya tāṃśca bodhisattvānmahāsattvān tatrasthitāni ca devaputrāṃ sarvaśrāvakapratyekabuddhāṃśca bhagavataḥ mahāparṣatsannipātānāmantrayate sma || samanvāharantu buddhā ! bhagavantaḥ ! sarvapratyekabuddhāryaśrāvakāḥ kalpamekākṣaraya vidyācakravartinaḥ sarvatathāgatoṣṇīṣāṇāṃ uparyuparivartamānasyāpratihataśāsanasyāparimitabalaparākramasya bhagavataḥ uṣṇīṣarājacakravartinaḥ punarapi kalpaṃ bhāṣe'ham asmiṃ kāle kalau yuge || atha bhagavato duratikramaśāsanasya trailokyaguroḥ sarvadevanāgayakṣagandharvāsuragaruḍakinnaramahoragasatkṛtasya sarvakarmārthasādhakasya mantre vakṣye punarapi kalau yuge kāle śāsanāntarddhānakāle samaye śāsanārakṣako bhagavāṃ uṣṇīṣacakravartī bhaviṣyati | siddhiṃ ca yāsyate | sarvakālaṃ sarvabuddhānāṃ ca śāsanāntarddhānakālasamaye buddho'yaṃ bhagavāṃ sattvārthaṃ kariṣyati | ārakṣako'yaṃ bhagavāṃ sarvatathāgatadharmakośasaṃsṛṣṭaḥ | śṛṇvantu bhavanto devagaṇāḥ ! sarvasattvāśca | bhrūm || eṣa bhagavāṃ sarvajñaḥ buddhairmantrarūpeṇa vyavasthitaḥ | mahākāruṇikaḥ śāstā viceruḥ sarvadehinām || mantrāṇāmadhipatiḥ śrīmāṃ khyātā uṣṇīṣasammataḥ | karuṇādha samāgamya sthito'yameṣamakṣaraḥ || 36, p. 286) sa dharmadhātuṃ niḥsṛtya sthito'yaṃ viśvarūpiṇaḥ | yathā hi buddhānāṃ śarīrā pravṛttā dhātavo jane || sāmiṣā lokapūjyāste nirāmiṣāḥ ṣu viśeṣataḥ | saddharmadhātavaḥ proktā nirāmiṣā lokahetavaḥ || sāmiṣā kalebare proktā jinendrāṇāṃ maharddhikā | vividhā dhātavaḥ proktāḥ municandrā nirāśravāḥ || sāmiṣā nirāmiṣāścaiva prasṛtā lokahetavaḥ | dharmadhātuṃ sanmiśraṃ sattvānāṃ karuṇāvaśāt || tiṣṭhate mantrarūpeṇa lokanāthaṃ prabhaṅkara | sa viśvarūpī sarvajñaḥ dṛśyate ha mahītale || sarvārthasādhako mantraḥ sarvabuddhaistu bhāṣitaḥ | eṣa saṃkṣepato mantraḥ japto'yaṃ vidhinā svayam || karoti sarvakarmaṃ vai īpsitāṃ saphalāṃ sadā | asya kalpaṃ samāsena punaḥ kāle pracakṣyate || yugānte munivare loke astaṃ yāte tathāgate | kalpasiddhistadā kāle mantrasiddhirudāhṛtā || atha bhagavataścakravartinastathāgatoṣṇīṣasya parakarmaprayogavidhvaṃsanakarasyājitaṃjayasya sarvamantrādhipateḥ sarvabuddhabodhisattvānunītasyoṣṇīṣacakravartinaḥ saṃkṣepataḥ kalpamekākṣarasya pravartitapūrvaṃ vistarataḥ || ādau tāvat yasmiṃ sthāne'yaṃ japyate tasmiṃ sthāne pathe yojanābhyantareṇa sarvaduṣṭagrahāḥ prapalāyanti sarvamantrāḥ siddhā api na prabhavanti sarvadevāḥ sānnidhyaṃ tyajanti anyatra sādhakasyecchayānyeṣāṃ laukikalokottarāṇāṃ sādhakānāṃ siddhimapaharati paraprayogamantrāṃ chinnabhinna-utkīlanatāṃ mocayati || svayaṃ vidyācchedaṃ karttukāmaḥ kuśānāṃ haritānāṃ muṣṭiṃ gṛhītvā aṣṭaśatābhimantritaṃ kṛtvā śastreṇacchindyāt tāṃ vidyāmuddiśya sā chinnā bhavati | anena pratikṛtiṃ kṛtvā hṛdaye kīlakena tāḍayet | kīlitā bhavate | saptajaptena sūtreṇa kusumbharaktena granthiṃ kuryāt | baddhā bhavati | śarāveṇāṣṭaśatajaptena pithayed ruddhā bhavati | 37, p. 287) śastreṇa hṛdayaṃ dvidhā kuryād bhinnā bhavati | rājikābhirviṣarudhiraraktābhiḥ rañjayecchiṣṭitā bhavati | karavīralatayā āhanet pīḍitā bhavati | sarvavidyābhicārukamicchayā karoti | sarvatra pūrtikaṃ karma muktākṣīreṇa snāpayitvā homaṃ kuryācchāntiḥ | ghṛtahomena sarveṣāṃ śāntirāpyāyanaṃ kṛtaṃ bhavati | muṣṭibandhena sarvamantrāṃ stambhayati manasā mokṣayati mantra sādhayitukāmastamanenaivoparuddhya sādhayedanyakalpaṃ sādhayitumicchati tamanenaiva sādhayet | siddhyati | anenaiva mantreṇāvāhanaṃ bhavati | punaranenaiva visarjanaṃ bhavati | anenaiva yasya rakṣā kriyate so'pyadṛśyo bhavati | yo mantro na siddhyati pratyādeśaṃ vā na dadāti anenaiva saha japet | śīghraṃ siddhyati pratyādeśaṃ vā dadāti | yadi na siddhyati pratyādeśaṃ prayacchati | so mṛyate || dadhimadhughṛtāktānāṃ tilānāmaṣtaśataṃ juhuyāt trisandhyaṃ saptāhaṃ yaṃ mantramuddiśya so'sya vaśo bhavati | yaducyate tat karmaṃ karoti | pratyādeśaṃ vā prayacchāmi devā vaśīkarttukāmaḥ devadārusamidhānāmaṣṭasahasraṃ juhuyāt saptarātreṇa vaśyo bhavati | nāgāṃ vaśīkarttukāmaḥ trimadhuraṃ juhuyāt | vaśyā bhavanti | yakṣāṃ vaśīkarkṣukāmo dadhibhaktaṃ juhuyāt | sarvagandhairgandharvaṃ vaśīkaroti | aśokapriyaṅgusamidbhiḥ kusumairvā yakṣiṇīnāgināgagrahāṇāṃ rājikābhiḥ rājānasiddhārthakaiḥ brahmāṇaṃ puṣpahomena veśyaṃ dadhikṣīraghṛtena śūdraṃ tuṣapāṃsubhiḥ striyāṃ lavaṇahomena raṇḍāṃ māṣajambūlikāhomena kanyāṃ lājāhomena sarvān ghṛtatailahomena vaśyāṃ karoti sarvatra trisandhyaṃ saptarātram | ityuktvā tūṣṇīmbhūto jinottamaḥ | devasaṅghāṃ tadā mantre saptamo munipuṅgavaḥ | prahasya lokadharmajñaḥ mukto'sau gatadhīstadā || muniḥ śreṣṭhastadā jyeṣṭhaṃ buddhaputraṃ tadālapet | mañjughoṣaṃ tadā vavre bodhisattvaṃ maharddhikam || 38, p. 288) eṣa kalpo mayā proktaḥ ekadeśo hi cakriṇe | vistīrṇa yasya nāthasya devadevasya dhīmataḥ || kalpairyasya pramāṇaṃ tu na śakyaṃ bhāṣituṃ jinaiḥ | saṃkṣepeṇa pravakṣye te mānuṣāṇāṃ hitodayā || evamukte tadā śrīmāṃ mañjughoṣo maharddhikaḥ | addhyeṣayati taṃ buddhaṃ śuddhāvāsopari sthitam || bhāṣa bhāṣa mahāvīra ! sambuddha ! dvipadottama ! | naṣṭe kāle yugānte vai mānuṣāṇāṃ sukhodayam || kathamasya mahātejā mahāvīrasya mantrarāṭ | paṭasiddhiḥ pradṛśyete kṣipraṃ paṭavidhiḥ kathamiti || āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvatasakrānmahāyānavaipulyasūtrāt tryaviṃśatitamaḥ ekākṣaracakravarttyudbhavapaṭalavisaraḥ parisamāpta iti || 39, p. 289) atha ṣaḍviṃśatitamaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | śṛṇu mañjuśrīḥ ! ekākṣaracakravartinasya mahānubhāvasya saṃkṣepeṇa paṭavidhānaṃ bhavati | vistaraśaḥ pūrvamudīritam | adhunā saṃkṣepeṇa yugādhame sattvā alpavīryā bhavanti alpaprajñā mandacetasaḥ | na śakyante vistaraśaḥ paṭapramāṇaprayogaṃ sādhayitum | saṃkṣepeṇa vakṣye'haṃ sattvānāṃ hitakāmyayā | uttamārthaṃ tu yathā siddhiḥ prāpnuvanti sa jāpinaḥ || uttamasādhanaṃ kartukāmena anāhate paṭe acchinnadaśe keśāpagate aśleṣakairvarṇairbhagavāṃ citrāpayitavyaḥ | dharmarājā dharmacakrapravarttakaḥ sarvalokādhipatiḥ puruṣottamaḥ dvipadānāmagryaḥ tathāgataratnaḥ ratnaketurnāmā jinottamaḥ dharmaṃ deśayamānaḥ samantajvālaprabhāmaṇḍalaḥ | adhastād brahmā āryavajrapāṇiśca upariṣṭānmālādhāriṇau devaputrau adhastāt sādhakaḥ || tasyāgratastrisandhyaṃ agarudhūpaṃ dahatā daśalakṣāṇi japet | paścāt karmāṇi bhavanti || prathamaṃ cakrasādhanaṃ kartukāmaḥ dvādaśāraṃ puṣpalohamayaṃ cakraṃ kṛtvā prātihārakapakṣe bhagavato'gratastrisandhyamagarudhūpaṃ dahatā daśa lakṣāṇi japet | ante pūrṇamāsyāṃ udārāṃ pūjāṃ kṛtvā hastenāvaṣṭabhya tāvajjapet yāvat prajvalitamiti | taṃ gṛhītvā vidyādharacakravartī bhavati | yairdṛśyate yāṃśca paśyati taiḥ sahotpatati || athacchatraṃ sādhayitukāmaḥ śvetacchatraṃ vicitraṃ cābhinavaṃ kārayitvā suvarṇacakracihnaṃ kauśeyavastrāvalambitaṃ tenānenaiva vidhānena śirasi kṛtvā japed vidyā svayamevopatiṣṭhati | anena ca bhagavato'gratastrisandhyamagarudhūpaṃ daśalakṣaṃ japet | ante pūrṇamāsyāmudārāṃ pūjāṃ kṛtvā hastenāvaṣṭabhya tāvajjaped yāvat prajvalitamiti | taṃ gṛhītvā vidyādharacakravartī bhavati | māse māse paurṇamāsyāṃ pañcabhiḥ pakṣaiḥ prātihārikapakṣe siddhyati | 40, p. 290) atha siddhamātreṇa sarvadharmā āmukhībhavanti | sarvābhijña pratilabhate | sarvabuddhabodhisattvābhinanditaḥ sarvasattvānupraveśaḥ siddho bhavati | lokadhātvantare'pi sahasraparivāraścakravartī bhavati || athoṣṇīṣaṃ sādhayitukāmaḥ hastamātre daṇḍe sauvarṇarajatatāmramayaṃ maṇimayaṃ vā kṛtvā tāvajjaped yāvat prajvalitamiti | taṃ gṛhītvā yatheṣṭaṃ vicarati | sattvebhyo dharmaṃ deśayati | mahākalpaṃ jīvati || atha bhadraghaṭaṃ sādhayitukāmaḥ sauvarṇaṃ bhadraghaṭaṃ kṛtvā sarvabījaratnauṣadhiparipūrṇaṃ śuklavastrāvakuṇṭhitaṃ tamanena sādhayed ekasmiṃ prātihārakapakṣe karmārabhed aparasmin siddhyati | tasmiṃ haste prakṣipya yamicchati taṃ labhate | akṣayaṃ bhavati || atha cintāmaṇiratnaṃ sādhayitukāmaḥ sauvarṇadaṇḍo jātyamaṇiṃ sphaṭikamaṇiṃ ca sauvarṇaṃ vā vastrāvalambantaṃ kṛtvā anenaiva vidhānena sādhayed yaṃ cintayati tat sarvaṃ siddhyati | devamanuṣyeṣu cānena gṛhītenāpratihatabalaparākramo bhavati | atha bhagavataḥ koṭi japet svaśarīreṇotpatati | divyabahumahākalpaṃ jīvati | anye vā yorasitātapatrapramukhyādayaḥ tadapyanena bhagavato daśalakṣajaptena karmāṇi kartavyāni siddhyanti | evamapratihataḥ tathāgatoṣṇīṣaḥ parakalpavidhānenāpi yathā yathā prayujyati tathā tathā siddhyati | acirādeva bhagavataḥ uṣṇīṣacakravarttinaḥ daśalakṣajaptaḥ sarvaṃ sādhayti sarvavidyāmantrādhipaticakravartī || atha vajraṃ sādhayitukāmaḥ raktacandanamayaṃ ekasūcikaṃ vajraṃ kṛtvā athavā puṣpalohamayaṃ kṛtvā pañcagavyena prakṣālya śuklapañcadaśyāṃ paṭasyāgrataḥ udārāṃ pūjāṃ kṛtvā ghṛtapradīpān prajvālya gandhodakena prakṣālya yakṣā vaśyā bhavanti | sarvabuddhabodhisattvānamātmānaṃ niryātya anenoṣṇīṣarājā parivāreṇa tejorāśisitātapatreṇa vā rakṣāṃ 41, p. 291) kṛtvā maṇḍalabandhaṃ sahāyānāṃ ca rakṣāṃ kṛtvā vajraṃ dakṣiṇena hastena gṛhītvā prathame yāme'tikrānte dvitīye yāme upaviśya ekāgracittaḥ tāvajjaped yāvat prajvalitamiti | atrāntare sarvavidyādharā sarve devanāgayakṣāḥ sannipatanti | sarve ca vidyādhararājānaḥ āgacchanti | tairabhiṣṭūyamānaḥ vidyādharapuraṃ gacchati | vidyādharacakravartī bhavati | vajrapāṇisadṛśakāyaḥ vajrapāṇisamabalaḥ kṣaṇalavamuhūrttenākaniṣṭhaṃ devabahvanaṃ gacchati | mahākalpasthāyī bhagavantamāryamaitreyaṃ paśyati | dharmaṃ śṛṇoti | mṛto yatrecchati tatropapadyate | yadicchati vajrapāṇisakāśādutpadyate | atha khaḍgaṃ sādhayitukāmaḥ nirvraṇaṃ khaḍgaṃ gṛhītvā ahorātroṣito bhagavatodārāṃ pūjāṃ kṛtvā tāvajjaped yāvajjvalitena siddhena saparivāreṇotpatati | ākuñcitakuṇḍalakeśaḥ dviraṣṭavarṣākṛtiḥ apanthadāyī agamyaḥ sarvavidyādharāṇāṃ antarakalpaṃ jīvati || atha manaḥśilāṃ sādhayitukāmaḥ vīrakrayeṇa krītvā puṣpayogatrirātroṣitaḥ saṅghoddiṣṭakāṃ bhikṣāṃ bhojayitvā ājñā dāpayitavyā | anujñātastatra sādhanaṃ praviśet | udārāṃ pūjāṃ kṛtvā ghṛtapradīpasahasraṃ prajvālayitavyam | trirātroṣitaḥ sarvasattvānāṃ maitracittamutpādya ātmānaṃ niryātya manaḥśilāṃ gṛhītvā tāvajjaped yāvat trividhā siddhiḥ | ūṣmadhūmajvalitapūrvameva cintayitavyam | amuktasiddhirūṣmāyamānatilakaṃ kṛtvā sarvadevanāgayakṣabhūtapiśācādīṃ jambūdvīpanivāsinaśca sattvā dāsabhūtā bhavanti | kiṅkarā bhavanti | varṣasahasraṃ jīvati | dhūmāyamāne tilakaṃ kṛtvā antarddhīyate | yadicched devānāmapyadṛśyo bhavati | kṣaṇalavamuhūrtena dṛśyate | punarantardhīyate | sarvāntarddhānikānāṃ rājā bhavati | trīṇi varṣasahasrāṇi jīvati jvalitena vidyādharo bhavati | saparivāra utpatati | vidyādhararājā bhavati | devakumāravapuḥ adharṣaṇīyaḥ sarvadevānāṃ kaḥ punarvidyādharāṇāṃ kalpasthāyī bhavati | kālagatastūṣite devanikāye upapadyate || 42, p. 292) atha triśūlaṃ sādhayitukāmaḥ puṣpalohamayaṃ tṛśūlaṃ kṛtvā saṃvatsaraṃ japet | tato vālukāmayaṃ hastapramāṇaṃ caityaṃ kṛtvā tasya mahatīṃ pūjāṃ kṛtvā udāraṃ ca baliṃ nivedya dakṣiṇahastena tṛśūlaṃ gṛhītvā tāvajjaped yāvat paryaṅkaṃ badhvā yāva sphurati jvalati raśmisahasrāṇi pramuñcati | atrāntare maheśvarapramukhā devā māgacchanti | sarvavidyādharā puṣpavarṣaṃ pravarṣanti | tatastaiḥ parivṛtaḥ yāvatāṃ paśyati yaiśca dṛśyate taiḥ sahotpatati | trinetraḥ dvitīya iva maheśvaraḥ sarvavidyādharanamaskṛtaḥ mahākalpasthāyī nirīkṣitamātreṇa duṣṭacittāṃ pātayati | na kasyacid gamyo bhavati | sadevake loke prāgeva vidyādharāṇāṃ cyutaḥ sukhāvatyāvupapadyate | atha vetāḍaṃ sādhayati | akṣatāṅgaṃ puruṣaṃ gṛhītvā caturakhadirakīlakaiḥ yantritasyorasyupaviśya ratnacūrṇa juhuyāt | tasya jihvāgre cintāmaṇiratnaṃ dṛśyate | taṃ gṛhya vidyādharacakravartī bhavati | yāni praharaṇāni cintayati tāni manasaivopapadyante | yojanaśataṃ prabhayāvabhāsayati | icchayā kālaṃ karoti | yatrecchati tatra gacchati | lokadhātvantare'pi vidyādharacakravartī bhavati | cyuto vimalāyāṃ lokadhātāvupapadyate || dvitīyaṃ vetālasādhanam | akṣatāṅgaṃ vetaḍaṃ gṛhītvā badarakīlakaiḥ kīlayitvā tasya mukhe lohacūrṇaṃ juhuyāt | tasya jihvā nirgacchati | taṃ chitvā śataparivāra utpatati | antarakalpaṃ jīvati | sumerumūrddhani krīḍati ramati | yadā mṛyate tadā ekadeśiko rājā bhavati || athāṅkuśaṃ sādhayitukāmaḥ kuśamayamaṅkuśaṃ kṛtvā kṛṣṇamayorekatareṇa pañcagavyena prakṣālya ekarātroṣitaḥ aṅkuśasya hastaṃ pramāṇamātraṃ kartavyam | udārāṃ pūjāṃ kṛtvā vajrapāṇerghṛtapradīpaśataṃ prajvālyayitaṃ kartavyam | tejorāśinā maṇḍalabandhaṃ vikareṇena kīlakāṃ saptābhimantritāṃ kṛtvā caturdiśaṃ nikhānayitavyā | athābandhaṃ sthānaṃ ca parigrahaṃ kṛta bhavati | tato dvitīye prahare ekāgramanāḥ paryaṅkaṃ badhvā aṅkuśam gandhapuṣpadhūpairabhyarcya 43, p. 293) kṛtarakṣaḥ sarvabuddhabodhisattvāṃ namaskṛtya aṅkuśaṃ hastena gṛhya tāvajjaped yāvadatrāntare narakāyikānāṃ devānāṃ vedanānyupaśāmyante | sarvabuddhabodhisattvāṃ namaskṛtya utpatati | vidyādhararājo apratihatagatiḥ aṅkuśavyagrahastaḥ | sarvadevanāgayakṣādayaśca dṛṣṭvā dūrādeva praṇāmaṃ kurvanti | kalpasthāyī yadā mṛyate tadā vajrabhavanaṃ gacchati | vajrapāṇiṃ paśyati | yadi paṭaṃ sādhayati tena jvalitena vidyādharo bhavati | yamicchati kalpaṃ sādhayituṃ tasya mantrasya nāmaṃ grahāya lakṣaṃ japedante ekārātroṣitaḥ udārāṃ pūjāṃ kṛtvā arkakāṣṭhairagniṃ prajvālya tilānāṃ dadhimadhughṛtāktānāmaṣṭasahasraṃ juhuyāt | homānte āgacchati | dhanaṃ yamicchati taṃ dadāti | vaśaṃ tiṣṭhati kiṅkaravaśaḥ || atha maheśvaraṃ kartukāmaḥ maheśvarasya mahatiṃ pūjāṃ kṛtvā dakṣiṇāyāṃ mūrttau arkakāṣṭhairagniṃ prajvālya aṣṭasahasraṃ juhuyāt | hāhākāraśabdaṃ bhavati | na bhetavyaṃ tata āgacchati bravīti kiṃ karttavyā sarve maheśvarā vidyā mama siddhā bhavantu | yadvaraṃ rocati taṃ tadāti | evamastviti kṛtvā antarddhīyate || evaṃ viṣṇubrahmādyamākarṣayati | yaṃ cārocayati tasyāpyeṣo vidhiḥ karttavyaḥ | kṛtarakṣeṇa kāryam || atha yakṣiṇī ākarṣayitukāmaḥ tasya nāmaṃ gṛhya saptāhamaśokapuṣpāṇi juhuyāt | āgacchati varaṃ dadāti saptame saptāhe'vaśyamāgacchati | mātā bhaginī bhāryā yaṃ cārocati | atha na vā gaccahti | mūrddhānamasya sphuṭati || nāgīmākarṣitukāmasya nāgapuṣpāṇāmeṣa eva vidhiḥ | yakṣaṃ ākarṣitukāmasya māsatrayaṃ dadhibhaktaṃ juhuyāt | ante ekarātroṣitaḥ bhagavataḥ pūjāṃ kṛtvā yakṣāṇāṃ yakṣabaliṃ codanāni nivedya yakṣākarṣaṇaṃ kariṣyāmīti manasi kṛtvā vaṭavṛkṣasamidhāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ aṣṭasahasraṃ juhuyāt | atrāntare kuberādyā yakṣā āgacchanti | teṣāṃ raktakusumaiḥ argho dīyate | vakṣyanti kiṃ kartavyaṃ te | vaktavya 44, p. 294) ekaikaṃ dine yakṣa ājñākaraṃ yakṣaṃ preṣayeti | tata ekaikaṃ yakṣaṃ prayacchanti | tasya ājñā dātavyā | yojanaśatādapi striyamānayanti | prabhāte tatraiva nayante | śataparivṛtasya bhaktaṃ prayacchanti | pṛṣṭhamāruhya yatrecchati tatra gacchati | nayati | rasāyanaṃ dadāti | ājñaptāḥ sarvaṃ karoti || atha vajrapāṇiṃ sādhayitukāmaḥ caturguṇaṃ saptaguṇaṃ pūrvasevāṃ kṛtvā prātihārakapakṣe sakalāmudāratarāṃ pūjāṃ kṛtvā yāvat pūrṇamāsīti pūrṇamāsyāṃ pūjāṃ kṛtvā bhikṣavaḥ saṅghoddiṣṭakāṃ bhojayitvā āryavajradharasyaiva anumoditavyā tata udārāṃ pūjāṃ kṛtvā prathame yāme'tikrānte dvitīye yāme paryaṅkaṃ baddhvā upaviśyaikāgramanasaḥ vajradharaṃ drakṣyāmīti cittaṃ saṅkalpya guggulugulikānāṃ badarāsthipramāṇāṃ rātrāvekayāmaṃ juhuyāt | tato bhagavataḥ sragdāmacalanaṃ bhavati | bhūḥ prakampati | meghā gulugulāyanti | sarve vidyādharāḥ puṣpavarṣaṃ pravarṣanti | atrāntare bahgavāṃ vajrapāṇirāgacchanti sarvavidyābhiḥ parivṛtaḥ vidyottamapramukhaiḥ vidyārājaiḥ parivṛtaḥ sarvadevaiḥ sarvanāgaiḥ sarvayakṣaiḥ sarvagandharvaiḥ kinnarairbodhisattvaiḥ parivṛtaḥ āgacchati | tatkṣaṇaṃ nārakāṇāṃ sattvānaṃ tīvravedanā vyuparatā bhavanti | gandhodakena arghyo deyaḥ | praṇipatya sthātavyaṃ tato vajradharo vakṣyati kiṃ te varaṃ dadāmi | vidyādharacakravarttitvaṃ bilapraveśaṃ rāṣṭraṃ antarddhānaṃ yadvā rocate tasyaiva bhagavataḥ sakāśāllabhyate | yadvā rocati vidyādharacakravartittvaṃ sarvavidyādharāṇāṃ cakravarttī vajrakāyo vajrapāṇisadṛśaḥ cittamātreṇa sarvapraharaṇānyutpadyante | mahākalpasthāyī | yadā mṛyate tadā vajrabhavanaṃ gacchati | anyeṣāmapi vidyādharāṇāṃ eṣa eva vidhiḥ saṃkṣepato yāni vajrapāṇikalpe yāni avalokiteśvarakalpe yāni ca bhagavatā proktāni kalpāni yāni brahmakalpe yāni maheśvarakalpe saṃkṣepato laukikalokottareṣu kalpeṣu ye sādhanīyāḥ te etenaiva sādhanayā siddhyante | mahāmantrā sādhyamānā na siddhyanti | anena sārddhaṃ japtavyāḥ saptarātraṃ niyataṃ darśanaṃ dadāti | atha na dadāti vinaśyati | maheśvarapramukhānāṃ devānāṃ agrataḥ yadi japati saptarātrābhyantareṇa darśanaṃ dadāti | yadi na 45, p. 295) dadāti trisaptadhā mūrdhnā sphuṭati | candragrahe ādityagrahe vā ghṛtavacāñjanapavitradaṇḍakāṣṭhayajñopavītaharitālamanaḥśilādayaḥ sādhayitavyāḥ || atha dravyaṃ sādhayitukāmasya manaḥśilāṃ gṛhya mānuṣakṣīreṇa pīṣayitvā pañcagulikā karttavyā | agurusamudgake prakṣipya śvetasiddhārthakasahitāṃ sādhayet | candragrahe sūryagrahe vā balividhānaṃ kṛtvā yadā sarṣapa ciṭiciṭīyanti tathā prathamā siddhā yā vā sarvajanavaśīkaraṇaṃ tayā sarvasya laukikeyā vidheyā bhavanti | yaducyate tat sarvaṃ karoti | atha dhūmāyate sarvāntarddhānikānāṃ rājā bhavati | antarakalpaṃ jīvati | jvalite tadā devakumāravapuḥ taruṇārkatejo vidyādhararājā bhavati | mahākalpaṃ jīvati || evaṃ rocanāharitālādīni sādhayitavyāni || athāñjanaṃ sādhayitukāmaḥ śrotāñjanaṃ nīlotpalaṃ kuṣṭhaṃ candanaṃ caikataḥ kṛtvā tāmrabhājane saṃsthāpya candragrahe tāvajjaped yāvad dhūmāyati | tenāñjitanayanaḥ antarddhīyate kāmarūpī sarvāntarddhānikānā rājā bhavati || atha khaḍgaṃ sādhayitukāmaḥ nirvraṇaṃ khaḍgamādāya kṛṣṇāṣṭamyāṃ kṛṣṇacaturdaśyāṃ vā paṭasyodārāṃ pūjāṃ kṛtvā balividhānaṃ ca kṛtarakṣaḥ khaḍgaṃ dakṣiṇahastena gṛhītvā tāvajjaped yāva sphurati | jvalite sphurite ekākī vidyādharo bhavati | jvalitena sarvavidyādharāṇāṃ rājā bhavati | apratihatabalaparākramaḥ yairdṛśyate yāṃśca paśyati taiḥ sahotpatati || atha vajraṃ sādhayitukāmaḥ puṣpalohamayaṃ vajraṃ kṛtvā ṣoḍaśāṅgulaṃ ubhayatriśūcakaṃ raktacandanenānulipya prātihārakapakṣapratipadamārabhya paṭasyodārāṃ pūjāṃ kṛtvā japet pratidinaṃ varddhamānā bhikṣavo bhojayitavyā | ante trirātroṣitaḥ paṭaṃ sadhātuke caitye pratiṣṭhāpya udārāṃ pūjāṃ kṛtvā ghṛtapradīpaśataṃ prajvālya kuśaviṇḍakopaviṣṭaḥ vajramumābhyāṃ pāṇibhyāṃ gṛhītvā tāvajjaped yāvajjvalitamiti | taṃ gṛhya saptaparivāra utpati | 46, p. 296) vidyādharacakravarttī bhavati | vajrapāṇitulyaparākramaḥ mahākalpe jīvati | bhinne dehe vajrapāṇibhavanaṃ gacchati || evaṃ śūlacakraśaraśaktiprabhṛtaya sarve praharaṇāḥ paṭapādukadaṇḍakāṣṭhayajñopavītādīni parakalpavidhānena sādhayitavyāni | sarveṣāṃ trividhā siddhiḥ || śāntikaṃ kartukāmah padmākāraṃ vediṃ kṛtvā yājñikaiḥ samidbhiragniṃ prajvālya sruveṇa paramānnāhutīnāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ aṣṭasahasraṃ juhuyāt | trirātreṇa ātmanaḥ parasya vā śāntirbhavati | saptarātreṇa grāmasya vā nagarasya vā | mahāmāri upadrave śamīsamidhānāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ juhuyādanāvṛṣṭeḥ | tṛmadhuraṃ juhuyāt | sarvatra paramaśāntirbhavati | bhikṣāhāraḥ triṃśalakṣaṃ japet | prātihārakapakṣe śuklapūrṇamāsyāṃ trirātroṣitaḥ candragrahe kṛṣṇagokṣīra aṣṭaśatābhimantritaṃ kṛtvā pived rasāyanaṃ guṇopetaṃ bhavati | dūrvāpravālānāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ aṣṭasahasraṃ daśarātraṃ juhuyāt | akālamṛtyuḥ praśāmyati | dīrghāyurbhavati | dhvajaśaṅkhādīni abhimantrayet | dṛṣṭvā śrutvā ca parasainyaṃ stambhayati | sarvavrīhigandhodakaparipūrṇaṃ navaṃ kalaśaṃ kṛtvā aṣṭaśatajaptena vināyakopadrutaṃ spṛṣṭvā snāpayet | abhiṣikto lakṣmīvāṃ bhavati | anenābhiṣekeṇa sarvapāpaiḥ pramucyate | maṇḍalakarmāṇi karoti | grahakarmāṇi śatasahasrajaptena mayūrapicchakena sarvaviṣāṃ nāśayati | tenaiva jvaramakṣiśūlarogādīṃ nāśayati | sūtrakeṇa sarvajvarāṃ mudrāsametayukto mantreṇāsurayantrāṇi ghātayati | khadirasamidhānāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ aṣṭasahasraṃ juhuyāt | mahānidhānaṃ prayacchati || samudragāminīṃ nadīmavatīrya raktacandanāktānāṃ padmānāṃ śatasahasraṃ pravāhayet | padmarāśitulyaṃ nidhānaṃ labhati | dīyamānamakṣayaṃ bhavati | bilvāhutīnāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ aṣṭasahasraṃ juhuyāt | bhogāṃ prāpnoti || 47, p. 297) devāṃ vaśīkartukāmaḥ agarusamidhānāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ juhuyāt aṣṭasahasraṃ | trisandhyamekaviṃśatirātraṃ tandulānāṃ dadhimadhughṛtāktānāmekīkṛtya juhuyāt | akṣayamannaṃ bhavati || yakṣāṇāṃ vaśīkaraṇe guggulugulikānāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ juhuyāt | aśokasamidbhiryakṣiṇīnām nāgānāṃ nāgapuṣpāṃ āryavajravajrapāṇiragarusamidhābhiḥ vidyādharāṇāṃ damanakasamidhābhiḥ agurusamidhānāṃ turuṣkatailāktānāṃ gandharvāṇāṃ kunduruhomena pretānāṃ śrīvāsakahomena kinnarāṇāṃ sarjarasahomena vināyakānāṃ sarveṣāmaṣṭaśatiko homaḥ saptāhaṃ rājānasya rājasarṣapatailāktānāṃ aṣṭaśataṃ juhuyāt | trisandhyaṃ saptarātraṃ ādityābhimukhaṃ lakṣaṃ japet sarvapāpaiḥ pramucyati || sarvavidyānāmāpyayanaṃ kartukāmaḥ gomūtrayāvakāhāraḥ uśīramayīṃ pratikṛtiṃ kṛtvā śuklapuṣpairabhyarcya kṣīrāṣṭaśataṃ juhuyāt | kṣīreṇa ca snapayet | aṣṭaśatajaptena agarudhūpaṃ dadyāt | āpyāyito bhavati | sakṛduccāritena ātmarakṣā kṛtā bhavati | dviruccāritena parasya triruccāritena dravyasya rakṣā kṛtā bhavati || chinnabhinnanaṣṭakīlitānāṃ āpyāyanaṃ kartukāmaḥ uśīramayīṃ pratikṛtiṃ kṛtvā śuklapuṣpairabhyarcya anena uṣṇīṣarājena paṭasyāgrataḥ rājasarṣapāṇāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ aṣṭasahasraṃ juhuyāt | vidyāmuddiśya utkīlitā bhavati | pāpijanātiriktāṃ vidyāṃ jñātvā gorocanayā bhūryapatre likhya tataḥ ātmamantramaṣṭaśatābhimantritaṃ kṛtvā bhagavataḥ udārāṃ pūjāṃ kṛtvā anena bhagavatā sārddhaṃ aṣṭasahasraṃ japtvā tatraiva kuśasaṃstare svapet | ūnātiriktāṃ svapne āgatya kathayati || atha padmaṃ sādhayitukāmaḥ raktacandanamayaṃ padmaṃ kṛtvā udārāṃ pūjāṃ kṛtvā trirātroṣitaḥ taṃ padmaṃ dakṣiṇena hastena gṛhītvā tāvajjaped yāvajjvalitamiti | viṃśatiparivāraḥ utpatati | vidyādharacakravarttī bhavati | apratihatagatiḥ | yadā mṛyate tadā sukhāvatyāmupapadyate || atha vajraṃ sādhayitukāmaḥ valmīkamiśrayā mṛttikayā vālukamiśraya vajraṃ kṛtvā bhikṣāhāraḥ maunī apatthadāyī vajraṃ gṛhya trīṇi lakṣa japet | 48, p. 298) ekasūcikaṃ vajraṃ karttavyam | taṃ vajramante siddhārthakamadhye sthāpya candragrahe candragrahe sthātavyam | tāvajjaped yāvat sarṣapā ciṭiciṭāyanti | vajraṃ siddhaṃ bhavati | tena vajreṇa gṛhītena sarvakarmaṇi karoti | parvataśikharāṇi cūrṇayati | nāgahradaṃ śoṣayati | nadīḥ pratisrotamānayati | nāgāṃ vidrāpayati | viṣāṇi nirviṣīkaroti | sarve prāṇinaḥ stambhayati | mohayati | pātayati | yantrāṇi cūrṇayati | śakaṭaprabhṛtīni ca stambhayati | cūrṇayati | evamādīni sarvakarmāṇi karoti | eṣa ekasūcikasya vajrasya sādhanam || uṣṇīṣacakravarttinaṃ sādhayato na kaścicchaknoti vighnaṃ kartum | sākṣānmūrdhnaṭako'pi hi vidhinā nāvidhinā | asya ca jāpakāle satataṃ buddhalocanāṃ pūrvaṃ paścācca japtavyam | evaṃ saumyatvaṃ bhavati | siddhisyābhimukhībhavati || atha samudragāminīṃ nadīmavatīrya padmānāṃ lakṣa nivedayet | śrī āgatya varaṃ prayacchati | rāṣṭraṃ dadāti | atha trīṇi lakṣāṇi nivedayet | sārvabhaumiko rājā bhavati | jambūdvīpādhipatirbhavati | vivarasyāgrataḥ paṭaṃ pratiṣṭhāpya lakṣā.i trīṇi japet | sarvayantrāṇi patanti | nirviśaṅkena praveṣṭavyam | praviśya rasarasāyanaṃ niḥkāśayati | atha tatraiva tiṣṭhati vaiṣṇavacakrabhayamutpadyate | atha praviśati anusmaritamātreṇa bhasmībhavati | manasena utthāpayati | na kadācidapi praviśati tasmiṃ || śuklapratipadamārabhya triḥkālaṃ jātīkusumaiḥ sakṛjjaptena bhagavatā pādāṅguṣthe tāḍayitavyam | yāvat pādāṅguṣṭhād raśmirniścarati | sādhakaśarīre'ntarddhīyati | tatkṣaṇādevākuñcitakuṇḍalakeśo bhavati | saparivāra utpatati | vidyādhararājā bhavati kalpasthāyī || atha samudrataṭe paścānmukhaṃ paṭa. pratiṣṭhāpya nāgakāṣṭhaiḥ agniṃ prajvālya samudrasyauddiśya nāgapuṣpāṇāṃ lakṣaṃ juhuyāt | samudre ūrmaya āgacchanti | siddhinimittaṃ na bhetavyam | tāvad yāvat samudro brāhmaṇaveṣeṇāgacchati | bravīti kiṃ mayā karttavyam | vaktavyam | vaśyo me bhava | tato yaducyate tat sarvaṃ karoti || 49, p. 299) padmaṃ bhūmyāṃ likhya sahasrapatraṃ tasyoparyupaviśya śatasahasraṃ japet | bhūmiṃ bhittvā uttiṣṭhati | sahasraparivāra utpatti mahākalpasthāyī vidyādhararājā bhavati | aparipatthadāyī tejena pañca yojanāni avabhāsayati || prātihārakapakṣe jātīpuṣpāṇāṃ bhagavataḥ uṣṇīṣarājasyopari lakṣaṃ nivedayet | ekaikaṃ japtavyam | tāvad yāvaduṣṇīṣād raśmi niścarati | sādhakasya śarīre'ntarddhīyate | tatkṣaṇādeva pañcābhijño bhavati | daśalakṣajaptaḥ yathā yathā prayujyati tathā tathā anenaiva bhagavatā sārddhaṃ yadi vidyā japyate sā niyatamāgacchati | sākṣādasya japyamānā yadi na vāgacchati sa mūrdhnā sphuṭati | śuṣyati || ayaṃ ca ekākṣara uṣṇīṣacakravartī tathāgata eva sākṣāt ko'nyaḥ sadevake loke sarvamantravidyānāṃ rājā tathāgata eva | sitātapatratejorāśipramukhāni asya parivāraḥ | sarveṣāmuṣṇīṣarājānām | sādhanavidhāna sarvaṃ atraiva yojyam | sarve ca uṣṇīṣarājā anena sādhyā | uttamasādhanaṃ icchatā asthānena yojyam | yadi yujyati uttamā siddhirna bhavati | saṃkṣepataḥ sarve devā anenākṛṣyante | atha nidhānamuddhāṭayati | yatra nidhānaṃ tiṣṭhati tatra gatvā akālakalaśaṃ gṛhya sarvagandhairlipya śvetacandanodakaṃ kumbhe prakṣipya aṣṭasahasrābhimantritaṃ kṛtvā nidhānaṃ sthāpayet | yadi nidhānaṃ tiṣṭhati tadā sa bhūmiḥ sphuṭati | yadi nidhānaṃ puruṣamātre tiṣṭhati udakena spaṣṭavyam | hastamātraṃ khatvā grahetavyaḥ || atha siṃhaṃ sādhayitukāmaḥ valmīkamṛttikayā kṛtvā gorocanayā samālabhya piṇḍikāyāṃ pratiṣṭhāpya udārāṃ pūjāṃ kṛtvā tāvajjaped yāvaccalati | calitena siddho bhavati | pṛṣṭhamāruhya ākuñcitakuṇḍalakeśaḥ ātmapañcamotpatati | brahmāyuṣo navavarṣasahasrāṇi jīvati | sarvavidyādharāṇāmāgamya || evaṃ hastyaśvamahiṣaśca sādhayitavyā | yāa siṃhanādaṃ nadati tadā devā āsanebhyaścalanti || 50, p. 300) padmasaraṃ gatvā padmānāṃ lakṣaṃ nivedayet | sāmantarājyaṃ pratilabhate | raktakaravīrakalikānāṃ lakṣaṃ juhuyāt | rājakanyāṃ labhate | jātīpuṣpāṇāṃ lakṣaṃ samudragāminyāṃ nadyāṃ pravāhayet kanyāṃ labhate yāmicchati | sarve te uttamasādhanāni siddhyanti || anenoṣṇīṣacakravartinā sa yatra gacchati indro'pyasyāsanaṃ dadāti | sarve ca devarājānaḥ dūrādeva dṛṣṭvā bhītā trastā bhavanti | sarveṣāṃ ca devarājānāṃ prabhāṃ vyāmīkaroti | yojanaśatābhyantareṇa karoti || ayaṃ cakravartī tathāgata eṣa devaloke sarve ca kalpasya bhagavataḥ uṣṇīṣacakravartinaḥ ekākṣarasya vaśe vartanti | tannimnāśca sarve mantratantrāḥ sakalpakāḥ savistarā ityāha bhagavāṃ śākyamuniḥ siṃho narottama iti || āryamañjuśrīyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt caturviṃśatimaḥ ekākṣaracakravartikarmavidhipaṭanirdeśapaṭalavisaraḥ parisamapta iti || 51, p. 301) saptaviṃśatitamaḥ paṭalavisaraḥ | atha bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya tatrasthāṃśca devasaṅghāṃ sarvāṃśca buddhabodhisattvā pratyekabuddhāryaśrāvakāṃ punarapi mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | nirdiṣṭo'yaṃ mañjuśrīḥ ! sarvatathāgatānāṃ sarvasvabhūtaṃ dharmakośaṃ cintāmaṇipratiprakhyaṃ lokānāmāśayasaphalīkaraṇārthaṃ tasmiṃ kāle yugādhame śūnye buddhakṣetre parinirvṛtānāṃ tathāgatānāṃ saddharmanetrī antarddhānakālasamaye tasmiṃ kāle tasmiṃ samaye sarvatathāgatānāṃ mantrakośasaṃrakṣaṇārthaṃ tvadīyakumāramantratantrāṇāṃ kalparāje'smiṃ nidhānabhūto bhaviṣyati | japyamāno vidhinā sārabhūto'yaṃ mañjuśrīḥ ! sarvatathāgatamantratantrāṇāṃ tvadīye ca kumārakalparāje'grabhūto bhaviṣyatyayaṃ ekākṣaracakravarttī | anena japyamānena sarve tāthāgatā vidyārājānaḥ japtā bhavanti || aparamapi mañjuśrīḥ ! tvadīyakalparāje nidhānabhūtaṃ sārabhūtaṃ agrabhūtaṃ jyeṣṭhabhūtamekākṣaraṃ pūrvamāsīt | atīte kāle atīte samaye dvāṣaṣṭigaṅgānadīsikataprakhyaiḥ kalpaiḥ amitāyurjñānaviniścayarājendro nāma tathāgato'rhan samyak sambuddhaḥ viyācaraṇasampannaḥ sugato lokavidanuttaraḥ puruṣadamyasārathiḥ śāstā devamanuṣyāṇāṃ buddho bhagavāṃ | yasya smaraṇādeva nāmagrahaṇamātreṇa pañcānantaryāṇi kṣayaṃ gacchanti | niyataṃ bodhiparāyaṇā bahavaḥ sattvāḥ ye nāmamātraṃ śroṣyante | kaḥ punarvādo ye mantrasiddhaye | avaśyaṃ ca sarvamantrajāpibhiḥ ayaṃ bahgavānamitāyurjñānaviniścayarājā tathāgataḥ prathamata eva manasi karttavyaḥ | vācā ca vaktavyā namastasmai bhagavate amitāyurjñānaviniścayarājendrāya tathāgatāyārhate samyak sambuddhāya || tato'mitābhaṃ ratnaketuṃ tataḥ sarvabuddhānāṃ praṇāmaṃ kṛtvā yathepsitaṃ mantrā japtavyā | āśu siddhiṃ prayacchanti | yat kāraṇaṃ mahāpuṇyābhivṛddhaye mantrāṇāṃ tathāgatānāṃ saṃjñāparikīrttanaṃ namaskāraṃ ca sarvatathāgatānāṃ ca pramāṇaṃ niyataṃ bodhiparāyaṇo'yaṃ kuśalasambhāraparipūrito bhavati | bodhisattvasaṅkhyaṃ gacchati | mantrā ca tasya āśu siddhiṃ prayacchanti | 52, p. 302) amitāyurjñānaviniścayarājendreṇa tathāgatenārhatā samyak sambuddhena ayamekākṣaramantraḥ sarvatathāgatahṛdayaḥ sarvamantratantrābhimataḥ sarvakarmārthasādhakaḥ mañjughoṣa ! tvadīye kalparāje paramarahasyaṃ paramaguhyatamaṃ lokenātmahitāya prayoktavyam | aśiṣye cāpi adhārmike aprasanne tathā śāstu śāsane'smiṃ jinodite | duṣṭe mānine cāpi śāstuḥ śāsanacchidriṇe || na kathañcit prayoktavyaḥ aprasanne jinasūnunām | śrāvakāṃ khaḍgiṇāṃścāpi pūjānugrahamakṣame || na tasya deyaṃ mantraṃ vai siddhistasya na dṛśyate | śrāddhaḥ saumyacittaśca prasanno jinaśāsane || bodhisattvo tathā nityaṃ pūjānugrahatatparaḥ | tasya siddhirbhavenmantre iha kalpa mayodite || ekākṣare mahāmantre mañjughoṣaniyojite | tenāsīllokanāthena mantraṃ dattaṃ sukhāvaham || hṛdayaṃ sarvabuddhānāṃ sarvamantrāṇāṃ ca udbhavaḥ | ṣaṭsaptatyaḥ tathā koṭyaḥ purā gītaṃ svayambhunā || mantrāṇāṃ śreyasārthāya dehināṃ pāpamohinām | sarve'staṃ gatā mantrāḥ śāstubimbaṃ samāśritāḥ || teṣu sārabhūto'yaṃ vidyārājā maharddhikaḥ | eka akṣaravinyasto śāśvato'yaṃ pravarttate || sthitaiṣā dharmakoṭisthaḥ buddhānāṃ tu jagaddhitām | dharmanetryā samāśritya sthito'yamekamakṣaraḥ || sarvārthasādhako mantraḥ duṣṭarājñāṃ nivārakaḥ | karoti karmavaicitryaṃ sarvakarmaprasādhakaḥ || sāṣṭaṃ karmasahasraṃ ca kurute ca dhruvaṃ tahā | vicitrāṃ sampadaṃ dadyād vidhidṛṣṭena karmaṇā || 53, p. 303) mañjuśriyasya hṛdayo'yaṃ makāro mantrasaṃyutaḥ | ukāragatinityajñaḥ āśīlloke pravartitaḥ || amitāyurjñānarājena viniścitārthaḥ prakāśitaḥ | mañjughoṣasya buddhena pravṛtto'yaṃ vaśahetunā || ta imaṃ yugāntake loke śāstariḥ parinirvṛte | siddhiṃ ca yāsyate kṣipraṃ vidhidṛṣṭena karmaṇā || amitāyurnāma āśīt buddhakṣetravikalpitam | tatrāsau bhagavāṃ buddhaḥ dharmacakrapravartakaḥ || tiṣṭhatyaparimitāṃ kalpāṃ āyurvasitamadhiṣṭhitaḥ | ata eva tasya saṃjñābhūdamitāyurjñānaviniścayaḥ || rājendraḥ sarvalokānāṃ maharddhiko'yaṃ tathāgataḥ | sa dadyuḥ mantravaraṃ mukhyaṃ buddhaputrasya dhīmate || jyeṣṭhaḥ tanayamukhyasya mahāsthāne maharddhike | tatastena sutenaitat samantabhadrasya yojitam || tatastaṃ buddhaputro vai mañjughoṣasya dattavāṃ | adhunāhaṃ tathāgato hyagrakalpamasya mudīrayet || idaṃ tanmantramukhyaṃ vai dharmarājena bhāṣitam | śreyasārthaṃ tu bhūtānāṃ sarveṣāṃ mantramavrīt || namo'mitāyurjñānaviniścayarājendrāya tathāgatāyārhate samyaksambuddhā namaḥ sarvabuddhānāṃ śālendrarājaramitāyuramitāyuratnaketuprabhṛtīnām | ebhyo namaskṛtvā trirapi mantro japtavyamekākṣaram | katamaṃ ca tat | muṁ || eṣa saḥ mārṣā ! amitāyurjñānaviniścayarājendreṇa tathāgatenārhatā samyak sambuddhena bhāṣitam | amitavyūhavatyāṃ lokadhātau sthitena sarvasattvānāmarthāya hitāya sukhāya lokānukampāyai mahato janasyārthāya anāgatānāṃ ca janatāmavekṣya śāsanāntarddhānakālasamayaṃ viditvā ante yugādhame ratnatrayāpakāriṇāṃ duṣṭarājñāṃ nivāraṇārthaṃ jyeṣṭhamaurasaṃ putraṃ 54, p. 304) sarvatathāgatānāṃ mahāsthāmaprāptāya bodhisattvāya mahāsattvāya dattavāṃ | buddhādhiṣṭhānena samantabhadrasya dattavāṃ | samantabhadro bodhisattvo mahāsattvaḥ mañjuśriyasya kumārabhūtasya dattavāṃ | tato mañjuśriyeṇa kumārabhūtena sarvasattvānāmanugrahārthaṃ mahākaruṇāvaśena hṛdayasthaḥ svamūrttau sthāpitavāṃ | anāgatakālamavekṣya yugādhame śāsanāntarddhānakālasamaye ahamapaścimakastathāgataḥ duṣṭe kāle kalau yuge mama śāsanasaṃrakṣaṇārthaṃ kariṣyatyayaṃ mantravataḥ || asya kalpaṃ vakṣye samāsataḥ | śṛṇu kumāra ! mañjusvara ! susvara ! tavaitanmāhātmyaṃ kalpavistaram | asya kalparājendrasya savistarataraṃ vakṣye || ādau tāvat parvatāgramāruhya viśallakṣāṇi japet | pūrvasevā kṛtā bhavati | kṣīrāhāreṇa mauninā nānyatra mantragatacittena tṛśaraṇaparigṛhītena utpāditabodhicittena ca moṣadhaśīlasaṃvarasamādāpanābodhisattvasaṃvarasaṃvaraparigṛhītena japtavyam | tataḥ karmāṇi bhavanti | ādau tāvat paṭaṃ likhāpayitavyam | upoṣadhikena citrakareṇa aśleṣakairvarṇaiḥ anyatareṇa śucinā celakhaṇḍena paṭṭake vā candanakarpūrakuṅkumaparyupitena śucau deśe śucinā citrakareṇa triśuklabhojinā śacivastraprāvṛtena ādityodayakālaparipūrṇapañcadaśyāṃ viśuddhanakṣatreṇa likhāpayitavyaṃ yāva nmadhyāhnam | parato varjayet | evaṃ divase divase yāvat parisamāpta iti || ādau tāvat paṭasya amitāyurvatīṃ lokadhātumālikhet | hastamātre paṭe sugatavitasticaturaśre paṭṭake vā samantādamitāyurvatīṃ lokadhātuṃ samantāt padmarāgendranīlasphaṭikamarakataparvatairadhastāt upaśobhitaṃ upariṣṭācca teṣāṃ mahāratnavimānopaśobhitākāraṃ dhvajapatākopaśobhitocchritākāraṃ tatra madhye ratnasiṃhāsanopaviṣṭamamitāyuviniścayarājendraṃ tathāgataṃ deśayamānaṃ samantaprabhājvālāmālinaṃ īṣadraktāvadātaṃ vāmapārśvaratnopalaniṣaṇṇaṃ mahāsthāmaprāptaṃ bodhisattvaṃ mahāsattvaṃ cāmaravyagrahastaṃ tathāgatadṛṣṭiṃ vāmahastabījapūrṇakaphalanyastaṃ priyaṅguśyāmāvadātaṃ 55, p. 305) sarvālaṅkārālaṅkṛtaśarīraṃ samantajvālaṃ dakṣiṇapārśve bhagavantaṃ samantabhadraṃ bodhisattvaṃ mahāsattvaṃ ratnopalasthitaṃ cāmaravyagrahastaṃ uddhūyamānasitavinyastapāṇiṃ vāmahastena ratnapāṇisarvālaṅkāraratnamakuṭavicchuritamiyaṅguśyāmāvadātaṃ nīlapaṭṭacalanikānivastaṃ muktikāhāraratnayajñopavītaṃ samantajvālāmālāvavaddhaṃ tasya dakṣiṇapārśve āryamañjuśriyaṃ ratnopalasthitakaṃ kumārabhūtaṃ pañcacīrakopaśobhitaṃ śiraṃ bāladārakālaṅkārālaṅkṛtaṃ kanakavarṇaṃ nīlapaṭṭacalanikānivastaṃ muktāvalīratnavyatimiśraṃ yajñopavītaṃ tathāgatadṛṣṭiṃ īṣatprahasitavadanaṃ saumyākāraṃ cārurūpaṃ kṛtāñjalipuṭaṃ sarvākāravaropetaṃ likhāpayitavyam | tasyādhastād yathā ce liṅgaṃ veṣī saṃsthānadhārī sādhakaḥ padmamālāṃ gṛhya jānukorparasaṃsthitaḥ avanataśiraḥ paṭakoṇāntadeśe likhāpayitavyaḥ | bhagavataḥ upariṣṭāccatvāro buddhāḥ bhagavantaḥ likhāpayitavyaḥ | dakṣiṇoddeśe dvau amitābhaḥ puṇyābhaśca | vāmapārśve upariṣṭād dvau tathāgatau abhilikhāpayitavyau sālendrarājā ratnaketuśca | samantaprabhā samantajvālā kanakavarṇāḥ sarvākāravaropetā sarvapuṣpābhikīrṇā niṣaṇṇā padmāsaneṣveva nānyāsaneṣu dharmaṃ deśayamānāḥ paryaṅkopaviṣṭāḥ saumyākārā bhagavataḥ upariṣṭāt puṣpavarṣaṃ pravarpayamānaṃ meghāntargatalīna. tathāgatavigrahamutpatamānaṃ sunetranāmā abhilikhāpayitavyaḥ | sarvākāravaropetaṃ samantaprabhājvālāmālinaṃ dakṣiṇahastena varapradaṃ vāmahastena cīvarakarṇakāvasaktam || etad bhagavataḥ amitāyurjñānaviniścayarājendrasya tathāgatasyārhataḥ samyaksambuddhasya paṭavidhānam | etasyaiva bhagavataḥ ayamekākṣaro mantraḥ | uṣṇīṣarājo'yaṃ uṣṇīṣacakravarttī pratisparddhī samatulyavīryaḥ tulyaprabhāvaḥ | acintyamasya guṇavistāraprabhāvaṃ maharddhiko'yaṃ mahānubhāvaḥ | saṃkṣepataḥ sarvatathāgatoṣṇīṣarājānaṃ mahācakravartinamekākṣarasya ca yāni kalpavistarāṇi uktāni tāni sarvāṇi karoti | asādhito'pi japtamātraḥ karmāṇi kurute | kaḥ punarvādaḥ sādhitaḥ | yatheṣṭaphalasampadāṃ dadāti | īpsitaṃ bhavati | manasā yadabhirucitaṃ asya paṭasya darśanādeva niyataṃ bodhiparāyaṇo bhavati || 56, p. 306) tasyaiva bhagavataḥ amitāyurjñānaviniścayarājendrasyādhiṣṭhānena sarvatathāgatahṛdaya ityucyate sarvatathāgata uṣṇīṣarājamityucyate | cakravarti ityucyate | mahācakravartirāja ityucyate | mañjuśriyaḥ kumārabhūtasya hṛdaya ityucyate | ekākṣara ityucyate | saṃkṣepataḥ acintyamasya prabhāvaḥ | acintyā hi buddhānāmadhiṣṭhānaḥ | acintyaṃ buddhavikurvitam | asādhito'pi akṛtapuraścaraṇo'pi sarvagṛhārambhapratiṣṭhito'pi sarvabhakṣamadyamāṃsagrāmyadharmapratiṣeviṇo'pi varjayitvā aśrāddhasya anutpāditabodhicittasya | eteṣāṃ nāsti siddhiḥ | ratnatrayopakāriṇāṃ tatpratiyatnopaghātināṃ ca | eteṣāṃ kṣudrakarmāpi na siddhyanti | kaḥ punarvādo madhyamottamā siddhiḥ | sarvakāmapracārabhaktācārapracārasya sādhikāṣṭaṃ karmasahasraṃ kṣudrakarmaprayuktasya siddhyante | katame ca te || ādau tāvadekajaptaḥ ātmarakṣā | dvijaptaḥ pararakṣā | trijapto mahārakṣā bhavati | mahābodhisatvenāpi daśabhūmipratiṣṭhitena na śakyate saṃkṣobhayitum | kaḥ punarvādaḥ tadanyaiḥ sattvaiḥ | pañcaraṅgikeṇa sūtreṇa caturjaptena kaṭyāṃ veṣṭayet | śukrabandhaḥ kṛto bhavati | svapnopaghātaṃ cāsya na bhavet | varjayitvā tu svecchayā tadaha eva rātryāmeko yadi rocate dine dine kartavyaḥ | atha na rocate bhasma saptābhimantritaṃ kṛtvā nābhideśaṃ spṛśet | trisaptāhaṃ śukrabandhaḥ kṛto bhavati | pañcajapto buddhaṃ bhagavantaṃ dhyātvā yaṃ spṛśet sa vaśyo bhavati | candramasagrahe śaśigrahe śaśimaṇḍale arkakāṣṭhairagniṃ prajvālya vināpi paṭena pūrvābhimukhaḥ ājyāhutīnāṃ daśasahasrāṇi juhuyāt | rājakulasamīpe nimnagānāntarite devāvasathe vā nāntaritaṃ yasmiṃ deśe rājā tiṣṭhati tatra samīpe homakarmaḥ prayoktavyaḥ | prabhāte rājā vaśyo bhavati | yaducyate tat sarvaṃ karoti | yadā na paśyate tadā tasya cittaṃ nyastaṃ bhavati | māndyo vā bhavati | cittavikṣepatāṃ pratipadyate | bhūyo pratyāyanaṃ karttavyam | kṣīrāhutīnāmaṣṭasahasraṃ juhuyāt | yatra vā tatra vā kāle | tataḥ prabhṛti svastho bhavati | etat karma śrāddhānāṃ ratnatrayaprasannānāṃ utpāditabodhicittānāṃ na kartavyam | yadi karoti mahāntataraṃ apuṇyaskandhaṃ prasanuyāt | 57, p. 307) anyeṣāmapakāriṇaṃ kartavyam | duṣṭacittānāṃ raudracittānāṃ dinedine darśanaṃ ca dātavyam | saumyacittā bhavanti | yadi na bhavanti mahatā arthena viyujyante | prāṇāvaśeṣā bhavanti || punarapi karmaṃ bhavati | candragrahe palāśasamidbhiragniṃ prajvālya ghṛtāhutīnāmaṣṭasahasraṃ juhuyāt | prabhāte deśasvāmī rājā bhavati mantrāpayati mantritavyam | sadbhāvamupadarśayate | upadeṣṭavyaṃ ṣaṇmāsābhyantareṇa sahasrapiṇḍaṃ grāmaṃ dadāti | yadyarddharātraṃ juhoti tribhirmāsaiḥ | yadi sarvayāmikaṃ rātriṃ juhoti māsenekena labhate | yadi māsaṃ juhoti rātryāṃ rātryāṃ viṣayaṃ pratilabhate | viṣayapratitulyaṃ vā grāmaṃ anyaṃ vā yat kiñcid vittam | arayo na prabhavanti | yadi samprabhavanti punarapi karma bhavati || candragrahe apāmārgakāṣṭhairagniṃ prajvālya palāśasamidhānāṃ brāhmaṇāre dadhimadhughṛtāktānāṃ aṣṭasahasraṃ juhuyāt | ante picumandapatrāṇāṃ kaṭutailāktānāṃ āhutimaṣṭasahasraṃ juhuyāt | prabhāte saumyā brāhmaṇā rājā vidviṣṭo bhavati || aparamapi karma bhavati | candragrahe yathopapannakāṣṭhairagniṃ prajvālya ghṛtāhutīnāmaṣṭasahasraṃ juhuyāt | homānte ca yasyāṃ diśi prabhustiṣṭhati tasyāṃ diśi tad bhasma kṣipet | sa vaśyo bhavati | yaṃ tā taṃ vā yasmiṃ vā tasmiṃ vā kāle rocate bhogāṃ vistarataiḥ sāhāyyatāṃ ca pratipadyate | svalpamalpaṃ vā mahāntaṃ vā grāmamanuprayacchati viṣayaṃ vā | amoghā ca siddhirbhavati ṣaḍbhirmāsaiḥ niyatam || atha kruddhacittaścaturvarṇyo anyataraṃ vikṛtasthāne vā yāto vikṛṣṭapradhānaliṅgena vā anyadevatābhaktaṃ laukikeṣu yasmiṃ diśi te tiṣṭhanti tadeva veśma so'sya deśāntaraṃ prakramate | udvignaśca bhavati | rātrau prapalāyate vā | kuṭumbaṃ vāsya bhidyate | pratyāyanaṃ kṣīrāṣṭasahasrāhutayo hotavyaḥ | svastho bhavati || aparamapi karma bhavati | candragrahe tenaiva vidhinā buddhabodhisattvapratimāpaṭasya vā saddharmapustake vā sadhātukagarbhacaitye vā śucinā 58, p. 308) śucivastraprāvṛtena ahorātroṣitena niṣprāṇakenodakena karma karttavyam | śuṣkapuṣpaiḥ sugandhaiḥ candanakuṅkumaparipūrṇaḥ karpūradhūpadhūpitoddeśaṃ taṃ kuryāt | yatra karma prayujyate brāhmaṇāreḥ palāśakāṣṭhaiḥ kṣatriyāre aśvatthakāṣṭhai. vaiśyāreḥ khadirakāṣṭhaiḥ śūdrārestadanyaiḥ kāṣṭhaiḥ agniṃ prajvālya tadeva karma kuryāt | brāhmaṇasya palāśasamidha kṣatriyasyāśvatthasamidaṃ vaiśyasya khadirasamidhaṃ śūdrasya apāmārgasamidhaṃ tadanyairvā yathālabdhaiḥ rājyahomānte kuryāt | karmaṃ tathaiva mahārājñā aparājitamūlasamidhaṃ juhuyāt | aṣṭasahasraṃ ghṛtāhutīnāṃ aṣṭasahasraṃ ante ca tasyāṃ tadeva bhasmaṃ kṣipet | yasyāṃ diśi mahārājā tiṣṭhati | duṣṭacitta āgacchati vā uṣṇīṣacakravarttī ekākṣaramudraṃ badhvā kṣipet | utpalamudraṃ vā sa vitrasto nirvarttati | bhagnacakro vā bhavati | anyad vā yatkiñcinmahotpātaṃ bhavati | mahopasargaṃ cittadausthityaṃ yena vācāsya nirvarttate || etāni vā parāṇi ca yatheṣṭāni karmāṇi bhavanti | vastramabhimantrya prāvaret | subhago bhavati | akṣiṇyabhimantrya añjayet | sarvajanapriyo bhavati | saptābhimantritaṃ kuryāt | akṣiṇī mukhaṃ ca sarvataḥ kṛtvā kruddhasya mukhaṃ nirīkṣayet | sa vaśyo bhavati | saumyaśca puṣpaphalaṃ anyaṃ vā yatkiñcitsagandhaṃ saptābhimantri kṛtvā rājño nivedayet | sa cighrītamātreṇa vaśyo bhavati | anyo vā yaḥ kaścit sattvaḥ sa darśanamātreṇaiva vaśyo bhavati | sarvāṅgaśūleṣu aṣṭaśatamabhimantritaṃ kṛtvā uṣṇavāriṇā snāyīta | svastho bhavati || etāni karmāṇi kuryānna duḥkhitebhyaḥ sattvebhyaḥ | anāthe patite klībe vratine ceha śāsane || ratnatrayaprasannena kuryāt tat karma īdṛśam | strīṣu karma na kuryād vai bālavṛddhe tathāture || daridre duḥkhite cāpi alpasattve viyonije | na kuryāt karmamevaṃ tu mahāsattve prayojayet || śūre sāhasike lubdhe mahāpakṣe mahādhane | atimānine pracaṇḍe ca kuryāt karma īdṛśam || 59, p. 309) śāsanadveṣiṇe kruddhe paradravyāpahāriṇe | aśrāddhe sarvamantrāṇāṃ oṣadhīnāṃ ca yoginām || pragalbhe duṣṭacitte ca nṛpe lokakutsite | eteṣu karma prayuñjīta dhārmikeṣu vivarjitam || aparaṃ karmamityāhuḥ buddhaistat parivarjitam | tadeva bhasma kruddho vai yāṃ diśaṃ kṣipate japī || tatrasthā arayaḥ kruddhā nṛpatiścāpi naśyate | dīrghaglānyatāṃ yāti te'pi janā dhruvam || mahāmāryopasargaṃ ca tasmiṃ deśe tu dṛśyate | na kuryāt karma evaṃ tu sa kṛcchrapatito'pi hi || trisaptāhād vinaśyante sarve tatra janādhipāḥ | yāvat tatkarmaṇā pūrṇe dvisaptāhā tu saṃharet || prathame cittavikṣepaṃ dvisaptāhe tu glānyatām | tṛsaptāhe tathā mṛtyuḥ tasmāt taṃ parivarjayet || prathame vidravante te dvitīye deśavibhramam | trisaptāhe tathā nāśaṃ na kuryāt karma īdṛśam || kevalaṃ sattvavaineyā nirdiṣṭaṃ lokanāyakaiḥ | na bhṛśaṃ sampadaṃ hyete buddhā te śuddhamānasāḥ || prāṇoparodhinaṃ karma sarvabuddhaistu garhitam | na kuryāttajapī karma uttamaṃ siddhimicchatā || narakopapattiḥ kāmeṣu eteṣveva pradṛśyate | kevalaṃ tu idaṃ proktaṃ kṛṣṇaśubhakarmaphalodayam || karmavaicitryamāhātmyaṃ yathā dṛṣṭaṃ dvipadottamaiḥ | śaktaṃ śubodayaṃ nityaṃ kṛṣṇaṃ cāsya śubhapradam || vyatimiśraṃ tathā karma vyatimiśraṃ tu paṭhyate | tathedaṃ karmavaicitryaṃ darśitaṃ tattvadarśibhiḥ || 60, p. 310) tāṃ jāpī varjayet kṛṣṇaṃ vyatimiśraṃ karma eva vā | śuklaṃ bhajeta kalyāṇaṃ śubhakarmaphalodayam || prāṇoparodhānnarakaṃ tu jāpī yāti punaḥ punaḥ | tannivṛttestathā dharmaḥ ahiṃsaḥ karmamuttamam || svarga tathā siddhiḥ mantrāṇāṃ ca śubhā gatiḥ | prāpyate sukṛtaiḥ karmaiḥ viruddhairviruddhamucyate || dharmādharma mayā proktaṃ sarvajñatvaṃ viceṣṭitam | śubhakarmasadājāpī ārabhet siddhilipsayā || mantrā tasya siddhyante jāpinasya śubhe sthite | anivartanaṃ tasya mokṣaṃ vai sitakarmaparāyaṇe || mantriṇe śreyasā siddhiḥ pravadanti tathāgatāḥ | vinayārthaṃ tu sattvānāṃ karmavaicitryamucyate || yatheṣṭaṃ sahasrakarmaṃ tu sādhikāṣṭhaṃ ca siddhyate | kṣudrakarma prakurvīta uttamaṃ tu na labhyate || madhyamaṃ siddhyate kiñcid yatnājjāpahomitam | adhamaṃ siddhyate kṣipraṃ vidhidṛṣṭena karmaṇā || trividhaṃ karma nirdiṣṭa uttamādhamamadhyamāḥ | utkṛṣṭarūpī tapasvī ca labhate uttamaṃ tathā || madhyajāpī tathā madhyaṃ karmasiddhimavāpnuyāt | svalpajāpī tathā nityaṃ svalpakarmasamāvṛta || labhate kṣudrasiddhiṃ tu nānyasiddhimavāpnuyāt | kālapramāṇajapastu home dṛṣṭastṛdhā punaḥ || adhikādadhikaṃ siddhi madhyamadhyeṣu dṛśyate | stoka stokataraṃ karma labhyate kṣudrasiddhiriti || āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt pañcaviṃśatimaḥ ekākṣaramūlamantra āryamañjuśrīhṛdayakalpapaṭavidhānavisaraḥ parisamāpta iti || 61, p. 311) atha aṣṭāviṃśatitamaḥ paṭalavisaraḥ paṭalavisaraḥ | atha bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | asti mañjuśrīḥ ! aparamapi tvadīyapaṭavidhānaṃ sādhanaupayikaṃ sarvakarmārthasādhakam | etenaiva tu ekākṣareṇa hṛdayamantreṇa ṣaḍākṣareṇa vāmakarāntena tvadīyena mūlamantreṇa vā ṣaḍakṣarahṛdayena oṃkārādyena ekākṣareṇa vā paṭasyāgrataḥ asyaiva kalpaṃ bhavati | paścime kāle paścime samaye mayi tathāgate parinirvṛte śūnye buddhakṣetre yugādhame prāpte atrāṇe loke aśaraṇe aparāyaṇe idameva kalparājā trāṇabhūtaṃ bhaviṣyati | śaraṇabhūtaṃ layanabhūtaṃ parāyaṇabhūtam | katamaṃ ca tat || ādau tāvat pūrvamevānāhate paṭe keśāpagate saptahastāyate tṛhastapṛthuke sadaśe kuṅkumacandanarasaparyuṣite buddhaṃ bhagavantaṃ śākyamuniṃ likhayet | padmāsanopaviṣṭaṃ dharmaṃ deśayamānaṃ mañjuśriyaṃ kumārabhūtamavalokayantam | dakṣiṇe pārśve sudhanaṃ subhūmiṃ āryākṣayamatiṃ mañjuśriyaṃ ca bhagavato namaskāraṃ kurvantaṃ kumārarūpiṇaṃ sarvālaṅkāravibhūṣitāṅgaṃ vāmapārśve samantabhadraṃ āryāvalokiteśvaraṃ bhadrapālaṃ suśobhanaṃ ca lekhayet | bhagavatpratimā hrasvatarā ca lekhayitavyā | āryāvalokiteśvarasudhanau camaravyagrahastau kāryau | vasudhā cādhastāt | ratnakaraṇḍakavyagrahasthāḥ pūrvakāyavinirgatāḥ lekhayitavyā | upariṣṭācca vidyādharakumārau mālādhāriṇau meghāśca varṣamāṇāḥ savidyutā lekhayitavyāḥ | sarve ca bodhisattvā puṣpamāṇā yo bhagavato mukhaṃ vyavalokayantaḥ kartavyāḥ | sālaṅkārāḥ prasannadṛṣṭayaḥ pūrvakāye niṣīdavanatena lekhayitavyāḥ || tamīdṛśaṃ paṭaṃ sadhātuke caitye sthāpya paścānmukhamakṣaralakṣaṃ japet | asya mañjuśriyaḥ kāṣṭhamaunī triḥkālasnāyī tṛcelaparivarttī satatapoṣadhikaḥ śākayāvakayathābhaikṣabhaikṣāhāraścaturbhāgamannaṃ kṛtvā ratnatrayasya bhāgamekaṃ anyaḥ mañjuśriyaḥ anyat sarvasattvānāṃ śeṣamātmanopayuñjīta | akṣāntakāyo manasi bhagavantaṃ kṛtvā sarvasattvānālambanena manasā nātmārthamahaṃ kiñcit karomi kariṣyāmyanyatra sarvasattvānāmarthāyeti dhyātvā jāpaṃ kuryāt | 62, p. 312) snānaṃ gandhaṃ puṣpaṃ dhūpaṃ baliṃ pradīpāṃśca dadyāt | snāpanaṃ paṭacchāyāyāḥ gandhānadhastāt puṣpāṇi ca baliṃ ca satataṃ dadyāt | tatraiva teṣāṃ pūrvaṃ dadyāt | ratnatrayasya paścānmaitreyasya tadanantaramavalokiteśvarasya āryasamantabhadrasya āryākāśagarbhasya āryākṣayamateḥ kumārabhūtasya candraprabhasya sarvanīvaraṇaviṣkambhiṇaḥ āryavajradharasya āryatārāyāḥ āryamahāmāyūryā āryaparājitāyāḥ bhagavatyāḥ prajñāpāramitāyāśca gandhaṃ puṣpaṃ dhūpaṃ baliṃ ca sarvameteṣāṃ pūrvaṃ datvā paścāt paṭasya dadyāt || paścād bahirekasmiṃ pradeśe sarvoṣṭragardabhaśvahastirūpāṇi vināyakāni valmīkamṛttikayā kṛtvā teṣāṃ cāśeṣaṃ dadyāt | avismṛtya piṇyākapiṣṭakatilakṛtakulatthamatsyamāṃsamūlakavārtākapadmapatrakāṃsa- bhājanāni ca varjayet | kuśaviṇḍakopaviṣṭaḥ tatraiva śrāntaḥ sarvabuddhānusmṛtiṃ bhāvayet | manasā jāpaṃ kuryāt | anyatra vivikte kuśasaṃstare śayyāṃ kalpayet | atipānamatibhojanaṃ atiparyaṭanaṃ atidarśanamatiśayyāṃ ca varjayet | triḥ kālaṃ buddhānusmṛti bhāvayet | śukrabandhaṃ ca kuryāt | śobhanāni ca svapnāni nānyasya prakāśayet | bhagavato nivedayet || evamanupūrveṇa tvaramāṇaḥ akṣaralakṣaṃ japet | ante ca bhagavatīṃ prajñāpāramitāṃ vācayet | japakāle bhagavato'tha mañjuśriyaḥ kumārabhūtasya mukhamavalokya jāpaṃ kuryāt | anākulākṣarapadaḥ | akṣasūtrānte ca namaskāraṃ kṛtvā nivedayet || anena vidhinā pūrvasevāṃ kṛtvā paṭaṃ kvacit svasthe sthāne sthāpya karma kuryāt | yatra manasaḥ parituṣṭirasti || paṭavidhānaṃ samāptam || paścād bhagavantaṃ mañjuśriyaṃ śvetacandanamayaṃ padmāsanasthaṃ bhagavatīṃ prajñāpāramitāṃ ekahaste dadhānaṃ dakṣiṇena phalaṃ dadhānaṃ kārayet | tamekasmiṃ śucau pradeśe paścānmukhaṃ sthāpayitvā tasyāgrato'gnikuṇḍaṃ kuryāt | sarvakarma sacaturaśraṃ dvivitastipramāṇaṃ adhaśca gandhāṃ sarvadhānyāni ca kṣipet | tasyopari kuryāt || 63, p. 313) anena vidhinā navamagnimutpādya aśvatthasamidbhiragniṃ athavāśokasya vā ghṛtatandulodanaṃ kṣīradadhi madhu ca sarvamupahṛtya tāmrabhājane sthāpayitvā aṣṭasahasraṃ parijapya pūrṇāhutiṃ dadyāt | paścādanyasmiṃ dine śuklapratipadamārabhya karma kuryāt aśvatthasamidbhiragniṃ prajvālya vigatadhūmaṃ dṛṣṭvā agnimāvāhayet | āgaccha haripiṅgala ! dīptajihva ! lohitākṣa ! haripiṅgala ! dehi dadāpaya svāhā || anena mantreṇāhutitrayaṃ dadyāt | paścād bhagavantamāvāhayet | āgacchagaccha kumārabhūta ! sarvasattvārthamudyato'haṃ sāhāyyaṃ me kalpaya gandhapuṣpadhūpaṃ ca pratigṛhṇa svāhā || yad dadāti tadanena dātavyam | āgatasya cārgho deyaḥ sugandhapuṣpapānīyena paścāddhomaṃ kuryāt | saptavārānudāhṛtya ekaivāhutiṃ kṣipet | evaṃ saptadivasāni ghṛtatandulāni tilayāvakena cāpyāyanaṃ kuryāt || atrāntarādavaśyamāryamañjuśriyaṃ kumārarūpiṇaṃ paśyati | dvyaṅgulapramāṇānāṃ candanasamidhānāmaṣṭasahasraṃ juhuyāt | dinedine śataṃ pṛthivīpatīnāṃ vaśamānayati | jātīkusumānāṃ lakṣaṃ juhuyāt | rājā vaśyo bhavati | padmānāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ sahasraṃ juhuyāt | dravyaṃ labhate | śamīsamidbhiragniṃ prajvālya tilāṃ juhuyāt | dhanapatirbhavati | satatamudakamudake juhuyāt | prātarutthitaḥ sarvajanapriyo bhavati | arkasamidhānāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ lakṣaṃ juhuyāt | sahasrapiṇḍaṃ grāmaṃ labhate | bahuputrikāṃ juhuyāt | kanyāṃ yāmicchati tāṃ labhate | apāmārgaṃ juhuyāt vyādhiṃ praśamayati | kṣīravṛkṣakāṣṭhairagniṃ prajvālya tilāhutīnāṃ lakṣaṃ juhuyāt | yāṃ cintayitvā karoti tāṃ labhate | viṣayārthī padmānāṃ lakṣaṃ juhuyāt | viṣayaṃ labhate | yavānāṃ lakṣahomenākṣayamannamutpadyate | guggulupṛyaṅgaṃ ca ghṛtena saha homayet | putraṃ labhate | akākolīne jātīkusumānāṃ pānīye juhuyāt | saptāhena grāmaṃ labhate | jātīkusumānāṃ jale ekaikaṃ puṣpaṃ gṛhītvā juhuyāt | avaśeṣaṃ khaṇḍaṃ yasya ghrāṇāya dīyate sa ghrāṇamātreṇa vaśyo bhavati | kuṅkumakastūrikālavaṅgapuṣpaṃ ca mukhe prakṣipya japet | 64, p. 314) yena saha mantrayate sa vaśyo bhavati | marīcamaṣṭasahasrābhimantritaṃ kṛtvā mukhe prakṣipya kruddho'pi vacanena priyo bhavati | śikhāmanenaiva badhnīyāt | adṛśyo bhavati | śakraṃ dṛṣṭvā manasānusmared vigatakrodho bhavati | nityajāpena sarvajanapriyo bhavati | mahati prayūṣe'bhyutthāya jātīkusumasahitaṃ pānīyaṃ śucau pradeśe bhūmau juhuyāt | mantrī bhavati | anatikramaṇīyavacanaḥ | bhaye samutpanne manasi kuryāt | bhayaṃ na bhavati | parasya kruddhasyāpi maitrīṃ bhāvayittvā anusmṛtya mukaṃ vyavalokayet | vigatakrodho bhavati | sarvasugandhapuṣpaiḥ homaṃ kuryād yamuddiśya karoti sa vaśyo bhavati | saptābhimantritaṃ udakaṃ pratyuṣasi pibet | niyatavedanīyaṃ karma kṣapayati | saptajaptenodakena mukhaṃ prakṣālayet sarvajanapriyo bhavati | puṣpāṇyabhimantrya yasya dadāti sa vaśyo bhavati | ācāryatvamekena lakṣahomena tandulānām | viṣayapatitvaṃ tilānāṃ | padmānāṃ sahasraṃ juhuyāt | dīnārasahasraṃ labhate | vīrakrayakrītāṃ guggulusarjarasaṃ gandharasaṃ śrīvāsakaṃ caikataḥ kṛtvā juhuyāt | pañcamyāṃ pañcamyāṃ ṣaṇmāsam | pūrṇe sahasraguṇaṃ labhate | sarvagandhaiḥ pratikṛtiṃ kṛtvā tīṣṇaśastreṇaikadhāreṇa cchitva | cchitvā juhuyāt | dakṣiṇena pādā puruṣasya vāmapādaṃ striyaḥ yamicchati sa vaśyo bhavati | saptāhaṃ trisandhyaṃ dhuttūrakapuṣpāṇi juhuyāt | gāvo labhate | arkakāṣṭhairdhānyaṃ śirīṣapuṣpairaśvāṃ aśokapuṣpaiḥ suvarṇaṃ vyādhighātakapuṣpairvastrāṇi labhate | yad yadicchati tat sarvaṃ jātīkusumahomena karoti | yadvarṇāni puṣpāṇi pānīye juhoti saviturudaye | tadvarṇāni vastrāṇi labhate | saptajaptaṃ bhājanaṃ kṛtvā bhikṣāmaṭati bhikṣāmakṣayāṃ labhate | rātryāmutthāya parijapyātmānaṃ svayaṃ śobhanāni svapnāni paśyati || atha rājānaṃ vaśīkartukāmaṃ tasya pādapāṃsuṃ gṛhītvā sarṣapaistailaiśca miśrayitvā juhuyāt | saptāhaṃ trisandhyaṃ vaśyo bhavati || rājñīṃ vaśīkartukāmaḥ sauvarcalāṃ śatapuṣpāṃ vārāhīṃ caikataḥ kṛtvā juhuyāt | saptarātraṃ trisandhyaṃ vaśyā bhavati | rājamātyaṃ vaśīkartukāmaḥ bhallātakānāṃ tilāṃ vacāṃ ca pratikṛtiṃ kṛtvā juhuyāt | saptāhaṃ saptarātraṃ ca vaśyo bhavati || 65, p. 315) purohitaṃ vaśīkartukāmaḥ brahmadaṇḍīṃ śatapuṣpāṃ caikataḥ kṛtvā juhuyāt | saptarātraṃ trisandhyaṃ vaśyo bhavati || brāhmaṇānāṃ vaśīkartukāmaḥ pāyasaṃ ghṛtasahitaṃ juhuyāt | sarve vaśyā bhavanti || atha kṣatriyaṃ vaśīkartukāmaḥ śālyodanaṃ ghṛtasahitaṃ juhuyāt | saptāham || vaiśyānāṃ vaśīkaraṇe yāvakāṃ guḍasahitāṃ juhuyāt | vaśyo bhavati || piṇyākaṃ juhuyāt | śūdrā vaśyā bhavanti || sarvānekataḥ kṛtvā juhuyāt sarve vaśyā bhavanti || catuḥpathe ekaśūnye gṛhe vā baliṃ nivedya yo'sya glānaḥ sa tasmād vinirmukto bhavati || mukhaṃ spṛśaṃ jape jvaramapagacchati | aṣṭaśatajaptena śikhābandhena sarvavyādhbhyaḥ parimucyate | sarvarogebhyaḥ mūśrakaṃ badhvā śikhābandhaṃ kṛtvā svaptavyaṃ | sarvarogā apagacchanti | vyādhinā grastaḥ japamātreṇa mucyate | galagrahe valmīkamṛttikāṃ japtvā lepaḥ kāryaḥ | vyādhirapagacchati | akṣiroge nīlīkalikāni juhuyāt | vyuśāmyati || paṭavidhānasyārtarikarmmaḥ || pūrvoktena vidhānena anāhate paṭe keśāpagate āryamañjuśrīḥ kumārabhūtaḥ ābhilekhyaḥ sarvālaṅkāravibhūṣitaḥ | raktavarṇaḥ kumārarūpī padmāsanasthaḥ | dakṣiṇapārśve āryāvalokiteśvaraḥ vāmapārśve samantabhadraḥ | āryamañjuśriyasya kiñcidūnau | taṃ paṭaṃ sthāpayitvā koṭiṃ japet | rājā bhavati || candanasamidhānāṃ kuṅkamābhyaktānāṃ lakṣaṃ juhuyāt | rājā bhavati | agarusamidhānāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ lakṣaṃ juhuyāt | rājā bhavati | jātīkusumānāṃ ghṛtāktānāṃ koṭiṃ juhuyāt | rājā bhavati || 66, p. 316) yatpramāṇānāṃ padmānāṃ rāśiṃ juhoti tatpramāṇānāṃ dīnārāṇā rāśī labhate | yāvad yāvat tāvajjapyamānāṃ na gṛhṇāti tāvad vidyādharacakravartī bhavati | bhallātakānāṃ lakṣaṃ juhuyāt dīnārasahasraṃ dadāti | vyādhighātakaphalānāṃ lakṣaṃ juhuyāt mahādhanapatirbhavati | aṣṭasahasrahomena guggulusamidhānāṃ dhānyaṃ labhate | satatatilahomenāvyavaccinnaṃ dhānyaṃ labhate | gotaṇḍulānāṃ lakṣaṃ juhuyāt | saha dadhnā gosahasraṃ labhate | bahuputrikāphalāni śamīphalāni caikataḥ kṛtvā juhuyāt | yāmicchanti kanyāṃ tāṃ labhate | śamīpatrāṇi juhuyāt | sarvakāmado bhavati | agastipuṣpāṇi kṣīrāktāni juhuyāt | brāhmaṇavaśīkaraṇā | karavīrapuṣpāṇi śuklāni juhuyāt | kṣatriyavaśīkaraṇe | karṇikārapuṣpāṇi juhuyādrājā vaśīkaraṇe | dhuttūrakapuṣpāṇi juhuyāt | śūdravaśīkaraṇe | arkapuṣpāṇāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ lakṣaṃ juhuyāt | sarvavyādhibhyaḥ parimucyate || anenaiva vidhinā puṣpāṇāṃ sugandhānāṃ lakṣaṃ pādamūle nivedayet | nityasukhī bhavati | aśvatthasamidbhiragniṃ prajvālya śamīpuṣpāṇāṃ sahasraṃ juhuyāt | nakṣatrapīḍā vyupaśāmyati | gorocanayā mantramabhilekhya śirasi badhvā saṅgrāme'vataret | śastrairna spṛśyate | hastiskandhe mañjuśriyamagrato balasya dattvā darśanamātreṇaiva parabalasya bhaṅgo bhavati | dhvajāgre kumārarūpiṇaṃ sauvarṇamayūrāsanasthaṃ kṛtvā saṅgrāmamavataret | darśanādeva parabalasya bhaṅgo bhavati | jātīkusumānāṃ pādamūle lakṣaṃ nivedayet | tatraiva kuśasaṃstare śayyāṃ kurvīta | svapne yathābhilaṣitaṃ kathayati | pradīpānāṃ sahasraṃ dattvā ekapradīpaṃ padmasūtravarttiṃ kṛtvā madhuyaṣṭiṃ veṣṭayitvā prajvālya paśyed yathābhūtaṃ mañjuśriyaṃ kumārabhūtaṃ paśyati || dvitīyaṃ paṭavidhānaṃ samāptam | sauvarṇaṃ rajataṃ vā kumāraṃ kṛtvā varadaṃ dakṣiṇena pāṇinā | vāmena bhagavatīṃ prajñāpāramitāṃ dadhānaṃ tamīdṛśaṃ sadhātukakaraṇḍakaṃ purataḥ sthāpyākṣaralakṣaṃ japet | pūjāṃ vāsariṇāṃ kuryāt | bāladārakadārikāścāsyāgrato bhojayitavyā | 67, p. 317) gītaṃ vāditaṃ pustakavācanaṃ cākuryāt | japaparisamāptau puṣpatrayeṇārghaṃ datvā preṣayet | pūrvoktena vidhānenāvāhanavisarjanaṃ padmamudrāṃ badhvā jāpaṃ kuryāt | dhvajamudrāyā āvarttanaṃ svastikamudrayā āsanaṃ pūrṇamudrāyārghaṃ ekaliṅgamudrāyā puṣpāṇi manorathamudrāyā pradīpaṃ yamalamudrāyā dhūpaṃ mayūrāsanamudrāyā gandhaṃ yaṣṭimudrāyā baliṃ anena vidhānena rātrau dinedine kuryād yāvajjāpaparisamāptiriti | paścāt karmāṇi kuryāt || jātīkusumānāṃ samudragāminyāṃ nadyāṃ lakṣaṃ plāvayet | viṣayaṃ labhate | rātrau jātikusumaughaṃ kṛtvā bhagavataḥ purataḥ svapet | bhagavantaṃ paśyati dharma deśayamānaṃ bodhisattvaparivṛtaṃ yamuddiśya karoti tadeva kama kuryāt | nānyasya kuryāt | upoṣadhikena śuklapratipadamārabhya śrīvāsakadhūpaṃ madhumiśraṃ juhuyāt rājyaṃ labhate | koṭi japet mañjuśriyaṃ svayameva paśyati dharmadeśanāṃ ca karoti | yadi kenacit sahollāpayati sammukhamavabhāṣate avaivarttikaśca bodhisattvo bhavati || tṛtīyaṃ vidhānam | raktacandanamayaṃ kumārarūpiṇaṃ ekena pārśvena priyaṃkaraṃ anyena vīramatī sāśokavṛkṣāśrayāṃ kārayet | tamekapārśve sthāpayitvā lavaṇasarpaparājikāvyāmiśreṇa raktacandanapratikṛtiṃ kṛtvā cchitvā cchitvā juhuyād yasya nāmnā sa vaśyo bhavati | udumbaraphalāni yasya nāmnā juhuyāt sa vaśyo bhavati | kākodumbarikāphalāni juhuyād yasya nāmnā sa vaśyo bhavati | śṛṅgāṭakaṃ juhuyāt brāhmaṇavaśīkaraṇe padmamūlāni kṣatriyavaśīkaraṇe kaśerukāṇi juhuyāt | vaiśyavaśīkaraṇe śālūkāni juhuyāt | śūdravaśīkaraṇe lavaṇaśarkarāṇāmaṣṭasasraṃ juhuyāt | trisandhyaṃ saptāhaṃ yasya nāmnā juhoti sa vaśyo bhavati | nimbapatrāṇi kaṭutailāktāni juhuyāt āhutyāṣṭasahasraṃ trisandhyaṃ saptāhaṃ yasya nāmnā sa vaśyo bhavati | sarveṇa homena vaśīkaraṇam || bṛhatīkusumānāṃ lakṣaṃ juhuyāt suvarṇaṃ labhate | kālāñjanikākusumānāmaṣṭasahasraṃ juhuyāt mahāntaṃ grāmaṃ labhate | pāṭalapuṣpāṇi juhuyād dhānyamakṣayaṃ labhate | 68, p. 318) śrīparṇīpuṣpāṇi juhuyāt suvarṇaṃ labhate | vacāṃ dadhimadhughṛtāktāṃ juhuyāt sarvavādeṣūttaravādī bhavati | brāhmīrasaghṛtasahitaṃ tāmrabhājane sthāpayitvā tāvajjaped yāvad daśasahasrāṇi paścāt pibet sarvavādino vijayate | yasya kruddhasyāṣṭasahasrābhimantritaṃ kṛtvā loṣṭaṃ kṣipet purataḥ sa krodhaḥ muñcati || caturthaṃ vidhānam | anāhate paṭe keśāpagate upoṣadhikena citrakareṇa aśleṣakairvarṇakaiḥ āryamañjuśriyaścitrāpayitavyaḥ | padmāsanopaviṣṭaṃ dharma deśayamānaṃ dakṣiṇapārśve āryamahāmekhalā vāmapārśve cāryaprajñāpāramitā jāpavatī sarvālaṅkāravibhūṣitā śuklavastranivasanā | tasyādhastāt padmasaraḥ bahuvidhapuṣpasaṅkīrṇaḥ nāgarājānau akāyavinirgatau padmadaṇḍadhṛtahastau āryāparājitā caikasmiṃ vighnavināyakāṃ nāśayantī agnijvālāmukhī bhṛkuṭīkṛtalocanāṃ anyasmiṃ pārśve āryaparṇaśabarī pāśaparaśuvyagrahastā kṛṣṇaraktanetrā mayūrapṛṣṭhābhirūḍhā sādhakaṃ parirakṣantī | sādhakaśca padmamālāvyagrahasthāḥ bhagavato mañjuśriyamukhaṃ vyavalokayamānaḥ upariṣṭāccāmarapuṣpamālādundubhidhāriṇau devaputrau lekhayitavyau || taṃ paṭaṃ paścānmukhaṃ sthāpya sadhātuke caitye koṭiṃ japet | japānte ca mahatīṃ pūjāṃ kṛtvā bhagavatīṃ prajñāpāramitāṃ vācayitvā daśasahasrāṇi japet | mañjuśriyo mukhaṃ vyavalokayamānaḥ | paścāt paṭaṃ kampate | rājyaṃ labhate | cakṣuśca labhate | vidyādharo bhavati | hasate cakravarttī bhavati | bhāṣaṇe bodhisattvaḥ prathamabhūmipratilabdho bhavati | dharmadeśanāṃ cāsya śṛṇoti || tasyaiva paṭasyāgrataḥ kapilāyāḥ samānavatsāyāḥ goghṛtaṃ gṛhyatāmrabhājane sthāpya tāvajjaped yāvadūṣmāyati | dhūmāyati | prajvalati | ūṣmāyamānaṃ pītvā paramamedhāvī bhavati | śrutidharaḥ dhūmāyamāne'ntarddhānam jvalamāne ākāśagamanam | āmaśarāvasampuṭe sthāpya 69, p. 319) vacāṃ jātīkusumairveṣṭayitvā tāvajjaped yāvadaṅkurībhavati | tāṃ bhakṣayitvā śrutidharo bhavati | anyāṃ koṭi japet mañjuśriyaṃ sākṣāt paśyati | dharmadeśanāṃ ca śṛṇoti | tāṃ cādhimucyate || sauvarṇapadmaṃ śatapatraṃ kārayitvā dakṣiṇaṃ jānumaṇḍalaṃ pṛthivyāṃ pratiṣṭhāpya tāvajjaped yāvajjvalatīti | tena gṛhītamātreṇa vidyādharāṇāṃ cakravartī bhavati parairadharṣaṇīyaḥ | manaḥśilāṃ haritālamañjanaṃ vā śrīparṇīsamudgake prakṣipya tāvajjaped yāvat khuṭkhuṭāśabdaṃ karoti | gṛhītamātreṇa bhūmicarāṇāṃ rākṣasapiśācānāmadhipatirbhavatyadhṛṣyaḥ | khaḍgaṃ gṛhya sallakṣaṇasaṅkīrṇaṃ avraṇaṃ tāvajjaped yāvadahiriva phaṇaṃ kṛtvā tiṣṭhati | taṃ gṛhya vidyādharacakravartī kalpāyuradhṛṣyaḥ | manaḥśilāṃ tṛlohapariveṣṭitāṃ kṛtvā mukhe prakṣipya tāvajjaped yāvacculuculāyatīti | adṛśyo bhavati | khaḍgahartā adṛśyaḥ sarvāṇi kuśalopasaṃhitāni karoti | varjayitvā kāmopasaṃhitam | śamīvṛkṣarūḍhasyāśvatthasya sāraṃ gṛhya tṛlohapariveṣṭitaṃ kṛtvā mukhe prakṣipya tāvajjaped yāvacculuculāyati | adhṛṣyo bhavati varṣasahasraṃ jīvati || rajataṃ cakraṃ kṛtvā asuravivarasyāgrataḥ tāvajjaped yāvaccakraṃ asurajantrāṇi bhittvā praviśati | tatkṣaṇamevāsurayuvatayo nirgacchanti | tābhiḥ saha praviśya kalpastthāyī bhavati | lohamayaṃ tṛśūlaṃ kṛtvā tasmiṃ vivaradvāre jāpaṃ karoti tatra sarvayantrāṇi sphuṭanti | yāvadbhiḥ sahecchati tāvadbhiḥ saha praviśati | kalpasthāyī bhavati | maitreyaṃ ca bhagavantaṃ paśyati || pañcamaṃ paṭavidhānam | śvetārkamayaṃ aṅguṣṭhamātraṃ bhagavantaṃ mañjuśriyaṃ kārayitvā arkapuṣpāṇāṃ lakṣaṃ nivedayet | sāmantarājyaṃ pratilabhate | śvetakaravīramūlamayaṃ kṛtvā aṅguṣṭhamātrameva tatpuṣpāṇāmekāṃ koṭiṃ nivedayet mantrī bhavati | karahāṭavṛkṣamayaṃ vitastipramāṇamātraṃ kārayitvā tatpuṣpāṇāṃ lakṣaṃ nivedayet | senāpatyaṃ labhate | śvetacandanamayaṃ vitastipramāṇamātraṃ bhagavantaṃ mañjuśriyaṃ kṛtvā jātīkusumānāṃ lakṣaṃ nivedayet | purohityaṃ labhate | aśvatthavṛkṣamayaṃ aṅgulamātrapramāṇaṃ bhagavantaṃ mañjuśriyaṃ kārayitvā 70, p. 320) akākolīne pānīyakumbhaṃ nivedayet | bahujanasammato bhavati | sarvagandhamayaṃ kṛtvā sarvagandhapuṣpairniveditaiḥ yamicchati tamāpnoti | satattasamitamagarusamidhānāṃ juhuyāt mantrī bahujanasya sammato bhavati | satatajāpena pañcānantaryāṇi vikṣipayati | maraṇakāle mañjuśriyaṃ paśyati | dharmadeśanāṃ cāsya karoti | utthāyotthāya aṣṭaśataṃ japet sarvasattvānāmadhṛṣyo bhavati | akṣiṇī parijapya svāminaṃ paśyet | prasādavāṃ bhavati | yamuddiśya karmakaro tatrasthaṃ saptabhirdivasaiḥ grāmāntarasthaṃ ekaviṃśatibhirdivasaiḥ viṣayāntarasthaṃ caturbhiḥ māsaiḥ nadyantaritaṃ ṣaḍbhirmāsaiḥ svakulavidhānenānyamantravidhānena cāśeṣaṃ karmaṃ karoti | varjayitvā kāmopasaṃhitam | ābhicārukaṃ ceti || ṣaṣṭho vidhānaḥ | ityuktaṃ yugāntehitaṃ * * * * * * (?) tathā | sattvānāmalpapuṇyānāṃ hitārthaṃ muninā purā || śāsanāntarhite śātu śākyasiṃhasya tāpine | siddhiṃ yāsyate tasmiṃ kāle raudre'tibhīrave || saptamaṃ vakṣyate hyatra kalparāje sukhāvahe | mamaitat kathitaṃ kalpaṃ tasmiṃ kāle sudāruṇe || sattvānāmalpapuṇyānāṃ mārgo hyeṣa pravartitaḥ | bodhisambhārahetutvaṃ triyānapathanimnagam || upāyakauśalyasattvānāṃ darśayāmi tadā yuge | tṛṣṇāmūḍhā hi vai sattvā rāgadveṣasamākulā || teṣāṃ darśayāmyetaṃ mārgaṃ tṛṣṇāvaśānugam | tṛṣṇābandhanabaddhāstu kuśalaṃ vā karmahetutaḥ || siddhisādhyaṃ tathā dravyaṃ mantratantraṃ samoditam | vinayārthaṃ tu sattvānāṃ kathitaṃ lokanāyakaiḥ || etat karmasya māhātmyaṃ sādhakānāṃ tu jāpinām | ityuktvā munivaro hyagra śākyasiṃho narottamaḥ || 71, p. 321) kathitvā mantratantrāṇāṃ balaṃ vīryaṃ savistaram | amoghaṃ darśayet siddhiṃ tasmiṃ kāle yugādhame || śuddhāvāsaṃ tadā vavre devasaṅghā jinottamo | yametanmārṣā proktaṃ kalparājaṃ savistaram || sarvalokahitārthāya mañjughoṣasya śāsanamiti || āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt ṣaḍviṃśatimaḥ karmavidhānāryamañjuśrīyaparivarttapaṭalavisaraḥ parisamāpta iti | 72, p. 322) athaikonatriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha bahgavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | asti mañjuśrīḥ ! tvadīye kalpavidhānaparivarte saptamaḥ paṭakarmavidhānaṃ yo tasmiṃ kāle tasmiṃ samaye yugānte sādhayiṣyanti amoghā tasya siddhirbhaviṣyati | saphalāḥ sukhādayāḥ sukhavipākāḥ dṛṣṭadharmavedanīyā sarvadurgatinivāraṇīyā niyataṃ tasya bodhiparāyaṇīyā siddhirbhaviṣyati || atha bhagavāṃ śākyamuniḥ mañjuśriyasya kumārabhūtasya hṛdayaṃ bhāṣate sma || ṣaḍakṣaraṃ ṣaḍgatimocanātmakaṃ acintyatulyāpratimaṃ maharddhikam | vimocakaṃ sarvabhavārṇavārṇavaṃ tṛduḥkhaduḥkhā bhavabandhabandhanāt || asahyaṃ sarvabhūtānāṃ sarvalokānuliptakam | adhṛṣyaṃ sarvabhūtānāṃ bhavamārgaviśodhakam || prāpakaṃ buddhadharmāṇāṃ sarvaduṣṭanivāraṇam | anumoditaṃ sarvabuddhaistu sarvasampattikārakam || utkṛṣṭaḥ sarvamantrāṇāṃ mañjughoṣasya śāsane | katamaṃ ca tat | oṃ vākyeda namaḥ || asya kalpaṃ bhavati | śākayāvakabhikṣabhaikṣāhāro vā triḥkālasnāyī tricelaparivarttī akṣaralakṣaṃ japet | pūrvasevā kṛtā bhavati || tataḥ acchinnāgradaśake paṭe poṣadhikena citrakareṇa aśleṣakairvarṇakaiḥ āryamañjuśrīścitrāpayitavyaḥ padmāsanasyo dharmaṃ deśayamānaḥ sarvālaṅkāravibhūṣitaḥ kumārarūpī muktottarāsaṅgaḥ tasya vāmena āryāvalokiteśvaraḥ padmahastaḥ cāmaravyagrahastaḥ dakṣiṇena āryasamantabhadraḥ upari meghagarbhavinirgatau vidyādharau mālādhāriṇau likhāpayitavyau adhastāt sādhako dhūpakaṭacchakavyagrahastaḥ samantāt parvataśikharā likhāpayitavyā | adhastāt padmasaraḥ || 73, p. 323) sadhātuke caitye paṭaṃ paścānmukhaṃ pratiṣṭhāpya udārāṃ pūjāṃ kṛtvā ghṛtapradīpāṃśca prajvālya jātīpuṣpāṇāṃ aṣṭasahasreṇa ekaikamabhimantrya mañjuśrīmukhe tāḍayet | tato mahāgambhīrahuṅkāraśabda śrūyate | paṭo vā prakampate | huṅkāraśabdena sārvabhaumiko rājā bhavati | paṭaprakampane sarvavādiṣūttaravādī bhavati | sarvalokaikaśāstrajñaḥ atha na siddhyati sarvakarmasamartho bhavati || ayaṃ prathamaḥ kalpaḥ | agarusamidhānāmadhyarddhamaṅgulapramāṇānāṃ nirdhūmeṣu khadirāṅgāreṣu kṛtsnāṃ rātriṃ turuṣkatailāktānāṃ juhuyāt | aruṇodaye āryamañjuśriyaṃ paśyati | so'sya yathepsitaṃ varaṃ dadāti | varjayitvā kāmopasaṃhitam || tasyaiva paṭasyāgrataḥ candanadhūpamavyavacchinnaṃ idaṃ kṛtsnāṃ rātriṃ japet | tataḥ āryamañjuśrī sākṣāmāgacchati gambhīrāṃ dharmāṃ deśayati | tāmadhimucyati | adhimucya sarvavyādhivinirmuktaḥ vaśitā prāpto bhavati || raktacandanamayaṃ padmaṃ kṛtvā ṣaḍaṅgulapariṇāhaṃ sanālaṃ raktacandanena mrakṣayitvā sahasraṃ sampātāhutaṃ sahasrābhimantritaṃ kṛtvā pūrṇamāsyāṃ paṭasyāgrataḥ padmapatre sthāpya hastenāvaṣṭabhya tāvajjaped yāvat prajvalita iti | tena gṛhītena dviraṣṭavarṣākṛtiḥ taptakāñcanaprabhaḥ bhāskarasyopiraketejā devakumāraḥ sarvavidyādharanamaskṛtaḥ mahākalpaṃ jīvati | bhinne dehe bhiratyāmupapadyate || candragrahe śvetavacāṃ gṛhya pañcagavyena prakṣālya aśvatthapatrairavaṣṭambhayitvā tāvajjaped yāvadūṣmāyati dhūmāyati jvalati | sarvajanavaśīkaraṇaḥ sarvavādivijayī dhūmāyamāne antarddhānaṃ triṃśadvarṣasahasrāṇi jīvati | jvalite ākāśagamanaṃ mahākalpaṃ jīvati || kapilāyāḥ samānavatsāyāḥ ghṛtaṃ gṛhya tāmrabhājanaṃ saptabhiraśvatthapatraiḥ sthāpya tāvajjaped yāvat trividhā siddhiriti | taṃ pītvā śrutidharamantardhānākāśagamanamiti || 74, p 324) puṣkarabījaṃ mukhe prakṣipya candragrahe tāvajjaped yāvacculuculāyati | trilauhapariveṣṭitaṃ kṛtvā mukhe prakṣipyāntarhito bhavati | udgīrṇāyāṃ dṛśyati || lavaṅgagandhaṃ mukhe prakṣipya ṣaḍlakṣaṃ japet | yamālapati sa vaśyo bhavati | kṣīrayāvakāhāraḥ lakṣaṃ japed vidyādharo bhavati | bhikṣāhāraḥ kāṣṭhamaunī lakṣaṃ jape antarhito bhavati | koṭiṃ japedāryamañjuśrīstathā dharmaṃ deśayati yathā caramabhaviko bodhisattvaḥ bhavati | satatajāpena sarvārthavṛddhirbhavati || sarvagandhairyasya pratikṛtiṃ kṛtvā cchitvā juhoti sa saptarātreṇa vaśyo bhavati | guggulugulikānāṃ badarāsthipramāṇānāṃ ghṛtāktānāṃ śatasahasraṃ juhuyād dīnāralakṣaṃ labhati || samudragāminīṃ nadīmavatīrya padmānāṃ śatasahasraṃ nivedayet | padmarāśitulyaṃ mahānidhānaṃ paśyati | kṣayaṃ na gacchati | gaurasarṣapāṇāṃ kuṅkumābhyaktānāṃ aṣṭasahasraṃ juhuyāt | rājā vaśyo bhavati | tilānāṃ dadhimadhughṛtāktānāṃ śatasahasraṃ juhuyāt | sarvandado mahāgṛhapatirbhavati | apatitagomayena maṇḍalakaṃ kṛtvā muktapuṣpairabhyavakīryāṣṭaśataṃ japet | tataḥ saddharmapustakaṃ vācayet | māsena parmamedhāvī bhavati | rocanāṣṭaśataṃ kṛtvā tilakaṃ kuryāt | sarvajanapriyo bhavati | śikhāṃ saptajaptāṃ kṛtvā sarvasatvānāmāvadhyo bhavati | kirimālaṃ daśasahasrāṇi juhuyāt | sarvavyādhirmucyate | dinedine saptavārāṃ japet | niyatavedanīyaṃ karma kṣapayati athāṣṭaśatajapena maraṇakālasamaye samastaṃ sammukhaṃ āryamañjuśriyaṃ paśyatīti || āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt saptaviṃśatimaḥ mañjuśrīpaṭavidhānaparivartakarmavidhiḥ saptamakapaṭalavisaraḥ parisamāptamiti | 75, p. 325) atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punrapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | asti mañjuśrīḥ tvadīyamantratantre vidyārājñāṃ cakravarttiprabhṛtīnāṃ sarvatathāgatoṣṇīṣapramukhānāṃ sarvamantrāṇāṃ siddhisthānāni bhavanti | tatrottarāpathe sarvatra tāthāgatī vidyārājñaḥ siddhiṃ gacchanti saṃkṣepataḥ || cīne caiva mahācīne mañjughoṣo'sya trasyati | ye ca tasya mantrā vai siddhiṃ yāsyanti tatra vai || uṣṇīṣarājñāṃ sarvatra siddhirdṛśyeyu tatra vai | kāviśe vakhale caiva udiyāne samantataḥ || kaśmīre sindhudeśe ca himavatparvatasandhiṣu | uttarāṃ diśi niḥsṛtya mantrā siddhyanti śreyasāḥ || ye ca gītā purā buddhaiḥ adhunā ca pravarttitā | anāgatā ca sambuddhaiḥ udgīrṇā śāntihetavaḥ || sarve vai tatra siddhyanti himādrikukṣisambhave | janapade śreyase bhadre śāntiṃ kartu samārabhe || madhyadeśe tathā mantrāḥ sidhyantyete padmasambhavā | gajomānikule cāpi siddhistatra pradṛśyate || pañcikasya ca yakṣasya hārītyā yakṣayonijā | gāndharvā ye tu mantrā vai siddhisteṣāṃ samoditā || kāśipuryāṃ tato nityaṃ magadheṣu samantataḥ | aṅgadeśe tathā prācyāṃ kāmarūpe samantataḥ || lauhityāṃ tu taṭe ramye vaṅgadeśeṣu sarvataḥ | jambhalasya bhavet siddhi tathā maṇikulodite || samudratīre dvīpeṣu sarvatatra jalāśraye | siṃhalānāṃ purī ramyā siddhyante mantradevatā || 76, p. 326) bhṛkuṭī caiva mahāśriyā yaśasvinī | sitākhyāḥ sarvamantrāstu catuḥkumāryā mahodadhau || sidhyante tatra vai sthāne pūrvadeśe samantataḥ | vindhyakukṣiniviṣṭāśca agrendre ca samantataḥ || kārtikeyo'tha mañjuśrīḥ siddhyante ca samantataḥ | śṛṅgāragahvaraḥ kukṣādreḥ kandare ca sakānane || siddhirvināyakāṃ tatra vighnakartā sajāpinām | hastākārasamāyuktānekadantāṃ mahaujasām || aśvarūpā tathānekā kāraśālinām | īśānasya sutāṃ divyāṃ vividhāṃ vighnakārakām || tatproktā mantrayuktāṃśca siddhikṣetraṃ pradṛśyate | mātarā vividhākārāṃ grahāṃścaiva sudāruṇām || pretāyonisamādiṣṭā mānuṣāhāranairṛtām | pretarājñaḥ samādiṣṭaṃ siddhikṣetraṃ tatoditam || tadādyāt sarvabhūtānāṃ siddhikṣetraṃ samādiśet | vajrakrauñco mahāvīryaḥ siddhyante tatra vai diśe || āsurā mantramukhyāstu ye cānye laukikāstathā | siddhyante tatra mantrā vai dakṣiṇāṃ diśimāśritāḥ || pretarājñastathā nityaṃ yamasyaiva vinirdiśet | siddhyante jātyamantrāṃstu saśaivā ca savaiṣṇavā || krūrāścākrūrakarmeṣu kṣetramādiṣvadakṣaṇam | vajrapāṇisamādiṣṭā mantrāḥ krūrakarmiṇaḥ || dakṣiṇāpathamāsṛtya sidhyante pāpakarmiṇām | aśubhaṃ phalaniṣphattiṃ dṛśyate tatra vai diśe || ādityabhāṣitā ye mantrāḥ saumyāścaiva prakīrtitāḥ | aindrā mantrāḥ prasidhyante paścime diśi śobhane || 77, p. 327) svayaṃ tatra sidhyeta yakṣendro'tra maharddhikaḥ | dhanadaḥ sarvabhūtānāṃ bāliśānāṃ tu mohinām || cittaṃ dadāti jantūnāṃ vidhidṛṣṭena hetunā | siddhyante paścime deśe bhogavānarthasādhakaḥ || dhanado nāma nāmena viśruto'tra mahītale | vajrapāṇiḥ svayaṃ yakṣaḥ bodhisattvo maharddhikaḥ || mantramukhyo varaśreṣṭho daśabhūmādhipaḥ svayam | siddhyante sarvamantrā vai vajrābjakulasambhavā || tathāṣṭakulikā mantrā aṣṭabhyo dikṣu niśritā | uttarāyāṃ diśi sidhyante mantrā vai jinasambhavā || pūrvadeśe tathā siddhiḥ mantrā vai padmasambhavā | dakṣiṇāpathaniśṛtya sidhyante kuliśālayāḥ || paścimena gajaḥ proktā vidiśe maṇikulastathā | paścime cottare sandhau siddhisteṣu prakalpitā || paścime dakṣiṇe cāpi sandhau yakṣakulastathā | dakṣiṇe pūrvadigbhāge śrāvakānāṃ mahaujasām || kulākhyaṃ teṣu dṛṣṭaṃ vai tatra sthāneṣu sidhyati | pūrvottare diśābhāge pratyekānāṃ jinasambhavam || kulākhyaṃ bahumataṃ loke siddhisteṣu tatra vai | adhaścaiva diśābhāge sidhyante sarvalaukikā || pātālapraveśikā mantrā vai sidhyante'ṣṭakuleṣu ca | lokottarā tathā mantrā uṣṇīṣādyāḥ prakīrtitāḥ || siddhimāyānte te ūrdhvaṃ cakravartijinoditā | diksamantāt sarvatra vajriṇasya tu siddhyati || tathānye mantrarāṭ sarve abjayonisamudbhavā | siddhyante sarvadā sarve sarvamantrāśca bhogadā || siddhyante sarvakāle'smiṃ vajrābjakulayorapi | etat kṣetraṃ tu nirdiṣṭaṃ kālaṃ tat parikīrtyate || 78, p. 328) utpatteḥ sarvabuddhānāṃ mantrasiddhi jinoditām | madhyakāle tu buddhānāṃ abjavajrasamudbhavām || mantrāṇāmanyakāle'smin tadanyeṣāṃ mantraśālinām | siddhiśca kālataḥ proktā nānyakāle prakīrttitā || tapasāduttamā siddhistribhirjanyairavāpnuyāt | sātatyajāpināṃ mantraṃ tadbhaktāṃ gatamānasām || prasannānāṃ jinaputrāṇāṃ iha janme'pi sidhyati | ratnatraye ca bhaktānāṃ bodhicittavibhūṣitām || saṃvarasthāṃ mahāprājñaṃ tantramantraviśāradām | mantrāḥ siddhyantyayatnena bodhisaṃvaratasthitām || satvānāṃ karmasiddhistu ātmasiddhimudāhṛtā | siddhā eva sadā mantrā asiddhā sattvamohitā || ata eva jinendraistu kalparāja udāhṛtaḥ | savistarakṛthā mantraṃ buddhaśreṣṭho hi saptamaḥ || sa vavre munimukhyastu buddhacandro maharddhikaḥ | jyeṣṭhaṃ ca buddhaputraṃ taṃ mañjughoṣo mahaujasam || śṛṇu tvaṃ kumāra ! mantrāṇāṃ prabhāvagatinaiṣṭhikam | yasmiṃ kāle sadā buddhaḥ dhriyante lokanāyakāḥ || tasmiṃ kāle tadā siddhiḥ uṣṇīṣādyāṃ prakīrttitā | cakravarttistathā rājā tejorāśiḥ prakīrtitaḥ || sitātapatrajapoṣṇīṣa bahavaḥ varṇitā jinaiḥ | evamādyāstathoṣṇīṣāḥ siddhyante tasmiṃ kāle || cakravarttiryadā kāle jambūdvīpe bhaviṣyati | dharmarājā ca sambuddhaḥ tiṣṭhate dvipadottamaḥ || tasmiṃ kāle bhavet siddhiḥ mantrāṇāṃ sarvabhāṣitāmiti | āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakānmahāyānavaipulyasūtrādaṣṭāviṃśatimaḥ kṣetrakālavidhiniyamapaṭalavisaraḥ parisamāptamiti || 79, p. 329) athaikatriṃśah paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | śṛṇu mañjuśrīḥ kumāra pūrvanirdiṣṭaṃ padaṃ sattvāviṣṭānāṃ caritaṃ śubhāśubhaṃ nimittaṃ ca vakṣye || atha khalu mañjuśrīḥ kumārabhūtaḥ utthāyāsanād bahgavataścaraṇayornipatya mūrdhnimañjaliṃ kṛtvā bhagavantametadavocat | tat sādhu bhagavāṃ vadatu sattvānāṃ parasattvadehasaṅkrāntānāmāryadivya etisiddhagandharvayakṣarākṣasapiśācamahoragaprabhṛtīnāṃ vicitrakarmakṛtaśarīrāṇāṃ vicitragatiniśritānāṃ vividhākārānekacihnānāṃ manuṣyāmanuṣyabhūtānāṃ cittacaritāni samayo bhagavāṃ samayaḥ sugataḥ | yasyedānī kālaṃ manyase | evamukto mañjuśriyaḥ kumārabhūto tūṣṇīmbhāvena svake āsane tasthuḥ adhyeṣya jinavaraṃ lokanāyakaṃ jinasattamaṃ gautamamiti || atha bahgavāṃ chākyamuniḥ sattvānāṃ cittacaritanimittajñāna cihnaṃ kālaṃ ca bhāṣate sma || paradehagataḥ sattvaḥ ākṛṣṭo mantrayuktibhiḥ | kecidāhāralobhena gṛhṇante mānuṣaṃ bhuvi || apare kruddhacittā vai pūrvavairātra cāpare | gṛhṇante mānuṣāṃ loke bhūtalesmiṃ sudāruṇāḥ || vītarāgā tathā nityaṃ kāruṇyāt samayā punaḥ | avatāraṃ martyaloke'smiṃ gṛhṇate mānuṣāṃ śubhām || praśastāṃ śubhamavyaṅgāṃ narāṇāṃ varṇasādhikām | udayantaṃ tathā bhāno teṣāmāveśamucyate || avatārāsteṣu kāle'smiṃ bhānorastamane niśā | rātryāṃ ca prathame yāme sitapakṣeṣu dṛśyate || praśastā śubhakarmāṇāṃ ye narā dhārmikāḥ sadā | śucidakṣasamāyuktā avatārasteṣu dṛśyate || āviṣṭāstu tato martyā vītarāgairmaharddhikaiḥ | 80, p. 330) śucideśe jane cavai śubhe nakṣatratārake | praśaste divase vāre śuklapakṣe śubhe'hani || śuklagrahasaṃyukte tithau pūrṇasamāyute | paripūrṇe tathā candre avatāraṃ teṣu dṛśyate || avatīrṇasya bhave cihnaṃ vītarāgasya maharddhike | ākāśe tālamātraṃ tu pṛthivyāmutplutya tiṣṭhate || paryaṅkopaviṣṭo'sau dṛśyate niyatāśraye | nānādivyamatulyādyā brāhmārkarṇasukhāstathā || vadate'sau mahāsattvo yatrāsau pīdadhiyosthitaḥ | uṣṇīṣamudrairākṛṣṭaḥ patate'sau mahītale || mahīmaspṛśyatastiṣṭhedarghaṃ dadyāttu tatkṣaṇāt | jātīkusumasanmiśraṃ śvetacandanakuṅkumam || misṛtaṃ udakaṃ dadyādarghaṃ pādyaṃ tu tatkṣaṇam | praṇipatya mahīṃ mantrī adhyeṣye hitakāmyayā || adhyeṣṭo hi saḥ sattvo vītamatsaracetasaḥ | vācaṃ prabhāṣate divyāṃ anelāṃ karṇasukhāṃstathā || yathepsaṃ tu tataḥ pṛcche mantrajñe hi viśāradaḥ | na bhetavyaṃ tatra kāle tu mañjughoṣaṃ tu saṃsmaret || mudrāṃ pañcaśikhāṃ baddhvā anyaṃ voṣṇīṣasambhavam | diśābandhaṃ tataḥ kṛtvā dityūrdhvamadha eva tu || tato'sau sarvavṛttāntamadhyāntaṃ ca pravakṣyate | ādimadhyaṃ tathā kālaṃ bhūtaṃ tathyamanāgatam || vartamānaṃ yathābhūtaṃ ācaṣṭe'sau mahādyutiḥ | animiṣākṣāstathā stabdhaḥ prekṣate'sau bhītavidviṣaḥ || yastenoditā vācā satyaṃ taṃ nānyathā bhavet | siddhisādhyaṃ tathā dravyaṃ yoniṃ sa nicayaṃ gatim || 81, p. 331) pratyekabodhimarhatvaṃ mahābodhiṃ niyataṃ ca tat | buddhatvagotraniyataṃ * * * * * * * * (?) || agotraṃ caiva kālaṃ vai bhavyasattvamaharddhikam | sarvaṃ so kathaye satyaṃ samayenābhilakṣitaḥ || lakṣaṇamātraṃ kathed yogī nānyakālamudīkṣayet | etatkṣaṇena yat kiñcit prārthaye saumanasātmanā || tat sarvaṃ labhate kṣipraṃ mantrasiddhiśca kevalā | prāpnuyāt sarvasampattiṃ yatheṣṭāṃ cābhikāṃkṣitam || visarjya mantrī tat kṣipramarghaṃ datvā tu sammatām | pātrasaṃrakṣaṇāṃ kuryād vidhidṛṣṭena karmaṇā || patitaṃ dehamatvā vai śayānaṃ caiva mahītale | uṣṇīṣamudrayā yuktaṃ mantraṃ caiva jinocitam || tenaiva rakṣāṃ kurvīta mudrāpañcaśikhena vā | svasthadehastadā satva ucchiṣṭena mahītale || sarvamāviṣṭasattvānāṃ rakṣā eṣā prakalpitā | aśaktā duṣṭasattvā vai hiṃsituṃ pātraniśrite || rakṣā ca mahatī hyeṣā jantūnāṃ pātrasambhavām | vācā tasya madhyasthā madhyadeśe prakīrtitā || devayoniṃ samāsṛtya akaniṣṭhādyāśca rūpiṇām | ete'nye tāni cihnāni dṛśyante rūpasambhavām || kāmadhātveśvarā ye tu kāmināṃścaiva divaukasām | tato hīnā gatiścihnā vācā caiva samādhurā || tato bhūniṣpannā vimānasthā sadivaukasām | vācā kāśipurīṃ teṣāṃ yakṣāṇāṃ ca samāgadhim || aṅgadeśāṃ tathā vācā mahoragāṇāṃ prakīrttitā | pūrvīṃ vācā bhavet teṣāṃ garuḍānāṃ mahaujasām || 82, p. 332) tathā vaṅge samā jātā yā vācā tu pravarttate | kinnarāṇāṃ tathā vācā sā vācā parikalpitā || yauddhrī vācā bhavennityaṃ siddhavidyā sakhaḍgiṇām | vidyādharāṇāṃ tu sā vācā * * * * * * * (?) || ṛṣīṇāṃ tu kāmarūpī tu vācā viśvarūpiṇām | pañcabhijñaṃ tu sā vācā ṛṣīṇāṃ parikalpitā || yā tu sāmā taṭī vācā yā ca vācā harikelikā | avyaktāṃ sphuṭāṃ caiva ḍakārapariniśritā || lakārabahulā yā vācā paiśācīvācamucyate | karmaraṅgākhyadvīpeṣu nāḍikesaramudbhave || dvīpavāruṣake caiva nagnavālisamudbahve | yavadvīpivā sattveṣu tadanyadvīpasamudbhavā || vācā rakārabahulā tu vācā asphuṭatāṃ gatā | avyaktā niṣṭhurā caiva sakrodhāṃ pretayoniṣu || dakṣiṇāpathikā vācā andhrakarṇāṭadrāviḍā | kosalāḍavisattveṣu saihale dvīpamudbhavā || ḍakāre rephasaṃyuktā sā vācā rākṣasī smṛtā | tadanyadvīpavāstavyaiḥ mānuṣyaiścāpi bhāṣitam || sa eṣa vacanamityuktvā mātarāṇāṃ mahaujasām | pāścamī vāca nirdiṣṭā vaidiśīścāpi mālavī || vatsamatsārṇavī vācā śūrasenī vikalpitā | daśārṇavī cāpi pārvatyā śrīkaṇṭhī cāpi gaurjarī || vācā nirdiṣṭā ādityādyāṃ grahottamām | tadanyāṃ grahamukhyāṃ tu pāriyātrī vikalpitā || arbude sahyadeśe ca malaye parvatavāsinām | khaṣadroṇyāṃ tu sambhūte jane vācā tu yādṛśī || 83, p. 333) tādṛśī vāca nirdiṣṭā kūṣmāṇḍādhiyonijam | śaraṣasa sambhūtā yaralāvakamudbhavā || ghakāraprathitā yā vācā dānavānāṃ vinirdiśet | kaśmīre deśasamudbhūtā kāviśe ca janālaye || sarve kulodbhūtā vajrapāṇikulodbhitā | teṣāṃ mantramukhyānāṃ sarveṣāṃ vācamiṣyate || tathābjamadhyadeśasthā kulayonisamāsṛtā | vācā gaticihnāśca dṛśyante abjasambhavā || pūrvanirdiṣṭamevaṃ syāt jinamantrā vikalpitā | vītarāgāṃ tu ye cihnā te cihnā jinasambhavā || yatra deśe bhaved vācā tatrasthā gaticeṣṭitā | tadeva nirdiśet sattvaṃ taccihnaṃ tu sarvataḥ || himādreḥ kukṣisaṃviṣṭā gaṅgātīre tu cottare | yakṣagandharvaṛṣayo jane vācā pradṛśyate || vindhyakukṣyadrisambhūtā gaṅgātīre tu dakṣiṇe | śrīparvate tathā śaile sambhūtā ye ca jantavaḥ || rākṣasostārakapretā vikṛtā mātarāstathā | ghorarūpā mahāvighnā grahāścaiv sudāruṇām || paraprāṇaharā lubdhā tajjanodvācasambhavā | tatra deśe tu ye cihnā taddeśe gaticeṣṭitā || tadvācavācino duṣṭā āviṣṭānāṃ viceṣṭitam | ete cānye ca bahavo tacceṣṭāgaticeṣṭinaḥ || vicitrākārarūpāśca vividhākāracihnitā | vividhasattvamukhyānāṃ vividhāyonimiṣyate || etadāviṣṭacihnaṃ tu lakṣaṇaṃ gaticihnitam | sarveṣāṃ tu prakurvīta mānuṣāṇāṃ sukhāvaham || 84, p. 334) rakṣārthaṃ prayoktavyā kumāro viśvasambhavaḥ | ṣaḍakṣareṇaiva kurvīta mantreṇaiva jāpinaḥ || mahāmudrāsamāyuktaṃ * * * * * * * * (?) | pañcacīrāsu vinyastaḥ mahārakṣo kṛtā bhaviṣyati || āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt ekūnatriṃśatimaḥ āviṣṭaceṣṭavidhiparivartapaṭavisaraḥ parisamāptaḥ iti || 85, p. 335) atha dvātriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | asti mañjuśrīḥ tvadīyamantrāṇāṃ sarvatantreṣu samanupraveśasarvavidyārahasyamanekakālaguṇaśakalaphalodayamapyanubandhanimitta. m pramāṇato vakṣye siddhikāraṇāni | tadyathā - janmāntaritā siddhiḥ na siddhiḥ kālahetutaḥ | tatpramāṇaprayogastu pūrvasambaddhamudbhavā || ahitāvahito siddhiḥ bhaved yuktivicāraṇam | tvatkumārāśrayayuktiḥ dṛśyate sarvadehinām || atra pūrvakṛtaṃ karma yuktirityabhidhīyate | tadyoge yuktitaḥ dhīro prāpnuyāt siddhimuttamām || asiddhaṃ siddhyate karma na siddhiḥ karmaṇā vinā | karmakartṛsamāyuktaṃ saṃyuktaḥ siddhi kalpyate || lilebha paramaṃ sthānaṃ vidhiyuktena hetunā | na vavre mantriṇā mantraṃ amantro mantriṇo bhavet || maunakarmasamācāre siddhimāpnoti puṣkalām | jāpī bījasamāhāra ājahāra dhiyottamam || viyataḥ śreṣṭhatamaṃ sthānaṃ prathamaṃ gatimāpnuyāt | viyatābhāvataḥ svastho prāpnuyā nirjarasampadam || nimittā kālato yasya akāle siddhikāṃkṣiṇaḥ | na siddhistasya mantrāṇāṃ śakrasyāpi samāsataḥ || ahito bhūtajantūnāṃ akālākramaṇaḥ punaḥ | na siddhistasya dṛśyate brahmaṇasyāpi mahātmanaḥ || tandrītṛṣṇāsamāyukto madāmānasamanvitaḥ | śaithilyodīryamudvekṣī nityaṃ prāvyajane rataḥ || 86, p. 336) ālasyā mithunasaṃyogī asya siddhiḥ kuto bhavet | surāṇāṃ guravo yadya asurāṇāṃ ca yestadā || te'pi sādhayituṃ mantraṃ na śakto vidhivarjitam | vidhihīnaṃ tathā karma cittavibhramakārakam || tasmāt taṃ japenmantraṃ ayuktaṃ vidhinā vinā | bālānāṃ dṛṣṭisammohaṃ janayanti tathāvidhā || saṃmūḍhāstu tato bālā patante kaṣṭatamāṃ gatim | tataste mantradharāstasmādujjahāra tataḥ punaḥ || anupūrvyā tatah siddhiṃ prayacchanti śubhāṃ gatim | tato taṃ japinaṃ mantrā sthāpayanti śivācale || evamamoghaṃ mantrāṇāṃ japamuktaṃ tathāgataiḥ | dṛṣṭibhrānte'pi cittasya anugrahāyaiva yujyate || ete kalyāṇamitrā vai ete sattvavatsalā | eteṣāṃ siddhinirdiṣṭā triyānasamatā śivā || tasmāt sarvaprayatnena japenmantraṃ samāhitaḥ | avidhiprayogānmantrā hi prayuktā mantrajāpibhiḥ || cirakālaṃ tu saṃsārāt kathañcinmuktiriṣyate | sucirāt kālataraṃ gatvā mantrāṇāṃ siddhi dṛśyate || vidhiyuktā hi mantrā vai kṣipraṃ siddhimavāpnuyāt | paśyate phalaniṣpattiṃ nāphalaṃ mantramucyate || ihaiva janme siddhyanti mantrāḥ phalasamoditā | na niṣpattiḥ phalakarmaṇāṃ nāphalaṃ karmamiṣyate || phalaṃ karmasamāyogāt saphalaṃ karma ucyate | tajjāpī janmajanitā viyatyābhāvasambhavaḥ || śivaṃ lokanirdiṣṭaṃ śāntabhāvā vimucyate | tadgataṃ gatimāhātmyaṃ buddhavartmānusevinaḥ || 87, p. 337) viparītakalau kāle siddhistasyāpi dṛśyate | ihaiva janme bhavet siddhiḥ janmānte ca pravarttate || yāvanniṣṭhā bhavecchānti śivavartmamasaṃskṛtam | yattu lokavinirdiṣṭaṃ śivaṃ sthānaṃ sunirmalam || buddhatvaṃ saprakāśaṃ tu janaiḥ sarvaprakāśitam | tadantaṃ tasya antaṃ vai mantrasiddhirudāhṛtā || aprakāśyamabhāvaṃ tu jinānāṃ pratyātmasambhavam | mantrā tu kathitaṃ loke municandrairmaharddhikaiḥ || sākṣāt siddhi samādiṣṭā iha janme'pi dehinām | śūnye tatvavide kṣetre mantrā buddhatvamāviśet || ante kaliyuge kāle śāntiṃ tattvavide gate | mantrā siddhiṃ na gaccheyuḥ kṣipramartthābhikāṃkṣiṇām || tasmiṃ kāle prayogena vidhidṛṣṭena karmaṇā | sādhayenmantratantrajñaḥ śāsane'smiṃ munirvace || dhriyate tathāgate siddhiḥ uttamā kṣipramiṣyate | madhyakāle tathā siddhi madhyamā tu udāhṛtā || yugāntaṃ kālamāsādya adhamā siddhirucyate | yuge śobhane kāle viyatyotpatanaṃ tathā || siddhiśca sarvamantrāṇāṃ nirdiṣṭā lokanāyakaiḥ | tadā kāle jinendrāṇāṃ kulāgryaṃ tat prasidhyati || madhye padmakule siddhiḥ yugānte vajrakulasya tu | praṇidhānavaśāt kecit mantrā siddhyanti sarvadā || avalokiteśo mañjuśrī tārā bhṛkuṭī ca yakṣarāṭ | sarve māṇicarā yakṣā siddhyante sarvakālataḥ || rāgiṇo ye ca mantrādyā prayuktā sarvadaivataiḥ | siddhyante kaliyuge kāle laukikā ye sucihnitāḥ || 88, p. 338) proktā devamanujaiḥ dānavendrairyakṣarākṣasaiḥ | ṛṣibhirgaruḍaiścāpi piśācairbhūtagaṇairgrahaiḥ || mānuṣāmānuṣāścaiva kāmadhātusamāsṛtaiḥ | maharddhikaiḥ puṇyavadbhiśca krūrakarmaiḥ sudāruṇaiḥ || śakrabrahmatathārudraiḥ īśānena tathāparaiḥ | viṣṇunā sarvabhūtaistu mantra proktā maharddhikāḥ || te'pi tasmiṃ yugānte vai siddhiṃ gacchanti jāpinām | krūrakarme tathā siddhiḥ tasmiṃ kāle mahadbhaye || vaśyākarṣaṇabhūtānāṃ kravyādānāṃ mahītale | dṛśyate niḥphalā siddhiḥ paralokāntagarhitā || ata eva jinendreṇa tasmiṃ kāle mahadbhaye | mañjughoṣasamādiṣṭaḥ sattvānugrahatatparaḥ || vinaśyanti tadā sattvāṃ mantrarūpeṇa jāpinām | śāsane'smin prasannānāṃ triratneṣveva pūjakāmiti || āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt triṃśatimaḥ vidhiniyamakālapaṭalavisaraḥ parisamāpta iti || 89, p. 339) atha trayastriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ sarvāvantaṃ śuddhāvāsabhavanamavaṃlokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | tvadīye mañjuśrīkalparāje nirdiśasamākhyāte dharmadhātukośatathāgatagarbhadharmadhātuniṣpandānucarite mahāsūtravararatnapaṭalavisare tathāgataguhyavaramanujñāte mantravadhasādhyamāne nimittajñānacihnakālapramāṇāntaritasādhanaupayikāni sarvabhūtarutavitāni asattvasattvasaṃjñānirghoṣāṇi bhavanti || śābdikaṃ jñānaṃ ityukta aśābdikaṃ caiva kīrtyate | vyatimiśraṃ tathā yuktimantrāṇāṃ trividhā kriyā || divyaśabdasamāyuktā anityārtthaprayojitā | apaśabdāpagatā nityaṃ saṃskārārthārthabhūṣitā || abahiḥ sarvasiddhānte āryāmantrāḥ prakīrttitā | nityaṃ padārthahīnaṃ tu tat tridā paribhidyate || gurulaghu tathā madhyaiḥ varṇaiścāpi vibhūṣitā | sā bhavenmantradevī tu svaracchandavibhūṣitā || saṃskṛtāsaṃskṛtaṃ vākyaṃ arthānartha tathā pare | dhātvartthā tathā yuktiḥ gatimantrārthabhūṣitā || vikalpabahulā vācā mantrāṇāṃ sarvalaukikā | ekadvikavarṇaṃ tu cchandaiḥ sāśvaritālayaḥ || tricatuḥpañcaṣaṣṭhaṃ vā saptamaṃ vāṣṭamaṃ tathā | navamaṃ daśamaṃ caiva varṇānāṃ siddhiriṣyate || daśākṣarasamāyuktā varṇānāṃ hetunām | yāvaddaśaguṇā hyete varṇā dṛśyanti mahītale || śatākṣaraṃ viṃśatikaṃ yāvadekākṣaraṃ bhavet | etatpramāṇairvarṇaistu grathitā mantrasampadā || padaiścaturbhiḥ saṃyuktā mantrā sarvārthasādhakāḥ | jyeṣṭhāḥ pravarā hyāryā mantrā ye jinabhāṣitāḥ || 90, p. 340) te tu madhyamā adhamā * * * * * * (?) tadā | tadātmajairjinaputraistu bhāṣitā te tu madhyamā || adhamā ye tu mantrā vai bhāṣitā sarvalaukikā | nikṛṣṭā kathitā mantrā bhāṣitā nairṛtaistu ye || daśāṣṭasaptaviṃśaṃ vā yāvadabhyadhikaṃ śatam | etatpramāṇaṃ tu mantrāṇāṃ āryāṇāṃ jinabhāṣitām || ekadvikavarṇaṃ tu sahasrārddhaṃ varṇato bhavet | yāvatpramāṇaṃ tu mantrāṇāṃ bodhisattvaiḥ prakāśitā || tadakṣare padavinyastaṃ mantrayuktimudāhritā | chandāṃsi svarayuktānāṃ dhātvārthārthabhūṣitā || vacanaṃ suprayuktaṃ vai tantrayuktisamanvitam | bhavet kadācikāt siddhiḥ śabdasvaraviyojitā || mudrāyuktaṃ tu śabdaistu mūrdhnādūṣmāntatālukaiḥ | dantoṣṭhakaṇṭhataḥ śabdaṃ visṛtaṃ sādhanaṃ kriyā || avyaktavinivṛttaṃ tu suprayuktamudāhṛtam | sampūrṇaṃ vākyataḥ śabdaṃ samprayuktaḥ sādhayiṣyati || vidhibhraṣṭaṃ kriyāhīnaṃ śabdārthaiśca viyojitam | mantraṃ na siddhyate kṣipraṃ dīrghakālamapekṣate || avandhyaṃ tasya siddhistu na vṛthā kārayo japī | anyajanme'pi dṛśyante mantrasiddhivarapradā || tasya mantraprabhāvena cirakālācca jāpinām | avandhyaṃ kurute karma samantrā mantravido janām || nikṛṣṭā sarvamantrāṇā. laukikā ye samānuṣā | sarvabhūtaistu ye proktā mantrā ye ca samatsarā || teṣāṃ nyakṣarā proktā ekadvikatrisaṅkhyakam | vividhaiḥ mlecchabhāṣaistu devabhāṣaprakīrttitaiḥ || grathitā paṅktiyuktāśca vyatimiśrā śabdataḥ sadā | sahasraṃ cāṣṭaśataṃ aṣṭa ca yāvadekaṃ tu varṇataḥ || 91, p. 341) catuḥpādaṃ pādārddhaṃ tu gadyapadyaṃ nigaditam | ślokaṃ daṇḍakamātraistu gādhaskandhakapañcitam || pratipaccārthayuktiśca sahasratārthabhūṣitam | apabhraṃśasaṃskṛtaṃ śabdaṃ artthahīnaṃ vikalpate || avyaktaṃ vyaktahīnaṃ tu mātrāhīnaṃ tu yujyate | gatideśavisaṃyogānmantrasiddhistaducyate || etat sarvamantrāṇāṃ eṣa lakṣaṇaḥ | śakārabahulā ye mantrā oṅkārārthabhūṣitā || takāralakṣaṇatantrasthā siddhisteṣu dhruvaṃ bhavet | oṅkārā ye mantrā makārāntavinirgatāḥ || śakārasahasaṃyuktādavandhyaṃ śobhanaṃ tathā | takāracaturaśrākārā pratyāhārāntavarjitā || takārakṣī rephasaṃyuktā samantraṃ sādhanakriyā | dvirephabahulaṃ ādyaṃ huṅkāraguṇamudbhavam || vakāracaturaśrānte varṇā sādhanakṣamā | kakāraṃ rephasaṃyuktaṃ makārāntaṃ mātramiśritam || makāraṃ nakāramādyaṃ tu sa mantraḥ śreṣṭha ucyate | takārabahulaṃ yatra sarvatantreṣu dṛśyate || sa mantraḥ saumyamityukto yāmyahuṅkārabhūṣitam | aindrāvāyavyamityuktaṃ bhakārabahulaṃ tu yaḥ || vāruṇaḥ cakāramityāhuḥ hitaṃ loke tu pauṣṭikam | vakārabahulo yo mantraḥ māhendraṃ tat pradṛśyate || ādyaṃ triratnagamanaṃ yo mantraḥ śaraṇaṃ tathā | namaskāraṃ pravarteta śāntihetuṃ sukhāvaham || tadanyat sarvadevānāṃ namaskārārthaṃ prayujyate | svamantraṃ mantranāthaṃ ca sa mantraḥ sarvakarmikam || 92, p. 342) ḍakārabahulo yo mantraḥ phaṭkārārthahuṅkṛtaḥ | ete mantrā mahākrūrā tejavanto mahaujasā || prāṇoparodhinā sadyaḥ krūrasattvasuyojitā | tasmānna kuryāt karmāṇi pāpakāni viśeṣataḥ || taṃ jāpī varjayed yasmāt munibhirvarjitā sadā | ubhayārthe'pi siddhyante mantrā śāntikapauṣṭikā || kṣaṇena kurute sarvaṃ karmāṃ yāvanti bhāṣitā | sujaptā mantrā hyete tejavantā maharddhikā || śāntikāni ca karmāṇi kuryāttāṃ jinabhāṣitaiḥ | pauṣṭikāni tu sarvāṇi kuryāt kokanade kule || karmā pāpakā sarve ābhicāre prayujyate | ābhicārukasarvāṇi kuryād vajrakulena tu || niṣiddhā lokanāthaistu yakṣendreṇa prakāśitā | sattvānāṃ vinayārthāya mantramāhātmyamudbhavam || kathitaṃ triprakāraṃ tu trikuleṣveva sarvataḥ | ye tu aṣṭa samākhyātā kulāgryā muninā svayam || teṣu siddhistridhā yātā triprakārāḥ samoditāḥ | uttamā madhyamā nīcā tat tridhā paribhidyate || śāntikaṃ pauṣṭikaṃ cāpi ābhicārukamiṣyate | kevalaṃ mantrayuktistu tantrayuktirudāhṛtā || mantrāṇāṃ gatimāhātmyaṃ ābhicāruka yujyate | etat karma nikṛṣṭaṃ tu sarvajñaistu garhitam || na kuryāt kṛcchragatenāpi karma prāṇoparodhikam | kevalaṃ tu samāsena karmamāhātmyavarṇitaḥ || tantrayuktavidhirmantraiḥ karmavistaravistaraḥ | karmarāje ihoktaṃ tu anyatantreṣu dṛśyate || 93, p. 343) na bheje karmahīnaṃ tu sarvamantreṣu yuktimām | yāvanti laukikā mantrā sakalā niṣkalāstathā || sarve lokottarāścaiva teṣāmeva guṇaḥ sadā | asaṅkhyaṃ mantrasiddhistvasaṅkhyaṃ tat parikīrtyate || ekasaṅkhyaprabhṛtyādi viṃśamuktaṃ tathāpi tu | tataḥ triṃśat samāsena catvāriṃśaṃ tu cāparam || tatastriguṇaṣaṣṭiṃ tu saptabhiḥ sadaśaṃ tathā | daśaṃ cāparamityāhu aśītisaṅkhyā tu cāparam || sadaśaṃ navatimityāhuḥ śataṃ pūrṇaṃ daśāparam | śatasaṅkhyā tu saṅkhyātā taddaśaṃ sahasrāparam || daśasahasramayutaṃ tu daśamayutāni lakṣitam | daśalakṣāvilakṣaṃ tu vilakṣaṃ daśa koṭim || * * * * * (?)ṭyo vai daśavikoṭyo'rbudo bhavet | daśārbudā nirbudaḥ uktaḥ taddaśaṃ khaḍgamiṣyate || daśakhaḍganikhaḍgaṃ tu daśanikhaḥ kharvamiṣyate | daśa nikharvāṃ tathā padmaḥ daśapadmāṃ mahāpadmaḥ || daśapadmāni vāhastu daśavivāhāṃstathāparām | mahāvivāhastathā dṛṣṭataddaśaṃ māyamucyate || taddaśamāyāṃ mahāmāyaḥ mahāmāyāṃ daśāparām | samudraṃ gaṇitajñāne nirdiṣṭaṃ lokanāyakaiḥ || mahāsamudraṃ tataḥ paścād viṃśārddhaṃ parisādhike | mahāsamudrastathā hyuktaḥ sadaśaṃ sāgaraṃ tataḥ || mahāsāgaramityāhurviṃśārddhena prayujyate | mahāsāgarā daśa guṇīkṛtya pravarā hyevamucyate || daśapragharātyuktaḥ ghareti taṃ prakīrtitam | daśaghare nāmato'pyuktā aśeṣaṃ tu taducyate || 94, p. 344) aśeṣānmahāśeṣaṃ viṃśārddhena guṇīkṛtam | tadasaṅkhyaṃ pramāṇaṃ tu kathitaṃ lokanāyakaiḥ || saṅkhyo daśa saṅkhyāmityāhu tadasaṅkhyaṃ guṇīkṛtamiti | tataḥ pareṇāpi tathā * * * * * * * * (?) || amitāt sahasraguṇitaṃ taṃ lokaṃ parikīrtyate | lokāt pareṇa mahālokaṃ mahālokād guṇīkṛtam || tatatsaṃstamasamityuktaṃ tamasā jyotirucyate | jyotiṣo mahājyotsnā guṇīkṛtya mahārāśistaducyate || mahārāśyā mahārāśirityuktā rāśye gambhīramucyate | gambhīrā sthiramityāhuḥ sthirāt sthirataraṃ vrajet || tataḥ pareṇa bahumatyā bahumataṃ sthānamucyate | sthānaṃ sthānataraṃ tyāhuḥ gaṇitajñānasūratāḥ || mahāsthānaṃ tato gacchenmahāsthānamitamiṣyate | mitānmitasamaṃ kṛtvā mahārthaṃ tat parikīrtyate || mahārthā suśrutasthānaṃ tato gacchenmahārṇavam | mahārṇavāt prathamamityāhuḥ prathamāt prathamataraṃ hi tat || prathame śreṣṭhamityāhuḥ śreṣṭhājjyeṣṭhāntamucyate | jyeṣṭhānmandiraso nāma tadacintyaṃ parikīrtyate || acintya acintyārthinyatamaṃ ghoraṃ ghorāt rāṣṭratamiṣyate | rāṣṭrāt pareṇa nidhyasto nidhyastaparataḥ śubham || śubhāt pareṇa mahācetaḥ mahācetā cetayiṣyate | ceto cittavikṣepa abhilāpya taducyate || abhilāpyā anabhilāpyāstu viśvaraṃ ca mudāhṛtam | viśvāt pareṇa mahāviśvaḥ asvaraṃ tu taducyate || asvarānmahāsvarasthānaṃ kharvato'dhigarvitastathā | śreyasaṃ śāntimityuktaṃ sthānaṃ gaṇitapāragaiḥ || 95, p. 345) mahādhṛṣṭastato dhṛṣṭaḥ odakaṃ tadihocyate | odakā cittavibhrāntaṃ sthānaṃ cāparamuttamam || uttamāt parato buddhāṃ viṣayaṃ nādharabhūmikām | aśakyaṃ mānuṣāṇāṃ tu gaṇanā lokakalpanam || tataḥ pareṇa buddhānāṃ gocaraṃ nāparaṃ matam | buddhakṣetraṃ āsikatā gaṅgānadyāstu mucyate || sambhidya paramāṇūnāṃ kathayāmāsa nāyakāḥ | dṛṣṭāntaṃ kriyate hyetat tarkajñānaṃ tu gocaram || hetunā sādhyate dravyaṃ na śakyaṃ gaṇanāparaiḥ | etatpramāṇaṃ sambuddhā paryupāste mayā purā || teṣāmārādhayitvā me kalpe'smiṃ tadacittake | etāvatkālamaparyantaṃ bodhisattvo'haṃ purā bhavet || sattvānāmarthasambuddho buddhatvaṃ ca samāviśet | tatra tatra mayā tantrā bhāṣitā kalpavistarā || etat kalpavaraṃ jyeṣṭhametat buddhiastu bhāṣitam | etad pramāṇaṃ sambuddhaiḥ kathito'haṃ purātanam || adhunā kumāra ! mayā prokta ante kāle tu janmike | yāvanti laukikā mantrā kalparājāśca śobhanā || lokottarā tathā divyā mānuṣyā sasurāsurā | sarveṣāṃ tu mantrāṇāṃ tantrayuktirudāhṛtā || sammato'yaṃ tu sarvatra kalparājo maharddhikaḥ | teṣāṃ kalpavidhānena siddhimāyāti mañjumām || anenaiva tu kalpena vivinā mañjubhāninā | teṣāṃ siddhimityuktā sarveṣāṃ prabhaviṣṇunā || kiṃ punarmānuṣe loke ye cānye mantradevatā | sarve lokottarā mantrāḥ laukikā samaharddhikāḥ || 96, p. 346) anena vidhiyogena kalparājena siddhitām | vasitā sarvamantrāṇāṃ sarvakalpamudāhṛtam || sammato'yaṃ tu mañjuśrīḥ kalparāje ihottame | ye kecicchilpavijñānā laukikā lokasammatā || nimittajñānaśakunāḥ jyotiṣajñānacihnitāḥ | nimittajñānacaritā rutāvaiva śubhāśubhā || sarvabhūtarutaścaiva caritaṃ cittacihnitam | dhāturāyatamaṃ dravyaṃ * * * * * * * * (?) || iṅgitaṃ śakunamityāhuḥ khanyadhātukriyā tathā | gaṇitaṃ vyākaraṇaṃ śāstrāṃ śastraṃ caiva kramo vidhiḥ || adhyātmavidyā caikitsyaṃ sarvasattvahitaṃ sukham | hetunīti tathā cānye śabdaśāstraṃ pravarttitam || chandabhedo'tha gāndharvaḥ gandhayuktimudāhṛtāḥ | te mayā bodhisattvena sattvānāmarthāya bhāṣitā || purāhaṃ bodhisattvo'smiṃ sattvānāṃ hitakāraṇā | bhāṣitā te mayā pūrvaṃ saṃsārārṇavavāsinām || saṃsāragahane kāntāre cirakālaṃ uṣito hyaham | yathā vaineyasattvānāṃ tathā tatra karomyaham || yathā yathā ca sattvā vai hitaṃ karma samādadheḥ | tathā tathā karomyeṣāṃ hitārthaṃ karma śubhālayam || vicitrakarmanevasthāḥ sattvānāṃ hitayonayaḥ | vicitraiva kriyate teṣāṃ vicitrārthayonidūṣitā || vicitrakarmasaṃyuktā vicitrārthāṃ śāstravarṇitām | taṃ tathaiva karomyeṣāṃ vicitrāṃ rūpasampadām || ahaṃ tathā veṣadhārī syā vicitrāṅgaṃ nijānijām | hitāśayena sattvānāṃ vicitraṃ rūpa nirmime || 97, p. 347) maheśvaraḥ śakrabrahmādyāṃ viṣṇurdhanadanairṛtām | vicitrāṃ graharūpāṃstu nirmime'haṃ tathā purā || mahākaruṇāviṣṭamanasaḥ sattvānāmāśayagocarā | anupūrvyā tu teṣāṃ vai sthāpayāmi śive pade || paryaṭāmi saṃsāre dīrghakālapravekṣitam | sattvānāmarthaniṣpattiṃ mantrarūpeṇa deśitam || anupūrvaṃ matajñānaṃ mantrakalpaṃ pravartitam | cirā me saṃsaratā janme buddhagotre samāsṛta || na ca me vidyate kaścit kartā vā svāmino'pi vā | niyataṃ gotramāsṛtya buddho'haṃ bodhimuttamāṃ || kṣemo'haṃ nirjaraṃ śāntaṃ aśokaṃ vimalaṃ śivam | prāpnto'haṃ nirvṛtiṃ śāntiṃ mukto'haṃ janmabandhanā || adhunā pravartitaścakraḥ bhūtakoṭisamāśrita | darśayāmeṣa kalpaṃ vai mantravādaṃ savistaram || na vṛthā kārayejjāpī karmakalpa savistaram | yāvanti laukikā mantrāḥ kalpāścaivamudāhṛtāḥ || pūjyā mānyāśca sarve te avajñā teṣāṃ tu varjitā | nāvamanye tato mantrī teṣāṃ kalpāni vistaram || nimittaṃ jñānayuktiṃ ca jyotiṣajñānaroditam | na vṛthā kārayedetāṃ maṅgalārthamudāhṛtāḥ || dṛṣṭadhārmikamevaṃ tu siddhidravyādimoṣadham | sāmiṣaṃ lobhanaṃ siddhistasmānmaṅgalamucyate || praśastā jinagāthābhiḥ svastigāthābhibhūṣitam | praśastairdivasairmukhyaiḥ sitapakṣe sucihnitaiḥ || śuklagrahavare yukte mantrasādhanamārabhet | evamādyāḥ śubhā yuktā aśubhāṃścāpi varjayet || 98, p. 348) mayaiva kathitaṃ pūrvaṃ tasmād grāhyā tu jāpibhiḥ | yāvanti kecilloke'smiṃ jyotiṣajñānakauśalāḥ || anye vā tatra kauśalyāḥ nītihetusahetukāḥ | nyāyaśāstrasusambaddhā sattvānāṃ hitakārayā || mayaiva kathitaṃ tat sarvaṃ grāhyate mantrajāpibhiḥ | siddhiheturayaṃ mārgaḥ darśitaṃ tattvadarśibhiḥ || sarvaṃ hyaśeṣasiddhāntaṃ yadyoktaṃ mokṣakāraṇam | tenaiva kuryānmantrāṇāṃ mārgaṃ siddhikāraṇāḥ || na vṛthā kārayejjāpī mantrayuktiṃ hyaśeṣataḥ | sarve laukikā mantrā uttamāśca prakīrtitāḥ || lokottarāstathā divyā sarveṣveva prayojayet | na mithyaṃ kāraye cittaṃ na dūṣye tatra manaṃ kadā || sarve pūjyāstu mantrā vai samayajñaḥ prakīrtitāḥ | śāsane'smiṃ tathā sāstuḥ buddhānāṃ samatāhite || niviṣṭā jinaputrāṇāmākṛṣṭāśca praveśitāḥ | maṇḍale municandrāṇāṃ samayajña ihoditāḥ || avandhyāste sadā mantrairānītā viśanāśayā | na name paramantrāṇāṃ nāpi sāvajñamācaret || anāryā ye tu mantrā vai avandhyāste parikīrttitā | yāvanti laukikā mantrā adharā jāpasambhavā || sakleśā dṛṣṭamārgāntā avandhyāste tu jāpibhiḥ | na vṛthā kāraye cittaṃ kopane roṣasaṃyutam || rocanaṃ na caiva bhaktiṃ na kuryāt karma vṛthāphalam | tadāyattaṃ hi cittasya na dadyāt sannatiṃ kvacit || ekamantrastu yuktisthaḥ japaṃ nityaṃ samāhitaḥ | labhate phalamaśeṣaṃ tu yathoktaṃ vidhinā vidheḥ || 99, p. 349) niścalaṃ tu manaḥ kṛtvā ekamantraṃ tu taṃ japet | ekacittasya siddhyante mantrāḥ sarvārthasādhakāḥ || vyastacitto hi mūḍhātmā siddhistasya na dṛśyate | aśeṣaṃ phalaniḥpattiṃ prāpnuyād vipulāṃ gatim || nityaśuddhaṃ mano yasya sa śrāddhasyaiva śāsane | ratnatraye ca prasannasya siddhiriṣṭā udāhṛtā || iti | āryamañjuśrīmūlakalpāt bodhisatvapiṭakāvataṃsakānmahāyānavaipulyasūtrāt ekatriṃśatimaḥ karmakriyāvidhinimittajñānanirdeśapaṭalavisaraḥ parisamāptaḥ | 100, p. 350) atha catustriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi taṃ śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | śṛṇu mañjuśrīḥ ! tvadīyamudrātantraṃ sarahasyaṃ paramaguhyatamaṃ aprakāśyamaśrāddhasattvatathāgataśāsane'nabhiprasannaṃ asamayānujñātatriratnavaṃśānucchedanakare akalyāṇamitraparigṛhīte puṇyakāme duṣṭajanasamparkavyatimiśrite pāpamitraparigṛhīte dūrībhūte buddhadharmāṇāṃ niḥphalībhūte kalpe'sminnācāryānupadeśe avabhiṣikta tava kumāra ! paramaguhyatame maṇḍale adṛṣṭasamaye tathāgatakule asamante jane aprakāśya sarvabhūtānāṃ tvanmantrānuvarttināṃ aśrāddho buddhadharmāṇāṃ dūrībhūto hi bodhaye || na tasyā dāpayenmudrāṃ tantraṃ caiva na darśayet | pramādānmohasammūḍhaḥ lobhādyā yadi dāpayet || na siddhyante tantramantrā vai viparītasya jāpinaḥ | asānnidhyaṃ kalpayenmudrāṃ mantrāścaivamanyathā || siddhiṃ na labhate kṣipraṃśca śarīreṇāpi hrīyate | saumyānāṃ śrāddhacittānāṃ samaye tattvadarśinām || tantramantrapravṛttānāṃ mudrātantraṃ prakāśayet | triratnapūjakā ye ca prasannā jinaśāsane || vidhiprayogadṛṣṭānāṃ teṣāṃ mudrā prakāśayet | bodhicittavidhijñānāṃ bodhicittavibhūṣitām || nityaṃ bodhimārgasthāṃ teṣāṃ mudrāṃ prakāśayet | tantramantraprayuktānāṃ samaye dṛṣṭaparāparām || mahābodho praticchūnāṃ teṣāṃ mudrāṃ prakāśayet | prasannānāṃ jinaputreṣu teṣu śrāvakakhaḍgiṇām || dṛṣṭadharmaphalaṃ yeṣāṃ teṣāṃ mudrāṃ prakāśayet | avikalpitadharmāṇāṃ śrāddhānāṃ gatimatsarām || 101, p. 351) śāsturvacanayuktijñāṃ teṣāṃ mudrāṃ prakāśayet | mudrā mudritā hyete pramāṇasthā sāṣṭaśataṃ tathā || na cātiriktā na conāśca sākṣād buddhaiḥ prakāśitāḥ | mañjuśriyasya kalpe vai mantrāścaiva tatsamā || sāṣṭaṃ śatamityuktaṃ mantrāṇāṃ tatsamoditām | mudrāścaiva śatāṣṭaṃ tu kathitā munivaraiḥ purā || etatpramāṇaṃ tu kalpasya mudrāmantrasamudbhave | kośaṃ sarvabuddhānāṃ mantrakośamudāhṛtam || mudrā mantrasamopetāḥ saṃyuktaḥ kṣiprakarmikaḥ | na cakreṇa vinā spandaṃ yuktimutpadyate rathe || tathaiva sarvamantrāṇāṃ mudrāvarjaṃ na karmakṛt | mantrā mudrasamopetā saṃyuktā kṣiprakarmikā || sarvamāvarttayaṃ hyete trailokyasasurāsuram | kiṃ punarmānuṣe loke anyakarmeṣu saṃskṛte || dṛṣṭadharmaphalo hyetāṃ mudrāmantreṣu dṛśyate | saṃyuktaḥ ubhayataḥ śuddhāṃ vidhiyuktena darśitā || āvartayanti bhūtānāṃ jināgrāṇāṃ tu sasūnutām | mantraṃ mudratapaścaiva tridhā karma kare sthitam || yatheṣṭā sampadāṃ kṛtsnāṃ prāpnuyājjapinastathā | mantrāṇāṃ mudritā mudrā mantraiścāpi mudritā || na mantraṃ mudrahīnaṃ tu na mudrā mudravarjitā | mudrā mantrasamopetā saṃyuktā sarvakarmikā || anyonyaphalā hyete anyonyaphalamudbhavā | sādhake yuktimāyuñje na sārdhaṃ karma na vidyate || sidhyante sarvamantrā vai mudrāyuktāstu rūpinām | vidhidṛṣṭaḥ prayuktastu mantraṃ * * (?) samudritam || 102, p. 352) na sau vidyati tat sthānaṃ yatrākṛṣṭo na siddhyati | bhavāgryā vīciparyantaṃ lokadhātvagatiṃ taram || yatrāviṣṭo na cākṛṣṭaḥ asādhyo yo na vidyate | na sau saṃvidyate kaścit sattvo yo nivartitum || maharddhikā bodhisattvāpi ākṛṣyante vidhivāditā | asamartthā bodhisattvāpi daśabhūmisamāśritā || rakṣāvidhānabhetuṃ vā karmasiddhi nivāritum | adhṛṣyaḥ sarvabhūtānāṃ mantramudrasamāsṛtāḥ || sarvabhūtānāṃ yo hi mantre samāśritaḥ | mudrā prayogayuktā vai ete rakṣāsamudbhavā || udbhūtiḥ sarvamantrāṇāṃ sarvamantreṣu dṛśyate | mantrātaḥ sarvamudrāṇāṃ anyonyasamāsṛtāḥ || rūpajāpavidhirmārge homakarme prayujyate | ato jāta tathāsiddhiḥ mudrā mantreṣu dṛśyate || jāpino nityamudyukta sadā teṣu pratiṣṭhitaḥ | siddhyante sarvamantrā vai avandhyaṃ munināṃ vacaḥ || vacanaṃ sarvabuddhānāṃ anyathākāritaṃ hitaiḥ | * * * * * * * * (?) mantratantreṣu yuktitaḥ || kāritaṃ yairvidhirmuktā aśeṣaṃ mantramudrayā | etat kumāra ! mañjuśrīḥ ! kathayāmi punaḥ punaḥ || aśeṣamantramuktistu mudrā tatra hitodayam | tāṃ vande kalparāje'smiṃ naistārikaṃ phalasambavam || hitaṃ guhyatamaṃ loke mudrātantraṃ samuddhitam | tato'sau yuktimāṃ śrīmāṃ sahiṣṇurbālarūpiṇaḥ || īṣasmitamukho bhūtvā kumāro viśvasambhavaḥ | bodhisattvo mahāvīryaḥ daśabhūmisamā taḥ || 103, p. 353) prayaccha munināṃ śreṣṭhaṃ buddhamādityabāndhavam | yadetatkathitaṃ loke bhagavanmantrakāraṇam || pūrvakairapi sambuddhaiḥ kathitaṃ tatpurā mamam | adhunā śākyasiṃhena kimarthaṃ samprakāśitam || etanme saṃśayo jātaḥ ācakṣva munisattama ! | kalaviṅkaruto dhīmāṃ brāhmagarjitasambhavaḥ || abravīd bodhisattvaṃ tu daśabhūmipratiṣṭhitam | purāhaṃ bahukalpāni saṃsāre saratā ma ya || labdho'yaṃ kalparājendraḥ muneḥ saṅkusumāhvayāt | tatra tatra mayā sattvā upakārakṛtaṃ bahu || karuṇāvaśamāgatya praṇidhiṃ ca kṛtaṃ tadā | yadāhaṃ buddhamagro vai sambhavāmi yugādhame || śāsanārthaṃ karitvā vai dharmacakrānuvarttite | apaścime ca kāle vai nirvāsye'haṃ yadā bhuvi || etattu kalparājendraṃ nirdiśe'haṃ tavāntike | mayāpi nirvṛte loke śūnye jambusamāhvaye || dūrībhūte tathā śāstuḥ dharmakośe kalau yuge | nāśanārthaṃ tu sattvānāṃ kariṣyatyeṣa kalparāṭ || tavaiva sampradatto'yaṃ kalparājā savistaraḥ | sattvānāmarthamudyuktaḥ tasmiṃ kāle bhaviṣyati || adharmiṣṭhāstadā sattvāstasmiṃ kāle bhayānake | avyavasthasthitā nityaṃ rājāno duṣṭamānasāḥ || mānuṣāmānuṣāścāpi sarve śāsanavidviṣāḥ | nāśayiṣyanti me sarvaṃ dharmakośaṃ mayoditam || teṣa vinayārthāya mantrakośamudāhṛtam | tavaitat kumāra ! praṇidhānaṃ pūrvakalpānacintitām || 104, p. 354) yāvanti kecid buddhā vai nirvṛtā lokabāndhavā | teṣāṃ śāsanārthāya kariṣyāmi yuge yuge || bāladārakarūpo'haṃ vicariṣyāmi sarvata | mantrarūpeṇa sattvānāṃ vineṣyāmi tadā tadā || etat kumāra ! tubhyaṃ vai praṇidhānaṃ purā kṛtam | tat prāptamadhunā bāla ! nirdekṣyāmi tenaive || śūnye buddhakṣetre aśaraṇye tadā jane | mantrarūpeṇa sattvānāṃ bāliśastvaṃ smādiśet || vineṣyasi bahuṃ sattvāṃ sarvasampattidāyakaḥ | varadastvaṃ sarvasattvānāṃ tasmiṃ kāle yugādhame || nirvṛte hi mayā loke śūnyībhūte mahītale | tvayaiva bālarūpeṇa buddhakṛtyaṃ kariṣyasi || mahāraṇye tadā ramye himavatkukṣisambhave | nadyā hiraṇyavatītīre nirvāṇaṃ me bhaviṣyatīti || āryamañjuśriyamūlakalpāt bodhisattvapiṭakāvataṃsakānmahāyānavaipulyasūtrāt dvātriṃśatimaḥ mudrā codanavidhimañjuśrīparipṛcchanirdeśaparivartaḥ paṭalavisaraḥ parisamāptaḥ | 105. p. 355) atha pañcatriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya tathāgatamahāmudrākośasañcodanī nāma samādhiṃ samāpadyate sma | samanantarasamāpannasya bhagavataḥ śākyamune ūrṇākośānmahāraśmirniścacāra | anekaraśmikoṭīnayutaśatasahasrasaṅkhyeyaparivārāḥ sā raśmijālā anekāṃ buddhakṣetrānavabhāsayitvā sarvabuddhāṃ sañcodya punarapi bhagavataḥ śākyamuneḥ ūrṇākośe'ntarhitā || samanantarasañcoditāśca sarve buddhā bhagavataḥ gaganasvabhāvāṃ samādhiṃ samāpadya śuddhāvāsopari gaganatale pratyaṣṭhāt || atha bhagavāṃ śākyamuniḥ sarvabuddhānabhyarcya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | śṛṇu mañjuśrī ! mudrākośapaṭalavidhānaṃ bhaviṣyasarvabuddhairadhiṣṭhitam || atha mañjuśrīḥ kumārabhūto bhagavataścaraṇayornipatya sarvabuddhāṃ praṇamya bhagavantaṃ śākyamuniṃ tathāgatametadavocat | tat sādhu bhagavāṃ nirdiśatu sarvatathāgatamudrākośapaṭalaṃ paramaguhyatamaṃ yasyedānīṃ kālaṃ manyase tad bhaviṣyati | bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāyai mahato janakāyasyārtthāya hitāya sukhāya devānāṃ ca manuṣyāṇāṃ ca sarvasattvānāṃ sukhodayaṃ bhaviṣyati sukhavipākam || atha bhagavāṃ śākyamuniḥ adhyeṣato bhagavatā mañjuśriyā kumārabhūtena sarvabuddhānavalokya sarvasattvāṃ samanvāhṛtya sarvabodhisattvāṃ samprahṛṣya sarvapratyekabuddhāryaśrāvakāṃ samprasāntya sarvamantramantrārtthodyuktamānasāṃ samudyujya sarvaduṣṭāṃ nivārya sarvabhītāṃ samāśvāsya sarvavyasanasthāṃ kṣeme śive nirvāṇe pratiṣṭhāya sarvaduḥkhitānāṃ sukhārtthāya mudrāpaṭalavidhānaṃ bhāṣate sma || śṛṇu kumāra ! mañjuśrī ! vakṣye'haṃ paṭalamudritām | ādau pañcaśikhā bhavati mahāmudrā tu sā matā || triśikhaṃ dvitīyaṃ vindyā tṛtīyaṃ ekacīrakam | caturthaṃ utpalamityāhuḥ sambuddhāḥ dvipadottamāḥ || 106, p. 356) pañcamaḥ svastiko dṛṣṭaḥ ṣaṣṭho dhvaja ucyate | saptamaṃ pūrṇamityāhuḥ mantrajñānasuśobhanāḥ || aṣṭamaṃ yaṣṭinirdiṣṭā lokanāthairjitāribhiḥ | navamaṃ chatranirdiṣṭaṃ daśamaṃ śaktirucyate || ekādaśaṃ tu sambuddhā sampuṭaṃ tu samādiśet | dvādaśaṃ pharamityukto trayodaśaṃ tu gadastathā || caturdaśaṃ khaḍganirdiṣṭā ghaṭā pañcādaśastathā | ṣoḍaśaḥ pāśamityuktaḥ aṅkuśaḥ saptadaśaḥ smṛtaḥ || aṣṭādaśaṃ bhadrapīṭhaṃ tu ūnaviṃśatipīṭhakam | viṃśanmayūrāsanaḥ prokto ekaviṃśastu paṭṭiśam || ekaliṅga dviviṃśaṃ tu dviliṅgo viṃśasatrikam | caturviṃśastathā mālā pañcaviṃśa dhanustathā || viṃśatṣaṣṭhādhikaṃ proktaṃ nārāce tu prakalpitā | saptāviṃśatimityāhuḥ samaliṅge pravarttitā || aṣṭāviṃśastathā śūlaḥ ūnatriṃśaśca mudgaraḥ | tomaraṃ tiṃśamityāhuḥ ekatriṃśaṃ tu dakṣiṇam || dvātriṃśat tathā vaktarḥ trayastriṃśat paṭamucyate | catustriṃśastathā kumbhaḥ pañcatriṃśe tu khakharam || kalaśaṃ ṣaṭriṃśatiḥ prokto saptatriṃśe tu mauśalam | aṣṭatriṃśe tu paryaṅkaḥ ūnacatvāriṃśat paṭaham || catvāriṃśatimityāhuḥ dharmaśaṅkhamudāhṛtam | catvāriṃśaṃ sa ekaṃ ca śaṅkalā parikīrtitā || dvitīyā bahumatā proktā tṛtīyā samanorathā | caturtthī jananī dṛṣṭā prajñāpāramitā mitā || pañcamaṃ pātramityāhuḥ sambuddhā dvipadottamāḥ | toraṇaṃ ṣaṣṭhamityuktaḥ saptamaṃ tu sutoraṇam || 107, p. 357) aṣṭamaṃ ghoṣanirdiṣṭaḥ japaśabdo navamaḥ punaḥ | pañcāśad bherimityuktā dharmabheriṃ tu sādhikā || dvipañcāśad gajamityāhuḥ varahastatrikastathā | catuḥpañcāśamiti jñeyaṃ mudrā tadgatacāriṇī || pañcamaṃ ketumityāhuḥ ṣaṣṭhaṃ cāśaśarastathā | saptamaṃ paraśunirdiṣṭaṃ aṣṭamaṃ lokapūjitā || ūnaṣaṣṭistathā jñeyā bhiṇḍipālaṃ samāsataḥ | ṣaṣṭiścaiva bhavedyuktā lāṅgalaṃ tu samāsataḥ || ekapaṣṭistataḥ padmah dviṣaṣṭiḥ vajramucyate | triṣaṣṭiḥ kathitaṃ loke dharmacakraṃ pravarttitam || catuḥṣaṣṭistathā jñeyaḥ puṇḍarīkaṃ samāstaḥ | pañcaṣaṣṭistathā vindyād varadaṃ mudramuttamam || ṣaṭṣaṣṭi tathā vadhvā vajramudrā tu kīrtitā | saptaṣaṣṭistathā loke kuntamāhurmanīṣiṇaḥ || aṣṭaṣaṣṭistathā kuryād vajramaṇḍalamudāhṛtam | ūnasaptatimevaṃ syāt śataghneti prakīrtitā || tataḥ saptatikaṃ vindyānnādāmudraḥ samāsataḥ | ekasaptatimityāhurvimānaṃ mudravaraṃ śubham || dvisaptatyā samāsena syandanaṃ ca ihocyate | śayanaṃ lokanāthānāṃ trisaptānyā samāsataḥ || pañcasaptatirākhyātaścatuḥsaptatikastathā | ardhacandraṃ ca vīṇā ca ubhau mudrāvudāhṛtau || ṣaṭsaptatimaṃ loke mudrā padmālayā bhavet | saptasaptatimaḥ śreṣṭhaḥ mudrā kuvalayodbhavā || aṣṭasaptatimaṃ mudrā namaskāreti udāhṛtā | navamaṃ navatisaṅkhyā tu ubhau mudrau śubhottamau || 108, p. 358) sampuṭaṃ yamalamudrā ca saṅkhyā navatimaṃ bhavet | ekanavatimityāhuḥ puṣpamudrā udāhṛtāḥ || dvitīyā valayamudrā tu tṛtīyā dhūpayet sadā | caturtthā gandhamudrā tu pañcamī dīpanā smṛtā || ṣaṣṭhyā sādhanaṃ vindyāt saptamyā āsane smṛtā | aṣṭamamāhvānanaṃ proktaṃ navamaṃ tu visarjanam || śatapūrṇastathā vindyāt mudrāṃ sarvakarmikām | sādhikaṃ śatamityāhurmahāmudrā iti smṛtāḥ || uṣṇīṣaṃ lokanāthānāṃ caravarti sadā guroḥ | taṃ mudraṃ prathamataḥ proktā dvitīyā sitamudbhavā || tṛtīyā mūlamudrā tu mañjughoṣasya dṛśyate | caturtthī dharmakośasthā dharmamudreti lakṣyate || pañcamī saṅghamityāhurmahāmudrāpi sā bhavet | ṣaṣṭhī tu bhūtaśamanī pratyekārhamudbhavā || saptamī bodhisattvānāṃ daśamī tu praveśinām | mudrā padmamāleti mahāmudrāṃ tu tāṃ viduḥ || varadā sarvamudrāṇāṃ mantrāṇāṃ ca salaukikām | mahāprabhāvāṃ māaśreṣṭhāṃ jyeṣṭhāṃ trailokyapūjitām || aṣṭamīṃ samprayuñjīta mudrā tribhuvanālayām | mudrāṇāṃ kathitā saṅkhyā asmiṃ tantre mahodbhavā || śatameka tathā cāṣṭaṃ saṅkhyāmudreṣu kalpitā | etatpramāṇaṃ tu sambuddhaiḥ purā gītaṃ mahītale || nirnaṣṭe śāsane śāstuḥ pracariṣyati dehinām | ādau tāvat kare nyastamubhayāgrāṃ kare sthitau || anyonyāṅgulimāveṣṭya sanmiśrāṃ ca punastataḥ | ubhau karau samāyuktau pañcacūlāsucihnitau || 109, p. 359) viparyastastatasteṣāmaṅgulīnāṃ tu agrataḥ | mudrā pañcaśikhā jñeyā pañcacīrakameva tu || mahāmudreti vikhyātā bodhisattvaśirastathā | mahāprabhāvo mudro'yaṃ prayuktaḥ sarvakarmikaḥ || mañjuśriyasya mantreṇa hṛdayairvāpi yojayet | keśinyā caiva mantreṇa mūlamantreṇa vā sadā || yojayed vidhidṛṣṭena sarvamantreṣu vā punaḥ | kuryāt sarvāṇi karmāṇi avandhyedaṃ vacanaṃ muneḥ || tathaiva hastau vinyastau kuryāt tatkarasampuṭam | tatraiva triśikhaṃ kuryādaṅgulībhirvimiśritaiḥ || ubhau hastau tu yadāṅguṣṭhau śūnyākārau tu niśritau | madhyamānāmikaṃ caiva viparītākāraveṇikau || etat tat triśikhaṃ jñeyaṃ tricīrākāra iti punaḥ | eṣā mudrā mahāmudrā mañjughoṣasya dhīmataḥ || kuryāt sarvāṇi karmāṇi vidhidṛṣṭāni yāni vai | mañjuśriyasya ye mantrāsteṣu sarveṣu yojayet || kṣipraṃ sādhayate hyarthāṃ jāpibhirjanmanīṣitam | tadeva hastau vinyastau kuryādekaśikhaṃ tathā || madhyamāṅgulisaṃśliṣṭau bhavedekaśikhā dhruvam | eṣā mudrā mahāmudrā sambuddhaistu prakāśitā || mantrā kumārasanyastā ye cānye'pi salaukikā | siddhyante'nena yuktāstu kṣiprakarmaprasādhikā || anena sādhyāstathā mantrā uttamā jinabhāṣitā | kṣipraṃ sādhayate hyarthāṃ vidhidṛṣṭena karmaṇā || tadeva karasaṃyuktau vinyastaṃ aṅgulīcitam | ubhau tarjanya saṅkocya sūcyādañjalisādṛśam || 110, p. 360) vinyastāṅguṣṭhayugale madhyāṅgulyau prasāritau | anāmikāṃ veṣṭayitvā tu utpaleti udāhṛtam || eṣā bodhisattvasya mūlamantreti lakṣyate | tadeva sarvaṃ yat karma nirdiṣṭaṃ pañcacīrake || sarvaṃ tat kuryāt kṣipraṃ utpalena tu sādhayet | eṣā varadā mudrā kṣiprabhogaprasādhakā || saṃyuktā mūlamantreṇa kṣipramarthakaro bhavet | ubhau karau tathā yuktau kuryāduttānakau sadā || tadeva sampuṭaṃ kṛtvādaṅgulībhiḥ samantataḥ | vinyastaṃ śobhanākāraṃ svastikākārasambhavam || madhyamāṅgulimadhye tu kanyasī tu samā bhavet | aṅguṣṭhayugalavinyastaṃ mudrā svastikamucyate || eṣā sarvārthakarī mudrā śāntikarme prayujyate | hṛdayaiḥ ṣaḍakṣarairyuktā sarvakarmāṃ karoti vai || tadeva hastau sammiśra anyonyāṅgulimiśritam | pūrṇamudreti mityāhurgatijñānaviśeṣagāḥ || ākośādañjaliṃ kṛtvā viralaṃ ca samantataḥ | pūrṇamudreti sambuddhāḥ kathayāmāsa jāpinām || eṣā sarvaśamanī duḥkhadāridraduḥkhitām | dhanāḍhyaṃ kurute kṣipraṃ mūlamantrasacoditā || aparaṃ mudramityāhuḥ lokajñānasuceṣṭitāḥ | ubhau hastau tathā kṛtvā vāmatarjanimāśritam || dakṣiṇaṃ tu karaṃ kṛtvā tasya maṅgulitasthitam | tarjanyā madhyamā caiva visṛte dhvajamucyate || dhvajamudrā iti khyātā ucchritā śakradhāraṇī | anayā mudrayā kuryād balihomādikaṃ kramam || 111, p. 361) sarvakarmakarā hyeṣā mūlamantrapracoditā | tadeva hastau vinyastau aṅgulīkārasampuṭau || sampuṭā sā bhavenmudrā sarvavighnapranāśanī | krameṇa kurute karma mantrajñānasamoditā || vidhidṛṣṭena mantrā vai kṣipramarthaprasādhikā | mantrairmañjughoṣasya hṛdayasthānasamudbhavaiḥ || saṃyuktā kurute karmāṃ aśeṣāṃ lokacihnitām | tadeva hastau vinyastau vāmahastaupari sthitam || dakṣiṇaṃ tarjanīṃ gṛhya vāmaṃ tarjanimucchritā | eṣā yaṣṭiriti khyātā mudrā śakranivāraṇī || sarvāṃ samayate vighnāṃ dāruṇānatibhairavām | sarvaduṣṭavadhārthāya nirdiṣṭā mantrajāpinām || mūlamantrasamopetā kṣipramarthakarā bahvet | tadeva hastaṃ vinyastaṃ yaṣṭyākārasamucchritam || dakṣiṇaṃ tu karaṃ kṛtvā visṛtaṃ chatramucyate | anena mudrayā kuryādātmarakṣaṃ tu mūrddhitaḥ || sarvamantraistu kurvīta karma rakṣābhidhāyakam | śatrūṇāṃ chādayed vaktraṃ stambhayedvā manīṣitam || yathābhirucitāṃ duṣṭāṃ kārayedvā samānuṣām | naśyante sarvavighnā vai dṛṣṭvā mudrāṃ sacchatrakām || tadeva hastau kurvīta vinyastākāraśobhanam | aṅguṣṭhāgrayuktaṃ tu madhyamāṅgulisāritam || anāmikākuñcitāgraṃ tu madhyaparve tu madhyamam | tadeva śaktinirdiṣṭā sarvaduṣṭanivāraṇī || kathitā lokanāthaistu rakṣā sagrahanāśanī | vinyastā krodharājena yamāntena tu roṣiṇā || 112, p. 362) kuryāt kṣiprataraṃ loke dāruṇaṃ pāpamudbhavam | prāṇoparodhinaṃ karma sarvabuddhaistu varjitam || na kuryāt karmamevaṃ tu niṣiddhaṃ lokamuttamaiḥ | ataḥ sarvagatairmantraiḥ yojayecchaktimuttamam || laukikā ye ca mantrā vai tathaiva jinabhāṣitā | tāṃ prayuñjīta mudre'smiṃ śaktinā susamāhitaḥ || dṛṣṭvā mudravaraṃ ghoraṃ naśyante sarvanairṛtā | piśācāstārakapretā pūtanā saha mātarā || bālāgrahavirūpāśca bālakānāṃ prapīḍanā | naśyante sarvaduṣṭā vai ye kecit krūrakarmiṇāḥ || tadeva hastaṃ vinyastaṃ śaktikākārasambhavam | viparītasampuṭākāraṃ anyonyāṅgulimiśritam || tadeva sampuṭamityāhuḥ sambuddhā vigatadviṣā | anena kārayet karma mantreṇaikākṣareṇa tu || pithayet sarvavidiśāṃ kṛtsnāṃ diśābandhaṃ taducyate | eṣa mudrā mahārakṣā sampuṭīkṛtya tiṣṭhati || naśyante sarvaduṣṭā vai ye cānye ahitāni vai | dehaṃ rakṣayate sarvaṃ parivāraṃ cāpi gocare || aśeṣaṃ rakṣate cakraṃ yatra jāpī vaset sadā | na tasya pātakaṃ kiñcit ahitaṃ cāpi sambhavet || kṣemaṃ subhikṣamārogyaṃ paracakrabhayaṃ kutaḥ | ubhau karau samāśliṣya viparītaṃ tu kārayet || dakṣiṇaṃ tu adhaḥ kṛtvā vāmamuttānakaḥ sahā | anyonyamiśritau hyetau pharamityāhurjinottamāḥ || nivārayati duṣṭānāmarīṇāṃ pāpasambhavam | upahṛtyākṣarairyuktā riddhi * * * * * * (?) || 113, p. 363) ekavarṇakaiḥ sa mantrairyuktaḥ kṣipramartthakaro hyayam | vicitrārtthāṃ kurute karmāṃ arisambhavapāpakām || bhogināṃ viṣanāśaṃ ca mūlamantraprayuktikā | anyāṃ vā yuktikṛtāṃ doṣāṃ nirnāśayati dehinām || eṣa mudravaraḥ proktaḥ sambuddhairdvipadottamaiḥ | tadeva hastau vinyastau saṃśliṣṭāvaṅgulībhi tat || gadākāraṃ tadā kuryānmūlenāpi veṣṭitam | ubhayoraṅguṣṭhayormadhye kanyasībhi suveṣṭitam || ṣaḍbhiraṅgulibhiḥ kuryāt śūnyākāraṃ suśobhanam | etanmudrā gadaḥ proktā sarvadānavanāśanī || daityā ca duṣṭacittāśca saumyacittā tu darśane | naśyante udyate mudre gade vāpi supūjite || mūlamantraprayuktāstu kṣipramartthakarī śivā | tathaiva khaḍganirdiṣṭā anāmikāgraiḥ sukocitaiḥ || tathaiva hastau kurvīta prasāritāgraṃ tu kuñcitam | śarāvākārasamau kṛtvā aṅgulībhiḥ samantataḥ || ghaṇṭāṃ tāṃ vidurbuddhāḥ prakāśayāmāsa dehinām | tadeva hastau sammiśrā ubhau badhvā tu sampuṭam || anyonyaṃ miśrayitvā vai madhyamāṅgulibhistathā | kuryāttanmaṇḍalākāraṃ pāśākāraṃ tu ta bhavet || tarjanīti tato nyastaṃ madhyaparvā sumiśritaiḥ | eṣa pāśamiti khyātaḥ mudro'yaṃ buddhanirmitaḥ || vineyārtthaṃ tu sattvā bandhamukto'tidāruṇam | ye ca duṣṭā grahāḥ krūrā ye vai sarvarākṣasāḥ || īṣit pracoditā hyeṣā badhnātīha samātarām | bandha bandhetyadā hyuktā badhnātīha saśakratām || 114, p. 364) kiṃ punarmānuṣe loke kravyādāṃ piśitāśinām | tadeva hastau vinyastau ubhau kṛtvā tu tatsamau || vāmapāṇopari nyastaṃ dakṣiṇaṃ tu karaṃ tathā | tadeva aṅkuśākāraṃ madhyamāṅgulitarjanī || madhyamaṃ parvamāśliṣya tarjanī kārayedaṅkuśam | mūlamantraprayukto'yamaṅkuśo'yaṃ pracoditaḥ || kṣipraṃ kārayate karmāṃ jāpibhirjanmanīṣitam | ānayet kṣipra devendrāṃ brahmādyāṃ saśakrakām || prayukto mudravaraḥ śreṣṭhaḥ aṅkuśākarṣaṇaṃ śubhaḥ | tadeva hastau sammiśraviparītākārapiṇḍikam || madhyamānāmikau nāmya aṅgulyau vāmakarāsṛtau | tarjanī kanyasāṃ cāpi ubhau tarjanyadakṣiṇā || dakṣiṇā hastanirdiṣṭā madhyamānāmikanāmitau | viparyasta tato nyastaṃ śliṣṭau aṅguṣṭhakāritau || tadeva bhadrapīṭhaṃ tu kathitā mudravarā śubhā | āsanaṃ sarvabuddhānāṃ kruddhaśrakanivāraṇam | yojitā sarvamantraistu jināgrāṇāṃ kulasambhavaiḥ | sthāpitā sarvabuddhānāṃ bodhisattvāṃ maharddhikām || sadevakaṃ ca lokaṃ vai sarvā niścalakārikā | tadeva bhadrapīṭhaṃ tu madhyamāṅgulimāśritām || uparisthānavinyastau madhyānāmiti śāritau | tadeva pīṭhanirdiṣṭā munisiṃhairjitāribhiḥ || ubhau hastau tathonmiśra aṅgulībhirviveṣṭayet | tato veṇisamādhaśca kanyasāṅgulisūcikām || saṅkocya madhyamataḥ kṣipraṃ padmapatrāyatodbhavām | ubhayoraṅguṣṭhayonmiśraḥ sthāpayet sthitakaṃ sadā || 115, p. 365) etanmayūrāsanaṃ proktaṃ sambuddhairvigatadviṣaiḥ | etad bodhisattvasya mañjughoṣasya dhīmataḥ || āsanaṃ munivarairhyukto bālakrīḍanakaṃ sadā | mahāprabhāvā iyaṃ mudrā purā hyuktā svayambhubhiḥ || karoti karmavaicitryaṃ mañjumantrapracoditā | vināśayati duṣṭānāṃ kravyādā piśitāśinā || paripūrṇaṃ tathā viṃśanmudrāṇāṃ tu mataḥ param | kathitā lokamukhyaistu sambuddhairdvipadottamaiḥ || ataḥ paraṃ pravakṣyāmi mudrāṇāṃ vidhisambhavam | karaiḥ śubhaistathā śuddhaiḥ nirmalairjalaśaucitaiḥ || śvetacandanakarpūraiḥ kuṅkumairjalamiśritaiḥ | bahubhirgandhaviśeṣaistu upaspṛśyānilaśoṣitaiḥ || śucibhiḥ karairabhyaṅgairaṅkuśaiścāpi adahulaiḥ | tadeva mudrāṃ bandhīyād vandyādyāṃ dvipadottamām || śālaṃ saṅkusumaṃ caiva amitābhaṃ ratnaketunam | amitāyurjñānaviniścayendraṃ lokanāthaṃ divaṅkaram || kṣemaṃ lokanāthaṃ ca sunetraṃ dharmaketunam | prabhāmālīti vikhyātaṃ jyeṣṭhaṃ śreṣṭhamitottamam || eteṣāmanyataraṃ buddhaṃ vanditvā dvipadottamam | śucirbhūtvā śucisthāne bandhenmudrāṃ japāntike || ācāryāṃ tu yaṃ dṛṣṭvā sandehārthaṃ vimucyate | taṃ tathācārasampanno bandhenmudrāṃ yathāsukham || saṃśodhya ca viviktaṃ vai kṛtvā sthānābhimantritam | na kruddho na cocchiṣṭo na cākruṣṭo pareṇa tu || nāṅgāre na bhasmanirmadhye bandhenmudrāṃ kadācana | na saktaḥ paradāreṣu paradravyeṣu vai tadā || 116, p. 366) na sthito na nipannaśca vandhenmudrāṃ sukhodayām | na dakṣiṇāmukhamāsthāya nāpi paścānmukhotthitaḥ || na cordhve nāpyadhaścaiva mudrābandhaṃ tu kārayet | udaṅmukhaḥ pūrvataścāpi vidiśeṣveteṣu teṣu vai || bandhayenmudramantrajñaḥ mantraṃ smṛtvā tu cakriṇam | eṣā vidhimataḥ śreṣṭhā sarvamudreṣu bandhane || ata ūrdhvaṃ pravakṣyāmi mudrā sādhikaviṃśamam | ubhau karau samāyuktau kuryādaṅgulimiśritau || madhyamaṃ tu tataḥ śūnyaṃ aṅgulībhiḥ samādiśet | madhyaparvavidhinyastaṃ śūnyāgraṃ kanyasībhitam || kārayennityamantrajño aṅguṣṭhau kuñcitāśritau | triśūcyākārasaṃyuktau paṭṭiśaṃ vidurbudhāḥ || eṣa mudravaraḥ kṣipraṃ paramantrāṃsi cchindire | paramudrāṃ tathā bhindyāt duṣṭasattvaniyojitā || trāśayet sarvabhūtānāṃ grahamātarapūtanām | karoti karmavaicitryaṃ kṣipramānayate śivam || rudreṇa bhāṣitā ye mantrā viṣṇunā brahmaṇā svayam | tāṃ viccheda mantrajño vidhidṛṣṭena karmaṇā || mudreṇānenaiva yuktena paṭṭiśena mahātmanā | mantreṇa caiva yuktastho jinavaktrasamudbhavaiḥ || karoti karmavaicitryaṃ chedabhedakriyāṃ tathā | parasattvakṛtāṃ duṣṭā nāśayet tāmaśeṣataḥ || tadeva hastau saṃveṣṭya madhyānāmikamucchritau | ubhau karau smāyuktau liṅgākārasamudbhavau || caturaṅgulasaṃyukta liṅgamudramiti matam | maheśvaro devaputro vai ātmamantraṃ ca mudriṇam || 117, p. 367) kathayāmāsa tantre vai ākṛṣṭau muninā purā | anyeṣāṃ cātmano mantrāṃ mudrāṃ caiva savistarām || prakāśayāmāsa ākṛṣṭaḥ samaye'smiṃ kalpamuttame | etanmudravaraṃ hyagraṃ laukikeṣu prakatthyate || yāvanti kecinmantrā vai rudraproktā mahītale | teṣāmadhipatirhyagro mudro'yamekalingitaḥ || bodhisattvaprabhāvena mañjughoṣasya dhīmataḥ | ānīto maṇḍale * * (?) nauma karmaprasādhakaḥ || yāvanti kecid duṣṭā vai paryaṭante mahītale | grahāḥ kravyādapiśitāśca mātarāḥ kaṭapūtanā || teṣāṃ nivāraṇārthāya rudravighnakṛteṣu vai | punaretanmudravaraṃ hyuktaṃ balikarmeṣu vai niśā || karoti sarvakarmāṃ vā buddhādhiṣṭhānaṛdhyayā | tathaiva tadvidhaṃ kṛtvā dviliṅgasamudāhṛtaḥ || tathaiva mālamaṅgulyai sa mālā parikīrtitā | tadeva mālāṃ saṅkocya sampuṭākārasambhavam || tarjanyāvubhau śliṣya kuryāddhanusannibham | aṅguṣṭhau pīḍayenmuṣṭau dhanurmudrā sa lakṣyate || tadevamaṅkuliṃ kuryād dakṣiṇākaranisṛtā | vāmaṃ tarjanīṃ muṣṭau niṣpīḍyante tu parvaṇi || nārācaṃ mudramityuktaḥ samaliṅgaṃ punarvade | ubhau hastau tataḥ kṛtvā anyonyā sṛtapiṇḍitau || dakṣiṇākaramaṅguṣṭhaṃ ucchritāṃ liṅgasambhavam | samaliṅgaṃ taṃ viduḥ kalpe śāsane'smiṃ viśāradāḥ || tadeva hastau ubhau kṛtvā anyonyāsṛtamaṅgulam | ubhau tarjanya saṃyojya śūlākāraṃ tu kārayet || 118, p. 368) etacchūlamiti proktaṃ sattvaduṣṭānuśāsanam | tadeva hastau nisṛtya muṣṭiṃ badhvā ubhau punaḥ || aṅguṣṭhau sthitakāṃ kṛtvā mudgaraṃ samudāhṛtam | tadeva mudgaramīṣaccālayet karasampuṭe || tomaraṃ kathitaṃ hyagraṃ mudraṃ śakranāśanam | utpalaṃ tu tato badhvā anāmikāṅgulibhistadā || adhastādaṅgusṭhayormadhye vinyastaṃ cāpradarśitam | eta daṃṣṭramiti proktaṃ vivṛte vaktramucyate || samau kṛtvā tatasteṣāmaṅgulīnāṃ samantataḥ | ure datvāvasavyaṃ vai kṣipet tvā paṭamucyate || ubhau sampuṭau kṛtvā hastau vinyastaśobhanau | aṅgulīmaṅgulībhiśca anyonyāgraśleṣitau || utthitānāmisaṅkocya kumbhamudramudāhṛtam | tadeva muṣṭi saṃyojya tarjanyau punarucchritau || kuryāt khakharākāraṃ veṇikākāramudbhavam | etanmudraṃ samākhyātaṃ khakharetyarisūdanā || tadeva khakhara īṣadavanāmyaṃ tu śobhanam | kuryādaṅguṣṭhavinyastaṃ kalaśaṃ tadihocyate || ucchritaṃ tu punaḥ kṛtvā tarjanyānāmisambhavam | caturbhiraṅgulībhiḥ kuryānmuśalākārasambhavam || mudraṃ muśalamityāhuḥ mantrajñānasamanvitā | tadeva hastau vinyastau madhyamānāmikau adhaḥ || upariṣṭāt teṣu vai nityaṃ nyastaṃ dakṣiṇāvāyaveṣṭitam | saṃveṣṭya aṅguṣṭhayornyastau kanyasā tarjanī tu tām || samantāt paryaṅkamākāraṃ mudrāmāhustathāgatā | etat paryaṅkamudreti khyātaṃ loke samantataḥ || 119, p. 369) anayā mudrayā yukto mantrayuktastathā punaḥ | sarvairjinamuktaistu vajrābjakulamudbhavaiḥ || etairmantraiḥ prayukto'yaṃ sarvakarmakaraṃ śivam | ye ca mudrāstathā proktā muśalādyāḥ śūlasambhavāḥ || sarve vai krodharājasya yamāntasyeha śāsane | ugrā praharaṇā hyete sattvavaineyanirmitā || bodhisattvaprabhāvena ṛddhyā kurvantatastadā | sarvaṃ vaineyaduṣṭānāṃ kumbhādyā mudrabhāṣitā || tadeva hastaṃ vinyastaṃ paṭahākārasambhavam | ābandhedaṅgulibhiryuktaṃ sarvābhiśca saveṇikām || veṇikāṃ kṛtyamaṅguṣṭhaistato nyasya kare punaḥ | madhye prādeśinī kṛtvā uccritāgraṃ tu kārayet || etat paṭahanirdiṣṭaṃ mudrā duṣṭanivāraṇī | tadeva hastau vinyastau añjalī suprayojitau || ubhau tarjanya saṅkocya kuṇḍalākāraśobhanau | aṅguṣṭhaṃ te adhaḥ kṛtvā aṅguṣṭhau nāmitau ubhau || praviṣṭau madhyapuṭāntasthau śaṅkhaṃ bhavati śobhanam | etaddharmasaṅkhaṃ vai varamudraṃ prakāśitam || mantrairmunivaroktaistu saṃyuktaḥ sarvakārmikaḥ | karoti karmavaicitryaṃ sarvadaṃṣṭrāviṣabhoginām || nirnāśayati sarvāṃstāṃ mūlamantraprayojitā | śaṅkhamāpūrayejjaptaṃ vidyārājairmaharddhikaiḥ || nirviṣo'pi bhavet kṣipraṃ yo janturviṣamūrcchitaḥ | catvāriṃśati samākhyātā mudrā śreṣṭhā maharddhikā || ataḥ ūrdhvaṃ pravakṣyāmi mudrālakṣaṇasambhavam | taddeva hastau vinyastau aṅgulyāgrasaveṇikau || 120, p. 370) bhūyo dāmoṭayed yatnādavasavyaṃ tu kārayet | adhastāt sarvataḥ kṛtvā śaṅkaleti udāhṛtā || eṣā mudravaraśreṣṭhāḥ sarvaduṣṭārtthabandhanī | mantraistairebhisaṃyuktā munimukhyārtthabhāṣitaiḥ || sarvāṃ bandhayate bhūtāṃ grahamātarakaśmalām | tadeva hastau saṅkocya muktvā veṇi samucchrayet || tadeva vidhinā badhvā anyenāṅguṣṭhamadhyayoḥ | madhyaparve samāśliṣya ubhayāgryaṃ karaṃ punaḥ || datvābhimukhaṃ hyagnervahnimantrasuyojitaḥ | āvāhayecchikhinaṃ home agnikarmeṣu sarvadā || kṣipramāhvayate vahniḥ mudreṇānena yojitā | visarjayedanenaiva mantreṇa tarjanyāgravimiśritaiḥ || aṅguṣṭhe nityamāśliṣṭe viśarjyaṃ vahnidaivatam | mudrā bahumatā hyeṣā agnikarmaprasādhikā || āhvānayati devānāṃ yadṛcchaṃ mantrajāpino | eṣā bahumatā mudrā badhvādhiṣṭhānavarṇinī || karoti karmavaicitryaṃ saṃyuktā mantramuttamaiḥ | tadeva hastau ekasthau sampūrṇāmaṅgulimāśritau || kuryādākośamañjalyā ślathaṃ vartulasambhavam | paripūrṇaṃ tataḥ kṛtvā kuṅmalaṃ padmasambhavam || manorathaṃ tu taṃ vindyā mudrāṃ sarvārtthasādhikām | eṣā mudrā varā śreṣṭhā purā gītā tathāgataiḥ || sattvānāṃ hitakāmyārtthaṃ mañjughoṣe niyojitā manasā kāṃkṣate sattvo yo hitārtthaṃ manoratham || tūrṇaṃ tat sādhayate kṣipraṃ mantrairyuktā maharddhikaiḥ | eṣā mudrā varā śreṣṭhā manoratheti sa ucyate || 121, p. 371) eṣā mudravarā śreṣṭhā sarvakarmaprasādhikā | kṣipraṃ sādhayate mantrāṃ dravyāṃ caiva savistarām || eṣā municandreṇa candrābhā supravarttitā | candrā padmakule mantrā tenāyaṃ suprayojitā || karoti karmavaicitryaṃ sitavarṇāmṛtaśambhavā | tadeva hastau saṃśuddhau ubhau aṅgulimāśritau || ṣaḍbhiraṅgulimāśliṣṭau pustakākārasambhavau | ucchritau varttulau kṛtvā kanyasāṅguṣṭhakaucitau || eṣā mudrā varā proktā prajñāpāramitāmitā | jananī sarvabuddhānāṃ mokṣārtthaṃ tu niyojitā || sādhayet sarvakarmaṃ vai śāntipuṣṭyartthayojitā | tadeva hastau vinyastau dakṣiṇaṃ vāmatopari || kṛtvā nābhideśe vai kolasthaṃ nimnamudbhavam | ubhau hastau tadāśliṣya sa mudrā pātramucyate || pātraṃ jananī mudrau jinamantraiḥ suyojitau | karoti karmavaicitraṃ yatheṣṭaṃ mantravicakṣaṇaiḥ || tadeva hastāvuddhṛtya kuryāt tarjanimucchritau | madhyamāṅgulimagraṃ tu nāmitaṃ mīṣitoraṇam || tadeva ucchritau kṛtvā kathayāmāsa sutoraṇam | tadeva badhvā tadanyonyaṃ ghoṣanirdiṣṭamaṣṭamam || ucchritottamamaṅguṣṭhau japaśabdaṃ vidurbudhāḥ | tadeva ucchritau hastau aṅgulyāgrau sukuñcitau || sarvairaṅgulibhirmuktā viralā keśasambhavā | bherī taṃ vidurbuddhā dharmabherīti ucchatau || tadeva hastatalaṃ ūrdhvaṃ dakṣiṇaṃ vāmatocchatam | adhastāt kārayitvā tu gajākāraṃ suyojitam || 122, p. 372) dakṣiṇaṃ madhyamāṅgulyāṃ karākāraṃ tu kārayet | etad gajamudraṃ tu nirdiṣṭaṃ saṃsārapāragaiḥ || eṣā mudrā mahāmudrā sambuddhaistu prakāśitā | laroti karmāṃ sarvāṃstāṃstāmaśeṣāṃ lokapūjitā || dakṣiṇaṃ hastamudyamya abhayadattaṃ parikalpayet | gṛhītvā maṇibandhe tu vāmahastena mudyatam || madhyamāṃ tarjanī spṛṣṭvā aṅguṣṭhaṃ madhyato sthitam | madhyaparvāśritaṃ yuktaṃ varahastaṃ taducyate || etanmudravaraṃ śreṣṭhaṃ ādibuddhaistadoditam | abhayaṃ sarvasattvānāṃ mudrāṃ badhvā dadau japī || mantrairmunimatairyuktaḥ kṣipramarthaprasādhakaḥ | tadeva hastau saṃyuktau sampuṭākāraśobhanau || ucchatau madhyamāṅgulyau mudrā tadgatacāriṇī | tadevamaṅgulibhirveṣṭya aṅguṣṭhau upari sthitau || nyasya parvatale nyastaṃ ketumityāhu mudriṇam | tadeva mūrcchitāgre kaṃ śubho nirdiṣṭamudriṇam || ubhau tarjanyasamāyuktau anyonyāgravimiśritau | saṅkocya parvato'ṅguṣṭhāḥ kanyasīti samucchritau || tadeva paraśunirdiṣṭā mudrā sarvārthasādhikā | saṅkocya punaḥ sarvā vai sā mudrā lokapūjitā || tadevamucchrataṃ kuryāt tarjanyāgrasūcikam | bhiṇḍipālastato mudrā lāṅgalaṃ cakrato gatam || tarjanyau vakrataḥ kṛtvā lāṅgalo mudramuttamam | etat ṣaṣṭimudrāṇāṃ kathitaṃ vidhinā punaḥ || sarve te praharaṇā mudrā saṃyuktā mantramīritā | sarvāṃ vighnakṛtāṃ doṣāṃ grahakūṣmāṇḍamātarām || 123, p. 373) sarvarākṣasamukhyānāṃ bālasarvānutrāsinām | nirnāśayati sarvāṃstāṃ mudrāṃ praharaṇodbhavām || ṣaṣṭimetaṃ tu mudrāṇāṃ lakṣaṇaṃ samudāhṛtam | ataḥ paraṃ pravakṣyāmi mudrāṇāṃ vidhisambhavam || tadeva hastau vinyastau padmākārasamucchritau | prasāritāṅgulibhiḥ sarvaṃ mudrāṃ padma iti smṛtam || eṣā mudravarā khyātā sanyastābjakulodbhavām | yāvantyabjakule mantrā saṃyuktā taiḥ śubhodayā || kṣiprakarmakarā khyātā buddhādhiṣṭhānamudbhavā | sarvāṃ sādhayate mantrāṃ yāvantyabjakulodayā || mudrāṇāṃ padmamudreyaṃ madhyame samudāhṛtā | ubhau hastau samāyuktau tarjanībhiḥ samucchṛtau || madhyamāṅgulibhiryuktaṃ vinyastākārasambhavam | aṅguṣṭhau nyasya vai tatra madhyamāṅguliparvayoḥ || tadeva kathitaṃ vajraṃ kanyasaṃ mudramuttamam | yāvanti vajrakule mantrā te sādhyānena mudritā || siddhyante kṣiprato yuktā vidhinā samprakīrttitā | saṃyuktaiḥ sādhakaṃ karma yaḥ sādhyaṃ sādhayet sadā || tasya siddhirbhavennityaṃ uttamādhamamadhyamā | sarve ca laukikā mantrāḥ siddhyante hyavikalpataḥ || ubhau hastau samāyuktau madhyamāṅgulimucchritau | saṅkocyānāmikāṅguṣṭhau kanyasau sūcimāśritau || ubhau tarjanisaṃśliṣṭau madhyaparvāgrakuñcitau | madhyamo sūcisamau nyastau cakrākārasamudbhavau || etattu dharmacakraṃ vai mudrarājamihoditaḥ | dharmarājaistathā hyukto dharmacakraśca vartitum || 124, p. 374) śānticakraṃ tadā vavre municandro'tha saptamaḥ | trimalāṃ vicchedajāpena mudrarājena yojitā || cakriṇyo ye ca uṣṇīṣā locanāvidyamuttamā | bhrukuṭīpadmakule tārā māmakī cāpi vajriṇe || sidhyante dharmacakreṇa mudrārājena yojitā | samastā laukikā mantrā viṣṇurīśānabhāṣitā || tāṃ vicchedadṛṣṭvā vai jāpināṃ mudrasaṃyutām | etanmudravaraṃ śreṣṭhaṃ dharmadhātuviniḥsṛtam || karoti sarvakarmaṃ vai sattvānāṃ ca yathepsitam | dharmarājena śāntyarthaṃ mudreyaṃ samprabhāṣitam || asmiṃ kalpavare śreṣṭhe sarvakarmaprasādhikā | mudreyaṃ dharmacakreti mañjughoṣasya śāsane || agrimaṃ sarvamudrāṇāṃ śāntikarmasu yojayet | mantribhirlakṣate nityaṃ śivacakrā tu sambhavam || tadeva vinyastau hastau sampuṭākāramudbhavau | ślathakośāyatāṅgulyaḥ ubhau saṅkucitau śubhau || puṇḍarīkamiti jñeyaṃ mudrā sarvārthasādhakā | tadeva hastaṃ nikṣipya tyajya muṣṭyāyatāṅgulim || prasāritā karākāraṃ varadaṃ mudramucyate | ubhau hastau punaḥ kṛtvā aṅgulībhiḥ samantataḥ || badhvā ca veṇikākāraṃ mudraiṣā rajjumucyate | punaḥ prasārayastadekaṃ tu dakṣiṇaṃ karamuttamam || kuryāt sūcikākāraṃ madhyatarjanimaṅgulau | īṣat saṅkucitāgraṃ tu aṅgulīnāṃ natottamam || sthitikāṃ kārayet tatra sunyastaṃ tarjanī tu tam | kuryāt saṃśleṣite tatra anāmikāparvaniśritā || 125, p. 375) mudreyaṃ kuntanirdiṣṭā bahudhā lokanāyakaiḥ | tadeva hastau vinyastau ubhau tarjanyasūcitau || ubhau muṣṭisamaṃ kṛtvā aṅgulībhiḥ samaṃ punaḥ | tadeva mudrasamākhyātā vajradaṇḍaṃ manīṣibhiḥ || tadeva hastau saṃyojya sampuṭākārakāritam | vinyastāmaṅgulimañjalyamanyonyāśleṣamāśritam || ubhau aṅguṣṭhamāśritya śataghnāmudramucyate | tataḥ kṛtvā dubhau hastau samantānnimnasambhavau || añjaliṃ tu tato kṛtvā nādhāyānasasambhavam | mudreyaṃ bherīti khyātā triṣu loke hitāyibhiḥ || santārayati bhūtānāṃ mahāsaṃsārasāgarāt | tadevāñjalimutsṛjya citrahastatalāvubhau || vimānamudramityāhuḥ ūrdhvasattvanayānugāḥ | tadeva hastau saṅkocya syandanaṃ tadihocyate || triyānagamanaṃ śreṣṭhaṃ rato hyukto nutāyibhiḥ | nayate sarvabhūtānāṃ jāpināṃ mantrasampadām || uttamāyānamāśṛtya yayuburddhagataṃ tu tam | tadeva hastau utsṛjya ubhau kṛtvā punastataḥ || kuryāccitratalaṃ śuddhaṃ vedikākārasambhavam | etanmudravaraṃ śreṣṭhaṃ lokanāthaiḥ supūjitam || śayanaṃ sarvabuddhānāṃ jinaputraiḥ samudāhṛtam | yatrātītāstu sambuddhā śāntiṃ jagmustadāśritā || nirvāṇadhātusaṃnyastā yatrārūḍhāśayānugā | sa eṣā mudramiti khyātā śayanaṃ lokanāyakam || tadeva hastau vinyastau saṃśliṣṭyāṅgulibhiḥ samam | sampuṭākośavinyastaṃ tarjanyekaṃ tu dakṣiṇam || 126, p. 376) kuryād vakrato hyagre ardhacandra. sa ucayte | ubhau hastau punaḥ kṛtvā dakṣiṇāṅguṣṭhamuṣṭitaḥ || vāmahastāsṛtaiḥ sarvaiḥ aṅgulībhiḥ samocitaiḥ | badhvā muṣṭi karāgre tu dakṣiṇāṅguṣṭhamiśritaḥ || taṃ dakṣiṇaireva samāyuktairaṅgulībhiḥ puṭīkṛtaiḥ | kanyasāṃ visṛtāṃ kṛtvā vīṇamudrā udāhṛtā || ubhau hastau punaḥ kṛtvā ākāśau viralāṅkulau | ubhāvaṅguṣṭhayormadhyā ubhau tarjanimāśritau || eṣā ṣadmālayā mudrā sambuddhaiḥ kathitā jage | uddhṛtāṅguṣṭhakau nityaṃ punaḥ kuvalayodbhava || mudrā ca kathitā loke sambuddhairdvipadottamaiḥ | tadevamañjaliṃ kṛtvā praṇāmākārajagadgurum || sā namaskāramudreyaṃ sarvalokeṣu viśrutā | tadeva mudrā viṣṭabhya hastau yamalasambhavau || eṣā yamalamudreyaṃ triṣu lokeṣu viśrutā | īṣanmūlato hastau aṅguṣṭhau ca supīḍitau || sā bhavet sampuṭā mudrā śokāyāsīvanāśanī | etā mudrāstu kathitā ye sarve praharaṇodbhavāḥ || puṣpākhyā śayanayāśca vādyādyā grahanāmakā | sarve sarvakarā yuktā mantraiḥ sarvaistu bhāṣitam || na tithirna ca nakṣatraṃ nopavāso vidhīyate | saṃyuktā mudramantrāśca kṣipraṃ karmāṇi sādhayet || jāpinastapasā yukto japtamātro vicakṣaṇaḥ | mudrā mantraprayuktā ca asādhyaṃ kiñci na vidyate || ubhau hastau punaḥ kṛtvā añjalyānyonyasaktakam | kanyasānāmikāṅguṣṭhau pārśvato nyastau dhūpamudrā udāhṛtā || 127, p. 377) ādhārāñjaliyogena tarjanyāvīṣat kocayet | sāmānyā valimudrā tu udbhūtā lokatāyibhiḥ || madhyeṣu puṣpavinyastaṃ yathāsambhavato vividhaiḥ | dattaṃ bhavati mantrāṇāṃ balikarmeṣu sarvasu || dakṣiṇenābhayaṃ hastaṃ kṛtvā ca vāmakareṇa vai | maṇibandhanayogena grāhyaṃ karadakṣiṇam || eṣā te sarvamantrāṇāṃ gandhamudrā udāhṛtā | dakṣiṇākaramuṣṭau tau aṅguṣṭhau madhyamau sadā || sūcyākāraṃ tataḥ kṛtvā dīpamudrā udāhṛtā | anāmikāṅguṣṭhayoreva akṣasūtrāt saṃsthitam || kanyasāṃ prasāryato nityaṃ madhyamāṃ tasya pṛṣṭhataḥ | tarjanīṃ kuñcitāṃ nyasya akṣamudreti ucyate || garbhāñjalyāstato nyasya akṣasūtraṃ sa mantravit | japed yatheṣṭato mantraṃ kṣipraṃ siddhivarapradam || śobhanaṃ sarvamudrāṇāmeṣa dṛṣṭavidhiḥ sadā | agnerdakṣiṇahastena abhayāgraṃ tu kārayet || abhimukhaṃ jvalane sthāpya tarjanīṃ kuñcayet sadā | aṅguṣṭhaṃ ca kare nyasya madhye kuñcitasaṃsthitam || etadāvāhanaṃ mudraṃ nirdiṣṭaṃ jātavedase | kuñcitaṃ tarjanyāgraṃ aṅguṣṭhau caikayojitam || visarjanaṃ sarvakarmeṣu jvalane sampradṛśyate | kuryāt sarvamantrāṇāṃ homakarmavicakṣaṇaḥ || mudrairetairbhisaṃyuktaḥ mantramagnau suyojitaḥ | praṇāmāñjalirantaritā aṅgulībhiḥ samantataḥ || kuryāt taṃ viparītaṃ tu aṅguṣṭhau ca samiśritau | bahiḥ saṅkocya tarjanyau madhyamībhiḥ samāśritau || 128, p. 378) eṣā mudravarā hyuktā pūjākarmasu yojitā | praṇāmaṃ sarvamantrāṇāṃ mantranāthaṃ jinorasām || śodhanaṃ sarvamantrāṇāmāsanaṃ ca pradāpayet | asambhave'pi puṣpāṇāṃ mudraṃ badhvā tu yojayet || pūjitā vidhinā hyete mantrā sarvārthasādhikā | mudrābandhena pūjārthaṃ kṛtaṃ bhavati śobhanam || dvitīyā cittapūjā tu yādṛśī puṣpasambhavā | eṣa pūjāvidhiḥ proktā sambuddhaiḥ dvipadottamaiḥ || abhāvena tu puṣpāṇāṃ dvividhā pūja ucyate | sarvamantraprasidhyarthaṃ sarvakarmeṣu yojayet || sarvakarmakarā mudrā sarvabuddhaistu bhāṣitā | āsane śayane snāne pānānubhojane || śobhane dīpane mantre sthāne maṇḍalakāraṇe | samayaḥ sarvamantrāṇāmadhiṣṭhānārthaṃ tu mantriṇām || kathitā lokanāthaistu mudreyaṃ sarvakarmikā | paripūrṇaṃ śataṃ proktaṃ mudrāṇāṃ niyamādayam || ataḥparaṃ pravakṣyāmi mudrāmaṣṭamatāṃ gatām | tadeva hastau vinyastau ubhau kṛtvā punastataḥ || tayaiva pradeśinīṃ kṛtvā madhyagrā sūcimiśritā | nakhasyādhastāt tṛtīye vai bhāge saṃsaktakāritau || ākośāmudbhavāveṣṭya śūcyākāraṃ tu kārayet | etanmantrādhipatermudrā śakriṇasya mahātmanaḥ || etā eva pradeśinyā sañcāryā samamadhyamā | śūcyā nakhasya vinyastā saṃsaktā ca anāmikā || eṣa uṣṇīṣamudrā vai jinendraiḥ samprakāśitā | tadeva hastau vinyastau madhyamāṅguliveṣṭitau || 129, p. 379) kanyasāṅgulisaṃyuktau mudreyaṃ mitamudbhavā | madhyasūcyā samaṃ kṛtvā saṃsaktau ca karoruhau || nirmuktaḥ kuṇḍalākārā mahāmudrā sa ucyate | tāmeva pradeśinyāgrādhibhūntarelpasatṛkam || madhyasūcyāṃ tato nyasya adhastāt saṃsaktapāṇinā | parvatṛtīyayornyastau aṅguṣṭhau nakhapīḍitau || eṣā mudrā varā proktā mañjughoṣasya dhīmataḥ | tadeva hastau vinyastau añjalīkārasaṃsthitau || madhyamāṅgulivinyastau sūcyagrānāmitaḥ sthitau | aṅguṣṭhau madhyamāṃ spṛśya aṅgulīparvasatrikam || kanyasāṅgulībhiḥ sūcīṃ kṛtvānāmitamucchritau | eṣā mudrā varā śreṣṭhā dharmakośasthatāṃ gatāḥ || tadeva hastau vinyastau vidhidṛṣṭasamāsatau | tadevamaṅgulibhiḥ sarvaiḥ āpūrṇaiḥ kośasaṃsthitam || ubhau hastau vivṛṇṇīyāt aṣṭānāṅgulināvṛtāḥ | aṣṭāṃ puruṣatattvajñāṃ catvāro yugatāṃ gatām || tadeva saṅghamityāhuḥ sambuddhā dvipadottamāḥ | sa eva mudrā saṅgheti katthyate ha bhavālaye || eṣā mudravarā śreṣṭhā sarvakarmaprasādhikā | ubhau hastau puṭīkṛtvā añjalpākārasaṃsthitau || prasārya tarjanīmekāṃ dakṣiṇāṃ karaniḥsṛtām | sā eṣa bhūtaśamanī nirdiṣṭā tattvadarśibhiḥ || eṣā mudrā varā khyātā sarvakarmārthasādhikā | tadeva hastau vinyastau veṇikāgrāvacihnitau || piṇḍasthau sampuṭākārau ucchritāṅguṣṭhanāmitauḥ | eṣā sā padmamāleti ādibuddhaiḥ pracoditā || 130, p. 380) tadeva hastāvuttānau aṅgulībhiḥ samantataḥ | praphullanirmitākārau aṅguṣṭhāṅgulisatṛkau || dvitīye parvato nyastau aṅguṣṭhau tarjani cobhayau | sa eṣā mudravarā khyātā sambuddhaistridaśālayā || ete mudrā mahāmudrā aṣṭā te te samakarmikau | tulyaprabhā mahāvīryā saṃbuddhaiḥ samprakāśitā || ṣaṣṭivimbarakoṭyastu aśītiḥ sahamudbhavaiḥ | atītairmunivarāsaṅkhyairmudrā hyete prakāśitā || śatamaṣṭādhikaṃ proktaṃ mudrāṇāṃ vidhisambhavam | etaiḥ sarvaistu sarvāṇi mantrakarmāṃśca sādhayet || sarvamantrāṃ tathā karmā sarvānyeva prasādhayet | etanmudrāmataṃ proktaṃ sarvabuddhaiḥ maharddhikaiḥ || vidhinā yojitā hyete kṣipramartthaprasādhikā | ityuktvā munināṃ mukhyaḥ śākyasiṃho narottamaḥ || mañjughoṣaṃ tadā vajre bodhisattvaṃ maharddhikaḥ | eṣa mañjuśriyākalpe mudrāsambhasambhavaḥ || tvayaiva sampradatto'yaṃ rakṣārtthaṃ śāsane bhuvi | yugānte varttamāne vai mayaiva parinirvṛte || rakṣārtthe śāsane mahyaṃ sarvedaṃ kathitaṃ mayā | mudrāṇāṃ lakṣaṇā hyuktaṃ mantrāṇāṃ ca savistaram || rahasyaṃ sarvalokānāṃ guhyaṃ cāpi udīritam | etatkalpādhipe sūtre guṇavistāravistṛtam || anekadhā ca mantrāṇāṃ guṇavarṇasamodayam | bahudhā mantrayuktiśca tantrayukti udāhṛtā || prabhāvaguṇasiddhāntaṃ jāpināṃ hetusambhavam | phalodayaśubho hyuktaḥ sattvānāṃ gatiyonayaḥ || kumāra ! tvadīyamantrāṇāṃ siddhihetuniyojitā | evamuktastu mañjuśrīḥ kumāro gaganāsṛtaḥ || 131, p. 381) praṇamya śirasā sambuddhaṃ lokanāthaṃ prabhākaram | dīrghaṃ niśvasya karuṇārdro roruroda tataḥ punaḥ || tasthure samīpa buddhasya āpṛcchaya varadāṃ varam | nirnaṣṭe bhagavāṃ loke mantrakośe mahītale || sattvānāṃ gatimāhātmyaṃ kathaṃ tasmai bhaviṣyati | evamuktastu sambuddho mañjughoṣaṃ tadālapet || śṛṇohi vatsa ! mañjuśrīḥ ! kumāra ! tvaṃ yadi pṛcchasi | mayā hi nirvṛte loke śūnyībhūte mahītale || nirnaṣṭhe dharmakośe ca śrāvakaiściranirvṛtaiḥ | śāstu bimbastathā rūpaṃ kṛtvā vai dvipadottamaḥ || pūjāṃ satkārataḥ kṛtvā dhūpagandhavilepanaiḥ | vividhairbastravaraiścānyairmaṇikuṇḍalabhūṣaṇaiḥ || vividhairbhojyabhakṣaiśca sanniyojya nivedanam | vividhākārasampannaṃ yatheṣṭākārakāriṇe || tathai * (?) mantramāvarttya sattvayonigatiḥ śubham | ājahāra puraṃ śreṣṭhaṃ uttamāṃ gatiyonaye || ante bodhinimnasthaḥ śāntiṃ jagmuḥ sapaścime | evamuktastu mañjuśrīstuṣṭo sambuddhacoditaḥ || sampratuṣya tato dhīmāṃ bodhisattvo maharddhikaḥ | etat sarvaṃ purā gītaṃ śuddhāvāsopari sthitam || buddhānāṃ sannidhau buddhadharmacakrapravarttakaḥ | mantracakraṃ tadā vavre cirakālānuvarttitam || iti || āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakād mahāyānavaipulyasūtrāt trayaḥ triṃśatimaḥ mudrāvidhipaṭalavisaraḥ parisamāptamiti | 132, p. 382) atha ṣaṭriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | asti mañjuśrīḥ ! paramaguhyatamaṃ tvadīyaṃ mūlamudrāsameta saparivāraṃ mudrālakṣaṇaṃ sarvakarmeṣu copayojyaṃ sarvasampattidāyakaṃ saphalaṃ sarvamantrānuvarttanaṃ sarvakarmārtthasādhakam | saṃkṣepataḥ śṛṇu mañjuśrīḥ ! || ādau tāvat prasṛtāñjaliḥ tarjanyānāmikāmadhyaparvatānupraviṣṭā pṛthak pṛthak | sā eṣā mañjuśrīstvadīyā mūlamudrā vikhyātā sarvakarmikā bhavati | tathaiva hastau saṃyamya anāmikāsaṃhatā tarjanī madhyamāstathā kaniṣṭhikayā ūrdhvarekhāsthitāṅguṣṭhaśīrṣe | ayamaparā mañjuśrīstvadīyā vaktramudrā udāhṛtā | anyonyasaktāṅgulimuṣṭiṃ kṛtva madhyaṃmāṅguli vimucya sūcīkṛtvā tasya pārśvayorvalitatarjanīyugalamante nyase eṣā mañjuśrīḥ ! tvadīyamudreyaṃ daṃṣṭrā bhavati | mudrāyā aṅguṣṭhayugalaṃ pārśvayornyaset | eṣā mudrā sākṣāt tvaṃ mañjuśrīḥ ! tasmiṃ sthāne tasmiṃ karapuṭe sānnidhyaṃ samayenādhitiṣṭhase | anyonyasaktāṅgulimuṣṭayoḥ pradeśinīṃ muktvā aṅguṣṭhayugalaṃ madhyataḥ | eṣā sā mañjuśrīḥ ! tvadīyā aparā cīrakamudrā | prasṛtāñjaliparvaṇī kṛtvā anāmike tarjanīṃ madhyamāntarasthitāgre | iyamaparā mañjuśrīḥ ! sākṣādeva tvaṃ mūlamudrā udāhṛtā | asyaiva mudrāyāḥ prasṛtāṃ tarjanīṃ kṛtvā | eṣā sā mañjuśrīstvadīyanetramudrā bhavati | kanyasānāmikāveṇīkṛtakarapuṭamadhyasthitā madhyamau bahiḥ taḥ tarjanyupari kuñcitāgre aṅguṣṭhāgrasaṃśliṣṭāgrāsu | ayamaparā tvadīyā tvadīyā mañjuśrīḥ ! vaktramudrā bhavati sarvakarmikā || evamanena krameṇaikaikāṅgulimatha muṃca ubhau aṅguṣṭhasahitā sarve aṅguliyogena ekaikaṃ prasāraye uccīkṛtadakṣiṇāṅguṣṭhaṃ tvadīya mañjuśrī ! eṣā uṣṇīṣamudrā | dakṣiṇaṃ saṅkocya vāmamucchritaṃ lalāṭamudrā bhavati tvadīyā ma~juśrīḥ ! | yāṃ dṛṣṭvā sarve duṣṭagrahāḥ prapalāyante || 133, p. 383) evaṃ śravaṇo grīvā bhujau hṛdayaṃ karau kaṇṭha kaṭiṃ nābhiḥ ūrū jaṅghāṃ caraṇau netrau vaktraṃ jihvā ceti evaṃ daśabhiraṅgulībhiranupūrvamucchritau anupūrvamudrālakṣaṇaṃ bhavati | anupūrvaṃ ca karma karoti | vaktramudrayā mukhābandhaṃ daṃṣṭramudrayā duṣṭagrahamocanaṃ jihvāmudrayā duṣṭavacananivāraṇaṃ hṛdayamudrayā nṛpatikopanāśanaṃ anyaṃ vā sattvaṃ devāsuraṃ mānuṣāmānuṣādyāṃ vividhāṃ vā gatiniśritāṃ rupitānāṃ krodhanāśanaṃ bhavati || evamanupūrvyā sarvataḥ sarvakarmāṇi karoti | evamasaṅkhyeyāni anena krameṇa mudrāṇi bhavanti | asaṅkhyeyāni ca karmāṇi karoṣi tvaṃ mañjuśrīḥ ! sarvathā sarvamudreṣveva sarvakarmāṇi bhavanti || baddhā tā yaiḥ mahāvīraiḥ saṅkhyātītaiḥ tathāgataiḥ | mahāmudrā mahāvīrairmahābhūmigatairapi || yatra nimbarakodyāni ṣaṭtriṃśāśītinavapañcakaiḥ | ṣaṣṭirnayutasaṅkhyādyaiḥ sarvalokottarottaraiḥ || sarvamudrāntargatāḥ sarve ye cānyā laukikā kriyā | ebhiranyatamairmudraiḥ kuryāt sarvārthasādhanam || hastadvayenāvabaddhā vai sādhanakāle ca maṇḍale | pūrvasevābhiyuktena homajāpeṣu vā punaḥ || niṣaṇṇaḥ sthitako vāpi yāvadicchaṃ japed vratī | mahārakṣāvidhānena ātmanasya parasya vā || kuryāt sarvāṇi karmāṇi sarvamudreṣu sarvadā || iti || āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakā mahāyānaṣavaipulyasūtrā catuḥtriṃśatimaḥ dvitīyamudrāvidhipaṭalavisaraḥ parisamāpta iti || 134, p. 384) etadgranthānte'ntimasya paṭalavisarasya tripañcāśattamasya samāptyanantaraṃ mahāmudrāpaṭalavisaro nāma kaścidaparaścatustriṃśattamaḥ paṭalavisaro likhita upalabhyate | sa gatasya catustriṃśattamasyaiva prakārabhedo bhavitumarhatītyataḥ kāraṇādihaiva yojyate | atha bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumarabhūtamāmantrayate sma | sarvāṃśca bodhisattvāṃ sarvasattvāṃśca parṣatsannipatitāṃ | śṛṇvantu bhūtagaṇāḥ ! sarve ! devaputrāśca maharddhikāḥ ! asti mañjuśriyaḥ kumārabhūtasya bodhisattvasya mahāsattvasya kalpavisare samudrāpaṭalasādhanopayikaṃ sarvamantratantracaryānupraviṣṭānāṃ sattvānāṃ bodhisambhārakāraṇaṃ | yathā sidhyanti sarvamantrāḥ kṣiprataramākṛṣyante sarvakarmāṇi sarveṣāṃ sarvataḥ mudrāṇi bhavanti | yaiḥ mudritāḥ kṣiprataraṃ vaśā bhavanti | taṃ śṛṇvantu bhavanto | bhāṣiṣye'haṃ sarvasattvānāmarthāya | sarvamantrāṇāṃ mudrāṇi bhavanti || atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ sarvabuddhadharmāṇāṃ mudrālaṅkāratathāgataguṇamāhātmyasamudramudrā nāma samādhiṃ samāpadyate sma | samanantarasamāpannasya bhagavataḥ sarvatathāgatāḥ sarvamudrāsamayaṃ bhāṣate sma | tasmāt samādherutthāya sarvatathāgatamudrāmudritaṃ mahāmudrāpaṭalavisaraṃ sarvamantrāṇāṃ bhāṣate sma || ādau tāvat sarvamantrakuleṣu hṛdayāni bhavanti | pūrvamuccārayed dvisapta ekavārām | tato mudrā bandhitavyā nānyathāditi | katamaṃ ca tat || sarvatathāgatānāṃ hṛdayam | jinajik | eṣa sa mārṣāḥ ! sarvatathāgatānāṃ hṛdayaḥ sarvakarmikaḥ | tathāgatakule sarvamudrā bandhitavyā | tataḥ karma samārabhet | āroliku | avalokitasya hadayaḥ sarvakarmikaḥ padmakule sarvamudrābandhayatā ayaṃ japtavyaḥ sarvasādhanopayika sarvakarmasu | vajradhṛk | eṣa sa mārṣā vajrapāṇeḥ hṛdayam | sarvavajrakuleṣu ca japatā mudrā bandhitavyā | surāraku | eṣa sarvadevānāṃ sarvamudrābandhayatā sarvakarmasu prayoktavyaḥ | 135, p. 385) sarvadevānāṃ hṛdayaḥ | yakṣātak | sarvayakṣāṇāṃ hṛdayaḥ | pinādhṛk | rudrasya hṛdayaḥ | ṣṭhoṃ | eṣa sa mārṣā ekākṣaraṃ nāma hṛdayam | sarvalaukikalokottarāṇāṃ sarvabhūtakūṣmāṇḍapūtanakravyādādiṣu nakṣatragrahamātarakumārakumārikāṇāṃ manuṣyāmanuṣyasarvasaṅkhyātavidyādharaṛṣiprabhṛtīnāṃ sarvasattvānāṃ sarvagatisūtrakarmāvabaddhānāṃ sarvabhūtānāmuktānāṃ ca vītarāgānāṃ maharddhikāmaharddhikāṇāṃ tṛdoṣaśamanānāṃ tripaṅkanimagnānāṃ sarvasattvānāmarthāya ayamekākṣaro mantraḥ sarveṣāṃ hṛdayaṃ bhavati | sarvakarmāṇi karoti | sarvamudrāśca bandhitavyā | japaṃ kurvāṇa anenaiva hṛdayena japaḥ kartavyaḥ | satataṃ buddhādhiṣṭhito bhavati | mahāprabhāvo'yaṃ mahānuśaṃsaḥ sarvakarmasu mudrādikamaṇḍaluvidhānapaṭasādhanopayikeṣu sattvānupūrvaṃ prayoktavyaḥ | sarvaṃ sādhayati | yanmanasābhirucitaṃ sādhakeneti || tato mudrāṇi bhavanti śataṃ cāṣṭasādhikam | uṣṇīṣamudrā prathamaṃ kuryāccakriṇe jine || tataḥ paramaloke sa padmamudreti kathyate | tṛtīyaṃ vajramudraṃ tu vajrapāṇisamāviśe || caturthaṃ devatāmudraṃ svastikaṃ tu vinirdiśet | pañcamaṃ khaḍgamudrā tu rākṣasānāmihocyate || ṣaṣṭhaṃ gadamudrā tu yakṣāṇā me prakīrtitā | saptamaṃ asurāṇāṃ tu mantrāṇāṃ vajramuṣṭisamoditā || aṣṭamaṃ śūlamudrā tu sarvakrodheṣu paṭhyate | navamaṃ puṣpamudrā tu yakṣayakṣīṣu kīrttitā || daśamaṃ mudgaraṃ vindyāt pharamekādaśaṃ param | dvādaśaṃ śaktinirdiṣṭā kārttikeyasya bāliśaḥ || mañjughoṣasya vikhyātamutpalaṃ tu prayojayet | trayodaśānāṃ saṅkhyā nirdiṣṭā munibhiḥ sattvadeśibhiḥ || 136, p. 386) caturdaśaṃ tu bhavecchaṅkho bherī pañcādaśā smṛtā | paṭaho ṣoḍaśā jñeyo dundubhiḥ saptadaśo paraḥ || aṣṭādaśa tathā baddhamūnaviṃśat karaṇamucyate | viṃśat paraśu nirdiṣṭā saṅkhyāyā tu pramāṇataḥ || sitapatrā tathācchatraṃ uṣṇīṣāṇāṃ prakīrttitam | cīvaraṃ pātranirdiṣṭaṃ khakharaṃ tu mataḥ param || kṛpā maitrī tathā prajñā dhyānaśīla tathāpi ca | kṣāntidānādikaṃ ṣaṭkaṃ nirdiṣṭaṃ lokanāyakaiḥ || buddhānāṃ kathitā hyete ṣaṭ pāramitāśravāt | triṃśaccakriṇe mudrā kathitā lokapuṅgarivaḥ || ekākṣarasya vīrasya mantrāṇāmadhipatervibho | lokeśvarasya vidyānāṃ kathitāṣṭaviṃśati sādhikā || sitākhyā mahāśvetā tathā ṣaṇḍaravāsinī | bhṛkuṭī ca tathā devī buddhānāṃ hṛdayodbhavā || tārāyā kathyate mudrā utpalaṃ tu niyojayet | hayagrīvasya tu bhīmasya mudrā vaktra iti smṛtā || vajrapāṇe tathā mudrā tiṃśa eka bhavanti te | sarve praharaṇā tasya nānākārā yudhiṣṭhitā || catvāro'pi mahāmudrā proktā māramaṇḍale | rudrasya śūlanirdiṣṭo * * * * * * * (?) || brahmasyākṣamālaṃ tu viṣṇoścakramitistathā | * * * * * * * (?) yamadaṇḍamataḥ parāṃ || etat sarvaṃ devānāṃ sarvayakṣanarādhipāṃ | sarvabhūtānāṃ tathā mudrā sarvasattvasamāśritā || sarāgavītarāgāṇāṃ tridhā dhātu sthitā parāṃ | sarvalokasamāvṛttyu tridhā sthāvarajaṅgamā || 137, p. 387) dhātvākhyāmasaṅkhyayāṃ ye sattvā bhūtavādinaḥ | sarveṣāṇāṃ tu sarvata ekamudrādihocyate || evamaṣṭaśataṃ proktaṃ śatamekaṃ sāṣṭasādhikam | teṣāṃ ca guṇavistāraṃ prabhāvaṃ ca ihocyate || yathā manuṣyāṇāṃ bhavet siddhiḥ saṃyuktā mantrayojitā | karotyanyaprayogaiśca aṅgulībhiḥ saśobhitā || vinyastā karayormadhye kṣipramarthakarā parā | teṣāmādi vakṣye śṛṇudhvaṃ bhūtikāṃkṣiṇaḥ || ādau tāvacchucau deśe śuklavastra śucāmbaraḥ | śucikarmasamācāro śucau deśe sadārataḥ || bandhayet prāṅmukho bhūtvā sthito stūpasya cagrato | nāśiṣyāya pradātavyaṃ raudrakarmāntacāriṇe || abhaya adātāya samayānupraveśine | bhakto jinaputrāṇāṃ buddhānāṃ cāpi śāsane || anutpāditacittasya nādeyaṃ mudrasampadā | bhaktānāṃ jinaputrāṇāṃ bodhisattvānāṃ ca dhīmatām || pratyekabuddhānārhatānāṃ pūjitānāṃ dadet sadā | susthito bodhicaryāyāmācāryo bahumataḥ sadā || sarvamantraprayogeṣu * * * (?) utkṛṣṭa sadā | tena mudrā tadā deyā śiṣyasyāvicikitsataḥ || tathā mantraprayogajñaḥ śucirdakṣaḥ kulānvitaḥ | ācāryo dhārmiko dhīmāṃ abhiṣikto dṛṣṭamaṇḍalaḥ || tenopadarśitā mantrāḥ śiṣyo gṛhyeta tantravit | śiṣyeṇa kāryastathā premo buddhasyeva gurostathā || anyathā na siddhi mantrāṇāṃ sarvamudreṣu vā sadādidi | 138, p. 388) ādau tāvat śucirbhūtvā prāṅmukho śuklacandanena hastamudvartya pūrvaṃ tāvat samayamudrā bandhitavyā | bhagavato uṣṇīṣasya mudrā | ubhau karau kṛtāñjalipuṭau aśuṣirau īṣitkuñcitau kuḍmalākārau akośapadmānanau | ayaṃ bhagavato buddhasya samayamudrā | tadeva hastau prasāritau sampuṭāvasthau padmavikasitākārā avalokitasya mudrā | ubhau hastau pūrvavat karamāveṣṭayitvā abhyantarasthitābhiraṅgulībhiḥ kanyasaḥ tarjanyopariṣṭhā niṣpīḍayet | iyaṃ mañjuśriyaḥ kumārabhūtasyotpalamudrā | tadeva kanyasau saṅkocya pūrvavat tarjanyābhiḥ aṅguṣṭhasametau sthitikarā eva utpalakuḍmalākāra darśayet | sarvaṅgamānāmiyaṃ tārāyā mudrā | tadeva saṅkocya netrākāraṃ kṛtvā iyaṃ mudrā āryabhṛkuṭyāḥ | tadeva lalāṭe yojayet | iyaṃ devyadevyā netramudrā | punarapi taṃ saṅkocyobhau madhyamāṅgulibhiḥ sandaṃśākāraṃ kṛtvā mastakopari sthāpayet | iyaṃ bhagavato cakravartinaḥ ekākṣarasya mahāmudrā sarvakarmikā | tadeva lalāṭe sthāpayed buddhasya bhagavataḥ hṛdayamudrā | akṣṇau sthāpayet | tadeva cakravartinaḥ netramudrā | tadeva muke sthāpayet | tadeva vidyādhipateḥ cakravartina ekākṣarasya vaktramudrā | evaṃ yāva mantrī ca bhujau jānujaṅghācaraṇādiṣu viṃśatprakārā bhavanti mudrā aṣṭau mahāmudrā bhavanti | sarvakarmasu prayoktavyā | tadeva karasampuṭaṃ madhyamāṅgulyāveṣṭitaṃ kṛtvā kanyasāṅgulisūcīkṛtāṃ ubhau aṅguṣṭhāgrayavākārasthitau tarjanyā prasāritau kṛtasūcyā kośīkṛtāvubhau nirnāmikau vakrīkṛtaparyantau suvinyastau | iyaṃ bhagavatāṃ dharmacakramahāmudrā | tadevāṅguṣṭhau vināmya madhye prasārya iyaṃ buddhānāṃ caturmāraparājayamudrā | tadeva mudrāṃ śirasyoparidhāya darśayet | sarvabuddhānāṃ sarvakleśaniṣūdanaṃ nāma mahāmudrā | tadeva lalāṭe sthāpayet | mahākaruṇā nāma sarvabuddhānāṃ mudrā | tadeva hṛdaye sthāpya sarvadṛṣṭiśalyābhyuddharaṇaṃ nāma mahāmudrā | tadeva mudraṃ ubhau nyaset | sarvavidyāprasādhanaṃ nāma mahāmudrā | tadeva mudrā grīvā saṃnyaset | sarvānarthapraśamanakarī nāma mahāmudrā | tadeva mudrā sarvataḥ bhrāmayet | mahārakṣārthasampātanaṃ nāma mahāmudrā | evamanena prakāreṇa aṣṭau mahāmudrā bhavanti sarvārthasādhakāḥ | jayoṣṇīṣasya mudrā bhavanti | tadeva karapallavo vāmahastaprasāritau dakṣiṇatastiryakaṃ | iyaṃ sitātapatrasyacchatramudrā | 139, p. 389) tadeva hastau tathā vinyastau śirasi bhagavato jayoṣṇīṣasya mudrā | ubhau karatalau sampuṭīkṛtya mūrdhni sthāpito uṣṇīṣākāro iyaṃ bhagavato abhyudgatoṣṇīṣasya mudrā | tadeva mudrāṃ vikāṣayet | iyaṃ jvālāmālinoṣṇīṣamahāmudrā sarvakarmikā | sarvabhayeṣu ca prayoktavyā sarvakarmasu | tadeva mudrā urasi sthāpayet | sarvoṣṇīṣāṇāmiyaṃ mahāmudrā | tadeva hastau āveṣṭyāvasthitau sudṛḍhau sarvatathāgatānāṃ mahākavacamudrā sarvavighneṣu prayoktavyā | tadeva hastau ubhayāgrāvasthitau pustakākārau uromadhye nyaset | iyaṃ sā sarvabuddhānāṃ janetrī prajñāpāramitā mahāmudrā | sarvasattvānāṃ darśayet | sarvavighneṣu sarvānarthāṃ praśamayati | sarvārthāṃ sampādayati | smṛtisañjananaṃ kurute | tadeva hastau lalāṭe nyaset | sarvabuddhānāmabhiṣekaḥ dharmamahāmudrā | sarvābhiṣekeṣu prayoktavyaḥ sarvasattvānām | tadeva hastau citrākāreṇa lalāṭe nyaset | sarvamāravidrāpanaṃ nāma mahāmudrā | tadeva hastau saṅkucitākārau anyonyasaṅkucitasaktau sūcyākāreṇa vyavasthitau madhyamāṅguliprasāritau sūcīkṛtacihnau aṅguṣṭhodvandvaparāmṛṣṭau | iyaṃ bhagavato tejorāśermahāmudrā | tadeva mudraṃ śirasopari nidhāya iyamaparā tathāgatoṣṇīṣasya tejorāśermahāmudrā | tadeva hastau lalāṭe sthāpayet tenaivākāreṇa iyaṃ bhagavato tṛtīyā netramudrā | tadeva hastau ubhayacitrīkṛtau anyonyoparisthitau dakṣiṇārthamatha vāmasampuṭākārasthitau anyonyāṅguṣṭhakanyasāveṣṭitau | iyaṃ sarvabuddhānāṃ mahāvajrāsanamūlamudrā | tadeva hastau mūrdhni darśitau mahābodhivṛkṣamūlamudrā | tadeva hastau sampuṭitau pṛṣṭhīkṛtau sarvabuddhānāṃ sarvamāravidhvaṃsanakarī nāma mudrā | tadeva hastau anyonyāvasaktau grīvāyāṃ nyaset | sarvabhūtavaśīkarī nāma mudrā | tadeva kaṇṭhe dhārayet | sarvabhūtavilokanī nāma mahāmudrā | tadeva jānubhyāṃ nyaset | sarvadurgativiśodhanī nāma mahāmudrā | tadevordhvaṃ cikṣipet | sarvadevotpattisannicayaṃ nāma mahāmudrā | tadeva hastau abhayākāraṃ ubhau sarvabhogaviṣayaṃ nāma śanirnāma mahāmudrā | tadevāñjalyakāreṇa mūrdhni sthāpayet | sarvabuddhakṣetrākramaṇī nāma mahāmudrā | tadeva hastau ubhau karṇe sthāpeyt | sphuṭākāreṇa sarvanāgadamanī nāma mahāmudrā | tadeva hastau ubhau sampuṭaṃ kṛtvā nāsāgre dhāritavyaḥ | sarvabuddhānāmālambanaṃ nāma mahāmudrā | 140, p. 390) tadeva mudraṃ śirasyopari nyaset | sarvabuddhābhyudgatoṣṇīṣo nāma mahāmudrā || evamanenākāreṇāsaṅkhyāni bhavanti sarvatathāgatoṣṇīṣāyāṃ mudrāṇi | asaṅkhyeyaiḥ buddhairbhagavadbhiḥ asaṅkhyeya cakravartikulaṃ asaṅkhyeyāścakravartinaḥ | teṣāmadhipatiḥ ekākṣaro cakravarttī mantrādhipa asaṅkhyeyāśca tathāgatoṣṇīṣarājānaḥ asaṅkhyeyāśca sarvamantreṣu kalpavisarā | teṣāṃ saṃkṣepataḥ vakṣyate mudrā cātra bhavatyeka eva sarveṣāṃ hṛdayaḥ ekākṣaraḥ cakravarttī | tasyaiva yo mūlamudrā sā ihaivocyate mantreṣu nirdiṣṭā mahāprabhāvāmitaujasaḥ | yasyāḥ bandhanādeva sarvamantrābhimukhā bhavanti | sarvayuddhāśca bhagavantaḥ siddhimanuprayacchante | adhiṣṭhinti ca vidyāsādhakaṃ cakravartismaraṇādeva mantranāthaṃ ekākṣaramadvitīyaṃ da"asbuddhakoṭīkuśalamūlārjito bhavati | catasro'pi mūlāpattayorāpannasya bhikṣā tanmahāntaṃ narakopapattivedanīyaṃ karmakṣayaṃ gacchati smaraṇādeva | kaḥ punarvādo japam | pañcānantaryāṇi ca kṣayaṃ gacchanti | kaḥ punarvādo'nye akuśalāḥ sa tasmāt sarvaprayatnenāyaṃ vidyārājādhipo ekākṣaraḥ smartavyo japtavyaḥ bhāvayitavyo manasi kartavyaḥ pūjayitavyaḥ satatamevārādhayitavyaḥ | namaḥ samantabuddhānām | bhrūṁ | eṣa sa mārṣā sarvoṣṇīṣāṇāṃ tathāgatabhāṣitānāṃ ayaṃ mūlamantraḥ | anenaiva mantrādhipatinā uṣṇīṣacakravartinā tathāgatamūrdhajena sarvakarmāṇi kārayet | mudropetena sarvamantreṣu laukikalokottareṣu kalpavisareṣu niyataṃ sidhyati | mudrā cātra bhavati | tadeva hastau sapuṭākārau madhyamāṅguliprasāritau sarvatrāṅgulyāgrābhyantarasthitau kuṇḍalābhogākāra īṣidūrdhvāvanataṃ uṣṇīṣākāraṃ śirasyupari dhārayet | imaṃ ekākṣaracakravartine mahāmūlamudrā | anayā sarvakarmāṇi kārayet | uttamasādhanādiṣu yojayet | sarvarakṣāvaraṇaguptaye ca prayoktavyaḥ | nālpasādhaprayogādiṣu prayuñjānaḥ asamayajño bhavati | mantrācāryasya na siddhyante | anyatra rakṣāvidhānā | śāntyarthe ca pāpakṣapaṇārthaṃ nityameva japtavyaḥ śucau deśe parvatanadīsaritpatitaṭeṣu ca nānyasthāneṣu japtavyo yat kāraṇaṃ mahāprabhāvo'yaṃ vidyārājā nānyadeśeṣu japtavyaḥ | prabhāvodgatena manasā sarvasattvānāṃ maitryā sphuritvā japtavyaḥ | mudrā cātra bhavati | 141, p. 391) tadeva hastau karasampuṭākārau āveṇikāṅgulibhiḥ kṛtvā madhyamāṅgulīnāṃ parvabhāge tṛtīye īṣidavanāmayet | uṣṇīṣākāraṃ kārayet | imaṃ bhagavatoṣṇīṣarājasya mahāmudrā | tadeva hastau sampuṭaṃ kṛtvā īṣadavanāmayedbhagavatoṣṇīṣasya tṛtīyā mahāmudrā | oṃ godare vīra svāhā | ayaṃ sarveṣāṃ tathāgatānāṃ hṛdayaḥ sarvakarmikaḥ sarvārthasādhakaḥ sarvānarthanivārakaḥ | iyaṃ smaraṇamātreṇaiva sarvabuddhādhiṣṭhito bhavati | sarvapāpebhyo mucyate | sarvamantrāṇāmupari varttate | buddha eva sākṣād draṣṭavyaḥ | anayā mudra saha prayoktavyā | sarvakarmāṇi kṣipratara eva karoti | anena japyamānena sarva eva mantrā japtā bhavanti | yathā yathā prayujyate tathā tathā karmāṇi karoti | jāpinasyecchayā sarvakarmiko bhavati | tadeva hastau karasampuṭāvasthau śirasi dhārayet trisūcyākāreṇa | iyaṃ bhagavatāṃ buddhānāṃ sarveṣāṃ dvitīyā hṛdayamudrā | mantraṃ cātra bhavati | oṃ gerure vīra svāhā | iṃaṃ sarveṣāṃ buddhānāṃ bhagavatāṃ hṛdayamudrā | sarvakarmikā sarvānarthanivārikā sarvārthasampādikā mahāprabhāvā sarvamantrakalpeṣu sādhanīyā | nātra vicikitsā kāryā | yathā yathā prayujyate tathā tathā sidhyatīti | punarapi tadeva hastau sampuṭākārāvasthitau abhyantarāṅgulibhiḥ gāḍamāveṣṭya ubhau tarjanyau prasāritau īṣadākuñcayecchirasyupari nidhāya darśayet | imaṃ sarvatathāgatoṣṇīṣāṇāṃ mahāmudrā | bhavati cātra mantraḥ | oṃ ṭrāṃ bandha svāhā | ayaṃ sarvoṣṇīṣāṇāṃ mūlamantraḥ sarvakarmikaḥ diśa diśa sarvabandheṣu prayoktavyaḥ | sarvakarmāṇi ca karoti | sādhanajapakāle homādiṣu ātmarakṣā pararakṣā vā sarvadravyeṣu sarvamantrakalpeṣu ca yānyuktāni laukikalokottareṣu tānyaśeṣatamanenaiva rakṣā kāryā | mahārakṣā kṛtā bhavati | sarvamantreṣu prayoktavyaḥ | sarvakarmasu sidhyati | sarvatathāgatoṣṇīṣāṇāṃ mahācakravartividyādhipatīnāṃ tejorāśisitātapatrajayoṣṇīṣaprabhṛtīnāṃ yānasādhanavisarapaṭalāni mudrāmantrāṇi tānyaśeṣataḥ vistarato prayoktavyā sarvāṇi ca laukikalokottarāṇi mantratantra vistarapaṭalavisarāṃ anantāni ca mudrāṇi | bhavanti cātra mantraḥ | oṃ jvalitogradeha vibhinda huṃ phaṭ svāhā | eṣa 142, p. 192) bhagavataḥ tejorāśerbuddhasya paramahṛdayaḥ sarvatantreṣu sarvataḥ sarvakarmikaḥ prayoktavyaḥ iti | tadeva hastau yamalitākārau madhyamāṅguliprasāritau tarjanyā pariveṣṭitau kaṭakākāreṇa pāśapariveṣṭitau ubhau kṛtamaṇḍalābhogau | iyaṃ ca bhagavato buddhasya khaṅkharamudrā | mantraṃ cātra bhavati | oṃ dhuna jitāraṇa huṁ | eṣa bhagavatāṃ buddhānāṃ khaṅkharakamudrāmantraḥ sarvakarmasu prayoktavyaḥ | yathābhiruciteṣu sarvamantrāṇāṃ prabodhanaḥ sarvabhūtānāṃ vaśaṅkaraḥ sarvasattvānāṃ samāśvāsakaraḥ sarvadravyāṇāṃ samuttejakaḥ sādhakaḥ sarvapāpānāṃ samucchoṣakaḥ | yathā yathā prayujyate ayamaṣṭākṣaro tathāgatamantraḥ tathā tathā sarvakarmāṇi sādhayatīti | tadeva hastau āveṣṭitau kṛtvā kṛtapātrākārau | iyaṃ sarvatathāgatānāṃ pātramudrā tathāgatapātra ityavagantavyaḥ | nābhideśe dhārayet sarvakarmasamarthā bhavati | bhavati cātra mantraḥ | oṃ lokapālādhiṣṭhita dhara dhara dhāraya mahānubhāva buddhapātra svāhā | eṣa bhagavatāṃ buddhānāṃ tathāgatapātramudrāmantra anena saṃyuktaḥ sarvakarmasamarthakaro bhavet || karoti karmavaicitryaṃ gatimāhātmyapūjitam | sādhayet sarvakarmāṇi sarvamantreṣu bhāṣitām || sādhakasyecchayā kṣipraṃ karotīha na saṃśayaḥ | ye'pi tāthāgatī mantrā ye cāpi avalokite || kuliśāhve mantramukhyāstu nānādevatapūjitā | te sarve siddhimāyānti buddhapātrasamoditā || vividhā dūtigaṇā hyagrā ceṭaceṭigaṇāstathā | nānākiṅkaramukhyāstu yakṣarākṣasakaśmalā || preṣyā sarvamantraṇāṃ sarvakarmakarāstathā | vididhairrājamukhyaistu devagandharvayonijaiḥ || siddhavidyādharaiḥ mantrāḥ lokapālāśca maharddhikāḥ | śakrādyaiḥ brahmamukhyaistu suraśreṣṭhaiśca dhīmataiḥ || mantrā bhāṣitā ye syuḥ sarvakarmakarā sadā | kinnarairgaruḍaiścāpi maharddhikaiḥ * * * (?) || 143, p. 393) sarve te siddhimāyānti buddhapātrasamoditā | ākṛṣṭā sarvamantrāṇāṃ gatimūrtisamāśritām || vaśai tā mantrarāṭ svāmī prabhuḥ śreṣṭho mahādyutiḥ | agra ca sarvamantrāṇāṃ nirdiṣṭo tattvadarśibhiḥ || sa mantro pātrabhūtasthaḥ triṣu cintāmaṇistathā | karoti karmavaicitryaṃ īpsitaṃ sādhakecchayā || vividhāguṇamāhātmyaṃ prabhāvātiśayāparām | karoti ṛddhidurlaṅghyaṃ sarvamantribhiḥ || apātro pātratāṃ yāti mantasthe munivarṇite | pātro mantraprayuktastu mudrābhiśca samanvitaḥ || karoti guṇavistāraṃ vicitraṃ karmasambhavam | hanyuḥ sarvato rogān bhogāṃścaiva supuṣkalām || trijanmagatasattvānāṃ devadaityanarādhipām | kuryāt sampadāṃ kṣipraṃ sarvakarmasu yojitā || iti | tadeva hastau karasampuṭākārau savicitraveṇikāvabaddhau lalāṭadeśe sthāpayet | citrahasta tadeva bhagavatāṃ buddhānāṃ cintāmaṇiratnamahāmudrā | mantraṃ cātra bhavati | namaḥ sarvabuddhebhyaḥ oṃ tejojvāla sarvārthasādhakaṃ sidhya sidhya siddhicintāmaṇiratna huṁ || cintāmaṇiratnamantraḥ sarvārthasādhakam * * (?) | īpsitāṃ sādhayedarthāṃ mantrāścāpi savistarām || karoti guṇamāhātmyaṃ cintitaṃ cāpi sādhayet | sampadāṃ saphalāṃścāpi mantratantrasubhāṣitam || naiṣṭhikaṃ sādhayedarthāṃ buddhatvaniyataṃ tathā | icchayā karmavinyastaṃ karo caivamajāyata || vividhāṃ sampadāṃ sadyaḥ phalamudbhavaceṣṭitām | sarvāṇāṃ mantratantrāṇāṃ sādhayetmasādhitam || 144, p. 394) devatvamatha śakratvaṃ brahmatvaṃ vāpi rūpiṇam | ābhāsvarāṇāṃ tathā mūrtisadṛśānāṃ sudarśanām || suraśreṣṭāṃ surāmagrāṃ bṛhatphalāmakaniṣṭhām | devabhūyiṣṭhāṃ mūrtimāpnoti sādhanāditi || cintā manaso hyagrā kathitā mantrārthavistarām | mudrāsu puṣkalāścaiva gatidharmārthasādhakā || sarvadharmārthaniḥpattiṃ sarvamantrārthasādhanam | sarvaguṇabodhyarthaṃ dharmadhātusamāśrayam || kathitaṃ mantrarūpeṇa ratnacintāgrapūjitam | viśeṣāt prāpnuyāt svargarūpāścaiva samāśrayam || sādhanāt prāpnuyāt svargaṃ gatimantrārthavistaramiti || tadeva hastau ubhau skandhāvasaktau ardhoparisthitau dakṣiṇavāmāvaṣṭabdhau anyonyāsaktau karamūlasuyojitau | iyaṃ sarvabuddhānāṃ cīvaramudrā | bhavati cātra mantraḥ | oṃ rakṣa rakṣa sarvabuddhādhiṣṭhitā me cīvara svāhā | cīvaramantraḥ | ātmacīvaramābhimantrya prāvaret | sarvabhūtānāṃ adhṛṣyo bhavati | mahārājakṣatriyena mūrdhnābhiṣiktena sarvapraśvāsakareṇātmavastramabhimantrya saptavārāṃ saṅgrāmamavataret | sarvārayaḥ dṛṣṭvā stambhitā bhavanti | pratinivartante vā | sarvabhūtāśca dṛṣṭamātrā vaśā bhavanti | gatamānamadarpa na cāsya kāye śastraṃ nipatati | na cāsya manuṣyāmanuṣyabhayaṃ bhavati | na viṣo na hutāśanaḥ kāye nipatati | na cāsya rogabhayaṃ bhavati | na cāsyāpamṛtyubhayaṃ bhavati | na cāsya paracakreṇa hanyate | na ḍākinībhūtapiśācaiśca yakṣarākṣasagandharvai vicitrairvā bhūtagaṇaiḥ ojohāribhiḥ raudracittaiḥ piśitāśanaiḥ sarvakravyādairvā hiṃsakaiḥ parasattvaviheṭhakaiḥ pāpakarmāntacāribhirvā rājānairna śakyate hiṃsayituṃ upaghātaṃ karttum | kaḥ punarvādo vinā rakṣā vā bhettuṃ sarvakarmādiṣu sarvadravyeṣu jīvitā vyavaropayitum | na hi tadvidyate sattvo vā sattvanikāyo vā mantro vā mudro vā viṣo vā sthāvarajaṅgamo vā śastro vā praharaṇāni vā vividhāni 145, p. 395) rākṣaso vā rākṣasī vā yakṣā vā yakṣī vā yakṣamahallako vā yakṣamahallikā vā yakṣapārṣado vā yakṣapārṣadī vā peyālaṃ vistareṇa kartavyaṃ sarvasattvebhyaḥ nedaṃ sthānaṃ vidyate | ato na tathāgatamudrācīvaramantreṇa kṛtarakṣāvidhānena jāpamātreṇa vā smaritena vā nānyaśakto bhettuṃ tathāgatamantrairvā sarvabuddhabodhisattvaiśca bhettum | varjayitvā tasyaiva sādhakasyecchayā | evaṃ mahāprabhāvo'yaṃ mantraḥ sarvakarmikaḥ sarvārthasādhakaḥ sarvaduṣṭavināśakaḥ sarvamaṅgalasaṅgataḥ sarvārthaparipūrakaḥ sarvadurgatiśodhakaḥ sarvakleśaniṣūdano buddha dharmāṃ paripūrakamiti || tadeva hastau pūrvavat madhyamāṅgulimadhonāmitau anāmikāgrāvasthitau aṅguṣṭhaparināmitau tṛtīyaparvamaṅguṣṭhāviśleṣitau kanyasānāmitau cakrākārau ārāgropetau nābhimaṇḍalopetau kṛtvā śiraḥsthāne sthāpayet | iyaṃ sarvabuddhānāṃ dharmacakramudrā | mantraṃ cātra bhavati | oṃ chinda chinda hana hana daha daha dīptacakra huṁ | eṣa saḥ sarvabuddhānāṃ dharmacakramantraḥ | sarvakleśaniṣūdanaḥ sarvopāyadurgativinipātāṃ chindayati | sarvabuddhadharmāṃ jvālayati | sarvakleśāndhakārāṃ ālokīkaroti | sarvaduḥkhāṃ viheṭhayati | sarvakarmāṃ sādhayati | sarvaduḥkhebhyaḥ pramocayati | sarvadravyāṃ dīpayati | ayaṃ bhagavāṃ dharmacakraḥ paramantrakṛtaduṣṭasattvopadeśitaprāṇopahāriṇāṃ mantrāṃ hiṃsakāṃ raudrāṃ vikṛtisthāṃ chindayati dālayati pācayati śoṣayati utsādayati ca sādhakecchayā utkīlayati mocayati yathāvyavasthāyāmupasthāpayati | yathā yathāyaṃ bhagavāṃ prayujyate tathā tathā karmāṇi karoti varjayitvābhicārukaṃ kāmopasaṃhitānāṃ ca | sarvaśāntikarmasu ca prayoktavyam | mahārakṣādibhiḥ sarvataḥ sarvasattvopakārāyaiva prayoktavyaḥ | sarvasādhaneṣu laukikalokottareṣu mantramudreṣu kalpokteṣu sarvakarmasu śāntikapauṣṭikeṣu mahārakṣā anenaiva prayoktavyamiti || tadeva hastau prahārāvarjitadakṣiṇāgrakaravāmahastatarjanyā tarjayamānaṃ saṅkocitakrakūnikāgranthānyaprayogāvasthitasandaśedoṣṭhapuṭā jānubhāgāvasthitavāmacaraṇavikṣiptadakṣiṇāvanāmita-upaviṣṭakiñcitsthitakāsthita | 146, p. 396) idaṃ bhagavatyāparājitāyā mahāmudrā | bhavati cātra mantraḥ - oṃ hulu hulu caṇḍāli mātaṅgi svāhā | aparājitāyā mantrā sarvabuddhānāṃ sarvamāraniṣūdanī | sarvavighnapraśamanī āyurārogyavardhanī || śreṣṭhā sarvamantrāṇāṃ rakṣākarmavidhānatā | naranārīkumārāṇāṃ saubhāgyajananaṃ param || manuṣyāmanuṣyāśca ye cānye duṣṭasattvacetasā | rākṣasostārakā pretā skandāpasmāraguhyakā || mātṛbhūtagrahagaṇā yogamantrakṛtāni ca | rujo rogo vyādhayaśca nānādhātusamudbhavāḥ || sarpamūṣikalūtāśca kīṭaviṣphoṭakāni ca | śarīre na kramiṣyanti karmaṇānyatra pūrvakāt || adhvavādavivādeṣu rājacorodakāgniṣu | jayaṃ kṣemaṃ śivaṃ śāntiṃ lapsyate nātra saṃśayaḥ || bhūrjapatre'thavā vastre likhitvānyatra vā kvacit | śirasā grīvakaṭyā vā bāhunā pāṇināthavā || vastrabandhaṃ śikhābandhaṃ kṛtvā granthimālikām | dhārayiṣyati yo nityaṃ svasti tasya bhaviṣyati || yaścemāṃ prātarutthāya svapaṃśca parivartaye | sukhaṃ kālakriyāṃ kṛtvā saptajātīṃ smariṣyati || rūpavāṃ śīlasampanno mukhenotpalagandhinā | priyaścādeyavākyaśca jātyāṃ jātyāṃ bhaviṣyati || bhavanti cātra siddhāni mantrapadāni mantrasaṃjñāni yathoktārthakarāṇi tu | tadyathā - bhañjane stambhane dhā dhā dhā dhatsa yā yā yā yate hā hā hā hate parakarāṇi vīryevīrye guṇatejabhūtakari bhadrakari raudrakari kumbhavati 147, p. 397) viṣakumbhavati sarvabale bhūtabale rakṣa rakṣa māṃ sarvaviṣebhyaḥ sarvavighnebhya | tadyathā - siddhakari siddhārtthe siddhamanorathe siddhakārye phurunurūpe svaste praśaste siddhe siddhārthe dhairyavati samane tapane śaraṇe bhadre bhavati śānte dānte śive hununu pari paritrāṇaṃ kuru parigrahaṃ kuru paripālanaṃ kuru śāntiṃ kuru svastyayanaṃ kuru mama sarvasattvānāṃ ca rakṣāṃ kuru svāhā | ayaṃ hṛdayaḥ aparājitāyāḥ | pūrvaṃ mūlavidyā | avaśyaṃ sādhakena kuśalapakṣābhimuktena bhavitavyam | triḥkālaṃ japtavyam | pūrvatarameva sakṛt pustakavācikāyāṃ vācayedetadeva kuśalapakṣaṃ bhavati | upahṛdayaṃ cātra bhavati - namaḥ saptānāṃ samyaksambuddhānāṃ saśrāvakasaṅghānāṃ sarvavairabhayātītānām vipaścinastejasā ṛddhyā ca śikhinastathā | viśvabhuk prajñayā caiva krakucchandabalena ca || kanakamuneḥ śikṣāyāṃ kāśyapasya guṇorapi | śākyasiṃhasya vīryeṇa śivaṃ bhavatu sadā mama || tadyathā - jaye vijaye aparājite mārasainyapramardanīye svāhā | sarvārthasādhanīye svāhā | eṣā bhagavatī sarvārthasādhikā yathā yathā prayujyate tathā tathā karmāṇi karoti | sarvatra ca rakṣāvidhāneṣu prayoktavyā | avaśyaṃ sādhakena manasi karttavyā | sarvavighnāṃ nāśayati | sarvamārakarmāṇi ca vidhamayati | sarvamantrāṇi cāmukhīkaroti | sarvabuddhadharmāṃ paripūrayati | sarvalaukikalokottarāṇi ca mantraṃ ākarṣayati | ūnātiriktaṃ paripūrayati | sarvāśāṃ sampādayati | sarvaduṣṭāṃ nivārayati | saṃkṣepataḥ sādhakasyecchayā sarvāṃ karoti | maraṇakāle cāsya saṃmukhaṃ darśanaṃ dadāti | sarvāpāyadurgatiṃ pariśoṣayati | satatajāpena pañcānantaryāṇi kṣapayati | catasro'pi mūlāpattayaḥ tanvīkaroti | smaraṇamātreṇa jāpenaivonmūlayati | sarvadevopapattimanuṣyopapattibhyo pratiṣṭhāpayati | sarvabodhisattvacaryā niyojayati | sarvabuddhadharmāṃ paripūrayati | evamapi bhagavatī aparimitaguṇānuśaṃsā mahāprabhāvā sarvabuddhānāṃ mukhodgīrṇā sarvamāranirnāśanāya bhāṣitā sarvatathāgataiḥ sarvakleśaśoṣaṇī 148, p. 398) apratihatā sarvakarmasu sarvarakṣāvaraṇaguptayeṣu ca yojayitavyā | sarvabuddhānāṃ visphūrjitametat | mahāsiṃhanādametat | sarvacaryāniśrayametat | sarvabuddhānāṃ bodhimetat | mahāsamādhiniṣpanditametat | mahāprātihāryaṛddhimetat | sarvātiśayametat | sarvaśāntapadametat | sarvabuddhāspadametat | nirvāṇapadametat | svastyayanapadametat | anabhilāpyapadametat | bhūtakoṭipadametat | abhāvasvabhāvapadametat | yaduta mantrapadaṃ sarvabuddhādhiṣṭhānapadamiti || tadeva hastau karasampuṭāvinyastau ubhayāṅgulimadhyasūcitau lalāṭadeśe nyaset | eṣā aparājitāyā mudrā dvitīyā sarvakarmikā mūlamantreṇa saha vinyastā sarvāśāṃ paripūrayati | hṛdayasthāne nyastā hṛdayamantreṇa saṃyuktā sarvarakṣoghnā sarvāpāyadurgatīṃśca nāśayati | eṣā tṛtīyā bhagavatyāparājitāyāḥ hṛdayamudrā | tadeva hastau nābhideśāvalambitau adhonāmitau karau | eṣā caturthā bhagavatyaparājitāyā upahṛdayamudrā | hṛdayamantreṇa sarvakarmāṇi katori | sarvamaṅgalasaṃmatāni ca sarvaśāntiḥ svastyayanaṃ ca | udakābhimantrya snapanaṃ paramasaubhāgyakaraṇaṃ alakṣmyāpahaṃ lakṣmīsañjanana śriyā sampatkaraṇam | tadeva hastau vaktradeśe sthāpayet | iyamaparā mahāmudrā bhagavatyaparājitāyāḥ mahāmudrā pañcamaṃ bhavati | evamanena prakāreṇa asaṅkhyeyāni mudrāṇi bhavanti | sarvaparājitamantreṣu ca prayoktavyamiti | tadeva hastaṃ dakṣiṇakṣiptaṃ īṣinmuṣṭopaśleṣitaṃ vāmahastena dṛḍhamuṣṭikam | eṣā sarvabuddhānāṃ mahāśaktimudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ vijaye mahāśakti durdhari hūṃ phaṭ vijayine phaṭ maṅgale phaṭ svāhā | tathāgataśaktimantrā sarvaduṣṭasattveṣu prayoktavyā | mahābhayeṣu ca pratyupasthiteṣu grāme vā mudropetā prayoktavyā sarvakarmasu | grahanakṣatrapīḍāsu ca sarvavetāḍagrahagṛhīteṣu sarvayakṣarākṣasapiśācamarutagrahabrahmarākṣasādiṣu gṛhītasya mudrāṃ badhvā mantrāḥ prayoktavyāḥ | tatkṣaṇādeva mucyate | sarvamahāśmaśānapraveśeṣu ca prayoktavyā | sarvavighnā vidravanti prapalāyante sarveṇa sarvaṃ na bhavanti | evamprakārānyekāni sarvakarmārthacitrāṇi mantratantramāhātmyāni sādhayati | sarvarakṣāvaraṇaguptiṃ ca karoti | sarvarakṣoghnaṃ ca pavitraṃ āyurārogyavardhanamiti || 149, p. 399) tadeva hastau karasampuṭāvasthau īṣinnāmitamadhyamāṅgulīyakau anāmikāveṣṭitakanyasau netrākārau ubhayāṅguṣṭhāvaṣṭabdhau eṣa bhagavatāṃ buddhānāṃ tathāgatalocanamahāmudrā | netrabhāge darśitā sarvatathāguṇāgramātrā sarvatathāgatānāṃ janetrī sarvavidyānāṃ prabhaṅkarī sarvārthaparipūrakī sarvakudṛṣṭīnāṃ viśodhanakarī sarvasattvasamyagdṛṣṭisañjananakarī sarvatathāgatakulamātā sarvamantragotrakulandharī sarvalaukikalokottarāṇāṃ mantrāṇāṃ paripūrakī sarvārtthāparipūrakī samāśvāsikā | bhavati cātra mantraḥ - oṃ ru ru sphuru jvala tiṣṭha siddhalocane sarvārthasādhani svāhā | tathāgatalocanānāmahāvidyā | vacana vacana vacana oṃ buddhalocane svāhā | iyaṃ sā vidyā vajrapāṇeḥ sarvakarmikā asyaiva | tadeva hastau pūrvavat sampuṭākāraṃ kṛtvā madhyamāṅguliravanāmitau kanyasāprasāritāgrau īṣidavanāmitau ubhayāṅguṣṭhau tarjanyapariveṣṭitau anāmikāsaṃśliṣṭau īṣatkuñcitau | iyaṃ bhagavato sarvabuddhānāṃ ūrṇāmudrā | tadeva hastau ubhayāgrau lalāṭadeśe sthāpayet | eṣa sarvatathāgatānāṃ ūrṇāmudrā | tadeva hastau ubhayāgraveṇīkṛtau lalāṭadeśe maṇḍalākāreṇāveśayet | īṣa tṛtīyaṃ ūrṇāmaṇiratnamudrā | tadeva hastau ubhayataḥ kuñcīkṛtau kanyasāṅguliveṣṭitau ubhayāṅguṣṭhasaṃśliṣṭau | iyaṃ caturthā ūrṇāmudrā | tadevāṅguṣṭhāvanatau lalāṭadeśe citrākāreṇa darśayedeṣa sarvatathāgatānāṃ tathāgatorṇā | ete pañca mahāmudrā tulyavīryā tulyaprabhāvā sarvakarmikāni bhavanti | bhavati cātra mantraḥ sarveṣām - namaḥ sarvatathāgatānībhyo'rhadbhyaḥ samyak sambuddhebhyaḥ | he he bandha bandha tiṣṭha tiṣṭha dhāraya dhāraya nirundha nirundhorṇāmaṇi svāhā | bhaganmantrā sarvorṇāmaṇimudrāṇāṃ sarvakarmikāṇi bhavanti | eṣā tathāgatorṇāmudrā apratihatā sarvakarmasu sarvaprayoktavyā | gorocanena tilakaṃ kṛtvā mantraṃ japatā tathāgatorṇā saṅgrāmamavatare | sarvaśatravaḥ stambhitā bhavanti | dṛṣṭvā taṃ prapalāyante | vigatakrodhāśca bhavanti | maitracittā hitacittā sarvasattvā samāśvastāśca bhavanti | dṛṣṭvā taṃ rocanatilakaṃ kṛtvā sarvakravyādādayo na śakyante | dṛṣṭvā taṃ mahārājamahāsattvamaheśākhyamahotsāhaṃ jvalantamiva paśyante | sarvaduṣṭapraduṣṭānāṃ sarvayakṣarākṣasapretapiśācasarvagrahabhūtakaśmalā raudracittā maitracittā bhavanti | 150, p. 400) apakramante tasmād deśāt | sarvopadravacaryebhyaśca mucyate | sarvagrahagṛhīteṣu sarvamātaravālagraheṣu brahmarākṣasādiṣu gorocanamabhimantrya lalāṭe tilakaṃ kṛtvā darśayet | sarve dṛṣṭamātrā pramuñcante vidravanti ca prapalāyante | sarveṇa sarvaṃ tasmai na bhavanti na bhūyo gṛhṇante | yadi gṛhṇanti sarveṇa sarvaṃ vinaśyanti | evaṃ sarvagraheṣu prayoktavyaḥ sarvataḥ mantratantrāṇāṃ kalpeṣu yānyuktāni vividhāni sādhayati laukikalokottareṣu yāni vidhānamaṇḍalapaṭasādhanāni tanyanenaiva sādhyāni kṣiprataraṃ sidhyante | gorocanamabhimantrya tilakaṃ kṛtva śatrumadhye praviśet | vigatakrodhā bhavanti | na śakyante abhibhavitum | mahājanamadhye japatā praviśet | sarve maitracittā bhavanti | ādeyavākyaśca bhavanti | parairanabhibhavanīyaśca adhṛṣyaśca sarvatra sarvabhūtānām | gorocanenābhimantrya saptavārānanena mantreṇa tilakaṃ kṛtvā mahāśmaśānaṃ praviśet | sarvakravyādāśinaḥ prapalāyante | sarvagrahamātarāśca naśyante | adhṛṣyo bhavati | sarvamanuṣyāṇāṃ tejasā tasya jvalantamiva dṛṣṭvā ojohārā apakramante | tasmād deśā darśanamapi na samanuprayacchanti | kaḥ punarvādo ojo hartum | kṣaṇamapi nāpratiṣṭhante | mahāśmaśānaṃ parityajya sarvabhūtagaṇā ye tatra nivāsinaḥ te prakramante | itaścā * (?) taśca na śakyante prekṣitamapi | kaḥ punarvādo ojo hartum hiṃsayitum vā | evamapīyaṃ mahāprabhāvā sarvavidyā maharddhikā upaparivartate mahāvidyā tathāgatorṇo nāma | asaṅkhyaiśca buddhairbhagavadbhiḥ bhāṣitā gaṅgāsikataprakhyaiḥ bhāṣitā cābhyanumoditā ca | etarhi śākyamuninā samyak sambuddhena bhāṣitā cābhyanumoditā ca | ye'pi te bhaviṣyantyanāgate'dhvani samyak sambuddhāḥ te'pi bhāṣiṣyante | evamatītānāgatairbuddhairbhagavadbhiḥ saṃvarṇitā sampraśastā anumoditā mayāpyetarhi śākyamuninā saṃvarṇitā sampraśastā kṛtābhyanujñātā sarvasattvānāṃ sarvāsāṃ vidhitaḥ sādhayiṣyantīti | yathā yathā prayujyate tathā tathā sarvakarmāṇi karoti | varjayitvābhicārukam kāmopasaṃhitaṃ ceti || tadeva hastau sampuṭākārau kṛtvā anyonyāvāveṣṭya citrīkṛtau ātmorasi madhye sthāpayet | etad bhagavataḥ samādhivajrasya mahamudrā | 151, p. 401) yāṃ badhvā avaivarttiko bhavatyanuttarāyāṃ samyak sambodho niyatastham | bhavati cātra mantraḥ - namaḥ samantabuddhānām | oṃ vibhide cūrṇaya cūrṇaya vajradhik vajradhik huṁ huṁ jaḥ jaḥ samādhijaḥ huṁ haṭ svāhā | alpamasya vistareṇa sarvaṃ taṃ prayoktavyam | aparimitānuśaṃśaṃścāyam | bhagavāṃ samādhivajraḥ sarvavuddhānām | tadeva mudrāṃ kaṇṭhadeśe nyaset | iyaṃ sarvabuddhānāṃ padmapadmamudrā | etadeva vāmapārśve nyaset | utpalamudrā | etadeva dakṣiṇabhuje nyaset | iyaṃ bhagavato buddhasya kṛpālambanamaitrīmudrā | etadeva hastau ubhayāṅgulyaveṣṭitau madhyamāṅgulisamprasāritau ābhogamaṇḍalākārau hṛdayamadhye nyastā | iyaṃ dvitīyā maitrīmudrā | sarvatathāgatānāṃ sarvakarmikam | apratihatā | evamanenaiva vidhinā lalāṭe tṛtīyā ūrdhvavinyastā caturthyā samantāt paribhrāmitā pañcamā bhavati maitrīmudrā | dhyānālambanakāle ca prayoktavyā | na sarve mānuṣā viheṭhayanti | na cāsya kāye kiñcidābādhamutpadayanti mānuṣāmānuṣā vā sarvayakṣarākṣasapretapiśācakaṭapūtanādayaḥ | sarve ca mārā mārakarmāṇi kurvanti | sarve ca vighnā avighnā bhavanti | bhavati cātra mantraḥ - oṃ prasphura prasphura kṛtālambanamantrātmaka hrāṁ | eṣa bhagavato maitrī prayoktavyaḥ | tadeva hastāvanyonyāvāveṣṭya veṇikākārau kṛtvā maṇḍalād vyavasthāpayet | jyeṣṭhāṅgulīyakāvūrdhvasthitau lalāṭadeśe nyaset | eṣa bhagavato buddhasya mahākaruṇāmudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ viśve svāhā | sarvakarmikā | sattvānāṃ prayoktavyā | karuṇātmakā bhavanti | tadeva hastāvudveṣṭya citrīkṛtāvabhayāvasthitau | eṣā buddhasya bhagavato mahāmudritā mudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ munimunigagana svāhā | eṣā bhagavatī sarvakarmikā sarvāsāṃ paripūrayati pramuditena cetasā prayoktavyā | sarvaṃ karoti | sarvamantrakalpeṣu yāni karmāṇi sarvalaukikalokottareṣu tānyaśeṣato sādhayatīti | tadeva hastāvubhayāṅguṣṭavinyastau citrīkṛtau lalāṭe darśayedeṣā bhagavatastathāgataprekṣāmudrā sarvakarmikā sarvārthasādhikā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ mahadgate upekṣaya sarvadharmāṃ viśvātmane viśvamūrtti jvala jvalaya sarvabuddhadharmāṃ huṁ phaṭ svāhā | ṣaṭpāramitāsu ca ṣaṇmudrā bhavanti | 152, p. 402) tadeva hastau varapradānau | iyaṃ dānapāramitā mahāmudrā | tadeva hastau anyonyasaṅkucitau nābhideśe sthāpitau | iyaṃ śīlapāramitā mahāmudrā | tadeva hastau adhaḥ kṛtvā kakṣābhyāṃ sanniyojya sthāpayediyaṃ kṣāntipāramitā mahāmudrā | tadeva hastau bhujopari sthāpayet | parāmṛśyamānā viparyastākāreṇa | iyaṃ vīryapāramitā mahāmudrā | tadeva hastau paryaṅkaṃ badhvā mupari sthāpaye vāmadakṣiṇamupari nibadhya ca paryaṅkāsane sarvasattvānāṃ karuṇāyā mānā dhyānālambanagatadṛṣṭi | iyaṃ bhagavatyā dhyānapāramitāyā mahāmudrā | tadeva dhyānapāramitāmudraṃ paryaṅkamabhindya dharmadeśanākārā | iyaṃ bhagavatyā prajñāpāramitāyā mahāmudrā | tadeva paryaṅkamabhindyāt | vāmahasta paryaṅke nyasya dakṣiṇahastamavalambya bhūmau spṛśet vajrāsanākāreṇa | iyaṃ bhagavatī sarvabuddhānāmanuttarāyāṃ samyak sambuddhau mahāmudrā sarvabuddhadharmāṇāmeṣā eva mahāmudrā | sarveṣāṃ mantrāṇi bhavanti - oṃ dāne dada dadāpaya jvala jvala sarvabuddhādhiṣṭhite huṁ huṁ jaḥ svāhā | eṣā dānapāramitāyā mahāmudrā | oṃ śīla śīlāḍhye śāntikaraṇi śive praśaste sarvabuddhādhiṣṭhite svāhā | śīlapāramitāyā mahāmudrā - oṃ śānte śrīkari kṣānte kṣāntikari svāhā | iyaṃ kṣāntipāramitāyāḥ | oṃ vīrye vīryamiti sarvabuddhādhiṣṭhite svāhā | abhāvasvabhāve svāhā | vajrākramaṇi svāhā | iyaṃ vīryapāramitāyāḥ | oṃ śāntikari dhūdhūdhūrdhari dhairye vīrye gagane ramaṇe dhyānavati svāhā | iyaṃ dhyānapāramitāyāḥ | oṃ dhīḥ dhūḥ iyaṃ prajñāpāramitā | oṃ trāyāhi bhagavati sarvabuddhajuṣṭe anālambane gaganasvabhāve dharmadhātumanupraviṣṭe ālokakari vidhamaya vidhamaya sarvakleśāndhakāram | cchoṣaya tāraya mām | amūrttije huṁ huṁ dālaya sarvakarmāṃ huṁ phaṭ svāhā | eṣā bhagavatī buddhānāṃ bhagavatāṃ mahābodhimantrā sarvakarmika sarvārthasampādikāḥ sarvānarthapratighātikāḥ sarvabuddhadharmāṃ pāripūrikā sarvakleśāṃ nisūdinī sarvamantrāṃ parakarmakṛtāṃ vināśanī sarvamāravidrāpaṇī sarvalaukikalokottarāṇāṃ mantrāṇāṃ prasādhanī sarvapāpāṃ vidhamanī sarvadurgatihyoṣikā sarvadevamanuṣyeṣu sarvabuddhadharmeṣu pratiṣṭhāpanīti | saṃkṣepato yathā yathā prayujyate tathā tathā karmāṇi karoti | 153, p. 403) na śakyamasyāḥ kalpakoṭībhirguṇamāhātmyaṃ saṃvarṇanaṃ asaṅkhyeyaiśca buddhairbhagavadbhiḥ prabhāvavikurvaṇacaryādhiṣṭhānaṛddhibalādhāna bhāṣituṃ varṇayituṃ vā | evamasyā bhagavatyā aparyantaguṇavistāramāhātmyasya vikurvaṇa iti ṣaṭpāramitāmapi vistareṇa karttum | samāsato nirdeśaprabhāvacaryā ṛddhi ca guṇagotramadhiṣṭhitacaryā sarvato jñeyā viśeṣādhigamo'pi vā || gaganasvabhāvā dharmākhyāṃ bhāvābhāvavicāratām | kalpakalpākṣaraṃ prayokta * * (?) karmasiddhiṣu || puṣkalāṃ kathitā jñebhiḥ kṣipraṃ phalākārasamudbhavam | gaganasvabhāvamantrārthaṃ makṣaravyaktibhūṣitam || phalanti bahudhā kāle yuktimātri dabhimūkṣitā | mudrātaṃ vai savistaraṃ kathitaṃ tattvaceṣṭibhiḥ || mantratantragatiṃ kālo niyamaścaiva suyojitā | japo homādibhirjñeyaṃ phale tattvasamudbhave || āśrayāya na dravyāṇāṃ gatirlakṣaṇasulakṣitam | mantrabotha svamantraṃ ca kulayonisamodayāḥ || lakṣyate siddhikālo hi mudrācihnasamudbhavam | tattvaniṣṭhāgato mantrī japenmantraṃ samāhitaḥ || siddhayaḥ siddhahetutvaṃ darśayet kuladevatām | etā mudrā varāḥ proktā mantrāścaiva mahāyaśāḥ || sidhyante vidhinā yuktā yathecchā mānasodbhave | iti || tadeva hastau pariveṣṭitāṅgulīyakau dakṣiṇāṅguṣṭhāvanāmitau vāmāṅguṣṭhādhasthitau | eṣā sarvabuddhānāṃ hṛdayamudrā samyaksambuddhaistu bhāṣitā sarvakarmikāstu | bhavati cātra mantraḥ - oṃ trailokyapūjitāya hūṁ phaṭ svāhā | sarvakarmakarā bhavanti | sarvamaṇḍalavidhāneṣu prayoktavyā sarvaiḥ sattvānāṃ mahārakṣādiṣu | 154, p. 404) tadeva hastāvubhayāgrau saṅkocitāvūrdhvametamadhyamāṅgulīyakau | iyaṃ bhagavatāṃ sarvabuddhānāṃ mūlamudrā | bhavati cātra mantraḥ - oṃ da dadātu daṇḍa huṁ | oṃ sarvasattvāmṛtapradeśikaṃkarāya svāhā | daṇḍakamaṇḍalū ubhau mūlamantrau | anena sarvakarmāṇi kārayet | sarvatra ca sarvamantreṣu prayoktavyaḥ sarvasiddhadadaḥ sarvarakṣāvidhāneṣu prayojitavyau | tadeva hastau ubhayakarābalagnau anyonyānasaktaveṇikau śirassthāne sthāpayet | viśeṣeṣu prayoktavyaḥ | bhavati cātra mantraḥ - oṃ jvala jvala sarvabuddhādhiṣṭhite svāhā | anena tathāgatakule sarvakarmāṇi kārayet | āryamañjuśriyo mantreṇa vā raktena karavīreṇa mālatīkusumena vā dravyasyottejanaṃ kāryam | mañjuśrīmūlamantreṇa sarvato yojyam | sarvataśca prayojayitavyaḥ sarvakarmasu | tadeva hastau ubhayaveṇikākārau śiraḥsthāne sthāpayet | sarvabuddhānāmuṣṇīṣamahāmudrā | mantraṃ cātra bhavati - jrīṁ | sarvakarmiko'yamuṣṇīṣarājā | tadeva hastau padmākāraṃ kṛtvā hṛdaye sthāpayet | iyaṃ padmakule'valokitamahāmudrā sarvakarmikā | mantraṃ cātra bhavati - jrīḥ | tadeva hastau kuḍmalapadmākārau nābhimadhye sthāpayet | iyamaparā avalokitasya sarvavighnapraśamanī nāma mahāmudrā | mantraṃ cātra bhavati - jiḥ | ayaṃ sarvakarmiko'valokitasarvabhayebhyaḥ prayoktavyaḥ | tadeva hastau suśirākārau kṛtvānyonyapratikūlāṅgulibhirlalāṭadeśe nyaśediyaṃ sarvabuddhānāṃ prabhāvamānasodbhavaṃ nāma mahāmudrā | mantrāṇi cātra prayoktavyāni | ekākṣarāṇi catasraḥ - tāḥ | vāḥ | droḥ | hāḥ | ete mantrā ekākṣarā cataśraścaturbhirbuddhakoṭibhirbhāṣitā sarvabuddhānāmuṣṇīṣarājānaḥ sarveṣāṃ vidyāmaharddhikānāṃ prabhāvā sarvadharmāśrayāccatuṛddhi pañcacaraṇāścaturāryasatyamāsthā bodhiprāgbhāraśirā caturvimokṣacaturdhyānasamādhibhiḥ sarvairāsevanīyā aprakampyā sarvalaukikalokottarādibhirmantratantraiḥ parameśvarāḥ sarvavidyārājā cakravartīnāṃ jyeṣṭhā sarvamantrāṇām acintyā sarvasamādhiviśeṣāṇāṃ bodhiprāptāmiti mahāsatvaistrailokyādhipatayo sarvakulamantratantrādiṣu agamyāṃ sarvabodhisattvāryaśrāvakapratyekabuddhaiḥ | evamacintyā aśvabhāvā alaṅghyā gaganasvabhāvabhūtakoṭidharmadhātumanāvilapratiṣṭhā iti saṃkṣepataḥ sarvakarmasu prayoktavyā iti | 155, p. 405) anenaiva sarvakarmāṇi kārayet | viśeṣataḥ āryamañjuśriyaḥ mūlakalpavidhāneṣviti | tadeva hastau sampuṭākārau śiraḥsthāne mupadarśayet | iyaṃ sarvatathāgatakule sarvaviṣanāśinī nāma mahāmudrā sarvaviṣakarmasu prayoktavyā | ṭroṃ | anena mudrayā yukta mantro'yaṃ buddhabhāṣitaḥ | nirviṣāṃ kurute kṣipraṃ sattvāṃ sthāvarajaṅgamām || nirviṣāṃ kurute nāgāṃ udyuktāṃ viṣadarpitām | sarvadoṣāṃ tathā hanti rāgadveṣajā || parā mohajāścaiva mantro'yaṃ mudreṇa yojitaḥ | vividhāṃ kurute karmāṃ viṣasattvasamudbhavām || saṃkṣepata iyaṃ mudrā | vinyastā mantrayānena vividhāṃ ca viṣodbhavām | karmāṃ karoti viṣaṃ cāsya vaśo bhavati yadṛcchayā || iti lakṣajaptena | tadeva hastau samayavajrākārau ubhayatrisūcikau vāmahastādadhaḥsthitaḥ dakṣiṇahastādūrdhvaviparyastaṃ kṛtvā śiraḥsthāne nyase | tadeva vajrādhipaterhṛdayamudrā sarvakarmikā | mantraṃ cātra bhavati - hūṁ | sarvakarmiko'yaṃ sarvārthasādhakaḥ sarvakrūragraheṣu prayoktavyaḥ nānyathā vicikitsā kāryā | oṃ bhadre bhadravati karaṭe ratna viratna svāhā | asya jāpaḥ prathamaṃ kāryaḥ aṣṭaśatam | tato mañjuśrīḥ siddhyatīti | tadeva hastau ubhayakuñcitāgrāṅgulīyakau mūrdhni sthāpayodiyaṃ samantabhadrasya bodhisattvasya mahāmudrā | sarvakarmesu prayoktavyā sarvarakṣeṣu pratikṛtā sarvārthasādhanī mañjuśriyasādhaneṣu ca pūrvamārabhet paścāt karmaṃ kuryāt kulatrayasāmānyamiti | tadeva mudraṃ āryasamantabhadrasya lalāṭe nyaset | ākāśagarbhasya mahāmudrā | mantraṃ cātra bhavati sarvakarmikam - svaṃ | tadeva mudraṃ galadeśe sthāpayet | iyaṃ vimatelagate mahāmudrā | mantraṃ cātra bhavati sarvakarmikam - laṃ | tadeva mudrāṃ urasi madhye sthāpayet | maitreyasya mahāmudrā | mantraṃ cātra bhavati - maṃ | tadeva hastau pūrvavannābhideśe sthāpayet | 156, p. 406) kṣitigarbhasya mahāmudrā | mantraṃ cātra bhavati sarvakarmikam - kṣiṃ | tadeva mudrā kaṭideśe niyojyā ūrdhvaṃ kṣipet | iyaṃ gaganagañjasya mudrā | mantraṃ cātra bhavati sarvakarmikam - gaṃ | tadeva mudrāṃ ubhau bhuje nyasya śirasi bhrāmayet nṛttayogena | iyaṃ sarvabodhisattvāryaśrāvakapratyekabuddhānām | bhavati cātra mantraḥ - ghruḥ | eṣoparimitānuśaṃsakarmaprabhāvavistārā sarvataḥ draṣṭavyaguṇamahātmyayogena | tadeva mudraṃ ūrdhvamavalokyāvanāmayitvā ūrdhvaṃ kṣipet nṛttayogena | iyaṃ sarvadevānāṃ tridhātusthitānāṃ anantalokadhātuparyāpannānāṃ ūrdhvamadhastiryak sarvataḥ sarvasattvānāṃ yakṣayakṣīrākṣasarākṣasī vistareṇa sarveṣāṃ iyaṃ mahāmudrā sarvatratālayā nāma sarvakarmasu prayoktavyaḥ | āhvānanavisarjanamaṇḍalapaṭalavidhānasarvasādhaneṣvapi karmasu prayoktavyaḥ | mantraṃ cātra bhavati | oṣṭrai | tadeva hastau añjalikṛtākārau mūrdhni nyasedeṣā sarvamantreṣu mahābandhanāntarāvaṇamahāmudrā | kaṭideśe ca bhrāmayitavyā | bhavati cātra mantraḥ - gyaṃ jaye kumāri śuklabandhani svāhā | aṣṭaśatajaptaṃ sūtrakaṃ kanyākartitakaṃ kaṭyāṃ bandhayet | śukrabandhaḥ kṛto bhavati | sarvadiśāṃśca vyavalokayet | sarvavighnāḥ stambhitā bhavanti | sarvataśca rakṣā mudrābandhamataḥ sādhakena sarvakarmasu | ayaṃ prathamataḥ prayogaḥ kāryaḥ | paścāt karmāṇi kartavyānīti | evamaṣṭāviṃśakaṃ śataṃ bhavati mudrāṇām | sādhakena yathecchayānyataraṃ prayoktavyaṃ sarvakarmasu sarvāṇi vā | evamasaṅkhyeyāni anena prayogeṇa mudrāṇi bhavanti | asaṅkyeyāśca mantrā | tadeva hastau karasampuṭākārau sthitau anyonyāṅgulibhiḥ samastavyastābhirubhayāṅguṣṭhopaśobhitābhiḥ pañcasūcikākāreṇa ubhau muṣṭikṛtau śiraḥsthāne mūrdhani nyaset | iyamāryamañjuśriyaḥ pañcaśikhā nāma mahāmudrā sarvakarmāṇi karoti | aṅguṣṭhākṣepavikṣepāṃ saṅkucitairāhvānanaṃ vikṣiptairvisarjanam | evaṃ manasā sarvaprayogaiḥ sarvakarmāṇi karoti | mañjuśrīmūlamantrahṛdaya upahṛdaya sarvamantreṣu vā saṃyuktaḥ sarvārthakarā bhavati | tadeva mudrāṃ trisūcyākāram | eṣā mañjuśriyasya triśikheti kathyate | tadeva kanyasāṅgulibhiḥ sūcyākāraṃ ekacīreti avagantavyam | 157, p. 407) ubhau karasampuṭāvasthitau sarvato nāmitau aṅgulibhiḥ suracitavinyastā gāḍhāvasaktaṃ mūrdhnā sthāpitam | eṣā mañjuśriyasya sarvaśirobhyudgataṃ nāma mahāmudrā | tadeva hastau tatoccavāgra uttānakāvasthitau vaktramadhye dhārayediyaṃ mañjuśriyaṃ mahāvaktramudrā | tadevāvatārya hṛdayamadhye nyaset | iyamaparā mañjuśriyaḥ hṛdayamudrā | tadeva hastau ardhāvasthitau kiñcinnāmitalalāṭasthau | iyamaparā hṛdayamudrā | tadeva hastau uddhṛtya madhyamāṅgulimavanāmitau anāmikā avanāmitadarśitāgrau tarjanyā kṛtaveṣṭitau aṅguṣṭhapārśvāsu prasāritau | iyamaparā vakradaṃṣṭramahāmūlamudrā sarvamahābhayeṣu prayoktavyā | dvau mṛsṛtau tadeva | iyamaparā mañjuśriyaḥ utpalamudrā | tadeva baddhau avanāmya saṃveṣṭitau | mañjuśriyaḥ mayūrāsanamudrā | tadeva tarjanyā kanyasāvaṣṭabdhau ubhayapārśvayoḥ tiryekaṃ pīṭhākāreṇa | iyamaparā bhadrapīṭhamudrā | tadevāṅgulimuṣṭīkṛtau tarjanyekocchritā | iyamaparā yaṣṭimudrā | dvirucchritau dhvajamudrā | trirucchritau patākāmudrā | caturucchritau ghaṇṭā | tadeva hastaṃ tarjanyoparisthitau taṃ chatramudrā | sarveṣvavanateṣu phalamudrā | huṃ | aṅkuśāgrāṅgule tarjanyāṃ vasthitaṃ aṅkuśamudrā | tadeva tarjanīṃ dṛḍhamuṣṭāvasthitaṃ muṣṭimudrā | tadeva sūcyāgrasthitau tiryak śūlamudrā | ubhayatarjanyopetaṃ mahāśūlamudrā | ekāṅguṣṭhocchritaṃ ekaliṅgamudrā | tadeva mudrā hṛdayena sthāpayet | manorathamudrā bhavati | tadeva hastau sampuṭākāre yamalaṃ kṛtvā uparyupari yamalamudrā | tadeva kuḍmalākāraṃ vikāśya yamalaṃ kṛtvā uparyupari yamalamudrā | tadeva kuḍmalākāraṃ vikāśya mūrdhnaṃ kṣipet utpalamudrā | tadeva pūrṇamākāśākāraṃ pūrṇamudrā | mūrdhni sthitā tadevādha muṣṭyoparacitaṃ mañjuśriyaṃ yaṣṭimadrā | punaḥ citrīkṛtau karau svastikaṃ mañjuśriyasyordhvagaṃ mālatīkusumānaraktaṃ sarvaṃ bandhitavyam | tadeva hastau viparītaveṣṭya madhyamāṅguliprasāritāgram | iyamaparā kārttikeyasya mañjuśriyaḥ śaktimudrā | ghaṇṭā patākā ca pūrvavad jñeyā | tadeva hastau sampuṭīkṛtya vikāsayet | iyamaparā padmamudrā mañjuśriyaḥ | tadeva hastau tiryagavasthitau sunetrīkṛtau svastikākāraṃ kārayet | aṅgulībhiścaturbhiścaturdiśyavasthitau suprasāritau madhyasuvinyastaiḥ | iyamaparā mañjuśriyaḥ svastīkamudrā | tadeva hastau karapallavākārau anyonyaviśliṣṭau aṅgulībhiḥ | 158, p. 408) iyamaparā pallavamudrā | tadeva muṣṭyau kṛtau | iyamaparā sarvabuddhāspadamudrā | mañjuśriyaḥ tadeva dharmabherīmudrā | tadeva hastau sampuṭīkṛtau madhye suṣirau tarjanyā pariveṣṭya mūlāṅguṣṭhatalavinyastau aṅguṣṭhāvanatau śaṅkhākārakṛtacihnau | iyamaparā mañjuśriyaḥ dharmaśaṅkhamudrā | cakraṃ pūrvavat | dharmacakrākāraṃ iyamaparā mañjuśriyaḥ dharmacakramudrā | tadeva mudraṃ lalāṭe nyastaṃ tṛtyayogaṃ kṛtvā kṣipedavasavyayogena | iyamaparā mahākrīḍāvikurvāṇamudrā | mūlamantreṇaiva mahābhayebhyo prayoktavyā naśyante avikalpata iti || evamanena prayogeṇāsaṅkhyeyāni mudrāṇi bhavanti | asaṅkhyeyāśca mudrākalpamantratantrāśca | asaṅkhyeyāni ca draṣṭavyāni | mahāprabhāvodgatasvayambhuvodbhavāḥ | tāni ca sarva prayoktavyāni | iha kalpavisare sarvāṇi ca śucivastrāntarāvanaddhena prayoktavyāni | iha kalpavisare sarvāṇi ca śucivastrāntarāvanaddhena prayoktavyāni | yathā asamayajñaiḥ sattvairna dṛśyante | evaṃ mahāprabhāvāni | anyathā samayavyatikrama iti | etā sādhanopayikāni karamudrāṇi hastavinyastā nṛttagītaprayogaiścānekāni bhavanti | rutaviśeṣaiśca sattvānāṃ kramaśaḥ kathita evamadhunā maṇḍalasādhanopayikāni mahāmudrāṇi bhavanti || sarvabuddhānāṃ tathā stūpā bhuvi dhātuparaṃ paṭe | bodhisattvānāṃ tathā padma śrāvakāṇāṃ parimaṇḍalam || caturaśraḥ pratyekabuddhānāṃ kathitāṃ trimaṇḍalo | nānāvāhananānā vividhābharaṇavibhūṣaṇā || nānāpraharaṇāścaiva devayakṣagrahāparām | nṛṇāṃ puruṣamataḥ syāt ṛṣīṇāṃ daṇḍakamaṇḍaluḥ || yasya yo praharaṇaṃ nityaṃ yo vā vāhanabhūṣaṇā | tasya kuryānmudrā saṃks.epānmaṇḍaleṣviha || ādityacandrau tadā kuryānmaṇḍaloparimaṇḍalau | saṃkṣepād yasya yo bhūmi tadeva manasāhvaye || vividhāḥ prāṇino proktā teṣāṃ teṣāṃ tadā nyaset | bahuprakārā sattvākhyā bahumudrāśca prakīrttitā || 159, p. 409) teṣāṃ karmato kuryād vidhānena maṇḍale | brahmasya padmaṃ śakrasya vajraṃ varuṇasya pāśaṃ rudrasya śūlaṃ durgasya paṭṭiśaṃ ṛṣisya kamaṇḍalu yamasya daṇḍaṃ dhanadasya gadā kuberasya khaḍgaṃ hutāśanasyāgnikuṇḍaṃ pṛthivyā kalaśaḥ evamādayo yathā yasya praharaṇāni ābharaṇāni ca loke'dya dṛṣṭāni tāni sarvatra yathānusmarataḥ vidhinā tāni sarvāṇi sarvamaṇḍaleṣu prayoktavyāni kalpoktena vā vidhānenālikhitavyāni sarvamaṇḍalāni sarvasattvānāṃ arthāya hitādhyāśayena cetasā sarvasattvānāṃ karuṇāyamānena utpāditabodhicittena sarvasattvānukampayamānena sarvamaṇḍalānyabhilikhitavyāni sarvamaṇḍalābhiṣekābhiṣiktaiḥ mahāmaṇḍalābhiṣiktairvā | āryamañjuśriyaḥ dṛṣṭamaṇḍalābhiṣiktena | anyavaśyaṃ sarvamaṇḍalāṃ likheta | āryamañjuśrīḥ manasi kartavyaḥ | yat kāraṇam | abhiṣikto mayā sarvabuddhaiśca gaṅgāsikatāprakhyaiḥ sarvamantrāṇāṃ gambhīratattvārthanayadharmadeśanā kumārabālarūpiṇā mantrarūpeṇa sattvānāmarthaṃ kariṣyasīti || na mantramudrasaṃyuktaṃ na kuryād dharmasamāhitam | ahitaṃ kuryānnātra nāhitaṃ hitamīpsitam || mudrāmantrasamāyukto ahitaṃ caiva nivārayet | hitāhitaṃ sadā sarvaṃ ahitaṃ caiva nivāraṇam || hitaiva sarvamantro kuryānmantramudrito | na mudramantra tatkuryānna mantraṃ mudritaṃ tathā || mudrārthasaṃyukto saphalārthā sādhayiṣyate | saphalaṃ mudrasaṃyukto mantro mudraphalodayaḥ || sādhayet karmavistāraṃ mudrasamaṃ cintā | śāntikā ye tu mudrā ye mantrā caiva śāntike || mantramudrasamāyogā śāntikaṃ karmamārabhe | pauṣṭikeṣu ca mantreṣu badhnīyānmudrasambhavam || pauṣṭikaṃ mudramityāhuḥ kathitā mantrayojitā | śāntike śāntikaṃ kuryāt mudramantreṣvihoditaiḥ || 160, p. 410) jinaiḥ jinamantramukhyaistu mudraiścāpi vibhāgataḥ | śītaleṣu ca sarvartusarvakarmaṃśca sādhayet || puṣṭyarthaṃ kathitā mantrāḥ abjakule tu samudbhavā | mantratantrāni tīkṣṇaiḥ mudraiścāpi tavoditaiḥ || vikhyātaiḥ kathitairmantraiḥ mudraiścāpi maharddhikaiḥ | abjake tu samādiṣṭaiḥ śucibhiścaiva dīpitaiḥ || praśastaiḥ maṅgalaiścāpi ārogyārthasupuṣkalaiḥ | krodhayuktaistathā mantraiḥ mudraiścāpi varṇitaiḥ || bhogārthasampadoddiṣṭaiḥ nirmalaiścāpi śobhanaiḥ | śuklaiḥ sitamudraistu mantramudrasamoditaiḥ || sādhayet sampadāṃ mantrāṃ bhogakārā janmani | tathāvidhaiḥ mantramudraistu sādhitā saphalodayā || krodhamantrā tathā proktā mantrādyā prāṇoparodhikā | kathitā vajriṇe tantre jinābje ca samudbhave || tejino bahudhā ugrā duṣṭasattvadamāpahā | niyuktā prāṇahiṃsāyāṃ na kuryāt tāṃ tu dhīmatā || mudrā ca daṇḍadamanavajraśūlābhipaṭṭiśā | vividhā praharaṇāṃścaiva mahāśūlāstu yamāntake || saṃyuktā mantribhiḥ kṣipraṃ kṛtvā prāṇāpahaṃ dhruvam | tanna kuryācca taṃ dhīmāṃ sarvaprāṇoparodhinam || bhajenmantratantrajñaḥ krūraṃ krūrasamudritam | mudrā krūrataraḥ proktā krūramantreṣu yojitā || krūrasattvaiḥ yathā siddhā krūrakarmāntacāribhiḥ | vividhāṃ nārakāṃ duḥkhāṃ prāpnotīha sa durmatiḥ || na kuryāt krūramantrebhyo duḥśīlānāṃ cābhicārukam | krūramantra tathā mudraṃ na dadyuḥ sarvato janāḥ || 161, p. 411) yasmāt phalamaniṣṭaṃ vai ranubhūye punaḥ punaḥ | na vidyā sukhaṃ tadā mantrī krūraka * * (?) || * * * * * * * * * * * * (?) samoditā | tridhā * * * * * * * * (?) siddhiṣu dṛśyate || iṣṭaṃ iṣṭaphalāyattaṃ * * * * * * * * (?) | homaṃ krūrakarmeṣu tasmāddharmāṃ vivarjayet || muniśreṣṭho sa yogā * * * * * * * * * (?) | * * * * (?) abjino gītā hīnā krūrakarmabhiḥ || gītā vajrakule mantrā tridhā te parikīrttitā | hīnotkṛṣṭama * * * * * * * * * * * (?) || * * (?) mudrasamuddeśaṃ bahumantrārthavistaram | kathitā jinavaraiḥ pūrvaṃ adhunā ye ihoditā iti || bodhisattvapiṭakāvatasaṃkāt āryamañjuśriyamūlakalpāt catustriṃśatimaḥ mahāmudrāpaṭalavisaraḥ parisamāpta iti | 162, p. 412) atha saptatriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | asti mañjuśrīḥ ! tvadīye mūlakalpe aparamapi mudrā paramaguhyatamam | sarveṣāṃ mudrātantravidhānaṃ sarvamantrāṇāṃ sammataṃ sarvamantraiśca saha saṃyojya sarvakarmaprasādhakaṃ samyak sambodhimārgaviśodhakaṃ sarvabhavamārgavināśakaṃ sarvasattvopajīvyaṃ āyurārogyaiśvaryasarvāśāpāripūrakaṃ sarvabodhipakṣadharmaparipūrakaṃ sarvasattvasantoṣaṇakaraṃ sarvasattvamanāśābhirucitasaphalābhikaraṇaṃ sarvakarmakaraṃ sarvamantrānuprasādhakaṃ sarvamudrāmantrasametam | śṛṇu kumāra ! mañjuśrīḥ ! | ādāvevoṣṇīṣalakṣaṇaṃ bhavati | prasṛtasamohānobhayapāṇinā jihvā ānāmikāṅgulyau karamadhye nakhe nakhaṃ paridhāya aṅguṣṭhāgreṇopagūḍhāḥ kanyasau sūcyākāreṇa saṃhatāgrā tathaiva madhyamā samanakhaśikhāsaṃsaktamadhyagau pradeśinyau sūcyākārasamantāvabhāsoṣṇīṣamahālakṣaṇaṃ nāma mahāmudrā | bhavati cātra mantraḥ - āḥ maḥ haṃ | tadeva pradeśinyau sañcārya nakhena nakhamālabhet | maṇḍalākārasūcyābhiḥ kudṛṣṭiśalyaviparyāsadāhanaṃ nāma mahādharmacakramudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ dhuna pātaya chinda cakre vajriṇi hūṃ samayiravo bhāge pradeśinyo nirgugugulyākātṛkaṃ caturmārāriśayanī | vajavīrā calācalamahā mahīkleśāsanī nāma mahāmudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ vajrānani hūṁ phaṭ | paryak tu mudrā mantrā ca saṃyuktā sarvakarmasu | naśyante sarvavighnā vai śaradaiva yathāmbudā || caturmārakṛtā ye ca ye ca vighnā sasurāsurāḥ | naśyante dṛṣṭamātraṃ vai mudraṃ paryamuttamam || paratastulyamuddiśya tṛtīyā muktapradeśinī | saṅkucitāgryā śubhā caiva muṣṭistathāgatī smṛtā || trailokyena mahāmaheśvaragabhastimālinī nāma mahāmudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ vijaye haḥ | tathāgatamuṣṭimudrā ca | ebhiranyatamairmudrai 163, p. 413) hastadvayenāvabadhvā sādhanakāle pūrvasevākāle vā sakṛduccārya yāvadicchaṃ japet niṣaṇṇo sthito vā | evaṃ sarvavighnavināyakāḥ avatāraṃ na labhante | siddhiścābhimukhībhavati || tā eva pradeśinyaḥ sañcārya madhyamayopari saṃsaktāgrāṃ kārayet | udgatoṣṇīṣamudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ jvalojjvala dīptodgatoṣṇīṣa dhuna dhuna hūṁ || tā eva pradeśinyo sañcārya madhyamasūcyā sadā nakhaśikharasaṃsaktā nirbhugnagulphakuṇḍalākāramudrā sitātapatroṣṇīṣa | mantraṃ cātra bhavati - oṃ ma ma ma ma hūṃ niḥ || tā eva pradeśinyau paratastulyamudyamya āśleṣya madhyamasūcye tejorāśimudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ tathāgatoṣṇīṣa anavalokitamūrdhni tejorāśi hūṃ jvala eka eka dara viara cchinna bhinda hūṃ hūṃ sphaṭ sphaṭ svāhā || tā eva pradeśinyāgrasaṃsaktamadhyamasūcye maṇḍalākāro jayoṣṇīṣamudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ jayoṣṇīṣa jvala jvala bandha bandha dama dama ṅraṁ ṅraṁ ṅraṁ haḥ hana hūṃ jayoṣṇīṣamantrā || tayaiva pradeśinyāgrā sañcārya madhyamadhyamasūcyā nakhasyopari tṛtīyabhāge śliṣṭā cakravartimudrā | oṃ namo apratihatatathāgatoṣṇīṣāya anavalokitamūrdhni cakravarti hūṃ jvala jvala dhaka dhaka dhuna dhuna vidhuna trāsaya mārayotsādaya hana hana aṃ aṃ aḥ aḥ kaḥ kaḥ proṃkhini proṃkhini kuṇḍalini aparojitāstradhāriṇi hūṁ phaṭ | cakravarti tā eva pradeśinyāgrā sañcārya madhyamasūcyā nakhasyādhastāt tṛtīyabhāge saṃyuktā mantrādhipasya cakravarttine mudrā | tā eva pradeśinyāgrā sañcārya sūcyā nakhasyādhastāt saṃsaktā mantrādhipasya mudrā | tā eva pradeśinyāgrā sañcārya madhyaprasūcyā nakhaparvayorantare saṃsaktā mahācakravarttine mudrā | tā eva pradeśinyāgrā sañcāryaḥ madhyamasūcya 164, p. 414) tṛtīye parve adhastāt saṃsaktā kuṇḍalākāreṇa mahācakravartine mudrā | tā eva pradeśinyāgrā sañcārya tṛtīye parve madhyamasūcyā parvayorantare saṃsaktā mantrādhipasya mahācakravartine mudrā | tā eva pradeśinyāgrā nirbhugnagulphasatrikaṃ madhyamasūcyā madhyamaparvayoradhastāt saṃsaktā parvatṛtīyena aparājitoṣṇīṣacakravarttina hṛdayamudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ aparājitā dhik || tā evoṣṇīṣamūlamudrāyāntamena vā sopacāravinyāsa sarvakarmāṇi kārayedaṅguṣṭhāgraiścalitairanāmikā parāmṛjyotkarṣayedāvāhanam | mantraṃ cātra bhavati - namo bhaggavate apratihatoṣṇīṣāya ehi ehi bhagavaṃ ! dharmarāja ! pratīccheyaṃ arghyaṃ gandhaṃ puṣpaṃ dhūpaṃ balyaṃ dīpaṃ ca | māṃ cābhirakṣāpratihatabalaparākramāya svāhā | āvāhanaṃ śuklapuṣpaiḥ svarūpeṇārghyapādyamāamanīyamāsanopaviśate tadānenaiva diśi vidiśi adha ūrdhvaṃ ca bandhayet || tā evānāmikau aṅguṣṭhāgrairapamṛjyātha nāmayet | madhyame parve spṛśyotkṣipet | visarjanārgheṇa svadevatāyā apasavyena bhrāmayet | mudrā diśā bandhā muktā bhavanti | mantraṃ cātra bhavati - namo'pratihatoṣṇīṣāya gaccha gaccha bhagavaṃ ! dharmarāja ! pratīccha mayārghyaṃ gandhaṃ puṣpaṃ dhūpaṃ māṃ ca rakṣāpratihatabalaparākramāya | mudrā mantravisarjanārgheṇa || tā eva pradeśinyau adhastāt tṛtīye parve madhyamasūcye saṃsaktāvanyonya aṅguṣṭhau saha kanyasaiḥ niḥpīḍitamuṣṭiḥ madhyamasūcyau | mantraṃ cātra bhavati - namo bhagavate apratihatoṣṇīṣāya oṃ oṃ hrauṃ bandha hūṁ phaṭ | apratihatoṣṇīṣa tejorāśe | mudrāmantrā sarvabandhādiṣūpayujyate sarvakarmikaḥ || tā eva pradeśinyau ākuñcitāgrā madhyamasūcyā tṛtīyaparve dīpidasaṃsaktā vikaraṇoṣṇīṣamudrā | mantraṃ cātra bhavati - namo bhagavate apratihatoṣṇīṣāya vikaraṇa dhuna dhuna hūṁ vikaraṇoṣṇīṣaḥ bhagavato vidyādhipate mahāvidyārājā uṣṇīṣatantre sarvavighnavināyakopaghāteṣvabhiṣekamātmarakṣādiśābandhamaṇḍalavandhādiṣu sarvakarmeṣu prayujyate || 165, p. 415) tā eva pradeśinyau vikasitākuñcitāgrā calitākṛṣṭau agnerāvāhanaṃ paścāddhomayāmīti | eṣa eva visarjanaṃ vikṣiptaiḥ pradeśinyau jvālāmālinyoṣṇīṣamudrā | apratihataḥ sarvakarmasu | mantraṃ cātra bhavati - namo bhagavate apratihatoṣṇīṣāya ehyehi tejomāline agnaye svāhā || tā eva pradeśinyau ākuñcitāgrā madhyamasūcyā tṛtīye parve madhyamaparvayorantare saṃsaktā balotkaṭoṣṇīṣamudrā | mantraṃ cātra bhavati - namo bhagavate apratihatoṣṇīṣāya imaṃ gandhaṃ puṣpaṃ dhūpaṃ baliṃ dīpaṃ ca pratīccha hara hara sarvabuddhādhiṣṭhite dharmarājāgratihatāya svāhā || gandhādiṣu mantraḥ - viparyastānāmike tṛtīye tṛrvāṅguṣṭhe saṃsaktā pradeśinyaḥ sūcyākāraḥ vajratejoṣṇīṣamudrā | apratihataḥ sarvavināyakānām | anena nigrahaṃ kuryāt sahāyānāṃ dikkālānāṃ ca | evamebhirmantramudraiḥ rakṣā japakāle sādhanakāle maṇḍale'pi sarvakarmāṇi kartavyāni | mantraṃ cātra bhavati - namo bhagavate apratihatoṣṇīṣāya sarvavighnavidhvaṃsanakarāya troṭaya svāhā || anāmikayoraṅguṣṭhamūle kuṇḍalākārastathaiva ca pradeśinyau sūcyākāraḥ sarvatrāpratihato'parājitoṣṇīṣamudrā | mantraṃ cātra bhavati - namo bhagavate apratihatoṣṇīṣāya sarvatrāparājitāya samaye śānte dānte dharmarājabhāṣite mahāvidye sarvārthasādhani svāhā | ghṛtahomādiṣu śāntikapauṣṭikāni karmāṇi kuryāt || etāvanāmikāyāḥ kuṇḍalayoḥ pradeśinyau kuñcitāgrā pratihatena śaṅkaroṣṇīṣamudrā | mantraṃ cātra bhavati - namo bhagavate apratihatoṣṇīṣa oṃ śaṅkare svāhā | rakṣā sarvakarmasu || aṅguṣṭhāgrau anāmikayostṛtīye parvenākrāntā tathaiva pradeśinyau sūcyā vajrāpratihatasamayoṣṇīṣamudrā sarvatra samayasādhāraṇaḥ | mantraṃ cātra bhavati - namo bhagavate apratihatoṣṇīṣāya | om saṅkare samayaṃ svāhā || aṅguṣṭhāgrau anāmikayormadhye parveṇākrāntā pradeśinyau kuñcitāgrā madhyamasūcyā madhyamaparvasaṃsaktāpratihatamahāsamayoṣṇīṣamudrā devāsureṣu yujyate samaye sthāpitā | 166, p. 416) mantraṃ cātra bhavati - namo bhagavate apratihatoṣṇīṣāya oṃ śaṅkare mahāsamayaṃ svāhā | anayā maṇḍalabandhaṃ kṛtvā japeccakravarttinamapi samaye tiṣṭha tiṣṭha | anyāṃścakravartināṃścābhibhavati | tatraiva sthāne japaṃ kurvaṃ sarvalaukikalokottarāṇāṃ mantrāṇāṃ asaktādanyonyaṃ vidyāprabhāvabalavighātaṃ karttum | ekasmiṃsthāne sarvajāpinām | evamādyā uṣṇīṣarājānaḥ asaṅkhyeyāni bhavanti | vistareṇa karttavyaṃ sarvatathāgatakulam | iha hi mañjuśrīḥ kalparāje aparimāṇāni mantrāṇi bhavanti | mudrāścaiva vividhākārā | saṃkṣepato'haṃ vakṣye | yadi vistaraśo katheyam aśakyaṃ sarvamānuṣyaiḥ amānuṣaiśca kalpasahasreṇāpi kālapramāṇenodgṛhītuṃ dhārayituṃ vā | tasmāt tarhi mañjuśrīḥ saṃkṣepataḥ kathayiṣyāmi samāsenopadhāraya | hṛdayasya mune mudrā kathyate pravarā iha | tato devātidevasya mudrā vai ścakravartīnaḥ || avalokitacandrasya bodhisattvasya dhīmataḥ | vajrapāṇestato mudrā yakṣendrasya prakīrttitaḥ || tato'nyeṣāṃ tu mudrāṇāṃ mahatāmamitaujasām | dūtadūtīgaṇāṃ sarvāṃ ceṭaśceṭī tathā parām || yakṣā yakṣīstathā devāṃ nāganāgī tathāparām | kiṅkaraḥ kiṅkarīṇāṃ ca piśāca piśācīnāṃ ca || maharddhikā rākṣasīnāṃ tathānyāṃ surayoṣit | daityamaṅganāṃ siddhavidyādharāṇāṃ ca sarveṣāṃ ca || amānuṣāṇāṃ nāmānuṣyāṃścāpi sarveṣāṃ tribhave janmaniḥsṛtām | sarveṣāṃ tu jantūnāṃ mudrā hyuktā pṛthak pṛthak || mantrāstu vividhākārā nānākarmasamādhikā | rājakule mānukule cāpi teṣāṃ mudrā pṛthak pṛthak || arhapratyekabuddhānāṃ ubhau mudrau śobhodayau | sarveṣāṃ bodhisattvānāṃ daśabhūmipratiṣṭhitām || 167, p. 417) mudrā hṛdayamantrā ca ekaikaḥ parikīrttitā | divyayakṣakule cāpi ṛṣigandharvapūjite || kule saptamake proktā mudrā gandharvamāśritā | tathāṣṭamake mudrā kulebhyo parikīrtitā || sarve mudrā samākhyātā aparāśca sugatāhvayā | pṛthak pṛthak mantreṣu laukikeṣu sasaugate || mudrāsahito mantraḥ dīpro bhavati karmasu | mudrākṣepādikuśalaṃ nānuyānti vināyakāḥ || atha khalveṣāṃ mahāmudrādīnāṃ lakṣaṇaṃ bhavati | buddhānāṃ bhagavatāṃ hṛdayamudrālakṣaṇaṃ bhavati | hastadvayenānyonyamaṅgulīḥ sanniyamyāṅguṣṭhau darśayet | saiṣā tathāgatānāṃ hṛdayamudrā | eṣaiva dakṣiṇenāṅguṣṭhena ekaikadarśitena padmadharasya mudrā bhavati | vāmetarasya pūrvamuṣṭiṃ kṛtvā madhyamāṅguliyugalaṃ pramuñca prasṛtaṃ kṛtvaikataḥ vajrākāram | eṣā vajradharasya mudrā | ekāsūcīmavanāmya eṣā gandhahastine bodhisattvasya mudrā punarevotkṣipya maṇḍalākāraṃ kuryāt | eṣa gajagandhasya mudrā | ubhayorapyekaṃ parvaṃ kuñcayet | eṣā maṇikule mudrā | sarveṣāṃ maṇicarāṇāṃ jambhale jalendrādīnāṃ mantraiḥ taireva yojayet | tarjanīyugalaṃ dviparvaṃ kuñcitānyonyanakhasaṃyuktam | eṣā yakṣakule mudrā pañcakādīnāṃ yakṣamaharddhikānām | anyonyanakhasaṃyuktaṃ aṅguṣṭhaṃ nakhopari dhārayet | tathaiva hastau pūrvavat kārayitvā madhyamāṅguliyugalaṃ utthāya sūcikākāraṃ kārayitvā eṣā sarvadevānāṃ mudrā divyakule akanisṭhādīnāṃ divaukasām | bhūyastathaiva hastau saṃyamya muṣṭiṃ badhvā aṅguṣṭhau darśayet | saiṣā pratyekabuddhāryaśrāvakānāṃ mudrā || ityetāmaṣṭau mudrāsu kulā cāṣṭasamāvṛtā | sarveṣāṃ jinaputrāṇāṃ mudrāmekaṃ tu vakṣyate || prasṛtāñjalivinyastaṃ īṣitsaṅkucitaṃ punaḥ | sa eṣā kathitā mudrā bodhisattvāṃ mahīyasām || 168, p. 418) cintāmaṇiḥ khakharakaṃ saṅghāṭī pātracīvaram | daṃṣṭrābhayahastaṃ ca mudraitāḥ saptakaṃ muneḥ || dṛṣṭimaitrīprabhājāladaśanatorṇa sugataḥ sthitiḥ | imāpyasā parā mudrā jinasyātmaśarīrajā || dvau saptakau gaṇāvetau mudrā pañca mayā smṛtā | hṛdayasya muneḥ sahitāni viṃśatyuktādisvayambhuvaiḥ || purā kathitā hyete mudrā ādijinaiḥ tadā | parivāraḥ samākhyāto viṃśakaścakravarttinaḥ || paramaṃ parasaṅkhyātā mudrā mantrāśca niśritā | udgataṃ kuṇḍalīkṛtya cintāmaṇimudrā | paryaṅke vāmadakṣiṇe muṣṭimaṃsadeśe dhāraye | khakharakamudrā bhavati | hastasampuṭenānyonyamabhimukhaṃ saṅghāṭīmudrā bhavati | pātraṃ sampuṭādhāraḥ cīvaraṃ vāmahastena daṃṣṭrā hṛdayamudrāyā vāmamekamaṅguṣṭhamunnatam | abhayahastamabhayāvanataḥ vāmacīvarāvalambataḥ abhayahastaḥ sampuṭe madhyamāṅguliyugale tarjanyau bahiḥ kuñcitau niveśayet madhyāṅguṣṭhau | eṣā buddhalocanamudrā bhavati | eṣaiva evā parvakuñcite tarjanī ekataḥ kuryād buddhamaitrī | añjali viralāṅguliṃ kṛtvā tarjanyanāmikā gopayet sūcītrayeṇa | māmakī mudrā bhavati | añjaliṃ kṛtvā tarjanīmadhyamāṅgulivahiḥ tṛtīyaparve kuñcite sandadhyādaṅguṣṭhau pṛthak aṅgulyākāreṇa bhogavatīmudrā | vāmahastena tarjanyā madhyamayā ca vijayā | dakṣiṇayā tryaṅgule vajraṃ kaṭideśe dhārayet || evamevāṣṭau mahāmudrā ātmanā śirasi vidyārājamudrā badhvā sarvakarmāṇi kārayet | samaye vā maṇḍale puṣpāṇi kṣipet | pūrvanirdiṣṭena vā vidhinānena vā kuryāt | yathepsataḥ sarvakarmāṇi kārayet | vidyāmantrābhihitāni samayāni bhavanti mudraiḥ samudritāni mudrāprabhāvāni | yanmudraṃ sahasā asthāne badhnīyāt sa evāsya samāyabhaṅgo bhavati | yad vajraṃ tacchūlam | triśūlavajrayorviśeṣo nāsti | yadūrdhvaṃ tad vajradharasya mudrā bhavati | 169, p. 419) adharastācca maheśvarasya | madhye ācāryagurudakṣiṇīyāṃ sarveṣā ca manuṣyāṇāṃ ekāṅgulimucchrite sarveṣā manuṣyāṇāṃ dvipadacatuṣpadabahupadāpadavibhavasaṃsthitānāṃ sattvānāṃ mudrā bhavati | dvirucchritai sarveṣāṃ yakṣayakṣīṇāṃ mudrā bhavati | trimucchritaiḥ sarvavidyādharavidyādharīṇāṃ mudrā bhavati | caturucchritaiḥ samapāṇitalavinyastaiḥ sasurāsurāṅganānāṃ mudrā bhavati | kṛtāñjalividhinyastau hastau śobhanākārasaṃsthitau sarveṣāṃ rūpādhacarāṇāṃ devānāṃ mudrā bhavati | tadeva hastau ārūpyādhacarāṇāṃ devānāṃ mudrā bhavati | tadeva hastau suṣirasampuṭākārau muṣṭinibandhanau kāmadhātveśvaraprabhṛtīnāṃ sarveṣāṃ kāmadhātusthitānāṃ sanaratiryakpretayamalaukikānāṃ sattvānāṃ mudrā bhavati | tāmeva mudrāmekamaṅgulimutsṛjya sarveṣāṃ piśācapiśācīnāṃ mudrā bhavati | dvimutsṛtai rākṣasarākṣasīnāṃ | trimutsṛtaiḥ sarvakravyādādīnāṃ grahamātarakūṣmāṇḍādīnāṃ piśitāśināṃ sarveṣāṃ ca ḍākinīnāṃ vyantarādīnāṃ ca sakaśmalāṃ caturbhiraṅgulībhiḥ saṅkucittaiḥ sarvakaśmalāṃ mudrā bhavati | mudrairākṛṣṭairākarṣaṇaṃ mudrairutkṣiptairvisarjanam | svacittena sarvakarmāṇi kārayet || ebhireva mudraiḥ yatheṣṭataḥ svakaṃ svakaṃ mantraṃ niyojayet | nānyeṣāṃ nānyakarmāṇi kārayet | tasmiṃ tasmiṃ niyuñjyād yasmiṃ yasmiṃ mantrā bhavanti | anullaṅghyā hyete mudrā sarvabuddhairadhiṣṭhitā | aśaktā sarvasattvā vai mudrāṃ dṛṣṭvāpi kopitum || mudrolaṅghanād vināśamāpnuvanti | mudrāṇāṃ vināśāt samayabhraṃśaḥ sarvavidyāvyatikramaśca niṣṭhāyāṃ raurave gatiḥ avīcyāyāṃ vā mahānarakopapattiḥ gāḍhataramevāpnuvanti vighnakartāro | ye ca mudrāsamayamadhitiṣṭhante teṣāṃ cirasaukhyamanalpakaṃ bhavati mahādivaukasopapattiśca gatiniṣṭhāyāṃ niyataṃ bodhiparāyaṇo bhavati | saṃkṣepato mudrā bahuprakārā prakāśitā ādibuddhaiḥ bodhisattvaiśca maharddhikaiḥ | na śakyamasya paryantaṃ gantuṃ saṅghyāgaṇanāṃ vā kartum | sarvasattvaiśca udgrahītum | saṃkṣepataḥ jinakule vidyārājacakravarti ekamakṣaraṃ rakṣārthaṃ tasya mudrā bhavati || 170, p. 420) vāmetarasya pūrvaṃ muṣṭiṃ kṛtvā madhyamāṅguliyugalaṃ pramuce prasṛtaṃ kṛtvaikataḥ | ubhayorapyekaṃ parva kuñcaye | tarjanīyugalaṃ dviparva kuñcitaḥ anyonyanakhasaṃyuktaṃ aṅguṣṭhanakhopari dhārayet | eṣa cakravarttimudrā sarvakarmikā pravarā sarvamantrāṇāṃ nirdiṣṭā lokatāyibhiḥ | pūrvanirdiṣṭena ekākṣaracakravarttinā saṃyuktā sarvakarmikā bhavati | anena sādhitena sarvaṃ tathāgatakulaṃ sarvāśca laukikalokottarāḥ mantrāḥ siddhā bhavanti | anena japyamānena sarvamantrā japtā bhavanti || anyadavaśyaṃ sādhakena pūrvataḥ asmiṃ kalparāje pracodite mantravare aṣṭasahasraṃ jāpaḥ kartavyaḥ | evamete sarvavidyāḥ āmukhībhavanti āśu siddhiṃ prayacchanti | kṣipraṃ ca varadā bhavanti | niyataṃ bodhiparāyaṇaḥ padmadharamudrāyāḥ ekākṣarāvalokiteśvarahṛdayena saṃyuktaḥ sarvakarmāṃ karoti | paṇḍaravāsinyā vā vidyāmudreṇa vā saṃyuktā tathaiva sarvakarmāṃ karoti | vajradharasya mudrayā tasyaiva ekākṣarahṛdayena saṃyuktaḥ tathaiva sarvakarmāṃ karoti | māmakyā vā mahāvidyayā || evaṃ rājakule ekākṣararājagandhabodhisattvahṛdayena evaṃ tenaiva mudrayā maṇikule yakṣakule divye ārye teṣviha ekākṣarahṛdayaiḥ teṣveva mudraiḥ sarvakarmāṇi kartavyāni | evaṃ sarvatra sarvamudraiḥ sarvamantraiśca sarvakarmāṇi kartavyāni | yathāyuktitaḥ vidyāmantrabalādhānā nyaset | nānyataḥ karmāṇi kartavyāni || evaṃ dakṣiṇakaravinyastaṃ svastyodyataḥ brāhmaṇasya sahāmpateḥ ekaliṅgamudrāyā maheśvarasya cakramudrāyā viṣṇoḥ añjalirākośaviralavinyastaḥ garutmanaḥ evaṃ ṛṣīṇāṃ śāpodyatahastamudraṃ evaṃ gandharvāṇāṃ sasurāsurāṇāṃ vāmahastamaṅguṣṭhamabhyantarīkṛtamukhamupadarśanamaṣṭisthitaṃ catuḥkumāryamudrā tenaiva mantreṇa evaṃ kārtikeyasya śaktimudrayā evaṃ yamavaruṇakuberayakṣarākṣasapiśācamahoragādīnāṃ sarveṣāṃ tribhavasaṃsthitānāṃ sattvānāṃ sarvagatiparyāpannānāṃ sattvadhātusanniḥśritānāṃ sarveṣāṃ grahamātarakravyādakaśmalādīnāṃ sattvānāṃ sarvataḥ sarveṣāṃ mudrānyuktāni | mantrāścaiva sarvataḥ niyujyānupūrvaśaḥ kramaśaḥ sarvaṃ bhavati nānyataḥ || 171, p. 421) ādau tāvat sādhakena asmin kalparāje tathāgatagatiḥ śubhā mahāmudrā mantrāśca tadaṅgā niśritā āryasamantabhadramahāsthānaprāptavimalagateḥ tvadīyā mañjuśrī utpalamudrā eteṣāṃ ca bodhisattvānāṃ ca mudrā avaśyaṃ sādhakena pūrvābhimukhasthitena ādityābhimukhena prātarutthāya śucinā śucisthānasthitena eteṣāṃ mudrāṇāmanyataraṃ badhvā ātmaśirasyopari kṣipedūrdhvam | eteṣāmanyatamaṃ ca mantraṃ japedaṣṭaśatam | sarvavyādhivinirmukto bhavati | dīrghāyuṣaḥ sarvavighnaiśca nābhibhūyate | sarvasattvānāmadhṛṣyo bhavati | sarvamantrāścābhimukhībhavanti | āśu siddhiṃ prayacchanti | sarvabuddhaiścādhiṣṭhito bhavati | niyataṃ bodhiparāyaṇo bhavati | mañjuśrī kumārabhūtaścāsya kalyāṇamitro bhavati yāvadābodhimaṇḍāt | katamā ca te mudrā mantrāśca bhavanti || ādau tāvanmahāvīramudrā vakṣyate | hastadvaya sampuṭaṃ kṛtvā antaritāṅgulimaṅguṣṭhamunnatau parvatṛtīyabhāgākuñcitau eṣā mahāvīramudrā sarvatathāgatairbhāṣitā | mantraṃ cātra bhavati - āḥ vīra hūṃ khaḥ | anena mantreṇa saṃyuktaḥ mudro'yaṃ sarvakarmakṛt || tadeva hastadvayaṃ sampuṭaṃ kṛtvā bhūyo vikasitamaṅgulībhiḥ samantato vikasitāṃ vajrākāram eṣā vikāsinī nāma mudrā varā ādibuddhaiḥ prakāśitā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ gaganasambhave dīpta dīpta jvālaya jvālaya buddhādhiṣṭhite vikāśaya vikāśaya sarvabuddhān | hūṃ hūṃ vikāsini phaṭ phaṭ svāhā | eṣā vikāsinī mudrā | anena mudreṇa saṃyuktā sarvakarmikā bhavati | grahāviṣṭānāṃ prajñāpayati | jalpāpayati grahagṛhītāṃ kravyāakaśmalagṛhītānāṃ viṣamūrchitānāṃ vā yathā yathā prayujyate tathā tathā tat sarvaṃ karoti | eṣa saṃkṣepataḥ sarvārthasaṃsādhanī vidyāvikāsinyā mudrayā yuktā asiddhā ca kṣipramarthaṃ karoti || hastadvaya sampuṭaṃ kṛtvā antaritāṅgulisamaṃ kārayet hṛdayamudrā | hṛdayaṃ saptavārāṃ hṛdayamabhimantrya moktavyā | evaṃ sarvatra | mantraṃ cātra bhavati - oṃ godare vīra svāhā | tathāgatahṛdaya || 172, p. 422) tadeva hasta sampuṭaṃ vicchuritāṅgulimanyonyasarvāgrāṅgulimadhye suṣirā uṣṇīṣamudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ droṁ bandha svāhā | eṣa sarvakarmikaḥ || dakṣiṇahastenāṅguṣṭhaṃ muktaṃ muṣṭiṃ vadhvā khakarakamudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ dhunājitaraṇa hūṁ | khakharakamantrā sarvakarmikaḥ || anenaiva mudrayā saṃyukta vāmaṃ cīvarasaṃsaktaṃ kṛtvā cīvaramudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ rakṣa rakṣa sarvabuddhādhiṣṭhitātmacīvara svāhā | tathāgatacīvaraḥ | anenaiva mudreṇa sarvakarmāṃ karoti | cīvaraṃ cāsyābhimantrya prāvaret subhago bhavati | mahārakṣā kṛtā bhavati | sarvagrahamātarapiśitāśinakravyādasakaśmalā sarvavighnāśca dṛṣṭamātrā prapalāyante || vāmāṅguṣṭhadakṣiṇakaniṣṭhikānyonyāsaktau kṛtvādhaḥ hastasampuṭādhāraḥ pātramudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ lokapālādhiṣṭhita dhara dhāraya mahānubhāva buddhapātra svāhā | anenaiva mudreṇāyaṃ mantraḥ saṃyuktā sarvakarmikāḥ bhojanakāle smartavyaḥ | sarvagaraviṣā na prabhavanti || karayugāvanaddhamuṣṭau tarjanyau madhyakuñcitau | eṣā sā cintāmaṇimudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ tejo jvala sarvārthasādhaka sidhya sidhya cintāmaṇiratna hūṁ | cintāmaṇiratnam | anenaiva mudreṇa saṃyukto sarvakarmakaraṃ śubham | anena cābhimantrya sarvābharaṇālaṅkāraviśeṣāṃ ābandhīta cātmano mahārakṣā kṛtā bhavati | paramasubhagaśca bhavati | svayamalaṅkṛtya dharmaṃ cābhimantrya saṅgrāmamavatarenna cāsya kāye śastraṃ nipatati | adhṛṣyo bhavati sarvaśatrūṇām | svasainyaṃ pālayate | parasainyaṃ cākrāmati || evamādīni karmāṇi aparimāṇāni asiddha eva karoti | padmarāgamarakatādīnāmanyatama ratnaviśeṣaṃ gṛhītvā aṣṭaśatābhimantritaṃ kṛtvā dhvajāgre ātmano śirasi vā hastiskandhe vā saṅgrāmaśīrṣeṇāvatīrṇonābandhayitavyam | niyataṃ parasainyamayuddhenaiva dṛṣṭvā bhaṅgamupajāyate | mahāstambhitatvaṃ vā bhavati | bhagnasainyā vā prapalāyante'dhipatisteṣām || 173, p. 423) anyonyāsaktāṅgulimuṣṭiṃ kṛtvā madhyamāṅgulisthāne tayostṛtīyaparvabhāge madhyakuñcite tarjanyonya sa eṣā dharmacakramudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ chinda bhinda hana daha dīpta cakra hūṁ | dharmacakra || vāmapādamuktaṭkadakṣiṇajānubhūmisthaṃ vāmena pṛṣṭhataḥ prasārite prahārahastena dakṣiṇenāhuṅkṛtena sāvaṣṭambhaḥ | eṣā aparājitamudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ hulu hulu caṇḍāli mātaṅgi svāhā | aparājitā dharmacakrāparājitamantraḥ | ebhireva mudraiḥ saṃyuktaiḥ sarvakarmikā bhavati | saṃkṣepataḥ sarvaduḥkhāni chindati | yathā yathā prayujyate tathā tathā sarvakarmāṇi kurvanti || veṇyotsaṅge tathaiva hastaṃ kṛtvā dakṣiṇena dharmadeśanāhastena tathāgataśaktimudrā bhavati | mantraṃ cātra bhavati - oṃ vijaye mahāśakti durdhari hūṁ phaṭ vijayini phaṭ maṅgale phaṭ | tathāgataśaktiḥ | anenaiva mudreṇa saṃyuktā sarvakarmikā bhavati | sarvavighnāṃ sarvaduṣṭāṃ sarvaśatrūṃ sarvadevāṃśca stambhayati | eṣā aparyantaguṇā yathā yathā prayujyate tathā tathā sarvakarmāṇi karoti || tathaiva hastau parasparāṅguliruttānau karau tarjanyāgrau sūcyākāreṇa mīlitau viparyastamadhomukhaṃ lalāṭe nyaset | eṣā ūrṇāmudrā buddhānāṃ bhagavatāmādibuddhaiḥ prakāśitā | mantraṃ cātra bhavati - namaḥ sarvatathāgatebhyo'rhadbhyaḥ samyaksambuddhebhyaḥ | he he bandha bandha tiṣṭha tiṣṭha dhāraya dhāraya nirundha nirundha ūrṇāmaṇi svāhā | tathāgatorṇāmantraḥ | anenaiva mudreṇa saṃyuktā sarvakarmikā bhavati | gorocanayā lalāṭe tilakaṃ kṛtvā japatā śatrumadhye'vataret | adhṛṣyo bhavati | sarvaduṣṭaiśca na hiṃsate | saṅgrāmamadhyaṃ vā avataret | parasenābhaṅgaṃ dṛṣṭvā karoti | nādṛṣṭvā aparimāṇāṃ karmāṃ karoti | aparimāṇaiśca buddhairbahgavadbhirbhāṣitā || añjali nirantaramanyonyāsaktāṃ kṛtvā tarjanyānyonyamadhyakuñcitau aṅguṣṭhoṅguṣṭhau | eṣā tathāgatalocanā mudrā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ ru ru sphuru jvala tiṣṭha siddhalocane sarvārthasādhani svāhā | 174, p. 424) eṣā tathāgatalocanā mantrā anenaiva mudreṇa saṃyuktā sarvakarmikā bhavati | akṣīṇyabhimantrya śatrumadhyamavataret | dṛṣṭamātrā vigataroṣā bhavanti | maitracittā hitaiṣiṇo bhavanti | mitratvamadhigacchanti | saṅgrāmaśīrṣo vā akṣiṇī mabhimantrya parasenāṃ nirīkṣayet saumyacittā bhavanti | na pratipraharasamarthā ayuddhenaiva nivartanti | sāhāyyaṃ tāvat pratipadyante || ubhau hastau tathaiva pustakākārāṅguliracitau anyonyāgrāśliṣṭau tiryak sthitau | eṣā prajñāpāramitā mudrā | mantraṃ cātra bhavati - namo bhagavati cārudarśane oṃ tha | eṣā bhagavatī prajñāpāramitā anenaiva mudreṇa saṃyuktā sarvakarmikā bhavati | mantraṃ japtā hṛdayaṃ parāmṛśet smṛtimāṃ bhavati | duṣṭārimadhye japaṃ kurvan teṣāṃ cittamapaharati | saṅgrāmamadhye vā dvipadacatuṣpadādīṃ sattvāṃ pratyarthikāṃ vimohayati | cittavikṣepaṃ vā karoti saṃkṣepataḥ | eṣā bhagavatī yathā yathā prayujyate tathā tathā sarvakarmāṇi karoti | saṃkṣepataḥ aparyantaguṇā aparyantaṃ cāsya kalpaṃ bhavati | aparyantāstathāgatānāṃ mudrā mantrāśca bhavanti | yathā sannipātaparivartī coktaṃ tathāgatānāṃ parivārāḥ te'tra sarve mudrā mantrāśca prayoktavyā | anyatra cāsaṅkhyeyāni kalpāni bhavanti | mudrā mantrāśca te'smiṃ kalparāje niyoktavyā || evaṃ padmakule padmamudreṇa sahitā | mantraṃ bhavati - oṃ jiḥ jiḥ jināṅgabhṛdbhayabhedine svāhā | eṣa mantra avalokiteśvarasya bodhisattvasya padmamudrayā saṃyuktaṃ sarvakarmikaṃ bhavati | anena japtena sarvaṃ padmakulaṃ japtaṃ bhavati | anena siddhena sarvaṃ padmakulaṃ siddhaṃ bhavati | paṇḍaravāsinyā vā mahāvidyayā | mantraṃ cātra bhavati - oṃ kaṭe vikaṭe nikaṭe kaṭaṅkaṭe kaṭavikaṭakaṭaṅkaṭe svāhā | mudreṇaiva yojayet padmamudreṇa vā sarvakarmikā bhavati | rakṣā ca kartavyā sarvaśmaśānagatena || evaṃ tārā bhrukuṭī candrā hayagrīvasyeti vidyārājasannipātaparivarte vā ye kathitāḥ sarvamasaṅkhyaṃ cā padmakulaṃ prayoktavyam mudrā mantraiśca kalpavistaraiḥ || evaṃ dhvajakula ubhayavajramudrasahitam | mantraṃ cātra bhavati - hūṁ | eṣa vajrapāṇeḥ sākṣādanena sādhitena sarvaṃ vajrakulaṃ siddhaṃ bhavati | 175, p. 425) anena japtena sarvaṃ japtaṃ bhavati | ubhayavajramudrāsaṃyuktena pūrvanirdiṣṭena sādhakecchayā sarvakarmāṇi karoti | viruddhānyapi jinavaraiḥ sattvavaineyavaśāt | atikrūrataro'yaṃ mahāyakṣa māmakyā vā kulandharyā mahāvidyāyāḥ sarvakarmāṇi karoti | mantraṃ cātra bhavati - oṃ kulandhari bandha bandha huṃ phaṭ | eṣā sarvakarmikā māmakī nāma mahāvidyā sarvabuddhairnirdiṣṭā pūrvaprayuktena mudreṇa māmakyāyā mahāvidyayā saṃyuktā sarvakarmikā bhavati | sādhakecchāyā nidānaparivarti pūrvanirdiṣṭe vajrapāṇiparivāreṇa sarvaṃ vāśeṣaṃ vajrikulaṃ mudrāmantramantrasaṃyogaiścātra prayoktavyam || evaṃ rājakule gajagandhasya bodhisattvasya mantraṃ bhavati - oṃ gajāhvaye hūṁ khacare svāhā | pūrvanirdiṣṭena mudreṇa saṃyuktaḥ sarvakarmikaḥ | evaṃ pūrvavat sarvaṃ gajakulaḥ siddho bhavati || evaṃ samantabhadrasya mantraḥ - oṃ samāsamajinasuta mā vilamba hūṁ phaṭ || mahāsthānaprāptasya mantraḥ - tiṣṭha tiṣṭha mahāsthāne gatabodhaḥ samayamanusmara hūṁ phaṭ phaṭ svāhā || vimalagate mantraḥ - oṃ vimale vimale vimala muhūrtaṃ dhaka dhaka samayamanusmara svāhā || gaganagañjasya mantraḥ sarvabodhisattvasya mudrasaṃyuktaḥ sarvakarmiko bhavati | eṣamapāyajahasadāpraruditakṣitigarbharatnapāṇimaitreyaprabhṛtīnāṃ daśabhūmimanuprāptānāṃ sarvamahābodhisattvānāmasaṅkhyeyānāṃ mudrā mantrāścāsaṅkhyeyā bhavanti | tasmiṃ kalparāje niyoktavyāni bhavanti | savistaratā sarvalaukikalokottarottaratā sarvalaukikāśca sarvamantramudrākalpavistaro mahāsamayāsamayamanupraviṣṭā sarvakalpavikalpā ta iha kathitāni sādhyāśca te iha sarvamantrāḥ || evaṃ maṇikulayakṣakuladivyāryakuleṣvapi prayoktavyāni | sarvatantramantramudrāśca tryadhvāśritā eka eva kulaṃ bhavati nānyaṃ yaduta tathāgatakulam | tvaṃ ca mañjuśrīḥ ! kumāra ! tathāgatakule draṣṭavyaḥ | sarvabuddhabodhisattvārya"rāvakapratyekabuddhāḥ sarvāśca laukikalokottarāḥ sāśravānāśravamantrā mudrāvikalpāstathāgatakulāni praviṣṭā iti dhāraya | 176, p. 426) na tad vidyate mañjuśrīḥ ! sarvavimudrātantramantrarahasyaṃ yastathāgatakule tathāgatasamaye anupraviṣṭaḥ | praviṣṭameva mañjuśrīḥ ! kumāra ! dhāraya | yasmāt tathāgata agramākhyāyate tasmāt tathāgatakulaṃ agramākhyāyate | evaṃ tarhi mañjuśrīḥ ! ayaṃ kalparājā ayaṃ ca kulāgraratnaḥ ādimadbhiryuddhaiḥ prakāśitaṃ deśitaṃ prasthāpitaṃ vivṛṇvīkṛtam bhagavāṃ saṃkusumitarājena bhagavatā śālarājendreṇa bhagavatā saṅkusumitagandhottamarājena bhagavatā ratnaketunā bhagavatā amitābhena bhagavatā puṇyābhena kusumottamena saṅkusumena supuṣpeṇa amitāyurjñānaviniścayarājendreṇa kanakamuninā kāśyapena krakutsandena śikhināviśvabhuvā bhagavatā konākamuninā mayāpyetarhi śākyamuninā prakāśitavāṃ prakāśiṣyante ca || evametad buddhaparamparāyātaṃ ayaṃ tava mañjuśrīḥ ! kumāra ! kalparājā tathāgatakulāgraratnabhūtaṃ mahānuśaṃsaṃ niyataṃ dharmadhātuniśritaṃ na śakyamasyānuśaṃsaṃ kalpasahasreṇāpi kathayituṃ mahāguṇavistārā vistaraśaḥ kathayitum | dṛṣṭadharmavedanīyāḥ sāmparāyikabodhiparāyaṇāśca vaktuṃ sarvasattvairvā śrotum | tvatsadṛśairevamasyāparimāṇā mahāguṇavistāraphalodayā dṛṣṭadhārmikasāmparāyikāśca bhavanti | yaḥ kaścit śrāddhe avicikitsaḥ dhārayed vācaye smiṃ tantre'bhiyukto vikalpataḥ mantraṃ sādhaye japed vāpi mudrāṃ vāpi badhnīyāt satatābhiyuktaśca bhavet | sa dṛṣṭa eva dharmairaṣṭau guṇānuśaṃsāṃ pratilabhate | askhalitaśca bhavati sarvapratyarthikaiḥ | apitu bhayaṃ cāsya na bhavati | viṣaṃ cāsya kāye nākrāmati | śastraṃ cāsya kāye na patati | buddhabodhisattvaiścādhiṣṭhito bhavati | dīrghāyuḥ sukhamedhāvī bhavati | mañjuśriyaścāsya kumārabhūtaḥ kalyāṇamitro bhavati | rātrau vāsya pratyayaṃ svapne darśanaṃ dadāti | sarvamantrāścainaṃ rakṣante | mudrāṃ cāsya svapne kathayanti | duṣṭarāṣṭraṃ duṣṭasattvānāṃ cāhitaiṣiṇāmavadhyo bhavati | niyataṃ bodhiparāyaṇaḥ || ime'ṣṭānuśaṃsā śrāddhasyāvicikitsato'bhiyuktasya draṣṭavyāḥ | gṛheṇo vā pravrajitasya vā striyasya vā puruṣasya vā mahāsattvānāṃ śāsanopakāriṇām | nānyeṣāṃ pāpakarmapravṛttānāṃ viparyastamadhastād bhavati rauravādiṣu | 177, p. 427) yaduktaṃ pūrvāhne mudrābandhaḥ dīrghāyuṣyatā jayeti | tathāgatamantraparivāreṇa hṛdayoṣṇīpādyālocanādyāḥ mudrāḥ satkartavyam | mañjuśriyaḥ kumāra ! tvadīyamudrāmantrairvā tulyavīryā hyete tulyaprabhāvā | yaduktaṃ śucinā śucivasthānasthiteneti | sthānaṃ madhyaṃ bhūpradeśaṃ aśalyoparuddhaṃ apatitagomayopaliptaṃ sugandhaśuklapuṣpābhikīrṇam | tatra sthitaḥ mantraṃ jape | mudrāṃ badhnīyāt | nānyatra nānyeṣāmanyataramekaṃ japenmudrasahitam || yaduktaṃ śucineti astaṃ gate bhānoḥ snāyīta śucinā jalena niḥprāṇakena pratyagrāmbaranivāsī uṣṇīṣakṛtarakṣaḥ | grāmyadharmavivarjī śucicaukṣarakṣarataḥ śubha || uṣṇīṣakṛtarakṣā vai ścakrabandhānuvartinaḥ | dhyātvā tathāgatāṃ tatra svapne yāmavinirgate || kanyākartitasūtreṇa brāhmaṇyā vā aratisambhavāyā gṛhītvā aṣṭaśatābhimantritaṃ kṛtvā anena mantreṇa - oṃ hara hara bandha bandha śukradhāraṇi siddhārthe svāhā - māmakyayā mudrāsaṃyuktā mantraṃ japet | tataḥ sūtrakaṃ kaṭyāṃ bandhayet | triguṇapariveṣṭitaṃ kṛtvā śukrabandhaḥ kṛto bhavati | kāmadhātveśvaro'pi śaktaḥ svapne manovighātamutpādayitum | kiṃ punaḥ svapnavināyakāḥ | vidhinā nāvidhinā sarāgasya na vītarāgasya kāmadhātveśvarasyāpi ṛṣiṇo duhitaraśca aśaktā manovighātamutpādayituṃ vividharūpadhāriṇyaḥ rāgiṇām | kiṃ punaḥ tadanyaḥ striyaḥ mānuṣāmānuṣodbhavāḥ || evaṃ vidhinā prātarutthāya visarjya dantadhāvanaṃ mukhaṃ prakṣālya śucinā jalena snātvā niḥṣprāṇake vimalodakena pūrvavad vidhinā pūrvābhimukhasthitena mudrāṃ bandhīyāt | mantrāṃśca japet | dīrghāyuṣo bhavati sarvakarmasamarthaḥ | mahāvyādhibhirmucyate | sarvajanapriyo bhavati | amitrāṇāṃ pratyaṅgiramupajāyate | dṛṣṭamātrāśca sarvagrahakravyādakaśmalādayaḥ prapalāyante | parabalaṃ stambhayati | darśanamātreṇaiva sarvakarmāṃ karoti śucināśucinā vidhānenāvidhānena || 178, p. 428) evamasya asaṅkhyeyā mudrāmantragaṇaparivṛto'yaṃ kalparājā | asaṅkhyeyaiśca buddhairbhagavādbhirbhāṣitā bhāṣiṣyante ca | mayāpyetarhi śākyamuninā tathāgatenārhatā samyak sambuddhena bhāṣito mahatā parṣanmaṇḍalamadhye | tvamapi kumāra ! mañjuśrīḥ ! sanniyukto'yaṃ śāsanaparisaṃrakṣaṇārthaṃ dharmadhātucirasaṃrakṣaṇārthaṃ ca mayi parinirvṛte dharmakoṭiniśrite bhūtakoṭiparyavasāne śāntībhūte mahākaruṇāvarjitamānasena sattvānāṃ hitārthāya bhāṣito'yaṃ mayā yugānte mahābhairave kāle vartamāne ratnatrayāpakāriṇāṃ duṣṭarājñāṃ duṣṭasattvānāṃ ca nivāraṇārthāya vinayanārthāya ca bhāṣito'yaṃ kalparājā vistaravibhāgaśaḥ sarvasattvānāmarthāyeti || āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt pañcatriṃśatimaḥ mantramudrāniyamakarmavidhipaṭalavisaraḥ parisamāpta iti || 179, p. 429) athāṣṭātriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokyaṃ mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | śṛṇu mañjuśrīḥ ! saṃkṣepataḥ mudrāṇāṃ lakṣaṇaṃ mantrāṇāṃ ca savistaram | saṃkṣepataśca maṇḍalānāṃ vidhiḥ samayānuvartanam || * * * * * * * * (?) mudrāsthānaṃ ca teṣu vai | sarahasyaṃ sarvamantrāṇāṃ sarvamantreṣu maṇḍalam || etat sarvaṃ purā proktaṃ sarvabuddhairmaharddhikaiḥ | mantrāṇāṃ gatimāhātmyaṃ kathitaṃ sarvakuleṣvapi || ādimadbhiḥ purā buddhaiḥ sattvānāṃ hitakāraṇāt | pravartya mantracakraśca dharmacakramanuttaram || śānticakrānugā yātā bhūtakoṭiṃ samāśṛtāḥ | śāntiṃ jagāma sarve te buddhā lokamaharddhikā || etat sarvaṃ purā khyātamādimadbhistathāgataiḥ | ahamapyapaścime loke deśeyaṃ tvayi mañjuśradhīḥ || etat kṛtvā tadā vācyaṃ buddhasyedaṃ mahādyuteḥ | kumāro mañjughoṣo vai prāñjaliṃ kṛtamagrataḥ || uvāca vadatāṃ śreṣṭhaṃ sambuddhaṃ dvipadottamam | vadasva dharmaṃ mahāprājña ! lokānāṃ hitakāraṇam || saṃkṣepārthamavistāraṃ guṇamāhātmyaphalodayam | evamuktastu mañjuśrīstūṣṇīmbhūtastasthure || atha brahmeśvaraḥ śrīmāṃ kalaviṅkarutasvanaḥ | kathayāmāsa tat sarvaṃ mudrāmaṇḍalasaṃsthitam || mantraṃ tantraṃ tadā kāle śuddhāvāsopari sthito | kathayāmāsa sambuddhaḥ śākyasiṃho narottamaḥ || śṛṇu tvaṃ kumāra ! mañjuśrīḥ ! mudrāṇāṃ vidhisambhavam | mantrāṇāṃ tantrayuktīnāṃ guṇamāhātmyavistaram || 180, p. 430) ādau sarvatathācihnaṃ sattvāsattva yathā ca tam | ākāraṃ caritaṃ ceṣṭā sarvamiṅgitabhāṣitam || dvihastapādayormūrdhnā ekahastāṅgulayojanā | sarvaṃ taṃ mudramiti proktaṃ ādibuddhaiḥ purātanaiḥ || kalaśaṃ chatraṃ tathā padmaṃ dhvaja patākaṃ tathaiva ca | matsya vajra tathā śaṅkhaḥ kumbhaścakrastathaiva ca || vividhā praharaṇā loke yāvantaste parikīrtitā | utpalākāramudraṃ ca sarve te mudrānumaṇḍale || anupūrvamiha sthitā tathaite vidhiyuktamudāhṛtā | sadṛśākārasvarūpeṇa sarvāsāṃ caiva likhet sadā || maṇḍale mudramityuktvā sāmānyeṣveva sarvataḥ | yathāsthānasuvinyastaṃ mudrāste parikīrtitāḥ || maṇḍaleṣveva sarveṣu svākāraṃ caiva yojayet | cakravartī tathā cakraṃ uṣṇīṣe sitamudbhave || sitātapatraṃ mukhyena maṇḍale tu samālikhet | buddhānāṃ dharmacakraṃ vai padmaṃ padmakule tathā || vajraṃ vajrakule proktaṃ gajaṃ gajakulodbhave | tathā maṇikule kumbhaṃ niyujyāt sarvamaṇḍale || divyāryau ca kulau mukhyau śrīvatsasvastikau likhet | ālikhed yakṣakule śreṣṭhe phalaṃ phalajasambhavam || mahābrahme haṃsamālikhya śakrasyāpi savajrakam | maheśvarasya likhecchūlaṃ vṛṣaṃ cāpi samālikhet || triśūlaṃ paṭṭiśaṃ cāpi skandasyāpi saśaktikam | viṣṇoścakramālikhya gadāṃścāpi sadānavām || nānāpraharaṇā devā vividhāsanasambhavām | yānā ca vividhāścāpi teṣāṃ madhyaṃ likhet sadā || 181, p. 431) sarūpasaṃkrāntipratibimbaṃ yathāsthitam | eṣāmanyataraṃ hyekaṃ likhet sarvatra ma.ḍale || ekadvikasamāyuktā tṛprabhṛtyamasaṅkhyakā | maṇḍalā jinavaraiḥ proktā vedikāpaṅktitatsamā || yadoddiśya maṇḍalaṃ proktaṃ taṃ madhye tu niveśayet | ālikhejjinakule garbhe buddhaṃ vāpi sumadhyame || abhyantarasthaṃ tadā bimbaṃ śāstuno cāpi mālikhet | dvitīyaṃ padmakule nyastaṃ tṛtīyaṃ vajrakulaṃ likhet || evaṃ sarva tadālikhya anupūrvyā surāsurām | sarvabhūmyāṃ tataḥ paścād yakṣarākṣasamānuṣām || tīrthikānāṃ tato likhya anupūrvyā yathāsthitam | dikpālāṃ ca tathālikhya sarvāṃścaiva vividhāgatām || saṃkṣepādekabindustu dviprabhṛtyamasaṅkhyakām | ālikhenmaṇḍalaṃ yāvaduparyantaṃ diśamāśṛtam || aprameya tadā proktā kṣmātalo maṇḍale'sya vai | ekabinduprabhṛtyādi aparyante vasudhātale || maṇḍalasya vidhi. hprokto nirdiṣṭaṃ trividhasya tu | uttamaṃ madhyamaṃ caiva kanyasaṃ caiva kīrtitam || uttame uttamā siddhirmadhyame madhya udāhṛtam | kanyase kṣudrasiddhistu kathitaṃ jinavaraiḥ purā || tridhā sarve manobhiśca siddhiruktā jinottamaiḥ | mahāsattvairmahāsiddhirmadhyasattve tu madhyamā || tṛtīyā kṣudrajantūnāṃ kṣudrakarma udāhṛtam | cittaṃ prasāde buddhatvaṃ uttame saphalodayam || niyataṃ prāpyate sattvo maṇḍalādarśanena vai | madhyacittastadā kāle pratyekaṃ bodhimāpnuyāt || 182, p. 432) itare niyataṃ proktāṃ śrāvakatvamanādarāt | avandhyaṃ phalamāhātmyaṃ gatiśānti udāhṛtam || maṇḍalādarśanasvargaṃ niyataṃ tasya bhaviṣyati | eva mudravarāṃ sarvāṃ mantrāścaiva savistarām || niyuktāstrividhāścaiva triḥprakārā sukhāvahā | mudrā maṇḍalā proktā mantrāṇāṃ kathyate hitam || ekākṣaraprabhṛtyādi yāvatsaṅkhyaṃ pramāṇataḥ | kathitā vacanā mantre yāvantyastā prakīrtitāḥ || vākpralāpāṃ ruditaṃ hasitaṃ kranditaṃ tathā | sarvajalpaprajalpaṃ vā sarvamantrahitaṃ bhavet || trividhā te ca mantrāśca triprakārā samoditā | yathaiva maṇḍale khyātaḥ mudrāmantreṣu vai tathā || vidhireṣā samāyuktā nirdiṣṭā lokanāyakaiḥ | tathaiva tat tridhā yāti anekadhā cāpi sahasradhā || trividhaṃ triḥprakāraṃ tu tridhā caivamasaṅkhyakāḥ | cittāyataṃ hi mantraṃ vai na mantraṃ cittavarjitam || cittamantrasamāyuktaḥ saṃyuktaḥ sādhayiṣyati | tathāgatakule ye mantrā ye ca padmakule tathā || ye ca padmakule gītā kuleṣveva ca māparaiḥ | salaukikā sarvamantrā vai sarve ta iha niḥsṛtāḥ || jine jinasutairyo mantro bhāṣitaiḥ sattvakāraṇāt | tāṃ japed yo'bhiyuktaśca niyataṃ buddho hi so bhavet || madhyasthā ye tu mantrā vai taṃ japed yo'bhijāpinaḥ | pratyekabuddha ākhyāto niyataṃ tasya gotrataḥ || ye'nyamantre pravṛttā vai pratyekārhabhāṣitaiḥ | salaukikaiśca sattve vai abhiyukto mantrajāpinaḥ || 183, p. 433) sa bhavenniyataṃ gotrastho śrāvakāṇāṃ maharddhikām | tatrāpi karma prayoktavyaḥ utkṛṣṭe'dhamamadhyame || śāntike buddhabodhiḥ syāt pauṣṭike vāpi khaḍginām | itaraiḥ kṣudramantraistu śrāvako bodhimucyate || tatrāpi cittaṃ draṣṭavyaṃ tat tridhā paribhidyate | punaśca bhidyate bahudhā asaṅkhyaṃ cāpi bhedata iti || āryamañjuśriyamūlakalpād bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt ṣaṭtriṃśatimaḥ mudrāmaṇḍalatantrasarvakarmavidhipaṭalavisaraḥ parisamāpta iti | 184, p. 434) athaikonacatvāriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya sarvāṃśca lokadhātuṃ buddhacakṣuṣā sarvasattvānāmavalokya punarapi mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | asti mañjuśrīḥ ! tvadīyamantratantramudrāpaṭalavisare sarvalaukikalokottarasamayamaṇḍalānupraviṣṭe sāmānyāvidhānacaryānirhāre samanupraveśasattvāmāśraye acintyāceṣṭita sarvamantrāṇāṃ sarvamudrāṇāṃ sarvamaṇḍalānāṃ sarvasattvānāṃ sarvamantrānupraviṣṭānāṃ nidhānanirdeśacaryā samāsato vyācakṣate | tacchūyatām || atha khalu mañjuśrīḥ kumārabhūto bodhisattvo mahāsatvaḥ bhagavataścaraṇayornipatya adhyeṣayati sma | adhyeṣayatu me sugataḥ asmākamanukampāyai lokasyānugrahāya | tad bhaviṣyati mahato janakāyasyārthāya hitāya sukhāya lokānukampāyai | tad vadatu me sugata ! sarvamantrāṇāṃ japahoma- āpyāyanapūjananiyamasrvatantramudreṣu samayapraveśānunigamasādhanopayikavidhānaṃ sarvamaṇḍaleṣu sarvalaukikalokottaravidhiviśeṣaṇopayikapaṭalavisaram || evamukte bhagavāṃ mañjubhāṇī tadantaramabhūt sarvajña vānyaṃ tūṣṇīṃ tasthau tadantaram || tuṣṭaḥ mañjuravo dhīraḥ sugatajña pratīcchayam | sarvabuddhāśca sarvatra sarvadhātusamāgatā || bodhisattvāstu sarve vai sarvaśrāvakakhaḍgiṇaḥ | sarvasattvā tridhā ye ca anādibhavacakrake || nibaddhā yonijā ye ca gatipañcasuyojitā | sarvabhūtagaṇādhyakṣā rākṣasoragamānuṣā || daityadānavayakṣāśca kūṣmāṇḍakaṭapūtanā | devamukhyā gaṇādhyakṣā mātarāśca maharddhikāḥ || sarve grahagaṇā loke candrasūryau parestathā | brahmendradhanadā rudrā viṣṇuskandavirūḍhakā || 185, p. 435) dhṛtarāṣṭrakuberāśca sarve vai vasavastathā | sarvabhūtāśca sarvatra sattvadhātusamāśritāḥ || śubhāśubhaphalaiḥ karmaiḥ nibaddhā gatisūtrake | muktāmuktaśca sarvatra āgatā samaye sthitāḥ || buddhādhiṣṭhānabalā ṛddhyā śṛṇvanteha tridhā sthitāḥ | śubhayonijasambhūtā aśubhaiścaiva svakarmabhiḥ || śṛṇvante sarvabuddhā vai śuddhāvāsapure tadā | tadā dharmaṃ saugataṃ cāryaṃ agradharmaśubhodayam || mantramudratridhāyuktaṃ niyataṃ cāpi kīrtitam | kṣemaṃ śivatamaṃ mārgaṃ āryāṣṭāṅgikaṃ tadā || tridhā karmapathaṃ śreṣṭhaṃ nirvāṇapuragāminam | dānaśīla tadā dhyānaṃ tṛdhā mārgopadeśitam || bhagavānuvāca sarvajña mantramārgāṅgapravartanam | īṣasmitamukho dhīra mañjughoṣaṃ nirīkṣa ca || vākyaṃ ca śubhayā yuktaṃ idaṃ brahmaravo tadā | śṛṇvanto bhūtagaṇāḥ sarve sthitā saumyā viśāradāḥ || mā vo samayād bhraṃśo bhaviṣyati anarthakam | ahitaṃ dīrgharātraṃ vo buddhavākyamajānakāḥ || patiṣyatha tamasyandhe vatsa dūrībhaviṣyatha | idaṃ vaḥ śreyase yuktā mantramudrā samīritāḥ || kariṣyathā sadā lokā sadānugrahanigraham | manyathā matkriyāyuktaṃ krodho vai ca yamāntakaḥ || kariṣyati na sandehaḥ sadā nigrahatāṃ yuge | ādau puṣpābhikīrṇe vai vicikte vijane sadā || kartavye maṇḍale buddhyā dhyānenāvarjya sarvataḥ | ādau ca sarvabuddhānāṃ padmaṃ dhyāyīta buddhimām || 186, p. 436) dvitīyaṃ padmamudyantaṃ arkasyaiva mahādyutim | tatrastho mañjuvaraḥ śrīmāṃ kumārākāracihnitaḥ || pañcacīrakamūrdhāno jānukarṇakakorparaḥ | phalitaḥ kṛtāñjalipuṭo bālo pṛcchantaṃ sugataṃ vidum || vācaṃ ca śubhayā yuktāṃ vadanto sugatālaye | yo vai sarvabuddhānāṃ mahāpadmaṃ sphaṭikodbhavam || vaidūryamayaṃ padmaṃ kiñjalkaṃ hemajodbhavam | mahāmarakatīnālāṃ karṇikāṃ saha hemajam || mahāviṭapasaṃghātaṃ mahāratnavibhūṣitam | padmarāgamayaiḥ kalikaiḥ anekākārasubhūṣitaiḥ || aśmagarbhamayairdivyaiḥ aṅkuraiśca vibhūṣitam | padmaṃ munivare dhyātvā mahoccaṃ gaganāśritam || tasmānnyūnataraṃ padmaṃ samacihnaṃ suśobhanam | tanmanaḥ dhāmato dhyāyenmantrī pratyekārhaśrāvakām || tasmānnyūnataraṃ padmaṃ tṛtīyaṃ cittena yatnadhīḥ | caturthaṃ padmamāvartaṃ tasmāddhrasvatamaṃ viduḥ || dhyāyīta pañcamaṃ padmaṃ hrasvāhrasvatamaṃ sadā | samākārasamodyotaṃ vyomaṃ saṃsthitasarvatam || kuryāt tasya vido padmaṃ cittayā saptage sthitam | vajrapāṇeḥ tathā padmaṃ udayantaṃ raveryathā || dakṣiṇena vidoḥ padme tathā mañjuravaḥ sadā | tato hrasvataraṃ padmaṃ lokīśasya mahātmanaḥ || tṛtīyaṃ padmamityeva samantadyotilābhine | caturthaṃ padmamityeva akṣayapratibhānatā || īṣid vimalagate hrasvaṃ kamalaṃ pañcamatattvite | tasmāt ṣaṣṭhatamo yo padmaḥ āryaṃ cādharmasaṃjñitam || 187, p. 437) adhaścaiva samantād vai udadhiṃ cāpi cintayet | mahānāge'rdhaniryānto'nantaḥ nandopanandakau | sarvaśvetā mahānāgāḥ sarvālaṅkārabhūṣitāḥ | abdhorjātā smitamukho gaganālambanadṛṣṭayaḥ || saptaśīrṣamahābhogo maṇikuṇḍalabhūṣitā | puruṣākāradivyāstu ardhabhogoragastathā || saptasphaṭā sasaumyāstu ardhacakṣurgatordhvārmā | vāmato munivarā padme pañcamuṣṇīṣasaṃsthitām || cakravarti tathādyantāṃ śakrāyudhasutejitām | ekākṣaraścakravartistejorāśiḥ sitonnataḥ || abhyunnato jayoṣṇīṣavidyārājamaharddhikaḥ | vajrapāṇiśca yakṣeśaḥ adhaścaiva sucintayet || eteṣu cittaṃ dhīmāṃ rūpibhiḥ sarvadā sadā | ātmanaśca dhiyo yukto mantravinmantrarāḍ jame || tatrasthaṃ niyamasthaṃ vai padmapatropaviṣṭa vai | dhyāyīta adhaścātmānaṃ paryaṅkenopaviṣṭa vai || sarvapāpāṃśca deśī munināmantike sadā | tatrastho niyamajo rūpī adhyeṣya munivarāṃ varām || dharmacakrānuvartantāṃ tiṣṭhantāṃ sugatātmajām | teṣā. puṇyamatulam anumodyeva jāpadhīḥ || suśuklamālatīkusumāṃ punnāgaṃ nāgakesarām | campakāśokatilakāṃ tagaryāṃścaiva samallikām || kṣipet puṣpāñjaliṃ divyāṃ savyāṃścaiva suśobhanām | sabhūtāmapyabhūtaṃ vā dhiyā yuktāṃ suśobhanām || vividhāṃ pūjāvarāṃ kuryurvidyā caiva manoramām | vividhāṃ dhūpavarāṃścaiva tathā gandhānulepanām || 188, p. 438) citteneva tu tat kuryāt sabhūtā madhyabhāvataḥ | nivedya balimantrairvai pradīpāṃścaiva tadā nyaset || vividhākārasampannā vicitraścitrabhojanām | anekākārasampannāṃ dadhyodanamaśālikām || yabagodhūmamudgaiśca khādyabhojyasubhūṣitaiḥ | nivedya sugate bhaktyā dadyāccātmānameva tu || tathyena nānyathā cāpi citta yenāpi śiṣyate | eṣā śraddhā mayā pūjā sarvapūjeṣu śiṣyate || maṃ dhyātvā jāpinaḥ sarve niyataṃ bodhimavāpnuyāt | saphalā mantrasiddhiśca jāyate ca na saṃśayaḥ || ihaiva janma niḥsattvā sidhyante mantradevatā | anyajanmāntare vāpi kecit siddhyanti mānavāḥ || vicitrāṃ bhogasampattiṃ viśeṣāṃścāpi puṣkalām | vividhā kālamanovāg dhyānaṃ cāpi tridhā purā || buddhairbuddhaśataiścāpi pratyekārhaśrāvakaiḥ | triḥprakārā tathā bodhiḥ prāpnuvanto yaśasvinaḥ || etaistriprakāraistu mantrasiddhirihoditā | triprakāraistu sattvākhyai uttamādhamamadhyame || tridhā karmasamuddiṣṭam * * * * * * * * (?) | praṇītaṃ dhyānatāṃ proktaṃ madhyamaṃ śīlajaṃ smṛtam || kanyasaṃ dānajaṃ mukhyaṃ taccaiva tu punastridhā | praṇītaṃ dharmadānaṃ tu madhyamaṃ tu gataṃ tathā || vākyamāmiṣadānaṃ tu kanyase va tu kīrtyate | śīlaṃ cāpi tridhā proktamityuvāca muniḥ purā || buddhatvapariṇāmākhyaṃ agryaṃ śīlamiti smṛtam | pratyekabodho madhyaṃ tu kanyasaṃ śrāvakodbhavam || 189, p. 439) etallokottaraṃ śīlaṃ laukikaṃ tu prakathyate | taccāpi trividhā jñeyaṃ sāsravotpattikāraṇam || mumukṣubuddhibhirbhaktyādhijñaptyā abhijñasambhavā | śreṣṭhā jyeṣṭhatabhā loke kathyante ṛṣivaraiḥ sadā || etadagramayaṃ loke śīlamāhurmanīṣiṇaḥ | madhyamaṃ devaja jñeyaṃ kanyasaṃ tu nṛpadvarām || taccāpi triprakāraistu tridhā karmeṣu yojitaiḥ | tridhā ca trividhaiścaiva punarmuktaṃ tridvisaptapañcaśaḥ || trisaptaṃ saptatiṃ taccāpi tridhā bhinnam | prādurbhūto'ṅkuro'ṅkurāḥ dhyānajaṃ caivamatyanto || sureśvarau punaḥ trīṇi punaraṣṭāṣṭabhūṣitam | yathaiva pūrvanirdiṣṭaṃ dhyāneṣveva ca kathyate || evaṃ taraṅgavad bhinnaṃ punarjvāleva gacchati | budbudākāravad jñeyaṃ kṣaṇotpattiprabhaṅguram || evamevādyaprayogena śatadhā bhidyante punaḥ | sahasraśaśca sadā jñeyamasaṃkhyeyādyalakṣitam || sādhyate dhyānajaṃ karma agryaṃ mānasodbhavam | tasmād dhyānavataṃ mantraṃ cittaṃ bodhāya nāmitam || ayanenaiva te siddhiṃ lapsyante mantradevatām | tasmāt sarvaprayatnena jāpibhiḥ siddhilipsubhiḥ || kartavyā mānasī pūjā buddhānāṃ sarvataḥ sadā | ihaiva janmani siddhiṃ nityaṃ dhyānaratasya tu || sarvatrāpratihato hyeṣa dhyānajo śīlasaṃvaraḥ | dhānato vibhavo dharmaḥ śīlato suravarodayam || utpattidhyānādānā śrave * * * * * * * (?) | etat saṃkṣepato hyuktaṃ jāpināṃ mantrasiddhaye || 190, p. 440) yaṃ budhvā mantriṇaḥ sarve kṣipramantreṣu siddhaye | kṣipraṃ cānuttarāṃ bodhiṃ prāpnuvanti na saṃśayamiti || bodhisattvapiṭakāvataṃsakānmahāyānavaipulyasūtrāt āryamañjuśriyamūlakalpāt saptatriṃśatimaḥ mahākalparājapaṭalavisarād uttamasādhanopayikasarvakarmārthasādhanatattveṣu prathamaḥ dhyānapaṭalavisaraḥ parisamāpta iti | 191, p. 441) atha catvāriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | asti mañjuśrīḥ ! tvadīye mahākalparāje paṭalavisare dhyānaje'nāśrave paramaśivaśāntībhūte atyantabhūtakoṭidharmadhātupraviṣṭe sarvatathāgatadharmanetrīmanugate paramanirvāṇamārgāṃ sānupraviṣṭe āryapathakṣemaśāntībhūte mahādharmanairātmyaśūnyatāsvabhāvamanupraviṣṭe sarvalaukikalokottaratattvāvatāradhyānānugatamanupraviṣṭe sarvamantracaryāsādhanavidhisamāsakrīḍānāṭakabālacaryāvisphūryānānugata- santoṣaṇasattvacaryānugataiḥ | katamaṃ ca tat || śṛṇu tvaṃ mañjurava ! śrīmāṃ sarvasattvānuvartanam | dhyānaṃ sarvajñato jñeyaṃ sarvamantrārthasādhanam || pūraṇaṃ sarvamantrāṇāṃ śodhanaṃ pāpakarmiṇām | yaṃ dhyātvā ca janāḥ sarve siddhiṃ prāpsyantyanāṃvilām || sarvākāravaropetāṃ dhyānasaukhyamacintitām | bodhitvaṃ trividhaṃ prāpya uttamādhamamadhyamāḥ || atulāṃ mantrasiddhiṃ ca astuvanti janā bhavet | sarvārthasādhanaṃ loke yaśaḥkīrttisukhodayam || dīrghāyuṣkatāṃ loke'smiṃ devānāṃ ca mahadgatim | sarvāśāvāptitāṃ kṣipraṃ prāpnuvanti na saṃśayaḥ || dviprapañcānuttarāṃ bodhiṃ lapsyate dhyānacintakāḥ | sarvasattvāhitahyagraṃ sarvamantreṣu kīrtyate || smaraṇādeva mantreṣu sarvatantreṣu ca punaḥ | siddhayaḥ siddhihetūnāṃ kṣipramāśānibandhanam || āśāsyaṃ bhuvi tāṃ martyā punargacchanti devatā | ājahāra puraṃ divyaṃ devatāmandireṣviha || tiṣṭhante mantrarāṭ sarve tanmukhāpidhyāyine | āgatya ca punaḥ sarvaṃ devatāmantrarūpiṇām || 192, p. 442) kathayanti yathātathyaṃ śubhāśubhaphalodbhavam | vācāṃ prabuddhaḥ svapne pratyakṣaṃ vātha jāpine || śubhodayaṃ phalaṃ karma pratyakṣaṃ vāpi devatām | paśyante svapnagatāḥ sarve mantriṇā vāpi tadantare || itarāṃ cāpi na paśyante jāpino mantralaukikā | dhyānena pāpaṃ kṣīyeta jape cāpi supuṣkale || sidhyante mantrarāṭ sarve acirāt tasya mantriṇaḥ | prabhāvā dhyānayogasya acintyādbhutaceṣṭitā || evamuktastu dhīreṇa śākyasiṃhena tāpinā | bhūnmañjuravastūṣṇīṃ śuddhāvāsapure tadā || sarve devagaṇā mukhyā tridhā dhātusamāśritā | amucad vākyavaraṃ śuddhaṃ sarvamantreśvaraṃ gurum || sādhu sādhu mahāvīra ! sādhu dharmeśvaro vibhoḥ | yastvaṃ hi sarvasattvānāṃ hitārthaṃ mantrajāpinām || dhyānāṃ ca tattvanirdiṣṭaṃ pūrvanirdiṣṭatāmiti | idānīṃ tu mahāvīra * * * * * * * * (?) || evamuktāḥ surāḥ sa * (?) agrā hyagratame hitāḥ | tūṣṇīmbhūtāstatastasmin śuddhāvāsapure pure || ityuvāca mahādhīro munistejo * * * * (?) | śubhayā vācāyā divyāṃ lokatattvārthadarśanam || kathayāmāsa sambuddhaḥ madhurākṣaraghoṣajam | śṛṇotha bhūtagaṇāḥ sarve sthitā trividhālayā || dhyānaṃ ca bhavanirdeśaṃ kathayantaḥ samāhitāḥ | anekārthamanānātvaṃ nairātmyaṃ tattvadarśanam || sarvamantrārtharidhiṃsārthaṃ vividhārthaṃ tu laukike | sarvadharmeśvarā loke yenāyānti sucintitā || 193, p. 443) kṣipraṃ ca jāpināṃ sarve āśu mantrārthasiddhaye | ādau dhyāyīta mahāvīraṃ ratnaketuṃ tathāgatam || ratnaśailaniṣaṇṇaṃ tu guhāyāṃ ratnajodyate | padmarāgamayaṃ divyaṃ mahāpadmaṃ mahonnatam || bhagavāṃ tatra niṣaṇṇasthaṃ paryaṅke dharmadeśitam | dhyāyantaṃ mahāvīraṃ padmasambhavameva tu || padmottaraṃ ca sambuddhaṃ padmābhaṃ caiva buddhimām | dhyāyīta munivarāṃ pañca ratnābhaṃ ca tathāgatam || samataḥ supratiṣṭhitā jñeyā guheṣveva pañcasu | sarvāṃ śailamayāṃ sādri padmarāgamayaṃ kvacit || bhinnendranīlamābhāsaṃ kvacit sphaṭikasannibham | ucchrayaṃ marakatābhāsaṃ pramāṇaṃ cāpi śatāṣṭakam || yojanānāṃ sahasraṃ tu lakṣaṣoḍaśavistaram | upariṣṭāttu sambuddhā aparyantā narottamā || ityūrdhvamadhaḥ sarvadigvidiśaścāpi sarvato | prāptaṃ munivaraiḥ sarvaṃ sambuddhairdvipadottamaiḥ || candrābhāsaṃ ca nirbhāsaiḥ śvetapuṇḍarikāsanaiḥ | haṃsagokṣīranirbhāsaiḥ śaṅkhakundenduhimaprabhaiḥ || sambuddhaiḥ sarvamidaṃ vyāptaṃ ityūrdhvamadhassaptatiryakam | sadvyomni puṣpavarṣādyaiḥ suramukhyaiḥ samantataḥ || adṛśyakāyasārūpyaiḥ upariṣṭāt khasamāgataiḥ | adhaścātmānaṃ sadā cintet paryaṅkenopaviṣṭakam || padmapatre sthitaṃ mukhyaṃ śarīraṃ cāpi nirmalam | abhiṣiñcantaṃ sadāpaśyantaṃ toyadhārābhi sarvataḥ || asaṅkhyeyairmunimunimukhyaiḥ sambuddhaiḥ dvipadottamaiḥ | prasṛtairdakṣiṇāgrakaraiḥ samantādaṅgulibhiḥ sadā || 194, p. 444) śuklatoyā bahubhiḥ bahudhārābhirūrdhvataḥ | samantāt sarvataścaiva mūrtti cātmāna eva tu || aṣṭāṅgasaliladhārābhiḥ sugandhairlayaśītalaiḥ | acchairanāvilaiścaiva sarvavyādhiharaistathā || jarāmṛtyuvināśinyaiḥ bhinnasphaṭikasannibhaiḥ | tādṛśaistoyadhārābhiḥ ātmānaṃ cāpi cintayet || abhiṣiñcyātmato cintyā taiścāpyāyitamānasaḥ | samantād vāridhārābhistato dhyāyī sukhī bhavet || santuṣṭamānaso dhīmāṃ paśyed jñānaṃ tadāsanam | citte samādhitāṃ lipsye pañcābhijñāsu cintyadhīḥ || evaṃ yuktaḥ sadā yogī paśyed dharmāṃ tadā svayam | divyaṃ śrotraṃ tathā jñānaṃ pūrvajātimanusmaram || ṛddhivikrīḍitaṃ jyotirdivyaṃ cakṣuranāvṛtam | paracittagatiṃ cintāṃ sarvasattvāśrayam tam || sarvaṃ jñāsyati yogīśo tadā yukteḥ samāhitaḥ | anivarttyaḥ sadā bodho anuttarāyāṃ na saṃśayaḥ || buddhabhūmigatāṃ dharmāṃ prathamāyāmavikalpataḥ | prāpsyate'sau sadā jāpī anivartyo'mṛte pade || anābhogenaiva samyaṅmantrāḥ sidhyanti sarvataḥ | ye ca lokottarāḥ sarve abhimukhyaiḥ prabhāṣitāḥ || bodhisattvaistu sarvatra abjā vajrodbhavāśca ye | laukikā ye ca mantrā vai brahmarudrendrabhāṣitā || yakṣamukhyagaṇaiḥ sarvaiḥ * * * * * * * * (?) | mātṛbhūtagrahagaṇaiḥ yakṣarākṣasakinnaraiḥ || devairnāgagaruḍaiśca siddhavidyādharaistadā | kūśmāṇḍairvyantaraiścāpi kaśmalaiḥ piśitāśanaiḥ || 195, p. 445) paraprāṇaharaiścāpi rākṣasaiḥ pretaduḥsvapaiḥ | piśācaiḥ bhūtayakṣaiśca anekākārajātitaiḥ || ye mantrā bhāṣitā loke * * * * * * * * (?) | te tasya yogino yānti īṣad bodhāya bodhitā || kṣipraṃ siddhitāṃ yānti mantrā sarvārthasādhakāḥ | vacanaṃ tasya vai mantraḥ kṣipraṃ tattvārthadarśine || ṛṣayo ye ca vai devāḥ mānuṣodbhavāḥ | prasahya vṛttā mukhyāśca strīpuṃsāścāpuṃsakāḥ || sarve maharddhikāścāpi uttamādhamamadhyamāḥ | sarve laukikā cāpi ye mantrā lokapūjitā || taiścāpyatha manaiśca mantraiścāpi mantrajāḥ | bhāṣitā munimukhyaiśca sarve siddhyanti yogine || tantramantragatāścāpi oṣadhyo maṇibhūṣaṇāḥ | sarve mantravarā tasya uttamādhamamadhyamāḥ || sarvāśāvāptaye vāp akṣare kṣarate yadā | siddhyate tasya vai yuktasya mantriṇe evaṃ yuktasya mantriṇe || evamuktasya mantrasya dhīmantasya viśeṣataḥ | prathamaṃ cihnaliṅgastu mantrāṇāṃ siddhihetavaḥ || śarīraṃ jāyate śreṣṭhaṃ padmābhāsaṃ sukhodayam | gātrasya śaityatā cāpi candanendīvaragandhitā || karpūrāgarusaugandhyaṃ padmakiñjalkavarṇataḥ | vaktrād romakūpebhyaḥ gandho vānti sacāmpakam || jātīyūthikapunnāgaṃ nāgakesaravakulam | dhānuṣkārī sasaugandhī jātimallikakolajam || vividhāṃ dhūpamukhyā vā vividhā puṣpajātayaḥ | vividhā gandhamukhyāśca vividhā dravyajātayaḥ || 196, p. 446) vividhāṃ sarvagatā gandhāḥ śubhakarmasamocitāḥ | teṣāṃ gandhavaraṃ hṛdyaṃ abhibhūyobhipravartate || divyaṃ māndāravaṃ gandhaṃ sakiñjalkaṃ sakokaṇam | sakastūryakaṃ loke abhibhūya tāṃ pravāyate || tataścihnamimāṃ jñātvā gātre vai cāpi śaityatām | cittaikāgratāṃ caiva mukhaṃ caiva vivekajam || prathamaṃ dhyānajaṃ caiva cittaṃ jñātvā tu tīritam | sukhaduḥkhamupekṣāya nirvṛte cāpi virāgatām || upekṣaṃ smṛtipariśuddhiṃ dvitīye prerayate jāpī | tṛtīyaṃ cittato dhyānaṃ caturthaṃ aśrayato vratī || yathā munivaroddiṣṭaṃ dhyānaṃ sarvato śubham | tathā mantragato jāpī dhyāyedekāgramanomayam || ye nirdiṣṭādyābuddhaistu vartamānamanārgataiḥ | sambuddhaiḥ śrāvakaiścāpi sūtrāntāścāpi kīrtitāḥ || teṣu yogeṣu mantrajñāḥ anupūrvyā dhyānamācaret | nivarttyaṃ śrāvakī bodhi pratyekajinamudbhavām || mahākaruṇānubhāvīta mahāmaitrīṃ cāpi yatnataḥ | yad yad gotrāgataṃ cittaṃ tathā cittaṃ tu bhāvayet || parahitacittānmaitrī paraduḥkhakṛpālutā karuṇā | paratuṣṭimuditā paradoṣamupekṣaṇamupekṣā || ityuvāca mahābhāgā sambuddhā dvipadottamā | anityaduḥkhamanātmāśūnya tattvaṃ śivaṃ padam || kṣemaṃ śivaṃ paraṃ sthānaṃ nirdiṣṭaṃ lokanāyakaiḥ | kṣaṇikaḥ sarvasaṃskārāḥ trividhāstattveṣvaceṣṭitā || ta evāsaṃskṛtā dharmāstrividhā bodhisaṃsthitā | ta eva śivatamā loke kathitā bodhiparāyaṇaiḥ || 197, p. 447) puṅgalābhāvanairātmyaṃ tīkṣṇapatanavarṇitam | taṃ nāsti śive mārge kṣeme buddhopadeśite || atyantaniṣṭhe dharme'smiṃ bhūtakoṭisamāśrite | dharmadhātusamānaṃ te astināstivivarjite || śubhe dharmodaye bodho triprakārasamodite | atyantaniṣṭhe mokṣe ca bahudhā bhedamāśrite || suprayukte sunirdiṣṭe sarvabuddhaiḥ sudeśite | mārge sthite'tha mantrajñaḥ sarvapāpahare śive || ye dharmā munivaraiḥ sarvaiḥ pratītyotpannā śubhāśubhāḥ | sarve te jātibhiryoge dhyātavyā munihetubhiḥ || śrāvakānāṃ tu śikṣā adhiśīlānupravarttate | adhicittaṃ ca yad jñānaṃ śrāvaṇyaphalahetukam || anāsvaraṃ sasvaraṃ jñeyaṃ jāpibhiḥ sarvadā svayam | jñātavyaṃ khaḍgiṇā śikṣā pratyekārhasambhavām || sarvasattvākhyasattvaivaṃ susvaraṃ tridivoditam | yathājinaiśca nirdiṣṭaṃ mārgatattvānugāminam || sāśravānāśravaṃ dhyānaṃ saṃvaraṃ ca śobhodayam | yathāvṛtti yathāliṅgaṃ tathā śikṣāsu vyavasthitam || taddharmāsevato jāpī mantrasiddi samaśnute | dhyeyaṃ ca dhyānajaṃ puṇyaṃ puṇyaṃ brahmaśubhodayam || tasya siddhi sadā jñeyā dhyānaiḥ puṇyaiśca bṛṃhitaiḥ | upohya sarvato mantrī japahomarato vratī || dhyātavyaḥ sarvato mukhyaḥ jinaputro maharddhikaḥ | mañjughoṣo mahāvīraḥ kuṅkumākārasamattviṣaḥ || īṣismitamukho devo savyāmābhogamaṇḍalaḥ | prasannamūrttiḥ padmasthaḥ samantaraśmyāvabhāsitaḥ || 198, p. 448) pūrvanirdiṣṭaje sthāne svamūrttyābhiṣekasevite | upariṣṭāt toyatārāṇāṃ madhye jinavarālaye || tatrasthaṃ tu sukhāsīnaṃ dhyāyīta mañjuravaṃ śubham | sarvabuddhordhvakaṃ dṛṣṭiṃ sanamaskāraṃ śubhaṃ prabhum || vāme karavinyastaṃ nīlotpalaṃ śubham | dakṣiṇena kare hyukta śucisthāne sadāśubhe || sanamaskāraṃ sadā buddhaṃ īṣacchīlāsabāliśam | taṃ dhyātvā muniputre vai sadā mantrī punaḥ punaḥ || tatrastho dhyānajo dhīmāṃ āturāyāṃ tu paśyati | sarve te vyādhinirmuktā dṛṣṭamātreṇa mantriṇā || adhaśca paśyatpātālaṃ sarve bhūmigatā dhanā | vaśitā sarvamantrajñaḥ nityoccāṭanamantriṇām || yadūrdhvaṃ samapaśyet siddhāṃ vyomnānugāminām | sarvaṃ vaśayitā loke siddhadravyāṇi sarvataḥ || athottarāṃ diśāṃ paśyed yakṣādhyakṣāṃśca sarvadā | kūṣmāṇḍā vittadāścaiva vitteśaśca maharddhikā || īśāno bhūtapatiścaiva * * * * * * * (?) | auṣadhyo hemajāḥ sarve rudraścaiva sahomayā || kinnarā marugandharvā ṛṣayo garuḍastathā | sarvasattvāśrayā ye ca tathottarā vidiśe || vidikṣu caiva sarvatra tathā sthāvarajaṅgamāḥ | sarve syurvaśamāyānti dṛṣṭamātreṇa jāpine || evaṃ paścimato jñeyaṃ varuṇa maharddhikaḥ | mahānāgaiḥ sadā sarvaṃ dṛṣṭvā yānti sammūrcchitā || evaṃ vaivasvatāṃ lokāṃ yamaścaiva maharddhikaḥ | sarve ye rākṣasā duṣṭā ghorarūpā maharddhikā || 199, p. 449) sasutā bhṛtyavargaiśca paraprāṇaharāḥ khagāḥ | piśitāścanarūpāśca bhīmarūpānugāḥ sadā || vyantarā kaśmalāścaiva pretāpretamaharddhikā | piśācā bhūtakravyādā vyālaścaiva maharddhikāḥ || anekākārarūpāstu anekākārayonijāḥ | rūpā manojavāścaiva sattvā hiṇḍanti medinīm || dāruṇā rudhiragandhena samantād yojanaṃ śatam | sahasraṃ punarāyānti saptasapte'nuge sadā || mānuṣāṇāṃ viheṭhantāṃ paryaṭanti mahītale | āhārārtthinaḥ kecit kecit krīḍānugāminaḥ || sarve syurvaśamāyānti dṛṣṭamātreṇa jāpine | evaṃ pūrvayāṃ tathā dikṣu pūrvādhyakṣādiśānugaḥ || savituḥ sarvanakṣatrā sajyotigrahacandramā | mahotpādopagrahāṃ sattve virājāścaiva diśāṃ patiḥ || sasuto saparivāro vai śastrī vā cāpi sarvataḥ | sarve te vaśamāyānti dhyānenāvarjite jitā || vidikṣuścaiva sarvatra sarvaṃ sarvāsu dikṣuṣu | suraśreṣṭhā suraścaiva strīpuṃsādaye bhuvi || sarvasattvā tathā loke mānuṣā amānuṣodbhavā | sarve te vaśamāyānti ye sattvā triṣu sthāvarā || ye tu dhātujā mukhyā tathā madhyamakanyasāḥ | sarve te vaśamāyānti adṛśyo dṛśyāśca dhyāyine || trividhaṃ dhyānajaṃ karma jyeṣṭhamadhyamakanyasam | jyeṣṭhe uttamāṃ bodhiṃ prāpya dhyāyī nivarttate || anuttaraṃ ca padaṃ śāntaṃ pratyekaṃ mārgakhaḍgiṇām | kanyasā śrāvakī bodhiḥ prāpyate paraniśritā || 200, p. 450) pratītyotpattikadharmāṇāṃ hetusambhūtalakṣaṇam | teṣāṃ nirodhadharmāṇāṃ evaṃ vādī narottamaḥ || sākṣātkriyena marhattvaṃ caturo paṭalasambhavām | hetvābhāsavidaṃ jñānaṃ śūnyatā duḥkhasambhavam || nairātmyadharmato niṣṭhaṃ atyantaṃ bhūtakoṭijam | nirodhamārgavad jñeyanarhatvaṃ cāpi kanyasam || ālayodghātano vattmāparchedo vadanātmatām | pipāsā pratipacchoṣāvartmopachedo'tha dehinām || kāmanadyāṃ sahatṛṣṇāṃ śokaśalyo'tha dehinām | rudhyante sarvato dhyāne mārge'smiṃ dhyānaje hite || triprakāraṃ tathā karma anekākāracihnitam | tridhā caiva samukhyāṇām trividhā bodhikīrtitā || kanyasaṃ śrāvake bodhiḥ pratyekārhakhaḍgiṇām | madhyame ca sadā loke nirdiṣṭā jinavaraiḥ purā || uttamaṃ tu sadā bodhiṃ samyak sambuddhatāṃ gatim | evamādyā prayogena tridhā karmakriyākramam || śatadhā bhidyate tatra sahasro'tha masaṅkhyakam | vrīhyaṅkuravad jñeyaṃ punaḥ kṣetrāṅkuravat sadā || tato'ṅkurāṅkuravannityaṃ santatyā samprakīrtitām | bījoṣadhavat karma śukladharmasamanvitaḥ || sattvavijñānasantatyā punastoyatarad bhavat | pravartate dhyānajā dharmā punadhyīyīta buddhimām || yathā dhyānagatā yogī śuddhiṃ paśyeta sarvataḥ | trividhaṃ triprakāraṃ tu anekākārasambhavām || siddhiṃ mantrayuktiṃ ca samādhiṃ caiva kīrtitam | dhāraṇyā bodhisattvānāṃ trividhaiva samoditā || 201, p. 451) anekākāravaropetā mantrāścaiva supūjitā | laukikā lokamukhyāśca tathā lokottarā sadā || saugatīvartmamāsthāya dhyānaṃ dhyānaparamparā | sidhyante sarvamantrā vai sarvasattvārtthadarśanām || prāpnuvastaṃ janāḥ sarve dhyāyatāṃ sarvato hitām | yaśaḥ kīrtiyathāyuṣyaṃ sarvavyādhipraṇāśanam || mārgatattvārthadaṃ jñānaṃ jīvitaṃ cāpi supuṣkalam | prāpnuvadhvaṃ narāḥ śreṣṭhāḥ nityaṃ dhyāne samāhitāḥ || eṣa yogaḥ samāsena nirdiṣṭo munivaraiḥ purā | adhunā ca mayoktedaṃ vidhiyogaṃ samāhitam || mayāpyanuttarāṃ bodhiṃ samprāpte me'mṛte padam | ebhireva samāyogaiḥ mantraiścāpi supūjitāḥ || dhyānakarmagataiḥ divyaiḥ śubhaiścāpi samādhibhiḥ | prāpyamanuttaraṃ jñānaṃ buddhatvaṃ bhagavānāha || aparaṃ tu pravakṣyāmi tanme nigadataḥ śṛṇu | krīḍārthaṃ sarvamantrāṇāṃ krīḍāśatakarmajam || dhyānajenaiva prayogeṇa śṛṇu mañjuravo janāḥ | sadā hitāhitaṃ jñeyaṃ mantriṇāṃ ca vikurvaṇam || dhyānajenaiva yogena kuryād vāliśabuddhinām | ādau tāvat sadā dhyāyenmahānāgocchrayaṃ jale || mahodadhiḥ samantād vai śailarājavibhūṣitam | ratnaśṛṅgaṃ mahoccaṃ vai caturantamayaṃ śubham || tatrāsīnaṃ mahātmānaṃ buddhaṃ trailokyaviśrutam | sunetraṃ dharmabhūyiṣṭhaṃ amitābhaṃ ca jinottamam || jinaputraṃ sadā śvetaṃ lokeśaṃ ca yaśasvinam | padmaketuṃ mahāsattvaṃ mahākaruṇajodbhavam || 202, p. 452) sunetre munivare sthāne kumāraṃ bālarūpiṇam | sadā mañjuravaṃ vindyād vicitro bhūtilakṣaṇam || indīvarakaraṃ vāme dakṣiṇe sugatānabham | jale yo'tra mahānāgo ananto nāma nāmataḥ || sarvaśvetastathā nityaṃ saptaśīrṣajaiḥ sphaṭaiḥ | taṃ dhyātvā cintayejjāpī vicitrālaṅkārabhūṣitam || sugatāt sampratīcchantaṃ tanmukhaṃ cāpi cintayet | evaṃ nandopanandau ca nāgarājau maharddhikau || tatpramāṇocchritau vṛddhyā dviguṇaṃ cāpi sarvataḥ | anantakarkoṭakastulyaiḥ padmaścāpi maharddhikaḥ || kulikaḥ śaṅkhapālaśca kapilaścāpi varṇataḥ | mahāpadmo'tha nāgendraḥ padmābhaśca late sadā || vāsukistakṣakaścaiva īṣitkiñjalkavarṇataḥ | padmābhau sarvato jñeyau vicitrākārabhūṣaṇau || śaṅkhaścaiva mahānāgo śuklābho varṇataḥ śubhau | śaṅkhapālo maṇirnāgaḥ śvetābho īṣi varṇataḥ | sāgaraśca mahānāgaḥ mucilindaścaiva viśrutaḥ || kṛṣṇanāgo'tha sarvatra kṛṣṇavarṇāḥ prakīrtitāḥ | sarve tulyapramāṇāstu nandopanando'tha surcchritau || elapatro'tha nāgendro bhogavāṃ lokaviśrutaḥ | sāgaro hyuragādhyakṣaḥ acintyādbhutaceṣṭitaḥ || karoti vividhāṃ karmāṃ śuklāṃścaiva nibodhatām | mṛtakaṃ viṣasuptāṃ vā sāgare naiva kārayet || vastrenāvṛta kṛtvā vai dhyānayogena dhīmatā | ākṛtya sāgare sthāne śīghramuttiṣṭhate mṛtaḥ || viṣasuptasya sadā *(?)go pādenākramya cālayet | 203, p. 453) taṃ nyaset sāgare sthāne nirviṣo bhavati tatkṣaṇāt | evaṃ jvarapiśācāṃśca kravyādāṃ vyantarāṃ śubhām || rakṣasāṃ pretakūṣmāṇḍāṃ piśācoragamātarām | grahaścaiva sadā loke paraprāṇaharāṃ narām || * * * * * * * * (?) vicitrā śramamāśritā | mānuṣiṃ tanumāśritya tiṣṭhante bhuvi mānuṣām || gṛhṇante bālināṃ sattvāṃ teṣāṃ dhyānenānena cintayet | sāgarasya tu nāgendrā cintyādagratotthitam || dhyāyīta mātaraṃ sattvaṃ kṣipraṃ muñcati vālisam | evaṃ daṣṭamadaṣṭānāṃ kīṭalūtotthitāṃ nṛṇām || dadrukiṭimakuṣṭhānāṃ pāmākaṇḍūvicarcikām | anyāṃ cotthitāṃ caiva nityaṃ bhagandararohitām || plīhamedodarāṃ caiva tathā padmaṃ supadmakam | yakṣāṇāṃ sapadmakaṃ caiva tathā padmottaraṃ kṛśam || jvararogagatāṃ sarvāṃ vādhyantāṃ nṛjabālisām | sarvāṃ sāgare sthāne sanyaset pannagottame || vividhāyāsaduḥkhānāṃ sarvavyādhigadarttinām | sanyaset sāgare sthāne dhyānacintyāhitena vai || kṣipraṃ mocayate nāgaḥ sugatājñāṃ pratīcchakaḥ | evañcamuragaiḥ sarvaiḥ sarvakarmakaraiḥ śivaiḥ || uragādhyakṣaistadā sarvaṃ vyāptamambhodatiryagam | samantāt sarvato śreṣṭhā uragādhyakṣā maharddhikāḥ || samayajñā mañjughoṣasya ājñe dīkṣaṇatatparāḥ | daivayakṣāśritā nityaṃ mānuṣāṇāṃ śubhodayāḥ || vyatimiśraistu karmajñairvyatimiśraphalodayā | kāle varṣadharā nityaṃ dhārmikāṃ vṛttimāśritām || 204, p. 454) samantāt toyadhārābhiḥ * * * * * * * * (?) | sasyauṣadhye tathā vrīhyāṃ niṣpanne phalati haitukam || megharūpeṇa māśliṣṭā paryaṭanti mahītale | maharddhikā maheśākhyā kalpasthā mahodayā || teṣāṃ bhogavatī nāma purī ambhodamāśritā | yadā dharmaparā marttyā jambūdvīpeṣu sarvataḥ || tato tiṣṭhante mahānāgāḥ parivārāśca teṣu vai | tadā devāsure yuddhe anubhūya jayaiṣiṇaḥ || jambūvṛkṣagatā tasthuḥ jambūdvīpaṃ ca madhyataḥ | punaḥ punarnarāṃ bheje sarvatrāpratigocarāḥ || sarvaśuklagatāṃ karmāṃ teṣu nāgeṣu yojayet | kurvanti samaye bhraṣṭā ye nāgā jalamāśritā || kīṭavopadrutāṃ sarvāṃ viṣāṃ sthāvarajaṅgamām | mumucuḥ sarvato nāgā āsuro pakṣamāśritāḥ || pramāthī jhalujhaluścaiva kapardī cāpi mahodadhiḥ | bhīmo bhīṣaṇaścaiva durmukho bahumukhastathā || ete cānye mahānāgā atidarpābhimāninaḥ | kṛṣṇakarme sthitā nityaṃ vyatimiśreṇa vā pare || mehśākhyā bhīmarūpāśca viṣograthijanājane | adharmiṣṭhā yadā marttyā jambūdvīpanivāsinaḥ || tadā mahābhayaṃ kuryurviṣamūrcchātidāruṇam | chardirbhramiśca jāyeta mahāmāryopadravāṃ vahūm || duṣṭaśarīsṛpāṃ loke visṛjantyahitodayā | evaṃ te ca mahānāgā bahuprakāropadravāśubhā || anāvṛṣṭi anāvṛṣṭiṃ visṛjantyahite ratā | teṣāṃ ca darpanāśāya idaṃ dhyānaṃ samārabhet || mañjughoṣaṃ mahādhīraṃ bodhisattvaṃ maharddhikam | 205, p. 455) vāmotpalakaraṃ savyaṃ dakṣiṇena varapradam | bhinnagorocanābhāsaṃ hemakuṅkumavidviṣam || garuḍaṃ pakṣirājānaṃ ārūḍhaṃ sugatātmajam | dhyāyīta mastake teṣāṃ daṃṣṭriṇāṃ sarvaviṣotkaṭām || tataste bhinnahṛdayāḥ trastodvignamānasāḥ | punarnivarttya gacchante praviśante ca rupālayam || utpātāṃ bahuvidhāṃ dṛṣṭvā aśubhāṃścaiva saśabdakām | evaṃ dhyāyīta mantrajña mañjughoṣaṃ samāhitaḥ || bahuprakārā mantrajña nāgadaṃṣṭrāṃ prakalpayet | anekākārarūpāstu aṇḍajāṃśca pradaṃśinām || vakṣye samyagbuddhyā śāstradṛṣṭena karmaṇā | tadgotrajaśca uragā vai daśante bhuvi mānuṣām || teṣāṃ vidhidṛṣṭena śāstreṇaiva garutmanā | kuryāt sarvāṇi karmāṇi pakṣirājena dehinām || kṛṣṇaśuklādayo nāgā ye nāgā bhuvi maṇḍale | vicaranti mahīṃ kṛtsnāṃ sūryarūpeṇa dehinām || sādhyāsādhye tato jñātvā viṣaṃ ca caturo hitām | pittaśleṣmagataṃ caiva vāyuvyativimiśritām || śleṣmaṇā vāruṇetyāhuḥ śuklavarṇo'tha maṇḍalaḥ | pittamajñeyajaṃ nāma tṛkoṇākārasambhavām || agnivarṇaṃ sadā raktamīṣad bāhubhapiṅgalam | kulasthamiva bandhāntaṃ caturaśraṃ vyatimiśritam || māhendramiti taṃ jñeyaṃ kṛṣṇavarṇaṃ mahonnatam | śleṣmāṇāṃ ca gajetyāhuḥ pittajaṃ dveṣasambhavam || mohaṃ vāyujaṃ jñeyaṃ vyatimiśraṃ kṛṣṇavarṇitam | tadeva sāttvikaṃ vindyācchelaṣmaṇaṃ śuklavarṇitam || 206, p. 456) rājataṃ paittikaṃ jñeyaṃ pītaraktāvabhāsitam | tāmasaṃ vātikaṃ jñeyaṃ vyatimiśrahitotvatām || vyantareṣvapi sarveṣu kīṭavisphoṭakādiṣu | sarīsṛpeṣu ca sarvatra vyatimiśraṃ liṅamīkṣayet || kṛṣṇābhaṃ tatramudyantaṃ mañjughoṣaṃ sucintayet | garutmasthaṃ sukhāsīnaṃ bālarūpaṃ sukhodayam || cintayed vyantarairduṣṭaṃ mānuṣeṣādasandhiṣu | tato'rddhaṃ cintayed divyaṃ kumāraṃ bālarūpiṇam || viśvarūpaṃ mahātmānaṃ garutmattoparisthitam | tadāsīnaṃ mahābhāgaṃ śaratkāṇḍākāravidviṣam || ūsabhyāṃ cintayed dhīmān nābhisyādadhyomagam | pītābhaṃ cintayed dhyāyī uraḥsthāne susuptigam || mañjughosaṃ mahāvīryaṃ pakṣirājāgravāhanam | śiraḥsthāne tathācintyaḥ dhyāyīta garuḍadhvajam || śuklābhaṃ vainateyasthaṃ bahisthaṃ cātha cintayet | sāttvike viṣamūrcchā tu śleṣmaṃ vamanti sarvataḥ || lālā ca sruvate'jasraṃ nimajjate ca muhurmuhuḥ | taṃ vidyāt sāttvikaṃ daṣṭaṃ śuklapakṣāhito bhavet || bhramate kampate caiva stabdhe kṣobhe sarveśvaraḥ | viṣe ca pittaje mūrcchā dāgho jāyati dāruṇam || rājase daṃṣṭriṇe daṣṭro etad bhavati ceṣṭitam | tāmase tamasaṃ mohaḥ mūrcchā nidrā ca jāyate || vyatimiśrairvyatimiśraṃ tu ceṣṭā bhavati dāruṇam | sattve bhavati śuklābhaḥ daṃṣṭre bhavati mānuṣe || rājasī pītavajjñeyaḥ chavivarṇāśca kiñcana | kṛṣṇavarṇātha mohātmā chavivarṇātha jāyate || 207, p. 457) vyatimiśre dhūmravarṇastu āpāṇḍuścāpi kvacittathā | sāttviko rājasaścaiva śuklapakṣāhijodbhavā || tāmaso miśriṇaścaiva ahijā kṛṣṇavarṇinām | tatkulākulino hyete uragādhyakṣeśvaro su ve || āsuraṃ pakṣamāśliṣṭā vicaranti mahītale | daṃśateṣāṃ mānuṣāṃ loke adharmiṣṭhā nāgajātayaḥ || krūrāḥ krūratarā loke āhārārthaparā sadā | kecid viheṭhanārthāya daṃṣṭriṇo prāṇaharā pare || viṣanirnāśanārthāya sarvadaṃṣṭropajīvinām | idaṃ dhyānavaraṃ mukhyaṃ yathāliṅgānuvarninam || sannyaset prāṇināṃ cintyā kṣipraṃ muñcati tadviṣam | sarvadā sarvakālaṃ tu sarvavyādhiṣu yojayet || sarvopadravāṃ hanti dhyāneṣveva pratiṣṭhitā | yathā nāgā tathā sattvā rākṣasā grahamātarā || paraprāṇaharāścaiva duṣṭacittātha mānuṣāḥ | sarvavyādhimatā loke liṅgeṣveva tu yojayet || dhyānaṃ dhyeyaṃ tathā muktiṃ karmaṃ cāpi sadā nyaset | kumārarūpaṃ māṅgalyaṃ pavitramaghanāśanam || mañjughosaṃ mahāvīraṃ jinaputraṃ maharddhikam | sagarutmante sukhāsīnaṃ udayante ravimaṇḍale || dhyāyīta sarvato mukhyaṃ mantranātheśvaraṃ vibhum | sarvatra cintito dhyānasarvavyādhipranāśanaḥ || sarvakarmāṇi kurvīta sarvasattveṣu sarvadā | sarvaṃ stambhayate hyeṣa sarvaṃ śobhayate śubham || sarvamantrāśca lokānāṃ asmin dhyāne nibodhitā | siddhiṃ gacchanti te kṣipraṃ parakalpe'pīhoditā || 208, p. 458) ye ca tāthāgatā mantrā vajrābjakulayorapi | * * * * * * * * (?) śakrendrabrahmarudrayoḥ || ādityavasavendrāṇāṃ nakṣatragrahajyotiṣām | garuḍoragayakṣāṇāṃ ṛṣimukhyā sapūtanām || sarvamantrāśca siddhyante asmiṃ kalpe tu dhyāyine | paratantravidhāne'pi svatantreṇābhyantareṇa vā || kuryāt karmasiddhiṃ ca kṣipraṃ dhyānagatena vai | ādityamaṇḍale dhyātvā udayante viśvarūpiṇam || kumāraṃ bāliśākāraṃ śiśubhūṣaṇabhūṣitam | ārūḍhamaṇḍale dīptaṃ garutmante'tha vainate || mīdṛśākāramavyaktaṃ mūrje cāpi sucintite | dṛṣṭvā parabalastambhaṃ jāyate ca manīṣitam || sarve ca daṣṭāḥ stabhyante nṛtyante ca parasparam | hasante āturāḥ sarve grahāviṣṭāśca dehinām || jvarārtā mūrcchitā ye ca uttiṣṭhante drutaṃ tataḥ | krandante vividhā ārtā bhīmanādaṃ karoti vai || grahamātarakūṣmāṇḍaiḥ gṛhītānāṃ bhuvi mānuṣām | ebhirliṅgaistadā mantrī lakṣayedetāṃ samāhitaḥ || icchayā mocayet kṣipraṃ viṣasaṅkramaṇaṃ tu vai | krīḍāpayati bhūtānāṃ tadā yogī ririṃsayā || ādityamaṇḍale nāḍī prayoktavyā viṣamūrcchite | ravināḍīprayogeṇa sarvaprāṇi ca cālayet || nirviṣo bhavate suptaḥ viṣasthāvarajaṅgamaḥ | tatottiṣṭhate kṣipraṃ viṣasupto na saṃśayaḥ || anyaśca varddhate kṣipraṃ viṣārtto bhuvi bhūtale | punaranyo punaścāpi anyādanyataro'pi vā || 209, p. 459) evamprakāraiḥ sarvatra śataśo'tha sahasraḥ | yāvannāḍīprayogeṇa tāvad bhūtāni pācayet || vastrakudyastathā kumbhe asmatoyahutāśane | kṣaṇena cālayennāḍīṃ tatrasthaṃ viṣamāviṣe || sarve hyāturāḥ svasthāstatkṣaṇādeva bhūtale | evamādyaprayogeṇa kuryāt karma śatāṣṭakam || asaṅkhyaṃ ca vidhiṃ kuryāt paramantrāsṛtena vā | eṣa prayogaḥ samāsena dhyāno hyukto'tha jāpinām || prayoktavyaḥ kalpanikhilaḥ paratantro garutmanaḥ | mataṃ saṅkalpajaṃ proktaṃ śaivaṃ cāpi viśeṣataḥ || sarve ca laukikā mantrā prayoktavyā dhyānavistare | iha mañjurave kalpe dhyānenaiva viśeṣataḥ || sarvatantraprayogaiśca mantraiścāpi supūjite | matayo ye'pi kalpārthāḥ prayoktavyā iha te sadā || yoge'smin dhyānaye divye kalparājodite haha | dhyānena sarve niyoktavyā yuktihetunirañjane || sūkṣmaścittaviṣaye mantrasiddhinibandhane | muniputrodite śuddhe sarvabuddhārthamodite || jāpino dhyāyate nityaṃ sarvasiddhisupuṣkalā || iti bodhisattvapiṭakāvataṃsakānmahāyānavaipulyasūtrād āryamñjuśriyamūlakalpād aṣṭatriṃśatimaḥ mahākalparājapaṭalavisarād dvitīya sarvalokatattvārthatārakrīḍāvidhisādhanopayikasarvakarmadhyānapaṭalanideśaḥ parivartaḥ samāptaḥ | 210, p. 460) atha ekacatvāriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punrapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | asti mañjuśrīḥ ! sarvabuddhānumodite tvadīyamahākalparājamahāvisare mahāmantracaryānuvartake sarvasamayānupraviṣṭe mahāmūlakalpapraviṣṭāspadabhūte pañcamasarvabhūtarutajñānābhijñānaṃ sarvabhūtarutajñānācintyagocaraṃ eṣa te pakṣirāṭ garutmā svamantracaryānuvartanarutajñānābhijñānāṃ sarvamantrāṇāṃ sarvamantrāṇāṃ sarvakalpānāṃ svasamayamanupraviṣṭasarvalaukikānām eṣa eva te bhāṣiṣyati sarvatiryagyonigatānāṃ sarvapakṣirājagarutmanāṃ sarvamantrakalpagocararutajñānaṃ ca caritaṃ ceti || atha khalu tasmāt parṣanmaṇḍalād vainateyo garutmā bodhisattvādhiṣṭhānenānekairgaruḍaśatasahasraiḥ parivṛtaḥ utthāyāsanāt parṣanmaṇḍalaṃ pradakṣiṇīkṛtya yena mañjuśrīḥ tenopasaṅkramya mahābodhisattvasya pādau kṛtāñjalipuṭaḥ mañjuśriyametadavocat - ahaṃ mahābodhisattva ! asmiṃ mahākalparāje sattvānāmarthāya hitāya sukhāya karmāntaraśataṃ sarahasyaṃ bhāṣiṣye | tat sādhu mahābodhisattva ! anumodatu | atha mañjuśrīrvainateyametadavocat - bhāṣa bhāṣa mahāsattva ! sattvānukampayā | atha vainateyo buddhādhiṣṭhānena svakīye āsane niṣadya prahṛṣṭamanasi karmottaraśataṃ sarahasyaṃ bhāṣati sma | namaḥ samantabuddhānāmapratihataśāsanānām | tadyathā - om śakuna ! mahāśakuna ! vitatapakṣa ! sarvapannaganāśaka ! khakha khāhi khāhi ! samayamanusmara | hum tiṣṭha bodhisattvo jñāpayati svāhā | karmottaraśataṃ bhāṣate sma | nāgākarṣaṇaṃ nāgadamanaṃ nāganigrahaṇaṃ daṣṭamadaṣṭāveśanaṃ vācayā sarpamāvāhānaṃ sarpanigrahakaraṇaṃ viṣakrīḍanaṃ sarvaviṣakrāmaṇaṃ vācā manasā buddhyā vā poṣadhiko trirātroṣitaḥ śukladvādaśyāṃ 211, p. 461) nadītīre śucau deśe pañcaraṅgikasūtreṇāṣṭahastaṃ maṇḍalakaṃ kṛtvā aṣṭapadmapratiṣṭhitaṃ tatra madhye bhagavāṃ dharmaṃ deśayamānaḥ likhet | tasya dakṣiṇenāryamañjuśriyaṃ kṛtāñjalipuṭo bhagavato mukhamavalokayamānaṃ likhet | bhagavato buddhasya vāme nārāyaṇaṃ caturbhujaṃ likhet sarvapraharaṇahastam | tatsamīpe gruḍaṃ vikṛtarūpam | tadanantaraṃ vinatābharaṇaṃ ca likhet | āryamañjuśriyasya pṛṣṭhataḥ āryākṣayamatiṃ sudhanaṃ subhūtiṃ ca likhet kṛtāñjalipuṭā | evamabhyantaramaṇḍale lekhya pūrvadvāre bāhyataḥ śulkabhasmanā vajraṃ samālikhet dakṣiṇena kṛṣṇavarṇikayā khaḍgam uttareṇa pītavarṇikayā gadaṃ likhet | paścimena raktavarṇaṃ pāśaṃ samālikhet ||\/ evaṃ bāhyamaṇḍalebhyaḥ mūlamantreṇa sarvadevāhvānanaṃ kṛtvā sarvapuṣpaiḥ sarvagandhairabhyarcya guguludhūpaṃ trimadhureṇa ca baliṃ dattvā teṣāmagrataḥ khadirasamidbhiragnimupasamādhāya sarvasattvebhyaḥ kāruṇyacitamupasthāpya nāgāsanopaviṣṭaḥ sarpakaṇṭakānāṃ dadhimadhughṛtāktānāmaṣṭasahasraṃ juhuyāt || tataḥ siddhinimittaṃ sarpā āgacchanti | arghyo deyaḥ | evaṃ siddhirbhavati | svamantramāvartya vadet - mama siddhiṃ vidhāya gacchata | tato gacchanti || tato visarjya mūlamantreṇaiva samabhyukṣayet | tataḥ karmaṃ samārabhet | sarvaṃ ca balidravyamapsu kṣipet | paścād vācāmātreṇa sarvaviṣakarmaṇi karoti || vidveṣaṇaṃ kartukāmaḥ sarpāsthīni viṣāktāmekaviṃśatyāhutiṃ juhuyāt | vidveṣo bhavati || utsādayitukāmaḥ sarpanirmokakhaṇḍānāmekaviṃśatyāhutiṃ juhuyādutsadyati | kākapakṣāṇāmekaviṃśatyāhutiṃ juhuyāt sadyaḥ kākavad bhramati | strīpuruṣavaśīkaraṇe sarṣapāṇāṃ ghṛtāktānāmekaviṃśatyāhutiṃ juhuyād vaśyā bhavanti | rājānaṃ rājamātraṃ vaśīkaraṇe paramānnasya ghṛtāktasya ekaviṃśatyāhuti juhuyād vaśo bhavati | loṣṭakamabhimantrya agnau prakṣipet na tapati | tṛṇena mokṣaḥ | uktena matsyā na badhyanti | cetanamacetanaṃ vā sattvaṃ choṭikayā ākarṣayati | 212, p. 462) sarvavyādhine udakābhiṣecanena svastho bhavati | daṇḍamabhimantrya dvāramāharet apāvṛtaṃ bhavati | tameva daṇḍaṃ nīlapaṭaprāvṛtaṃ gṛhya saṅgrāme gacchet parasainyaṃ darśanād bhidyati | svaśāṭake granthibandhanena sarvamantrāḥ stambhitā bhavanti | mukte mokṣaḥ | sarpavadanaṃ bhasmanā pūrayet | yasya nāmaṃ gṛhya karoti sa mūko bhavati | gaṇḍaviṣaṃ sakṛjjaptena udakena hanet | gaṇḍaṃ saṅkucati | patati ca paravidyā | anena badhnīta | tathaiva mokṣayati | iṣṭakamabhimantrya māvarttya japet | parabaddhagranthiṃ stobhayati | evaṃ varṣāpayitukāmaḥ pūrvoktaṃ maṇḍalakaṃ lekhya pūjāṃ kṛtvā agnimupasamādhāya varuṇasamidhānāmaṣṭasahasraṃ juhuyāt āḍhakaṃ varṣati | evaṃ yāvaddaśāḍhakaṃ varṣati | pippalāmabhimantrya hastena gṛhya yāvaddiśaṃ kṣipati tatra aśanaṃ saṅkrāmati | agnidāheṣyeṣa eva vidhiḥ | udakamavataraṇamevaṃ kartavyam | nāgānutsārayati | mṛnmayaṃ sarpaṃ kṛtvā yamicchati taṃ daśāpayati | aṅgārasarpasya eṣa eva vidhiḥ | punarapi mokṣayati | sarṣapān saptajaptān caturdiśaṃ kṣipet | sarpā āgacchanti | maṇḍalabandhaḥ kāryaḥ | pānīyenābhyukṣya visarjayet | udakena mokṣaṇaṃ leṣṭunā nāgākārṣaṇaṃ pāṃsu parijapya udake kṣipet nirviṣa bhavanti | dhanuṃ gṛhya alohāścatvāraḥ śarāḥ caturdiśaṃ kṣeptavyā | sarpaṃ śaracalitaṃ gṛhya āgacchanti | sa ca nāgo vaktavyaḥ | viṣaṃ pratipibeti | pibati daṣṭakottiṣṭhati | atha sarpāṇi śallayituṃ pānīye pānīyenābhyukṣya tasya tasya śarāḥ patanti | sarpaścākṣato bhavati | valmīkamṛttikayā cattvāro nakulā kartavyā | pānīyamabhimantryābhyukṣayed gatvā sarpāpahāyā gacchanti | āgatā vaktavyāḥ - viṣaṃ pratipibasveti | pibanti mṛtaka uttiṣṭhati | aṅgāramabhimantrya rekhāṃ kṛtvā arkalatayā tāḍayet tataḥ sarpo vadhyairākṛṣyamāṇo āgacchati | viṣaṃ pratipibeti pibati | daṣṭako nirviṣo bhavati | dhvajaṃ chatraṃ vābhimantrayet | yāvanto mṛtakāḥ viṣapītakāśca sarve nirīkṣya nirviṣā bhavanti vāditramabhimantrya vādayet | śrutvā nirviṣā bhavanti | pāṃsunā pañcaraṅgikeṇa maṇḍalamālikhya tālaśabdaṃ dātavyam | tato nāgāḥ sarpāścaturdiśamāgacchanti | te maṇḍalaṃ praviśanti | na bhetavyam | śikhābandhamātmarakṣāṃ ca kārayet | 213, p. 463) akṣiṇyabhimantrya kruddhau nirīkṣya vāmāṅguṣṭhaṃ nipīḍayet | tatkṣaṇādeva patati | sarva iva rūpeṇa kurute | mukte mokṣaḥ | evaṃ vācayā daṣṭamadaṣṭaṃ vā veśayati mokṣayati | viṣṇunirmālyamabhimantrya yatra rathyāyāṃ gṛhe vā kṣipati tatkṣaṇādeva sarpo mānuṣaṃ daśati | pānīyenābhyukṣitā nirviṣā bhavanti | hastotkṣepeṇa ṣaṇmāsikamupastobhag | ātmāna abhimantrya sarpairyatheṣṭaṃ daṃśāpayet | viṣo'sya na kramate | kaṭakakeyūrakuṇḍalairātmāna ralaṅkaroti | pāṃsumabhimantrya karṇe japet | udakenāpi vyajanenāpi manasā siddhirmantramāvartya bhūmau pāṃsuṃ dadyāt | mṛtaka uttiṣṭhati | mahāmāṃsa ghṛtena saha dhūpaḥ puṣṭikaraṇam | mānuṣāsthicūrṇaṃ kākolūkapakṣāṇi ca dhūpaḥ māraṇam | madanaṃ tuṣabījāni utsādhano dhūpaḥ | sarṣaparājikādhūpaṃ jvarakaraṇaṃ kodravabiḍālaviṣṭhaṃ vidveṣaṇaṃ kapālacūrṇamadhūkacūrṇaṃ caiakataḥ kṛtvā madhunā saha dhūpaḥ utsādane | moraṅgī eraṇḍanālaṃ utsādane dhūpaḥ | gopittaṃ mānuṣāsthi ca ghṛtena śatrormāraṇe dhūpaḥ | matsyāṇḍaṃ prasannā ca karpāsāsthisamanvitam | deśāntaragatasya dhūpaḥ śīghramānayati naram || vidalāni masūrāṇāṃ māṃsaṃ kukkuṭāṇḍasya tu | eṣa praviśatasya dhūpo deyaḥ akārṣaṇamataḥ param || bhallātakasya bījāni tilatailena yojayet | eṣākarṣaṇadhūpaḥ dadyādākarṣaṇasya | ghṛtagugguluṃ dadyāt | dhūpo roganāśanam | tilasarṣapairdhūpaṃ datvā tānyeva juhuyāt | saptarātraṃ trisandhyaṃ yasya nāmnā vaśaḥ | lavaṇaṃ rājikāhutimaṣṭasahasraṃ juhuyāt trisandhyaṃ saptarātram | mahāpuruṣavaśīkaraṇam | kapālacūrṇaṃ sahasrābhimantritaṃ kṛtvā yamicchati taṃ cūrṇena saṃspṛśya vaśamānayati | śmaśānabhasmasahitena yaṃ cūrṇayati taṃ jvareṇa gṛhṇāpayati mokṣayati | nakularomāṇi sarṣapāṇi ca sarpanirmokaṃ yasya nāmnā dhūpo dahati sa sarvalokavidviṣṭo bhavati | tilairvaśīkaraṇaṃ arthotpādanāni ca kurute | tilataṇḍulairghṛtāktairnārī vaśamānayati | yavatilamaṇḍūkavasāṃ nāgasthāne trirātraṃ juhuyāt | devāṃ varṣāpayati | 214, p. 464) mṛṇmayaṃ garuḍaṃ kṛtvā karasampuṭena gṛhya aṃsamātramudakamavatīrya arddharātraṃ japet yasya nāmnā sa vaśo bhavati | śmaśāne taṇḍunāṃ prakīrya devahṛdayaṃ sthāpya praharaṇaṃ japet vṛttiṃ kalpayati saparivārasya | nakulamūṣakaromāṇi karpāsāsthidhūpaḥ sarvabhūtavaśaṅkaraḥ | viṣaṃ bhallātakaṃ madhunā sahadhūpaḥ vaśīkaraṇam | kukkuṭāṇḍakapālāni kaṭutailena saha dhūpaṃ vaśīkaraṇam | palāśaṃ surasabījāni madanapuṣpāṇi dhūpo vaśīkaraṇe | śatapuṣpā devadāruṃ purīṣaṃ maṇḍūkaṃ caṭakasya dhūpo vaśyārthaḥ | yavāstilā dūrvā ca gomūtreṇa dhūpo vaśīkaraṇe | haritālaṃ kākajihvā ca śoṇitena dhūpaḥ mūkīkaraṇe | mānuṣaromāṇi gomāṃsenaikatastailena saṃyukto dhūpo rogakaraṇe | kākapakṣolūkapakṣāṇi ca nimbatailena uccāṭane | guggulughṛtaṃ sīdhusahitaṃ dhūpo'yaṃ sarvasattvapriyaṅkaraḥ | patrakaṃ tvacaṃ turuṣke dhūpaṃ sarvasattvānubandhanakaram | ājñākaro bhavati | turuṣkaṃ candanaṃ karpūreṇa saha añjanaṃ rājavaśīkaraṇam | pūjābalividhānaṃ kṛtvā viṣṇupratimāyā agrataḥ upariṣṭānmahāmāṃsāhutīnaṣṭau hutvāṣṭasahasraṃ japet trirātram dravyaṃ yamicchati | śmaśānabhasmanā pratikṛtiṃ kṛtvā mahāmāṃsadhūpaṃ dattvā kuśaviṇḍakopaviṣṭaḥ aṣṭasahasraṃ japet rātrau śmaśāne yamicchati tamānayati | ājñāṃ karoti | uccāṭane karpāsatuṣāṃ juhuyāt kākapakṣaiḥ kṣaṇāduccāṭano bhavati | śmaśāna udumbarasamidhābhiragniṃ prajvālya kapālopaviṣṭaḥ sarpakañcukaṃ juhuyāt | annamakṣayaṃ bhavati | śmaśānāsthicūrṇaṃ sarṣapasahitamaṣṭasahasraṃ juhuyāt yasya nāmnā sa yojanaśatādāgacchati | sarvakāmeṣu kartavyaḥ | devo śvetacandanena vitatapakṣa sarvanāgābharaṇaṃ tīkṣṇaghoraṃ vikṛtānanaṃ vikṛtanakhaṃ padmopaviṣṭaṃ adhodattadṛṣṭiṃ nimnataraṃ kāṣṭhe kuṭye bhittau vā poṣadhikena karmakāreṇa kārāpayet | vitastimātraṃ kṛtvā tasyāgrataḥ sarvakarmāṇi kuryāt | palāśe puṣṭikāmena bailvaṃ vaśyārthahetunā udumbaraṃ ca putrakāmāya gokāmaḥ śirīṣamayaṃ madhukaṃ vā dravyakāmaḥ kārayed vidhivat | sūkaramāṃsena phalakāmam | aśvamāṃsenāpatyaṃ bhavati | kṛṣṇasāramāṃsena śriyārthī pṛthutamānukīrtikāmo vā strīkāmaḥ pṛthivīkāmo vā vyāghramāṃsaṃ 215, p. 465) vyavahāradivijayārthī mahāmāṃsam vastrārthī hastibalā rājavaśikaraṇe atibalā rājāmātyavaśīkaraṇe aśvagandhāṃ juhuyāt | utsāde hastiromāṇi picumardamabhicāre tu ete kāṣṭhā proktāḥ || paṭakaraṇaṃ bhavati | dhātusauvarṇa pauṣṭike praktiḥ | rajatādīṃ kīrtivṛddhaye | kākapakṣahomenotsādayati | gṛdhrapakṣairmārayati | kauśikapakṣairvidveṣayati | mayūrapakṣairvidveṣayati | mayūrapakṣairdhanāni dadyāt | tittiripakṣaiḥ strīṃ magulipakṣaiḥ putrāṃ kākapakṣaiḥ suvarṇam ṭiṭṭibhipakṣairmohanam | śvamāṃsenotsādayati mahiṣamāṃsenākarṣayati ābhicāruke mahāmāṃsena śāntike mṛgaromāṇi kanyārthī ulūkaromāṇi deśaghātecchā galaromāṇi vidveṣaṇe mānuṣaromāṇi ābhicāruke mānuṣyaromāṇi śatrunāśane sarveṣveva teṣu trisandhyaṃ saptāhiko homaḥ | smaraṇamātreṇāhaṃ sarvaviṣakarmāṇi karoti | satatajapena sarvakarmāṇi karomi | yo mama bhagavaṃ asmiṃ kalparāje mantraṃ sādhayamānaḥ trisandhyamudīrayiṣyati tasyāhaṃ sarvaviṣopadravacikitsāṃ kariṣyāmi | pṛṣṭhato'nubaddho bhaviṣyāmi || atha tasmin samaye svarūpamudrāṃ bhāvayati sma | aṅguṣṭhau parasparaveṣṭitau kṛtvā śeṣāṅgulyo pakṣavat saṃsthitā syād | garuḍarūpameva mama proktaṃ pinākinā mudrā || asya sandarśanānnāgā vidravanti bhayārditā | adhomukhāstu aṅgulyaḥ mantreṇānena mantravit || oṃ jaḥ || nāgadamanīti vikhyātā nāgānāṃ darpanāśanī | padmakośapratīkāśau aṅgulyaḥ pārśvataḥ sthitau || aṅguṣṭhau madhyataḥ sthāpya niṣpīḍyāṅgulyaṃ tu yatnataḥ | nāgadamanīti vikhyātā divyā divyeṣu karmasu || anāmikā tarjanī caiva madhyamena susaṃsthitam | aṅguṣṭhau vaktrasaṃsthānaṃ śeṣā pārśvataḥ sthitā || garuḍanādeti vikhyātā sarvanāgānutrāsinī | yāni ca mayoktāni sarvamantreṣu sādhane || 216, p. 466) laukike gāruḍe śāstre * * * * * * * * (?) | sarve te'nenaiva kartavyā sarvasattvānukampayā || kiñcitkāryā aśeṣāstu mūlakalpārthasādhakā | asmiṃ kalpavare nityaṃ sarvasattvānuvarṇite || prasiddhāḥ sarvakarmārthāḥ sarvasattvārthapuṣkalāḥ | te vai mantramukhye tu prayoktavyāḥ karmavistare || iha kalpavare mūle pratiṣṭhā kṣmātalena te | samuṣatsarvabhūtānāmiha mantrāsṛtairguṇaiḥ || vistarejñaḥ sarvato dṛṣṭyā sarvasattvānukampane | prasiddhaṃ siddhikāmānāṃ hetuyuktisamāśritām || kuryuḥ sarvataḥ siddhiḥ sarvamantreṣu dehinām | sarvasattvāśca sānnidhyaṃ kalpeṣu manasepsitam || itihāsapurāvṛttaṃ vartamānamanāgatam | kathayantyeṣa saṃyogānmantramudrasamīraṇāt || ākṛṣṭā eṣa bhūtānāṃ mantro'yamaparājitaḥ | īśānaḥ sarvabhūtānāṃ rudro'yaṃ surapūjitaḥ || tumbako tryakṣarājñeyo kalpastho'tha mahītale | himādrinilayo nityaṃ umāpatimaheśvaraḥ || tṛśūlī khaḍgadhṛg jñeyaḥ pinākī vṛṣabhadhvajaḥ | gaṇādhyakṣaḥ śūlinaścaiva maheśākhyo'tha maharddhikaḥ || akṣaro'kṣaramityāhuḥ kapardī tu gadāyudhaḥ | eṣa mantro mahārthastu sarvabhūtārthakampakaḥ || kuryāt sarvāṇi karmāṇi sarvakarmeṣu sādhanam | eṣa devo mahātmā vai mahādeveti kīrtyate || prasiddhaḥ sarvakarmārthe phalahetusadāprade | tasya mantraṃ pravakṣyāmi śṛṇudhvaṃ bhūtakāṃkṣiṇaḥ || 217, p. 467) oṃ sthaḥ namaḥ sarvabuddhānāmapratihataśāsanānām | trailokyagurūṇāmacintyādbhutarūpiṇām || śivodbhavodbhava bhuvanatrayapūjitāya hūṁ hūṁ phaṭ phaṭ | eṣa mantro mahāmantraḥ sarvaśatrubhayapradaḥ || āyuṣat sarvabhūtānāṃ karma śāntikapauṣṭike | sarveṣveva hi karmeṣu prayoktavyo manasodbhavai || sarvabhūtarutajñānaṃ abhijñajñānaceṣṭitam | abhijñavaśitā caivaṃ sarvaśāstrajñatāṃ samam || prāpnuyāt puṣkalāṃ cārthāṃ phalahetusamudbhavām | yāvantyo laukikā mantrā sarvāśca supuṣkalā || tāṃ sarvāṃ prāpnuyānmantrī siddhamantrastu buddhimāṃ | yāvanto laukikā mantrā śaivāścāpi supūjitā || mantrā garutmane cāpi siddhihomaphalonmukham | sarvalaukimantrāstu indrarudrodbhavodbhavā || te syurmantrarāṭ sarve nibaddhā vidhihetutaḥ | yāmyāgnivāyutoyānāṃ kubero mātaro dayā || saṅkhyā dvādaśakā hyeṣā brahmeśānapūrakāḥ | savituḥ śakradevānāṃ pitāmahasupūjakā || kāmadhātveśvarā khyātā ye mantrāmaracāriṇām | sarve te vaśamāyānti mantre nāmīritādhipa || * * * (?) svayāmyadagnināṃ divaukasajalaukasām | diṅmandirāśrayā ye ca vidikṣu ścāpi cāriṇaḥ || tadordhvaṃ nabhastale cāpi adhaḥ pātāladhāmakāḥ | pathośrayasamāpannā phaṇino ye maharddhikā || himādrikukṣisaṃviṣṭā vindhyakukṣau samāśritā | mahādhātuvare citre mahāśaile'tha viśrute || 218, p. 468) nānādevagaṇākīrṇe siddhacāraṇasevite | apsarogaṇasaṅgīte sumero ravirivojjvale || yatrasthā ye'tra nāgā vai ye tu bhūtagaṇāśrayā | vicitrarūpiṇo ye vā tataḥ sthā ye samāgatā || sarve te vaśamāyānti mantreṇānena yojitā | ye ca divyagaṇā mantrā sarvabhūtabhayapradā || sarve te vaśamāyānti mantreṇānena yojitā | girigahvaradurgeṣu vicitraiḥ kandarodaraiḥ || mandirairhemasaṅkāśairnivasanti mahītale | sarvabhūtagaṇādhyakṣā vividhā hāriṇo janāḥ || * * * * * * * * (?) nivāseṣvabhikīrtitaiḥ | divyabhūtagaṇādhyakṣā vicitrāścaiva rūpiṇaḥ || sarvabhūtagaṇāścaiva vicaranti mahītale | vividhākāramukhyāstu vicitrā rūpagatāśrayā || vividhākāravicārasthau vividhāmbarabhūṣaṇā | te sarve mantramukhyena pathevārapaśyatā || anetā sarvamantrāṇāṃ laukikānāṃ maharddhikām | sarvabhūtavaśaṃ kartā prabhramanteśvaro varaḥ || sarvamantreśvarāṃ mukhyāṃ yamarudrendravāsavām | mantranātho'tha mukhyastu sarvalaukikamagrajī || bibharti sarvato mantrāṃ kalpāṃścaiva supuṣkalām | eṣa mantreśvaro deva adhipatiḥ sarvamantrarāṭ || sarvavighneśvaro mantrī smartavyaḥ sarvajāpibhiḥ | ugramugre'tha mantrāṇāṃ prabhureva pragīyate || sarvasmiṃ śaivatantre vai sarvalaukikaceṣṭitaiḥ | caritaṃ cāpi bhūtānāṃ rutaṃ cāpi japet sadā || 219, p. 469) mantribhiḥ sarvakālaṃ vai prayoktavyaḥ siddhikāṃkṣibhiḥ | vainateyastadā pakṣī praṇamya jinavarātmajām || mañjuśriyaṃ tathā nityaṃ sarvāṃ buddhasutān tathā | uvāca madhurāṃ vāṇīṃ pakṣirāṭ sa mahābalaḥ || bhāṣa bhāṣa mahāsattva ! gambhīrārthasuniścita ! | dharmanairātmyatattvasya agradharmapratiṣṭhita ! || mayoktaṃ kalpavistāraṃ mūlyamantrārthagocaram | abhisaṃkṣepato jñeyaṃ sarvamantreṣvarādhikam || laukikeṣveva mantreṣu prayojyaḥ sarvasādhane | nābhyantarapadaṃ mantraṃ mayoktaṃ yaṃ praśasyate || jinaputraistu mahāvīraiḥ sarvaśrāvakakhaḍgibhiḥ | nānyotkṛṣṭatamaṃ mantraṃ mayi buddhiḥ prayujyate || īṣismitamukho dhīra mañjughoṣamathābravīt | athāha madhuraṃ vākyaṃ śabdārthāspadabhūṣaṇam || eṣa te suvarṇamākhyātaḥ dharmasvāmī narottamaḥ | visṛkṣuḥ sarvamantrāṇāṃ dharmanairātmyadeśakaḥ || jagadgururmāavīro buddha ādityabāndhavaḥ | praṇetā sarvamantrāṇāmagramantreśvaro varaḥ || prabhurekamanārtho dharmadhātvīśvaro guruḥ | sarvasattvānukampārtha asmākaṃ ca sukhodayaḥ || dharmakoṭigato niṣṭho bhūtakoṭimanālayaḥ | eṣa te sarvamantrāṇāṃ kathayantyāśu mahādyutiḥ || bodhisattvapiṭakāvataṃsakān mahāyānavaipulyasūtād āryamañjuśriyamūlakalpād ekūnacatvāriṃśatimo garuḍapaṭalaparivartaḥ | 220, p. 470) atha dvicatvāriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmāntraye sma | asti mañjuśrīḥ ! tvadīyasarvasādhanopayi kamaṇḍalavidhāne sarvamantratantreṣu mudrāpaṭalasamayarahasyam yaiḥ sarvasantrāsamayaṃ nātikramanti samayasañcoditamanupraviṣṭā bhavanti sarvalaukikalokottaramaṇḍaleṣu sāmānyasādhanopayikasarvamantratantreṣu sarve sudahyete paramarahasyatamā paramasaubhāgyatamā paramāścaryādbhutatamāḥ | yairvinā na śakyante sarvamantrā ārādhayituṃ sādhayitum | pūrvaṃ sarvatathāgatairbhāṣitavantaḥ | etarhi ahaṃ ca bhāṣiṣye sarvasattvānāmarthāya hitāya sukhāya lokanukampāyai mahato janakāyasyārthāya sarvamantrajāpināṃ mahāmantrako śanityautsukyadharmadhātvacintyamahāyānanairātmyadharmameghamanupraveśanatā- yaikatamaṃ ca tat bhāṣiṣye'ham || śṛṇu mañjurava ! sarvaguhyamudrāsamoditām | yathā tathā svayaṃ vācyaṃ purā gītamṛṣisattamaiḥ || kṛtsnamudrāgaṇaṃ hyagraṃ guhyamantrārthināṃ sadā | sarvakāleṣu yojyedaṃ sarvakarmeṣu maṇḍale || atha mañjuravaḥ śrīmāṃ vihasan paṅkajekṣaṇaḥ | nirīkṣa sugataṃ śreṣṭhaṃ sarvadharmīśvaraṃ prabhum || kṛtāñjalipuṭo vīraḥ jinaputro maharddhikaḥ | uvāca madhurāṃ vāṇīṃ divyaśabdārthabhūṣitām || sādhu sādhu mahāprājña ! dharmacakrānuvartakam | dharmatattvārthamantratvaṃ yastvaṃ bhāṣayase vibhoḥ || evamuktvā tu sugataṃ śākyasiṃhaṃ narottamam | atha mañjuravaḥ śrīmāṃ tūṣṇīṃ tasthustadantare || ityāha bhagavāṃ buddho dharmadhāttveśvarastadā | śṛṇotha bhūtagaṇāḥ ! sarve ! devasaṅghā ! maharddhikā ! || 221, p. 471) maṇḍale bhuvi martyānāṃ daridrā vātha duḥkhitām | ālikhantānāṃ bhuvi mudrāṇāṃ sānnidhyaṃ vo bhaviṣyatha || ye ca vai sarvabuddhānāṃ pratyekārhathakhaḍgiṇām | śrāvakānāṃ tu ye mudrāḥ kathitā munivaraiḥ || sarvalaukikamudrāstu jinābjakulavajriṇa | sarvamudrāstu sarvatra sarvakarmeṣu yojitā || tānahamabhisaṃkṣepād vakṣye'haṃ sarvamantriṇām | yat pūrvaṃ kathitaṃ mantraṃ sarvaṃ maṇḍale ca karmasu || sthānaṃ homo japaḥ karma taṃ tathaiva prayojayet | maṇḍale ādito lekhya mudro'yaṃ buddhanirmitaḥ || sitaṃ chatro'tha buddhānāṃ samantajvālo'tha bhūṣaṇam | pañcaraṅgikacūrṇaistu samantānmaṇirājitam || vicitraraṅgojjvalaṃ śreṣṭhaṃ indrāyudhasamaprabham | eṣa mudro mahāmudro buddhānāṃ mūrddhajo varaḥ || tasya dakṣiṇataḥ pātraṃ samantājjyotimālinam | tadanantare khakhavarakaḥ daṃṣṭrā jībarajo para || śrīvatsasvastikaścakrakarakaṃ cāpi varṇitam | pustako dhvajamitthāhuḥ patākaṃ ca tadantare || ghaṇṭā paścimajo mudraḥ kathitaṃ lokapuṅgavaiḥ | chatre vāmataḥ padmaṃ maṇimudro tadantare || tadantare vajramityāhustrisūcyākārasambhavam | utpalaṃ tu gatāmudraḥ salilaḥ salilāśritaḥ || toyaśca tadantye vai toyadhārābhiniḥśritaḥ | tadante kuṇḍalau jñeyau bhūṣālau śobhanau tathā || tadante'tha mahāśailaḥ caturatno'tha ujjvalaḥ | tadante mahodadhirlekhyaḥ vicitro raṅgojjvalaḥ || 222, p. 472) tadante'tha mahāvṛkṣaḥ saphalo dalabhūṣitaḥ | eṣa vṛkṣo mahāmudro vāmapārśva jāntajām || sitātapatro'tha buddhānāṃ mudrohyukto varograjaḥ | mantre'tha khaḍgināṃ jñeyaḥ pratyekajinayo varaḥ || cīvaraṃ mudravaro hyuktaḥ sarvaśrāvakasambhavaḥ | āryāṇāmarhatāṃ loke daṃṣṭrā caiva pragīyate || tatphalodadhigatāṃ loke śrīvatso mudramiṣyate | khakharakaśca mahāmudraḥ patyekajinajo'paraḥ || dharmacakro'tha mudro vai sarvadṛṣṭividālakaḥ | kathitaṃ dharmamudraṃ tu kārakākṣepajaḥ smṛtaḥ || prajñāpāramitāṃ loke jinadhāturmudro'tha pustakaḥ | dhvajapatākā mahāmudrau vighuṣṭau lokapūjitau || sarvākṛṣṭau mahāvīryau sarvamuṣṇīṣasambhavau | ghaṇṭāpaścimo mudraḥ pratyekārhamūrdhajaḥ || buddhamudre tu vāme vai padmo lokeśasambhavaḥ | munimudrastathā jñeyaḥ samantajyotilābhine || vajraṃ vajriṇemudrā bodhisattvasya dhīmataḥ | utpalaṃ mañjughoṣasya kuṇḍalaḥ kṣitigarbhiṇye || mahātoyato mudraḥ kathito gaganālaye | mahāśailo'tha mudreyaṃ sarvadṛṣṭividāline || mahodadhi tathā mudra sugatātmaja ! sāgare | mahāvṛkṣastathā mudra udghuṣṭo lokaviśrutaḥ || sarvāṃśca jinaputrāṃstu mudro'yaṃ tribhavālaye | ghaṇṭāsamīpaje sthāne ālikhejjinavarṇitam || mudraṃ sarvamudrāṇāṃ caturaśrākārasambhavam | vicitraṃ raṅgajopetaṃ cāruvarṇaṃ virājakam || 223, p. 473) * * * * * * * * (?) samantānmaṇivibhūṣitam | jvālāmālinaṃ dīptaṃ pañcaraṅgojjvalaṃ śubham || piṇḍikākāramudyantaṃ indumarkanibhaṃ śubham | * * * * * * * * (?) virājantaṃ mahādyutim || eṣa mudro mahāvīryaḥ sarvamantrālayaḥ śubhaḥ | trividhānāṃ tu mantrāṇāṃ jyeṣṭhamadhyamakanyasām || sthāno'yaṃ mudramukhyoktaḥ sarvakarmārthasādhakaḥ | etadabhyantaraṃ lekhyo mahāmudrāgarbhamaṇḍale || yo yasya maṇḍale mantraḥ saṃyoktā lokaviśrute | tadeva madhye ālekhyaṃ chatrasyeva mahītale || tanmadhye maṇḍale cāpi rūpakaṃ mudrameva vā | varadā rūpakā lekhyā mañjughoṣodayastathā || sarve vai mantranāthāstu sarvamantrārthavā sadā | na ced bhuvi mudrāṇāmālikhed vidhiceṣṭitām || tannyastau pūrṇakumbhastu vijayetyāhurmanīṣiṇaḥ | bahiḥsthā maṇḍale cāpi mudrāmālikhed vratī || yathoktaiḥ pūrvanirdiṣṭairdvitīye maṇḍale japī | sthāneṣveva sarvatra digvidiśaścāpi sarvataḥ || ālikhet sarvadevānāmṛṣiyakṣagarutmanām | mudrāmālikhed dhīmāṃ piśācoragarākṣasām || paratīrthyematāṃ siddhāṃ kinnarā kaṭapūtanām | kravyādavyantarāṃścaiva sakūṣmāṇḍaṃ dūṣako nārakotsahām || sarvasattvāṃ bhṛvāṃścaiva rūpārūpyakāmajām | dvitīye maṇḍale nityaṃ ārūpyaṃ surajodbhavam || ālikhenmudranityāgraṃ trikoṇākārasambhavam | pūrvāyāṃ diśi māsṛtya rekhamāśliṣṭamujjvala || 224, p. 474) etat suramukhyānāmārūpyānāṃ maharddhikām | mudrā samādhijetyāhurādibuddhaistu varṇitam || tatottare tu tathā rekhe brahmaṇaḥ padmajodbhava | rūpāvacaramityāhurmantraṃ tribhuvanālaye || tadeva dakṣiṇā rekhā garbhamaṇḍalato bahiḥ | dakṣiṇaṃ diśamāśṛtya mudreḥ kāmajo varaḥ || nirdiṣṭo munimukhyaistu kāmadhātveśvare pare | mudro'yaṃ nirmito loke sarvadevasamandire || rudrendravasumukhyānāṃ viṣṇutīrthyāṃ digambarām | arkavāsavamauṣadhyāṃ vivaśvayamacihnitām || lokapālāṃ bahistāṃ tāṃ yathāmandiradikṣu tām | tathācālikhet sarvāṃstathā mudrāṃstu yojayet || yo yasya vāhanaḥ khyātaḥ praharaṇāveṣadhāriṇam | taṃ tathaiva tathā mudro nirdiṣṭo lokapūjitaiḥ || eṣa mudragaṇo hyuktaḥ sarvalokottaraḥ śubhaḥ | laukikāmatha sarvatra sarvakarmeṣu sādhakaḥ || nirdiṣṭā mudramukhyāśca sarvamudro'tha mantriṇām | ālekhya tu bhuvi marttyaistu jāpibhiḥ siddhikāmadaiḥ || bodhitattvalipsuriti || bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt āryamañjuśriyamūlakalpāt catvāriṃśatimaḥ mahākalparājavisarāt sarvakarmasādhanopayikaḥ parisamāpta iti | 225, p. 475) atha tricatvāriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | asti mañjuśrīḥ ! tvadīye maṇḍalavidhāne sarvakarmeṣu sarvatantramantreṣu āhvānana visarjana japa niyama homa sādhana rakṣāvidhānādiṣu sarvakarmeṣu mahāmudraṃ eka eva mahāvīramasaṅkhyeyeṣu sabuddhakoṭibhāṣitaṃ cābhyanumoditaṃ ca katamaṃ ca tat || śṛṇusva mañjurava ! śrīmāṃ ! gambhīrārthasutatvadhīḥ ! | yaṃ badhvā jāpinaḥ sarve || mahāmudrāṃ mahāpuṇyāṃ mahāmaṅgalasammatam | mahābrahmasamaṃ puṇyaṃ pavitraṃ pāpanāśanam || mahākṣemaṅgamaṃ śreṣṭhaṃ nirvāṇapadamacyutam | śivaṃ śāntaṃ tathā jyeṣṭhaṃ śītībhūtaṃ parāyaṇam || sarvamudreśvaraṃ khyātaṃ sarvamudreṣu mūrdhajam | sarvatantreśvaraṃ nātaṃ khyātaṃ tribhavālaye || ūrjitaṃ ca tridhā divyaṃ bhaumadivyā yeṣvapi | sākṣād buddhamiva cihnaṃ sarvasattvāśrayaṃ vibhum || prapuṣṭatribhave nityaṃ sarvamudraistu mudrarāṭ | rakṣārthaṃ jāpināṃ nityaṃ sarvakarmeṣu mantriṇām || rakṣoghnamagadaṃ khyātaṃ maṅgalyamaghanāśanam | utkṛṣṭaṃ sarvakarmeṣu duṣṭasattvanivāraṇam || durdāntadamako loke mahāmudro'yaṃ praṇīyate | sarvamantreṣu yukto vai trijanmagatamantriṇām || hanyurvighnān sa sarvatra sarvakarmeṣu mantriṇām | tridhā yonigatāṃ mantrāmāvāhayati tatkṣaṇāt || punarnayati tāṃ lokaṃ punarnāśayate hi tām | pātayatyeva sarvatra kṛtsnāṃ caiva mahītale || 226, p. 476) punaḥ kīlayate mudrāṃ bandhanorundhanādibhiḥ kriyaiḥ | pīḍanotsādano mudraḥ śoṣaṇo vidhvaṃsanastathā || punarjīvādanaḥ khyāto mantriṇāṃ tribhuvanālaye | śāntikeṣu ca karmeṣu mahāmudro'yaṃ prayujyate || śobho'tha sarvamantrāṇāṃ śuddho nirmalapāpahā | sarvārthasādhano loke prasiddhaḥ sarvamagrataḥ || laukikānāṃ ca mantrāṇāmagryā lokottarāstathā | śreṣṭhāḥ sarvakarmārthe tathā śāntikapauṣṭike || nityaṃ kṣemaṅgamo mudraḥ prayuktaḥ sarvamantribhiḥ | nityo'yamaparājito hyuktaḥ graḥ sarvamantraistu yojitaḥ || paramparāstho bhūtakoṭisthaḥ dharmadhātveśvaro nijau | anakṣaro'bhilāpyaśca akṣaro nityamakṣaro || dharmanairātmabhūtasthaḥ abhūto bhūtamudbhavaḥ | virajasko neñjyaśca niṣṭho śūnyaḥ svabhāvataḥ || akaniṣṭastathā jyeṣṭhaḥ śubho nirvāṇagāminaḥ | panthāno'nuttarāṃ bodho pratyekārha sambhavo || dharmameghastathā śāntaḥ niḥsṛtā sainyavārijaḥ | tattvārthaparamārthajña ubhayārthārthapūrakaḥ || mahāmudro mahaujaskaḥ sarvabuddhaiḥ samudrito | mahārtho mahāvīrya ekavīro maharddhikaḥ || * * * * * * * * (?) sarvakarmārthasādhakaḥ | anekākāravaropeta anekākārasambhavam || sarvajñapadavidaṃ jñeyamaśeṣo śeṣanaiṣṭhikam | jñānaṃ jñeyaṃ mahoccheyaṃ vighuṣṭaṃ munivarājitam || sarvabhūtasurābhyarcya pratyekārhatha pūjitam | mahāmudrottamaṃ dharmaṃ acyutaṃ padamuttamam || ādau tāvacchucau deśe ekavṛkṣe mahānage | mahodadhitaṭe ramye medhyasthaṇḍilyamāśrite || 227, p. 477) sarit kūpe puline vā devamandiraśobhane | mārārerbhavane cāpi vihārāvasatha mandire || vijane siktasaṃsṛṣṭe puṣpaprakarabhūṣite | sugandhagandhodakāsikte sudhūpe dhūpadhūpite || prāṅmukhaḥ udaṅmukho vāpi śāntikapauṣṭikayoścāpi | dakṣiṇe raudrakarmārthe taṃ jinairvarjitaṃ sadā || śrīsaubhāgyavaśyārthamājaścāhetutaḥ sadā | paścānmukhaṃ tu badhnīyānmahāmudravaraṃ param || uccadṛṣṭi yadā buddhe uttiṣṭhaṃ dehasiddhaye | adhaḥ pātālaṃ gacchedasureśvaratāṃ vratī || śucidehasamācāraḥ śucimantrasamantravit | tadā mudravaraṃ yuñjya snātopaspṛśyata japtadhīḥ || ubhau ca hastau prakṣālyau mṛdgomayasugandhinam | śucitoya sadā śuddhe kṛmijantuvivarjite || navārisrute śuce śauce ubhe haste'tha pūjite | sayojyetha muṣṭisthau sampuṭākāraceṣṭitau || īṣicchuṣirau samantāt ṣaḍaṅgulau ucchritau | ubhayāṅguṣṭhamadhyasthau kanyaṣṭhāṅgulināmitau || kṛtvātha hṛdayoddeśe śuklavastrāvaguṇṭhite | darśayet sarvakarmeṣu sādhane * * * * * (?) || sarvabhūte vai kṣipraṃ kṛṣṭamātreṇa īpsitam | eṣa mañjuravo mudraḥ sarvakarmārthasādhaka iti || bodhisattvapiṭakāvataṃsakānmahāyānavaipulyasūtrād āryamañjuśriyamūlakalpāt ekacatvāriṃśattamaḥ paṭalavisarad dvitīyaḥ sarvakarmottamasādhanopayikaḥ mahāmudrapaṭalavisaraḥ parisamāpta iti || 228, p. 478) atha catuścatvāriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya sarvatathāgatadharmavarotvacintyaguṇavyūhālaṅkārabhūtakoṭiniṣṭhāsaṅkhyeyajina- mudrāmudritaṃ sarvasattvacihnabhūtaṃ mudrāpaṭalaparamaguhyatamaṃ sarvalaukikalokottaraśreyasamantratantrakalpavikalpitaṃ sarvasattvaiḥ paramārthadarśanapathapravṛttibhūtaṃ sarvamantrasarvasaṃjñāsādhāraṇabhūtamihaiva janmani sarvasattvānāṃ sarvāśāpāripūrakaṃ sarvabuddhabodhisattvānāmārādhanaparasukhahetukabodhisambhāraparipūraṇanimittam āhvānanavisarjanagandhapuṣpadhūpasarvamālyopahārāvidyāvidyāveśanadarśana- sarvakāryārthasādhanasarvadevanāgayakṣagandharvāsuragaruḍakinnaramahoragayakṣa- rākṣasapiśācakūṣmāṇḍaraudrasaumyabhāvadamakādhyakṣabhūtādhipati- sarvakāryasandarśanajvalanākāśagamanāntarddhānavaśīkaraṇabodhisambhāra- nimittāścaryādbhūtaṃ sarvamantratantrārtthānunītaṃ sarvavidyārājanamaskṛtaṃ sarvavidyāsādhakaṃ sarvabuddhamātrāmantritaṃ yathepsitārtthasattvamanorathāparipūrakaṃ sarvāsāṃ sarvamantrāṇāṃ dṛṣṭadhārmikahetuniṣpādakaṃ saṃkṣepato yathā yathā yujyate yathā yathā sādhyate tathā tathā sādhayate | eṣā mañjuśrīḥ ! paramārtthapaṭalasarvabuddhānāṃ paramārtthaguhyatamaṃ bhāṣiṣye | pūrvaṃ bhāṣitavāṃ sarvabuddhaiḥ bhāṣiṣyante'nāgatā buddhā bhagavantaḥ | etarhyahaṃ bhāṣiṣye tacchrūyatāṃ mahāsattva ! bhāṣiṣye | tacchrūyatāṃ mahāsattva ! bhāṣiṣye | sādhu ca suṣṭhu ca manasi kuru mañjurava ! manojñapratibhānavāṃ vakṣye'haṃ vakṣye'hamiti || śākyasiṃha naraśreṣṭho sambuddho ṛṣisattamaḥ | sattvamartthamabhijñāya paramārtthārtthadarśanam || guhyamātrārtthamudrā vai bhāṣase munipuṅgava ! | śuddhāvāsapure ramye śuddhasattvasamāśrite || mahāparṣadvare śreṣṭe vītarāgālaye tadā | bhāṣite kalparāje tu mañjubhāgītatattvite || 229, p. 479) buddhaputraistadāmātyaiḥ paramārtthavidairvidaiḥ | śākyasiṃhastadā āha śṛṇudhvaṃ parṣat kathe || buddhaputrastathā jyeṣṭha mahāyānāgradharmiṇaḥ | nāmnā samantabhadro vai ityuvāca girāṃ varām || bālarūpī mahārūpī kumārastvaṃ varṇyase jinaiḥ | śākyasya kulajo dakṣaḥ śrīmāṃ buddho nirīkṣyate || tvaṃ hi viśvamahāprājño lokānugrahakāmyayā | tvadīyaṃ kalpavisaraṃ mudrāmudritaṃ tvidam || adhyeṣaya mahāvīra ! buddhaputra ! maharddhika | sārabhūtaṃ kalpasyāsya maharddhikam || evamuktastu vīreṇa buddhaputreṇa dhīmatā | mañjumāṃ tvarito jāta bālakrīḍābhinirmita || praṇamya sugataṃ nāthaṃ jagadekāntacakṣuṣam | uvāca madhurāṃ vāṇīṃ karuṇārdramreḍitena tu || kathayeyu bhagavāṃ buddhaḥ prajñābalatattvavit | kathaṃ tu sarvamantrā vai siddhyanti japināṃ dhruvam || kathaṃ vai hyavikalpena amoghān gacchanti prāṇinām | siddhyeyuḥ kṣiptajaptābhiḥ sarvārttheṣu na yojitā || ā bhavāgrācca saṃsārādā vīcyāntāśca nārakāḥ | eteṣvāśritā ye ca prāṇinordhatridhātukā || āhūyante nigṛhyante āveśyante ca paśyatām | sarvakarmārtthayukte ca tuṣṭipuṣṭyarthakāraṇaiḥ || daśabhūmyāśritā ye ca saugate vartmani sthitā | bodhisattvā vibuddhāśca pratyekāṃ vā bodhimāśritāḥ || vītarāga mahātmana āhūyante supūjitā | samayairmantribhiryuktā imairmudraiḥ samudritā || 230, p. 480) kathayanti yathābhūtaṃ svatantrā cāpi darśinam | pūrvavṛttamavṛttaṃ vā vartamāne ca yoginaḥ || svargalokakathācintyā paradehāśritāpi vā | anāgataṃ ca yathātatthyaṃ nidarśanaṃ cāpi varṇitam || kathayanti yathānyāyaṃ mantramudrasamīritā | siddhiṃ cāpi tathā kṣipraṃ dadyānmudraiśca pūjitāḥ || mantrijñaiḥ mantribhiryuktaḥ balihomasupūjitāḥ | kuryāt kṣiprataraṃ siddhiṃ buddhā buddhasutāstathā || arhanto'pi mahātmānaḥ khaḍgiṇaḥ siddhidā sadā | laukikā ye ca mantrā vai tathā lokottarā pare || ye ca siddhāstathā yakṣā gandharvā matha kinnarā | asurā surā sadā sattvā sarvasattvā tridhā sthitā || aparyanteṣu dikṣveṣu lokadhātvantareṣu ca | gatipañcasu ye satvā yuktāyuktāśca sarvadā || siddhiṃ gaccheyu tat kṣipraṃ imairmudraiḥ sumudritā | eṣa vikhyātaḥ sugatairmantrajñaistu munibhiḥ vimalam || viṭakaṃ vidhivad jñeyaṃ visaraṃ paṭalottamam | sarvabuddhaistathā loke śreyasārthamudāhṛtā || mudrā pañcaśikhetyāhuḥ sarvabuddhaiḥ prakāśitā | śreyasārthaṃ hi bhūtānāṃ mañjughoṣasya dhīmate || sarvataḥ śirajā jñeyā mūrdhnajāstu tathāgatām | sā tu sarvārthadā jñeyā dharmakośaprapūraṇī || pūraṇārthaṃ tu mantrāṇāṃ mudrāṇāṃ ca maharddhikam | sarveṣāṃ lokottarāṃ śreṣṭhāṃ laukikānāṃ ca sarvadā || mañjughoṣasya tantre tu agrā hyagratamā matā | prabhāvataḥ sarvakarmāṇi kṣipraṃ kuryārthanāmataḥ || 231, p. 481) śucirbhūtvā śucau deśe badhnīyānmudravaraṃ prabhum | ādau hastau tha kṛtvā vai suṣirākārasampuṭau || ākośaviralāṅguṣṭhau nyastāṅguṣṭhau tha sūcitau | pañcasūcikavinyastau mudrā pañcaśikhā bhavet || śiraḥsthāne sadā nyastā ekasūcyātha aṅgulaiḥ | mudrā ekacīrā tu mūrdhni sthāneṣu yojitā || kanyasāṅgulivinyastā suśliṣṭā madhyamau tathā | aṅguṣṭhau sūcitau ubhau || trisūcyākārasamāyogāt tṛśikhā mudramudāhṛtā | sarvairaṅgulibhiryuktaiḥ ākośā suṣirasambhavaiḥ || śiraḥsthāne sadā nyastā mudrā śiravarā bhavet | sa eva ucchritāṅgulyau īṣit saṅkucitāgrakau || mahāvīrā tu sā jñeyā mahāmudrā maharddhikā | ete pañca mahāmudrā pūrvaṃ jinavaraistadā || nirdiṣṭā sarvamudrāṇāṃ kathayanti manīṣiṇau | jyeṣṭhā mudramukhyanāṃ * * * * * * (?) mudritām || lokottarāṃ tu sarvā vai laukikānāṃ ca sarvataḥ | etā pañca mahāmudrāḥ prayogā siddhihetavaḥ || susiddhā siddhatamā hyetā jyeṣṭhāśca bhāṣitā | mañjughoṣasya mūrdhajā prabhāvātyadbhutaceṣṭitā || yāvanti saugatā mudrā sarveṣāṃ siddhihetavaḥ | mudrā mudreti vikhyātā śrīmantaṃ kisalayodbhavam || mañjughoṣasya mūrdhajaṃ mahāpuṇyatamaṃ śivam | yaṃ badhvā mahāsattvā niyataṃ bodhimavāpnuyāt || mahāmukhyāvataṃsaṃ taṃ śrāddham avikalendriyam | sadā yajñaṃ prājñayuktaṃ ca vidhivat karmamācaret || 232, p. 482) tādṛśena tu yuktena sattvenaiva suyojitā | mudreyaṃ kurute hyarthāṃ yatheṣṭāṃ cāpi puṣkalām || upadeśāttu vidvāṃsaḥ matimanto'rthasādhakāḥ | ācāryasammatā loke śiṣyā grāhyāstu sarvadā || vidhivat karmadṛṣṭena puruṣeṇeha bhaktitaḥ | mahāyānagatairnityaṃ mudreyaṃ samprayujyate || sarveṣāṃ tu mudrāṇāṃ tridhā mantreṣu yojitām | agrā hyagratamā loke te mudrā prabhāvataḥ || siddhyartthaṃ siddhikāmānāṃ tathā mantraiḥ suyojitām | kṣipramarthakarā hyete sarvasaukhyaphalapradāḥ || mañjughoṣaḥ svayaṃ tiṣṭhenmudrairetaiḥ samāhita | yasmiṃ sthāne tu vaścaitāḥ svayaṃ mañjuravaḥ sadā || rakṣā hyagrāṃ prakalpīta jinaputro maharddhikaḥ | bālarūpī mahātmā vai viśvarūpī maharddhikaḥ || bahurūpī ca sattvānāṃ mudrārūpī tha dehinām | bāliśānāṃ tu sattvānāṃ saṃsārārṇavacāriṇām || teṣāmarthakaraḥ kṣipraṃ mudrārūpeṇa tiṣṭhate | mañjughoṣasya śirajāḥ sarvamūrdhni pratiṣṭhitā || sarvārthasampadā hyete japtamātraistu yojitā | mūlamantreṇa saṃyuktā hṛdayasyānugatena vā || sarve saugatibhiśca mantraibhiśca suyojitā | ye tu abjakule mantrā vajriṇe cāpi kapardine || sarvaiśca laukikaiścāpi mudrairyuktārthaphalapradā | ete pañca mahāmudrā mantrayuktārthaphalapradā || vikalpyā mantragatāṃ tyajya mudrairvātha phalapradā | mahārakṣā mahāpuṇyā baddhamātreṇa dehinām || 233, p. 483) smaritaihyebhirmahāmudrairmahārakṣā vidīyate | kaḥ punarjaptamātraistu mantramudrāsamāśritaiḥ || yāvad vā jāpinaḥ sarve niyataṃ bodhimāpnuyāt | apare tu mahāmudrāḥ śūlapaṭṭiśasambhavāḥ || mahāśūlo'tha mudrāṇāṃ ghoradāruṇamucyate | krodharājena mukhyena yamānteneha yojitā || karoti vividhāṃ karmāṃ dāruṇāṃ prāṇarodhinām | mahābhayapradāṃ mudrāṃ vipasyasyāpi mahātmane || duṣṭasattvāṃ vināśāya sṛṣṭāstṛbhavālaye | taireva yojitā mantrā vividhāṃ mudramāśṛtā || teṣāṃ vināśanāyaiva sṛṣṭā jinavaraiḥ sadā | mantracaryārtthayuktāyāḥ śāsanārthāya kalpitā || vihitā lokanāthaistu mudrā tantrārtthadarśanā | duṣṭasattvaprayuktānāṃ garakilviṣarogadām || teṣāṃ nirnāśanārthaiva uktāṃ sarvārthakarmikām | yamaśāsananāśāya mṛtyupāśāya mokṣaṇāḥ || nityaṃ prāṇaharā mudrā prayuktā mantrayojitā | yamadūtaharā puṇyā mṛtyurnāśanī smṛtā || yamaśāsananītānāmānetā prāṇadā smṛtā | sarvarogavināśārthaṃ yamasyāpi bhayapradā || munimukhyaistathā yuktā prāṇasandhāraṇī hitā | śāsane'smin prasannānāṃ hitā rakṣā vidhīyate || saphalā nāśanī duṣṭāṃ gītā mañjurave hitā | sarvārthaprāpaṇī devī mahāmudrā pragīyate || mahāpraharaṇe tvāhuḥ aparā mudraparāvarā | tathaiva hastau saṃnyasya tarjanyau pāśasambhavau || 234, p. 484) kanyasau sūcayennityaṃ muṣṭiyogena yojitau | hastau sampuṭitau nityau aṅguṣṭhābucchritāvubhau || eṣa mudrā mahāpuṇyā mahāśūle samāgatā | vividhā lokanāthaistu vicitrapraharaṇodbhavā || yo yasya cintayejjāpī śatroḥ praharaṇāni vai | tenaiva cchindayed gātraṃ cittotpādācca tad bhavet || niyataṃ nāśayecchatruṃ mudrā mantrāśca yojitā | nihanyācchatrugaṇāṃ sarvāmantrāścāpi maharddhikām || yamadūtagaṇāṃ vighnāṃ grahāṃścāpi samātarām | pūtanāskandarudraśca pretāṃścāpi maharddhikām || japtā vaivasvatāṃ lokāṃ kṛtsnāṃ caiva savāsavām | yamāntakakrodharājena nānyaṃ mantraṃ prayojayet || mudrairetaiḥ prayuñjīta mahāśūlasamaistadā | sadyaṃ vaivasvataṃ hanyāt kaḥ punarbhuvi mānuṣām || sarvapraharaṇī mudrāṃ sarvaduṣṭāṃ vināśinīm | vihitā lokamukhyaistu sambuddhairdvipadottamaiḥ || tathaiva hastau saṃnyasya madhyamāṃ śṛtya kārayet | tathaiva hastau kṛtveha muṣṭiyogena kārayet || aṅguṣṭhāgrau tu pīḍitau | suṣirāvāṅgulisaṃyuktau madhyāṅgulyasamucchritau || sūcikāgrau tathā nityau tarjanyāṅgulimāśritau | eṣā mudrā varā ghorā śūletyāhurmunivarāḥ || mahāśūlā bhavet sādhuḥ tarjanyākuñcitāvubhau | visṛtaiḥ paṭṭiśā jñeyā mahāmudravarā parā || tadeva saṅkucāgrau tu aṅgulyāstribhirucchritā | eṣa sā triśūlamudreti pravadanti manīṣiṇaḥ || 235, p. 485) vicitrapraharaṇā jñeyā aṅguṣṭhāvubhayocchritau | mahāśūlasamā hyete mahāvīryā bhayānakāḥ || pāpasattvavināśāya tantre'smiṃ mañjurave vare | durdāntadamitā hyetā mahāmudrādbhutaceṣṭitā || raudraprāṇaharā te vikṛtākārasambhavā | mahāghoratamā raudrā mahākrūratamāhitā || mahāghoravarā jyeṣṭhā bahurūpiṇyaḥ prakāśitā | sarvatra jāpino buddhā jarāvyādhivivarjitā || vicaranti imāṃ lokāṃ saṃsiddhā jāpinaḥ sadā | vihitā mṛtyunāśāya sambuddhairmunipuṅgavaiḥ || jarāvyādhivināśinyaḥ mṛtyunāśāya saṃsṛjet | yojitā mantribhiḥ kṣipraṃ kṛtāntasyāpi bhayānakā || sṛjet prabhuvaraḥ śrīmāṃ śuddhāvāsapure vare | munisattamaje mudrā śākyasiṃe narottame || na buddhā mantra bhāṣante na mudrā krūrakarmiṇām | sattvakāraṇavātsalyāt sarvajñārthaprapūraṇā || ṛddhivikrīḍanārtthā vā bodhisambhārakāraṇā | upāyasattvavaineyā mahāyānāgraniyojanā || mahāsaṃsārapūraṇā | adhimukti vasāṃ sattvāṃ mantramudrāmudāhṛtām || ākāśa ceti yā buddhā na buddhā vācāya kalpitā | niḥprapañcārthayuktānāṃ kutaḥ saṅkalpagocaram || dharmadhātusamā niṣṭhā bhūtakoṭisamā ca yā | mantrayuktānāṃ niṣṭhā mudrā samudritā || kathayanti bhavāṅgānāṃ muktyarthaṃ hetavāṃ sadā | sarvajñamudramākhyātā sarvajñānārthaprapūraṇā || 236, p. 486) yuktiyuktārthapūjārthaṃ mudrāmudramudāhṛtā | buddhaiśca buddhaputraiśca acintyācintyagocaraiḥ || sarvajñadarśino mudrā uṣṇīṣādyāḥ prabhāvitāḥ | avalokitamudrā tu vajrapāṇe tha laukikāḥ || kathitāḥ kathayiṣyanti śreyasārthaṃ hi dehinām | yāvad buddhasutairmudrā muniśreṣṭhaiśca bhāṣitāḥ || sarvārthapūraṇā mudrā prabhāvācintacintitā | vikalpārthaṃ hi bhūtānāṃ tridhā mantrāstu bhāṣitā || eka eva bhavenmantraḥ yo buddhaistu bhāṣitaḥ | saugatārthaṃ tu mantrāṇāṃ mantro hyekaḥ pragīyate || uṣṇīṣādhipatiḥ śrīmāṃ ekavarṇautha vi sadā | cakravartī bhavennityaṃ takāro rephasaṃyuta || ūkārasahito nityaṃ yukto'tha pragīyate | sa bhaveccakriṇaḥ śrīmāṃ buddhānāṃ mūrddhajo varaḥ || bhāparaṃ mantramityāhurbuddhaṣutrasya dhīmataḥ | prabhāvāt tatsamo jñeyaḥ makāro'ntyārttha gīyate || mañjughoṣasya vikhyātaḥ hṛdayo'yaṃ buddhamūrdhnajaḥ | prabhāvātiśayo jñeyaḥ mahāpuṇya maharddhikaḥ || sarvārthapūraṇo mantraḥ * * * * * * * * (?) | mudrā pañcaśikhopetau ubhayārthārthapūraṇau || mudrā pañcaśikhā vāpi makāre cāpi yojitau | paramārthaṃ bodhayeccārthaṃ ihaivārthaṃ tu bhogadau || aparaṃ mantramityāhuḥ * * * * * * * * (?) | jakāraṃ rephasaṃyuktaṃ avoṣmārthapūjitam || eṣa mantravaro hyagraḥ abjaketo'tha mūrdhnajaḥ | mudre padmavare yukto āryā puṣṭyārthajanminām || 237, p. 487) jāpināṃ karmasiddhiṃ tu kuryāt sarvārthasampadām | aparaṃ vajriṇe mantrāṃ hraṅkāraṃ bāhumūrdhajam || eṣa mantravaro hyagraḥ caṇḍo'tha gīyate | prayukto vajrālaye mudre kuryāt prāyārthakarmiṇām || durdāntadamako ghoro mantro'yaṃ nāśahetavaḥ | uktārthaṃ śāsanārthaṃ ca yathoktaṃ vidhimācaret || na kuryāt pāpakarmāṇi sattvanigrahamādarāt | na yojayenmantravaraṃ nityaṃ saumyasattveṣu nityaśa || nāparādhye'lpadoṣeṇa sattvanāśayatotsṛjet | na kuryādādarānmohādalpadoṣeṣu jantuṣu || śāsane duṣṭacittānāṃ aprasannāṃ prasadanām | vinayārthaṃ tu sattvānāṃ damanārthaṃ piśitāśinām || nigrahārthaṃ tu duṣṭānāṃ saumyasattvaprasādanām | ukto mantravaro hyagraḥ na kuryāt prāṇāntikaṃ kadā || sarvalaukikamantrāṇāṃ vajriṇe ca maharddhikām | agro mantravaro hyuktaḥ sarvalaukikadevatām || aparo mantravaro hyeṣa sarvalaukikadevatām | mantrāṇāṃ mūrdhnajo jñeyaḥ śiva ekākṣaro hyataḥ || īśvaraḥ sarvalokānāṃ mantrāṇāṃ tu laukikāṃ prabhuḥ | parameśvaramityāhuḥ svakāro tā vidurbudhāḥ || sarvamantrāstu gīyante yāvantyo laukikāḥ smṛtāḥ | sarve te yatra vai mantre nibaddhā sarvatra pūjitā || vihitā munivarai hyetā mudrā sarvatra yojitā | matā śivatamā śreṣṭhā laukikāgrā samāhitā || īśvarādyāntarbhūtā vai vipaśyagrahamātarām | kaṭaputanayakṣādyāṃ rākṣasāṃ piśitāśinām || 238, p. 488) garuḍadhvajaviṣṇośca brahmaṇaścāpi kīrtitā | mudrā hyetāḥ samādiṣṭā durdāntadamane hitā || praśastā maṅgalā hyetā mudrā hyuktā manīṣibhiḥ | vaśyāveṣaṇabhūtānāṃ ākṛṣṭā hetavohitām || vivikte tu sadā deśe śuklapuṣpaiḥ suśobhite | sumṛṣṭe siddhagandhaistu śvetacandanakuṅkumaiḥ || jātīkusumamālābhiḥ abhyarcya sugataṃ prabhum | śākyasiṃhaṃ mahāpuṇyaṃ sarvamantreśvaraṃ vibhum || sarvajñaṃ sarvadā bhaktyā praṇipatya tathāgatam | mantranāthaṃ ca lokeśaṃ vajriṇaṃ cāpi śaktitaḥ || mañjuśriyaṃ mahātmānaṃ dharmadhātveśvaraṃ gurum | sarvaṃ buddhasutāṃ buddhāṃ anupūrvyā samāhitaḥ || kuśaviṇḍe pallave caiva sakṣīre sārdre suśobhane | upaviṣṭaḥ prāṅmukhaḥ śuciḥ * * * * * * * * * * (?) || udaṅmukhaḥ śāntikarme tu paścādāhvānane na mukhe | na kuryuḥ sarvakarmāṇi yathādaivatamandirām || pravṛttaḥ sarvabhūteṣu dayāvāṃ mudrakarmaṇi | sarvatra yojitā mudrā kuryāt sarvasādhanam || pūrvābhimukhe pauṣṭikaṃ karma mantrāṇāmānayane dhruvam | paścānmukhe tu kurvīta vaśyārthaṃ sarvabhautikam || udaṅmukhe śāntikaṃ vindyāt sarvavyādhipraṇāśane | dakṣiṇe pāpakarmaṃ tu na kuryāt prāṇāntikaṃ sadā || ūrdhvaṃ vighnanāśaṃ tu uttiṣṭhottamasiddhidaḥ | asurapure karma pātālādhipate tadā || adhomukhaśca kurvīta sarvatrāpratipūjitā | vidikṣu ca sarvatra yathā yathā ca samāsṛtā || 239, p. 489) teṣu teṣu ca kurvīta sidhyante sarvadehinām | kuryāt sarvatra mudrāṇāṃ vidhihomasamā japī || tatrasthāṃ siddhimāyānti tanmukhāścāpi mudritā | vidhiḥ śreṣṭhaḥ kathyatāṃ tāṃ nibodhatām || śucirvastraśucirbhūtvā sukhaśaucasamāhitaḥ | imāṃ mudrāṃ prayuñjīta sarvārthāṃ ca susamādhikām || hastāvuddhṛtya gandhaiśca śvetacandanakuṅkumaiḥ | sudhūpaiḥ prāṇyaṅgarahitaiḥ karpūrāgarucandanaiḥ || yuktikuṅkumamukhyaiśca kuryāddhūmavaraṃ vidā | nivedya vividhā karmāṃ ācared vidhivat sadā || ācaret pūrvanirdiṣṭaṃ karmaṃ sarvatra kalpabhāṣitam | prāṅmukho'tha tato bhūtvā ubhau hastau susampuṭau || miśrīkṛtāṃ tato'nyonyāṃ aṅgulyā veṇitaḥ sthitau | madhyamau kanyasau jyaṣṭhau anāmikāgrau ca yojitau || aṅguṣṭhau niścalau jñeyau samau cāpi pratiṣṭhitau | śirasthāne tadā kuryā lalāṭadeśe tu bhaktitaḥ || namaskāraṃ tathā mantraṃ ṣaḍvarṇotha yojitām | oṃ vākyeda namaḥ | vākyaṃ svāhākāravarjitam || huṅkārāpagataṃ śreṣṭhaṃ phaṭkārāpagataṃ sadā | pavitraṃ maṅgalaṃ jyeṣṭhaṃ hṛdayaṃ tu sadā japet || eṣa mañjuvara ! śreṣṭha bālarūpisurūpiṇe | paścānme viśvarūpe tu hṛdayo'yaṃ prakīrtyate || ṣaḍete ṣaḍakṣarā jñeyā mantrā śreṣṭhā hṛdayottamā | teṣāmagratarā hyeṣā pravṛttaḥ sarvakarmasu || idaṃ mudrottamaṃ mantraṃ kuryāt sarvakarmasu | mūrdhni sthāne tato dattvā lalāṭoddeśe tu yuktitaḥ || 240, p. 490) madhyamāṅgulyaṃ tu cāled vaśyārthaṃ sārvabhautikam | aṅguṣṭhāgravubhau nāmyau ākṛṣṭārthaṃ ca devatām || taireva visṛtau nityaṃ visarjyaṃ mantradevatām | madhyajyeṣṭhau tathā śrāvakāṃśca munivaram || tarjanyau kuñcitau nityau bodhisattvāṃ kuliśodbhavām | daśabhūmyeśvarā ye ca āhvayante na saṃśayam || kanyasāṅgulisaṃyuktā ākuñcyāt sarāhvaye | yakṣarākṣasapretāṃśca kūśmāṇḍā kaptapūtanām || daityadānavasaṅghāṃśca yakṣiṇyāśca dhanadapriyā | mātṛvat kurute hyetāṃ mudreyaṃ samprapūjitā || arthānarthāṃ tathā nityamiṣṭāniṣṭāṃ phalapradām | mahāmudreti vikhyātā gīyate tṛbhavālaye || eṣa mudramahāmudrā baddhā mūrdhasu paṇḍitaḥ | adhṛṣyaḥ sarvabhūtānāṃ bhavate nātra saṃśayaḥ || dūrād dūraṃ namasyanti sarvavighnavināyakā | mahābrahmasamaṃ puṇyaṃ niyataṃ bodhimavāpnuyāditi || bodhisattvapiṭakāvataṃsakānmahāyānavaipulyasūtāt āryamañjuśriyamūlakalpāt dvicatvāriṃśatimaḥ mahāmudrāpaṭalavisaraḥ parisamāpta iti | 241, p. 491) atha pañcacatvāriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | sarvāṃ ca śuddhāvāsabhavanasannipatitāṃ devagaṇānāmantrayate sma | śṛṇvantu bhavanto devasaṅghāḥ ! mañjuśriyasya kumārabhūtasya mahāṛddhivikurvaṇaprātihāryavikrīḍitaceṣṭitabālarūpasvarūpanidarśanayathā-śayat vasantoṣaṇamahāyānāgradharmaprāpaṇaṃ sattvapākasaṃyojanamudrāmantraprabhāvatatrasattvayojanamabhiprāyasampūraṇārtha. m mudrāpaṭalaṃ paramaguhyatamaṃ sarvamantratantrakalpeṣu bījabhūtaṃ sārabhūtaṃ paramarahasyaṃ mahāguhyatamaṃ paramottaratantreṣu sarvalaukikalokottareṣu aprakāśyaṃ paramagopyaṃ nāśiṣyāṇāṃ ca deyam aśrāddhānāmanutpāditabodhicittānāṃ matsariṇāmanyatīrthāyatanabhaktyānāṃ mahāyānāgradharmavidveṣiṇāṃ sarvamantratantreṣu agauravajātānām | eteṣāṃ prakāśya anyeṣāṃ prakāśyamiti samayajñānāṃ buddhaśāsane pratipannānāṃ surūpasuveṣaśrāddhamavikalacittasandhānamahotsāhā sarvamantreṣu ca sagaurava sarvabuddhabodhisattveṣu pratyekabuddhāryaśrāvaka sarvadeva sabrahmacārī sapratīsādarajāteṣu sattveṣu mahāsannāhasannaddheṣu sakalasattvadhātvottāraṇābhyudyamodyateṣu mahākāruṇikeṣu kṣāntisaurabhyasuvacaskeṣu sattveṣveteṣāṃ deyamanyeṣāmadeyamityāha ca || eka mudrāgaṇaḥ śreṣṭhaḥ prayukto mantrayojitaḥ | karoti karma vividhā maneṣṭā manuyojitā || jāpibhiḥ sarvakālaṃ tu prayoktavyaḥ siddhimicchatā | nāmnā trailokyavikhyātaḥ buddhaiḥ ajitaḥ sadā || strīsampatkaro hyeṣa pratitaḥ sarvajantubhiḥ | śrīvatso nāma mudro'yaṃ pramukho'ṣṭaśate bhuvi || mudrāṇāmaṣṭaśataṃ jñeyaṃ mañjughoṣa ! śṛṇohi me | purā jinavarairgītaṃ buddhaputraiśca dhāritam || ahaṃ vakṣye pratyahaṃ varttamānamanāgatam | arthārthaṃ samanumodye rakṣye'haṃ bhuvanatraye || 242, p. 492) mañjughoṣastathā hṛṣṭaḥ uvāca vadatāṃ varam | deśayantu mahātmāno buddhāḥ sarvatra pūjitāḥ || yaṃ śrutvā puruṣāḥ prājñāḥ niyataṃ bodhimāśraye | sarveṣāṃ tu pravṛttānāṃ japahomavrate sthitām || dhruvaṃ mantrāstu siddhyeyurimairmudraistu mudritāḥ | adhyeṣye'haṃ mahāvīraṃ śākyasiṃhaṃ narottamam || asmākaṃ sattvamarthāya dharmakośārthapūraṇam | mahāyānāgradharmārthaṃ mantracaryārthasādhaka || durdāntadamakaṃ puṇyaṃ pavitraṃ pāpanāśanam | deśayantu mahāvīrā paṭalaṃ mudrasambhavam || pūraṇārthaṃ tu mudrāṇāṃ sūcanārthaṃ tu devatām | anukampārthaṃ tu jāpinām * * * * * * * * (?) || evamuktvā tu mañjuśrīḥ kumāro bālarūpiṇaḥ | nirīkṣya sugataśreṣṭhaṃ sukho mañjuravastadā || uvāca madhurāṃ vāṇīṃ muniśreṣṭho vināyaka | kalaviṅkarutaḥ śrīmāṃ meghadundubhiniḥsvanaḥ || brahmasvareṇa vacasā vāco mabhyācacakṣa saḥ | śṛṇotha bhūtagaṇāḥ sarve kalpārthaṃ mantradevatām || samayaṃ sarvadaivānāṃ mukhyaṃ mudrāśca daivatam | samatikrāntabuddhaistu pratyekārhatasādhakaiḥ || kaḥ punaranyasattvaistu vidyādaivatalaukikaiḥ | eṣa mudrāgaṇajyeṣṭhaḥ sarvamudreṣu katthyate || yaṃ tathā jāpinaḥ sarve niyataṃ siddhyanti devatā | ādau kisalayaṃ nāmnā dvitīyaṃ bhavati mekhalā || tṛtīyaṃ sumekhalā caiva caturthī sumanasodbhavā | pañcamī saṅkaletyāhuḥ ṣaṣṭhī rekhā praghuṣyate || 243, p. 493) suvarṇā saptamī jñeyā mālā bhavati cāṣṭamī | navamī aṅkuśī khyātā daśamī saptadaśacchadā || ekādaśī bhavet kuntā sukuntā dvādaśī bhavet | kardamī trayodaśī cātra paṭahī pañcadaśī bhavet || ṣoḍaśī tu bhaved yaṣṭiḥ muṣṭiḥ saptadaśī viduḥ | aṣṭādaśa samākhyātā vajramālā pragīyate || hemamālonaviṃśā tu padmamālā tha viṃśati | nāgī nāgamukhī caiva tṛtīyā bhavati mahāmukhī || vaktrā ca vaktrasahitā chatrī bhavati lohitā | lohitā cāṣṭaviṃśā tu nīlalohitikā sinī || jyotsnā jani tāmasī dvātriṃśā kathitā bhuvi | tārā sutārā tārāvartā sumudrajāpi || ghorarūpiṇī vikhyātā rātrī bhayadā sadā | mahāprabhāveti vikhyātā yā mudrā bhuvi locanā || saptatriṃśatimudrāstu saṅkhyā hyeṣā pragīyate | śvetā paṇḍarā caiva evalā māmakī ca yā || mahābhayaharī devī bhrukuṭī tu pragīyate | ajitā aparājitā khyātā jayā vijayā parājitā || sādhakī sādhanī caiva tārā śveteti gīyate | ghaṭakarparamityāhuḥ sugatī gatiśodhikā || padmī padmasutā caiva vajrī vajramanodbhavā | strīsaṅkhyā gaṇo mudraiḥ puruṣāṇāṃ tu pragīyate || bhadraṃ mudrapīṭhaṃ tu āsanaṃ śayanaṃ bhuvi | svayambhūśambhucakraśca kuliśo musalastathā || svastiko liṅgamudraśca pakṣirāḍ garutmanaḥ | mudro maruḍadhvajo jñeyaḥ viṣṇurudrasavāsavaḥ || 244, p. 494) brahmā padmodbhavaḥ śrīmāṃ śrīsampuṭa eva ca | tathyaṃ yamalamudraṃ ca mayūrāsanameva tu || viditaṃ sarvadig dhīmāṃ kārttikeyārthadaḥ sadā | kumārasyānucaro jñeyaḥ mañjughoṣasya || tasya mudraṃ mahāvīryaṃ tā tāḥ śaktidharaḥ sadā | mayūrāsanamudraṃ tu tasyaivaitat prayujyate || anena baddhvā mantreṇa kārttikeyasya yuktitaḥ | yāvanto laukikā mudrā śaivāścaiva savāsavāḥ || sarve bhavanti baddhvā vai vaśyārthaṃ hi prayujyate | eṣa mudrā karo hyarthāṃ puṣkalāṃ sādhu ceṣṭitām || prasanno buddhaputrasya mañjughoṣasya dhīmataḥ | buddhaśāsanamavatīrṇo bālarūpī maharddhikaḥ || kārttikeyo'tha vikhyātaḥ mantramukhye'tha laukike | sarveṣāṃ ca prayoktavyo bāliśānāṃ viśeṣataḥ || grahamātarakūṣmāṇḍaiḥ gṛhītā kaṭapūtanaiḥ | daityadānavayakṣaiśca piśācoragarākṣasaiḥ || kravyādairmānuṣaiścāpi nityaṃ cāpi vimokṣakaḥ | raudrasattve'tha duṣṭebhiḥ piśitāśanavyantaraiḥ || mudritebhiśca manujairmudro'yaṃ sampramokṣakaḥ | sarvasattvārthayuktaśca prayuktaḥ sukhadaḥ sadā || saṃkṣepeṇa tu ukto'yaṃ vistaraścaiva saṃjñakam | aparaṃ mudraṃ pravakṣyāmi yaṃ baddhvā sukhī bhavet || jāpinaḥ sarvakarmeṣu prayuktasyāpyamoghavām | nāmnā buddhāsano nāma mahāmudrā prakatthyate || vistaraḥ sarvatantreṣu paṭhyate tāṃ nibodhata | yaṃ baddhvā jāpinaḥ sarve niyataṃ bodhiparāyaṇāḥ || 245, p. 495) kaḥ punaḥ siddhikāmānāṃ bhogālipsaparāyaṇam | pūrvava caukṣasamācāraḥ sthitvā ca prāṅmukhaḥ śuciḥ || ubhau hastau samau kṛtvā añjalyākāramāśṛtau | kuryād vikāsitau cāgre ubhāvaṅguṣṭhanāmitau || madhyamāṅgulimāśliṣṭau kuṇḍalākāracihnitau | paryaṅkenopaviṣṭe tu nābhideśe tadā nyaset || eṣa mudrāvaraḥ śreṣṭhaḥ sarvakarmeṣu yojitaḥ | uttameṣu ca uttiṣṭhe nādhame madhyame'pi vā || kṣipramarthakaro hyeṣa siddhaḥ sarvatra yujyate | mahāpuṇyo pavitro'yaṃ maṅgalyamaghanāśanaḥ || sarvapāpaharaḥ puṇyaḥ mudro'yaṃ siddhihetavaḥ | dvitīyamaparaṃ mudrā mahāmudrā prakatthyate || nāmnā śatruñjayī nāma sarvavighnavināśinī | yaṃ baddhvā śatravaḥ sarvāṃ vaśaṃ kuryānna saṃśayaḥ || sarvecchoṣamāyānti gacchante vātha dāsatām | rāgo dveṣaśca mohaśca svapakṣaḥ sagaṇaiḥ saha || lobhamātsaryamānaśca vicikitsā kathaṃkathā | pramādyo māyā kausīdyaṃ sādhyeṣyā kumārgatā || mitthyādṛṣṭidaśe māne dante stambhe ca lubdhatā | daśā kuśalapathā karmā sarve te śatravaḥ smṛtāḥ || eṣa śatrugaṇaḥ prokto buddhairbuddhasutaistathā | eṣa mārgeṣvavasthābhiḥ prāṇino ya ca māśṛtā || buddhaśāsanahantāraḥ teṣāṃ mudrā prayujyate | iyaṃ mudrā mahāmudrā gītaṃ buddhaiḥ purā sadā || prayoktavyā prāṇināṃ hyeṣā damanārtthaṃ pāpanāśanī | tathaiva purataḥ sthitvā ubhau pāṇisamāśraye || 246, p. 496) samāśliṣṭau tha tau kṛtvā añjalyākāramāśṛtau | aṅguṣṭhayugale kṣipraṃ tarjanyau saṃnyasedubhau || kuṇḍalākārasaṃśliṣṭau tṛtīye parvamāśrayet | eṣā arthakarī mudrā dvitīyā kathitā jinaiḥ || śatrūṇāṃ nāśayet kṣipraṃ hṛdayāṃsi pradoṣiṇām | tṛtīyaṃ mudraṃ pravakṣyāmi mañjughoṣa ! śṛṇohi tām || nāmnā śalyaharī divyā sarvaśalyavināśinī | sarvatra yojitā mudrā sarvavyādhicikitsakī || viṣaśastrakṛtāṃ doṣā. jalapāvakasambhavām | anilodbhavadoṣāṃśca duṣṭasattvagarapradām || kravyādāṃ mānuṣāṃścāpi saviṣāṃ sthāvarajaṅgayām | yacca dehagatāṃ śalyāṃ nārīṇāṃ prasavātminām || saṃsārābhiratāṃ cānyāṃ prāṇināṃ doṣapīḍitām | sarvanetāstathā śalyāḥ viśalyakaraṇī hyayam || eṣa mudrā mahāmudrā smaritā sarvajantubhiḥ | viśalyā sukhitā kṣipraṃ bhavate nātra saṃśayaḥ || nāmamātreṇa te martyā mantrasyāsya prabhāvataḥ | sarvavyādivinirmuktā vicarante mahītale || pūrvavaccaukṣasamācārā śucirvastraśucī tadā | badhnīyānmudravaraṃ śreṣṭhaṃ tṛtīyaṃ pāpanāśanam || ubhau hastau samāyojya viparītākārasambhavām | samau vyaktau añjalyākārau hṛdayasthāne tu taṃ nyaset || eṣa mudrā mahāmudrā sarvānartthanivāraṇī | yaṃ baddhvā jāpinaḥ sarve niyataṃ bodhiparāyaṇāḥ || caturthīṃ tu mahāmudrāṃ mahāyakṣīṃ tamādiśet | mahāprabhāvā vijñeyā sarvamantreṣu jāpinām || 247, p. 497) atra yakṣagaṇāḥ sarve yakṣiṇyaśca maharddhikāḥ | mantradevatasarveṣu uttamādhamamadhyamāḥ || sarvasattvaistu sampūjyā mudreyaṃ sampragīyate | ādau baddhvā japenmantraṃ homasādhanakarmasu || sarvatra yojitā puṇyā sarvamantrāṇi sādhayet | varjaprāṇistathā māntraḥ sarvamudreśvarī hyayam || paṭhitā lokanāthaistu purā jyaiṣṭhairhyatītakaiḥ | tathaiva śucino bhūtvā sthitvā udaṅmukhastadā || badhnīyānmudravare śreṣṭheḥ sarvakarmeṣu jāpinaḥ | damanārthaṃ sarvabhūtānām * ** * * * * * (?) || yathāyaṃ kurute kṣipraṃ yaḥ sattvāceṣṭitaṃ bhuvi | ubhau hastau tadā nyasya sampuṭākāraveṣṭitau || kuryāt trisūcikākāraṃ aṅguṣṭhau kanyasamadhyamau | anyonyasaṃśliṣṭau caturbhiścāpyatha nāmitau || kuryānmudravaraṃ hyuktaṃ śiraḥsthāne tu saṃsthitam | yaṃ dṛṣṭvā sarvabhūtā vai vidravanti na saṃśayaḥ || pañcamī tu mahāmudrā śṛṇu tvaṃ mañjuravaḥ sadā | nāmnā trisamayā caiva mahāpuṇyatamā śivā || durdāntadamanī nityaṃ sarvasattvārtthasādhanī | ghorarūpī maheśākṣā kālarātrisamaprabhā || kṛtāntarūpiṇī bhīmā yamasyāpi bhayānikā | caṇḍā ca caṇḍarūpīti duḥprekṣā duḥsahā sadā || rudravāsavayakṣeṣāṃ rākṣasagrahamātarām | devānanusarāṃścaiva mantramukhyāṃ maharddhikām || sarvasattvā tathā nityaṃ durdāntadamakī hitā | akālamṛtyuvināśāya mṛtyunāśāya vai hitā || 248, p. 498) sṛṣṭā sarvabuddhaistu kṛtāntasyāpi bhayāvahā | yaṃ baddhvā puruṣā nityaṃ samayajñā bhavanti ha || ye ca mantrāśritā nityaṃ te'pi muktā jape ratā | teṣāṃ siddhyanti mantrā vai ayatnenaiva dehinām || ajāpino'pi bhavejjāpī aśuciḥ śucino bhavet | saṃyuktaḥ krodharājena yamānteneha mudrayā || sarvakarmakarā hyeṣā saṃyuktā tattvadarśibhiḥ | sarvavighnavināśārthaṃ sarvavyādhicikitsanā || sarvasattvārthasambhārā kharvaduṣṭanivāraṇā | sarvāsāṃ pūraṇārthāya vihitā munivaraiḥ purā || eṣa mudrā hitā loke samayabhraṃśācca pūraṇī | baddhvā tu mudravaraṃ śreṣṭhaṃ samayajñastatkṣaṇād bhavet || sarveṣāṃ caiva mantrāṇāṃ laukikānāṃ ca tatottamāt | praviṣṭo maṇḍalo jñeyaḥ mudrā mantreṇa īritaḥ || tathaiva śucino bhūtvā pūrvavat sarvakarmasu | trisūcyākāra tathā vajraṃ aṅgulībhiḥ samācaret || jyeṣṭhamadhyama-aṅgulyau aṅguṣṭhaiśca satā nyaset | mūrdhni sthāne tataḥ kṛtvā apasavyena bhrāmayet || eṣa mudravarā śreṣṭhā prayuktaḥ sarvakarmasu | etā pañca mahāmudrā lokanāthaistu bhāṣitā || niyataṃ puruṣavarā baddhvā sambodhyagraṃ spṛśanti ha | sarvāsāṃ pūrayatyete jāpināṃ manasodbhavām || sarvatathyaṃ yathābhūtaṃ darśayanti yathepsitam | apare mudravarā śreṣṭhā pañca caiva prakāśitā || śiraḥ vaktro'tha gātraṃ ca utpalaṃ kavacaṃ tathā | ete mudravarā diyā mañjughoṣasya dhīmataḥ || 249, p. 499) purā lokavarairmukhyaiḥ kathitā tattvadarśibhiḥ | ahaṃ ca mañjuravaṃ vakṣye katthyamānaṃ nivodhyatām || śṛṇuṣvaikamanā nityaṃ mudrā mudravarottamām | pūrvavaccaukṣasamācāraḥ sthitvā dhātuvarāgrataḥ || badhnīyāt karapuṭe nityaṃ mudrāṃ pañcārthasaṃjñikām | ubhe karapuṭāgre tu kaḍmalākārakārite || dadyuḥ śiravare nityaṃ śiramudreti saṃjñitam | yathaivotpalamudrā tu nyastaḥ duravare sadā || sā ca sarvataḥ kṣiptā gātramudrā vidhīyate | sa caiva kuto jñeyā vaktramudrā tu sā bhavet || tathaiva hastau saṃnyasya nābhisthāne tu saṃnyaset | īṣi tarjanyāṅgulyanābhimātmanaḥ saṃspṛśet || sā bhavet kavacamudrā tu ātmarakṣā tu sā bhavet | sarvatra yojitā hyete saphalā sarvārthasādhikā || ete mudrā mahāmudrā maṅgalyā maghanāśanā | jāpibhiḥ sarvakālaṃ tu prayoktavyāḥ saphalā hitāḥ || mahāvīryā mahāpuṇyā sarvānarthanivārikā | yaṃ baddhvā puruṣā nityaṃ niyataṃ bodhiparāyaṇāḥ || apare pañca mahāmudrā lokanāthasya tāpinaḥ | munine śākyasiṃhāya tathā ratnaśikhe gurau || supuṣpāya sukeśāya tathā sumanasorave | saṅkusumāya ca buddhāya tathā padmottare vare || sampūrṇāya sunetrāya śuddhā caiva jagadguroḥ | pitāmahāya caiva muktāya jagadvarāmbaramuktaye || eteṣānāṃ ca buddhānāmanyeṣāṃ ca mahātmanām | atītānāgatā sattvāṃ vartamānāṃ svayambhuvām || 250, p. 500) sarveṣānāṃ ca buddhānāṃ mūrdhni sambhūtilakṣaṇā | mahāprabhāvā mahāmudrā samantājjvālamālinaḥ || uṣṇīṣā iti vikhyātā tṛdhātusamālaye | cakravarttī mahāpuṇyo maṅgalyo maghanāśanā || sarveṣāṃ ca vidyānāṃ vidyārājaḥ smṛtaḥ prabhuḥ | ekākṣarasaṃyuktaḥ mantro sugatamūrdhajaḥ || mudro tasya vido jñeyo prabhurekākṣarasya tu | cakravarttī jinakule jāta mudraḥ parameśvaraḥ || ubhau hastau samāśliṣya sampuṭākāracihnitau | muṣṭiyogena baddhvā vai madhyāṅgulyau susūcitau || īṣit saṅkocyavatkṛtvā kuṇḍālākāradarśitau | eṣa sarvatrage mudrā sarvamantreśvaro vido || mūrdhānaṃ devataṃ kṛtvā suṣirākārakuḍmalam | īṣinnāmitatarjanyau kanyasaṃ tu supūjitau || eṣa mudravaraḥ śreṣṭhaḥ tejorāśe tu kathyate | tadeva sampuṭaṃ cāgryā chatrākārasaṃjñakam || vikāsyāṅgulī sarvāṃ sitātapatreti saṃjñitam | jayoṣṇīṣaṃ hitaṃ devaṃ hi madhyāṅgulyau susūcitau || tadeva visāritau cāgre pāṇibhiḥ sarvato gataiḥ | uṣṇīṣasaṅkabhavā jñeyā sarvatrārthadarśibhiḥ || munimūrdhajasambhūtā mudrā agrā pragīyate | pañcamā tu bhavet sā tu sarvamuṣṇīṣasambhavā || anena vai sarvabuddhānāṃ yāvantamuṣṇīṣamūrdhajām | sarve te ca samāyānti sarvakarmeṣu yojitā || sarve munivarairmudrā ye gītā bhuvanatraye | sarveṣāṃ tu mudrāṇāṃ mudreyaṃ parameśvarī || 251, p. 501) anenāvāhayenmantrāṃ anenaiva visarjayet | anena sarvakarmāṇi kuryāt sarvatra jāpinaḥ || ete pañca mahāmudrā purā gītā munivaraiḥ | sarvakamārthayuktā vai sarvamuṣṇīṣasādhikā || yāvanto munivaraiḥ gītā uṣṇīṣā bhuvanatraye | sarveṣāṃ tu sarvatra ime pañcārthapūraṇā || sarvamuṣṇīṣato jñeyā mudrā vai ca asaṅkhyakā | teṣāṃ pañca varā proktā sarvamuṣṇīṣasādhanī || avalokitamudrasya pañca vaite sumudrakāḥ | prakṛṣṭā padmakule śreṣṭhā mudre te bhuvi maṇḍale || uṣṇīṣaṃ ca śirovaktrapadmamudrā ca kathyate | mahākaruṇajā devī tārā bhavati pañcamī || pūrva caukṣasamācāraḥ dhautavastra sujaptadhīḥ | pāṇinā śirasā mṛśya ūrdhvahasto bhavennaraḥ || vāmapāṇitale lekhyāṃ muṣṭiyogena veṣṭayet | eṣa uṣṇīṣamudro'yaṃ avalokitamūrdhajām || tadeva śiravare dattvā śiramudrā pragīyate | tadeva saṅkucau cāpi nābhideśe pratiṣṭhitau || vikāsya aṅgulī sarvāṃ padmamudreti sā vidoḥ | upariṣṭādeva vaktrānte hastau tau na samāśṛte || anyonyamiśritau hastau viralāṅgulimāśritau | tadeva vaktramudrā tu padmaketo'tha gīyate || yā tu padmadhvaje mudrā nāgaloke prakathyate | sa bhavenmuṣṭiyogena ubhau hastau samāśritau || ubhau tarjanyatāṃ cordhvau sūcībhūtau sucihnitau | aṅguṣṭhapīḍitau śreṣṭhau tārāmudreti kathyate || 252, p. 502) eṣā mudravarā śreṣṭhā karuṇā padmadhvaje vidoḥ | ityevaṃ pañca mahāmudrā kathitā padmālaye sadā || bodhisattvasya mukhye tā lokīśasya mahātmane | atra padmakule bhavanti bandhaṃ sarvakarmasu || mantranātheśvaro ye ca vidyā devatalaukikā | sarve te atra vai mudre mudrā yānti sumudritā || ye ca yakṣeśvarā gītā vajrapāṇimaharddhikā | mahāmantrārttharaudrāśca krodhaprāṇaharā tathā || ye cānye laukikā mukhyā mantrayuktāśca devatā | sarve te ca samāyānti mudrairetaiḥ sumudritā || ete mudrā mahāmudrā pavitrā pāpanāśanā | yaṃ baddhvā jāpinaḥ sarve kṣipramāyānti kṣiprataḥ || muktā tāthāgatī mudrā anyeṣāṃ parameśvarī | avalokitanāthasya sarvavyādhicikitsane || mudrai to pañca mahābhogā vicaranti mahītale | strīrūpadhāriṇo bhūtvā sarvasattvārthayojitā || yaṃ baddhvā puruṣā prājña ! niyataṃ bodhiparāyaṇā | aparā pañca mahāmudrā vajrapāṇi maharddhikā || ya eṣa vajreśvaraḥ śrīmāṃ sarvamantreśvaraḥ prabhuḥ | daśabhūmyapatiḥ śrīmāṃ sarvānarthanivārakaḥ || mahābhayaprado caṇḍaḥ duṣṭasattvanivāraṇaḥ | durdāntadamako dhīmāṃ dakṣaḥ sattvārthasiddhiṣu || yakṣarūpeṇa sattvānāṃ ātmanā ceṣṭite bhuvi | sattvārthakriyāyuktaḥ dharmārthamavatārayet || bodhisambhāramarthāya viceruryakṣarūpiṇaḥ | ye te sattvā hitā loke yakṣiṇyā saha mohitā || 253, p. 503) teṣāṃ siddhirna bhavenmantrāṃ vācā duścariteritām | bodhisattvo mahāpuṇyaḥ bahurūpī maharddhikaḥ || pradoṣya cittaṃ mantreśe kutaḥ siddhyanti mānavāḥ | mudraitā pañca varā proktā buddhaiścāpi maharddhikā || vajrapāṇirmahāpuṇyā tāṃ ca kṣipra suyojayet | tathaiva hastāvudvartya śvetacandanakuṅkumaiḥ || tathaiva sampuṭākārau kuḍmalākāraveṣṭitau | śiraḥsthāne tathā nyastau cāpi susthitau || sā tu vajraśirā jñeyā mahāmudrā hitā vidoḥ | yakṣasenāpatermudrā dvitīyā bhavati mūrdhajā || uṣṇīṣamudrā hitā loke uṣṇīṣaṃ yakṣapaterhitam | tadeva vajraṃ śirāmudrā ūrdhvamañjalisthāpitām || eṣa mudrā mahāmudrā uṣṇīṣeti pragīyate | tṛtīyā vajrodbhavā nāma lalāṭasthāne tu sā bhavet || saṃnyastāñjalisampūrṇā dhruvau madhyeṣvanāmikau | eṣā vajrodbhavā nāma vajrapāṇe'rthasādhikā || caturthī tu muhāmudrā vajravaktreti gīyate | uttānau hastatalau nyasya veṇikākārasambhavau || vakṣaḥsthāne tathā nyasya madhyāṅgulyāṃ susūcitau | eṣā mudrā mahāmudrā varā yakṣavare hitā || sarvavajrālayā ca sā * * * * * * * * (?) | pañca mātrā mahāmudrā vajrapāṇi maharddhikā || tathaiva hastau saṃnyasya nābhisthāne tu kārayet | tarjanyāṃ kuñcitau kṛtvā aṅguṣṭhāgre tu nāmayet || tṛtīye parvamāśliṣya kanyasau ca susaṃsthitau | baddhvo ca veṇikākārāṃ śeṣairaṅgulibhistadā || 254, p. 504) eṣā vajrālayā nāma mahāmudrā pragīyate | atraiva sarvamudrā tu laukikā ye ca vajriṇe || śaivāḥ śakrakāścāpi riṣīṇāṃ ca maharddhikā hitā | sā varā mataṅgino hyagrā mudrā proktā mahātmabhiḥ || yakṣarākṣapretaiśca kūṣmāṇḍaiḥ kaṭapūtanaiḥ | ye tu mudrā varā proktā viṣṇvīndraiśca vanāhvayaiḥ || īśānamātarairlokagrahaiścāpi * * * * * * * * * (?) | bhāskarenduvivasvākṣairvasavaścāpi supūjitaiḥ rakṣātmakaiḥ || sṛṣṭā mudravarā ye tu sarvabhūtagaṇaiḥ sadā | sarve caiva samāyānti mudre'smiṃ vajramālaye || prathitā mudravarā hyagrā kule'smiṃ vajramāhvaye | muktā tathāgatīṃ mudrāṃ avalokīśasyāpi mahātmanaḥ || mudrā hyeke tu muktā vai anyeṣāṃ prabhuriṣyate | eṣā mudrā mahāmudrā yakṣasenāpatervidoḥ || yaṃ baddhvā puruṣā niyataṃ sarve bodhiparāyaṇāḥ | eṣā mudrā varaḥ śreṣṭhaḥ paramāhustathāgatāḥ || hatyetā pañca mahāmudrā vajrapāṇe yaśasvinaḥ | jāpibhiḥ sarvakālaṃ tu smartavyā ca mahābhaye || āśu naśyanti bhūtā vai kravyādā piśitāśinā | yakṣarākṣasapretāṃsi kūṣmāṇḍāḥ kaṭapūtanā || devagandharvamanujāḥ kinnarāśca sasiddhakāḥ | grahamukhyavarā garuḍā mātarāśca maharddhikāḥ || ye'pi te lokamukhyāśca brahmāviṣṇumaheśvarāḥ | sarvasattvāśca vai loke yeṣu sarvatra māśṛtāḥ || sarve te dṛṣṭamātraṃ vai vidravanti na saṃśayaḥ | ete mudrā jinaihyāsī vajradhṛte prabhoḥ || 255, p. 505) mantranāthasya yakṣeśe lokīśasyāpi mahātmane | tasmācca jāpibhiḥ sarvaiḥ niyataṃ siddhilipsubhiḥ || smartavyā japakāle tu sarvamantreṣu siddhidā | yo'sau kisalayetyāhuḥ mudrāmādau pragītavām || tathaiva hastau saṃnyasya uraḥsthāne nyased budhaḥ | tāmādau veṇikāṃ kṛtvā aṅgulībhiḥ samantataḥ || sā vidyā kisalaye mudrā laukikāṃ mantradevatām | tāmādau yojayet kṣipraṃ kṣudrakarmeṣu dhīmatām || jvararogagatā sarvān nāśayennātra saṃśayaḥ | saiva sumanasā jñeyā kanyasāṅgulināmitau || paṭahī tu bhavet sā tu madhyamāṅgulināmitau | kandarpī ca bhavet sā ca ubhau aṅguṣṭhamucchritau || ghaṭakharparikā jñeyā anāmikāgrasunāmitau | tathaiva kuṅmalaṃ kṛtvā hastāgrau ca subhūṣitau || utpalākāracihnaṃ tu mudramutpalamucyate | vikāsitobhayau hastau aṅgulībhiḥ samantataḥ || eṣā vai padmamudrā tu bhave jyotsnā sanāmitau | tathaiva yojitāṃ sarvāṃ aṅgulyāgrāgrakāritā || eṣā suparṇine mudrā suparṇīti pragīyate | tadeva lampuṭākāraṃ viparyastākāraceṣṭitam || sā bhaved yamalamudrā tu garutmasyāpi mahātmane | tathaiva hastau saṃnyasya muṣṭiyogena yojitau || ubhayāṅguṣṭhamadhyasthau liṅgamudreti gīyate | utthitāṅguṣṭhamadhyasthau tadevaṃ śaṅkhamiṣyate || tadeva hastau visrajya jayā bhavati viśrutā | vijayā bhavate mudrā kanyasāṅguliveṣṭitau || 256, p. 506) anāmikābhiḥ samāyuktā ajitā bhavati pūraṇī | visṛjya hastau saṃyuktau vāmahastena mīlayet || aṅguṣṭhāgramadho nāmya muṣṭiṃ baddhveha paṇḍitaḥ | eṣāparājitā jñeyā mudreyaṃ ca supūjitā || catuḥkumāryo vidhi jñeyā bhaginyeṣu prakīrtitā | tumburustveṣa vikhyātaḥ jyeṣṭhabhrātā prakalpyate || nauyānasamāśritā hyete ambhodhestu nivāsinaḥ | vicaranti imaṃ sthāne mahāpuṇyamaharddhikāḥ || vaśyārthaṃ sarvabhūtānāṃ sṛṣṭvā brahmavido vide | sarvatra pūjitā hyetā guhyamantraistu yojitā || amoghā siddhimetāṃsi sarvakarmeṣu yojitā | kṣipramarthakarāḥ siddhā maṅgalyā maghanāśanāḥ || śucinā śucikarmeṣu sādhanīyā tathottamaiḥ | ūttaṃ jvalanaṃ śāntaṃ khacaraṃ kāyi siddhaye || madhyaṃ samadhyakarmeṣu aśaucaṃ kaśmalādiṣu | ye cāpi pāpakarmā vai nityocchiṣṭāśca dehinām || teṣāṃ siddhyantyayatnena kṣudrakarmāṇi vai sadā | tathaiva hastau saṃyamya nābhideśe samānayet || mahyamāṅgulyataḥ sūcyā veṇikākāra veṣṭayet | sumekhalā ca sā mudrā udveṣṭā bhavati mekhalā || tameva madhatalau nyastau mudrā bhavati sampuṭā | saivamucchritā grīve śrīsampuṭamucyate || nābhisthāne tadā nyasya apasavyena bhrāmayet | rajanī mudravarā hyeṣā duṣṭasattvanivāraṇī || dakṣiṇe karamudyamya muṣṭiyogena māśrayet | mudrā muṣṭiretyāhuḥ sarvamantrāṇi cūrṇanī || 257, p. 507) saivāṅgulimutsṛjya ubhau hastau prayojitā | muṣṭimudrā varetyāhuḥ piśitāśananāśanī || sā tu saṅkucitā jñeyā aṅgulyāgrau sukuñcitau | mudrā sukuntā vijñeyā kuntā caiva prasāritaiḥ || tārā sutārā vidhijñeyā ekarūpau ubhau bhavet | utpalākārasaṃnyastā tarjanībhiḥ susaṃhatā || ekasūcikamityeva sampuṭākāraveṣṭitau | tadeva prasāritā hastau tārā bhavati ghuṣyate || tadeva hastau saṃnyasya añjalyākārakāritau | tarjanyā miśritau śreṣṭhau tṛtīye parvaṇi sthite || aṅguṣṭhau cānte mudrā bhavati locanā | tadevāṅgulimutsṛjya tarjanyau samprayojitau || tadeva vihitā mudrā mudrā māmakyā samprayojitā | evalā mudravaretyāhu madhyamāṅgulyaiḥ sunāmitaiḥ || śvetā yābhramudrā vai karaiścātra prasāritaiḥ | paṇḍarā tu bhavenmudrā muṣṭibhiḥ samprapīḍitaiḥ || mahāprabhāvā mahāpuṇyā tarjanyāvucchiritāvubhau | tadeva hastau sammiśra sampuṭākāraveṣṭitau || tarjanībhiḥ tato kṛtvā netrākāraṃ tu pīḍayet | bhrukuṭī mudravarā khyātā mahābhayaharī sadā || ityete cāṣṭa mudrā vai kathitā jinavaraiḥ purā | mahāprabhāvā mahāpuṇyā maheśākhyā maharddhikā || sarvamudreṣu sarvatra mantraiścāpi viśeṣataḥ | sarvatra pūjitā hyete smartavyārthaphalapradā || mahārakṣā pavitrāśca maṅgalyamaghanāśanāḥ | sarvatra pūjitā buddhaiḥ sarvamantrāṃśca sādhayet || 258, p. 508) tārā bhṛkuṭī caiva śvetā paṇḍaravāsinī | māmakī locanā caiva sutārā tāravartinī || ityete ca mahāmudrā paṭhitā lokatattvibhiḥ | eṣa rakṣāvidhiḥ proktaḥ mahārakṣeṣu kathyate || mahāpāpaharī hyetā mahāmudrā svayambhuve | lokīśasya ca vīrasya mahāyakṣapatestathā || ete mudrā mahāpuṇyā niyatā siddhihetavaḥ | kathitā lokamukhyaiśca sambuddhaiśca yaśasvibhiḥ || tathaiva hastau saṃnyasya beṇikākārasambhavau | sampīḍitau viparyastau *(?)drā bhavati saṅkulā || tathaiva sūcikāgraṃ tu aṅkuśasyāhu varṇitaḥ | tathaiva karapuṭo'graṃ vai unnanāmyo śiraḥsthitau || vikāsya aṅgulīṃ sarvāṃ chatrā bhavati śobhanā | saṃyamya muṣṭimākārau rātrī bhavati devatā || tāmasī visṛtairnityaṃ mudrā bhavati tattvataḥ | tathaiva aṅgulāṃ veṣṭau ūrdhvamaṅguṣṭhanāmitau || viṣaninīśanā sṛṣṭā rekhamudrā yaśasvibhiḥ | manasā nāmitau jñeyā mahāmānasamudritaiḥ || tathaiva hastāvutsṛjya ekahastena mīlayet | tarjanyau veṣṭayenmadhyāṃ eṣā sā garuḍadhvajā || ubhau hastau samāyuktau veṇimāśṛtya madhyajau | haṃsamāleti mudreyaṃ nāmnā sarvatra gīyate || tadeva visṛtau hastau tṛsūcyākāraveṣṭitau | sā bhavet vajramudrā tu mudrā śreṣṭhatamā hitā || prakṛṣṭā sarvamudrāṇāṃ vajrapāṇeḥ samāhitā | tadeva visṛtāṅgulyau padmamālā tu sā bhavet || 259, p. 509) jyeṣṭhā mudravarā khyātā padmaketoḥ samā bhavet | eṣā mudravarā divyā mahāpuṇyā mahodbhavā || prayuktā sarvakarmeṣu siddhimāyānti dehinām | bhuvi maṇḍalavikhyātā prasiddhā sarvakarmasu || vaktrārthavakritā jñeyā ubhau pāṇitale same | sanyastāṅgulimagre tu tarjanyāṅgulimucchritā || mudrā vaktramiti jñeyā arddhavaktrā tu kanyasaiḥ | samau muṣṭitalau jñeyau aṅguṣṭhottamanāmitau || lohitāmudramityāhuḥ madhyamānāmitasulohitā | nīlalohitikā jñeyā mudrā rudrasya mūrdhnajā || mahāprabhāvā vikhyātā yā mudrā bhuvimaṇḍale | sarvavighnaharī devī duṣṭasattvanivāraṇī || sā mudrā kathyate loke śṛṇudhvaṃ bhūtikāṃkṣiṇaḥ | tathaiva hastau saṃyamya muṣṭimādau prakalpayet || visṛtau madhyamau jñeyau īṣit saṅkucitātha sūcitau | mahāmudrā iti khyātā mudrā sā bhayasūdanī || tathaiva sūcyāgrau tau hastau suvyaktamīlitau | eṣā viṣṇumiti khyātā mudrā sarvatra pūjitā || brāhmī tu bhave mudrā ubhau aṅguṣṭhamiśritau | tathaiva kuḍmalākārā mudrā vaindrīti ucyate || sā bhavenmāheśvarī mudrā ubhau kanyasamucchritau | tadeva hastāvutsṛjya nṛtyayogena māśrayet || vāmabāhustadā nityaṃ ubhayāgraṃ prakalpyate | dakṣiṇaṃ bhujamāśliṣya tarjanyākāraveṣṭitam || eṣā vajradharā nityaṃ varāhīti prakalpyate | tadeva visṛtau bāhū natyayogena kalpitau || 260, p. 510) ubhau tarjanyākārataḥ kṣiprau vajracāmuṇḍi mucyate | sa eva visṛtākārau ubhau pāṇau samāśrutau || ūrdhvamāśṛtya gatā dṛṣṭiḥ ghorā cāmuṇḍi mucyate | kaumārī tu bhavenmudrā kārttikeyasya mahāmahī || tadeva hastau vinyasya sūcyāgraṃ tu mīlayet | visṛtairaṅgulībhiśca iyaṃ mudrā sarvamātarī || eṣā sarvamudrāṇāṃ mātarāṇāṃ tu maharddhikā | etena sarvakarmā vai bāliśānāṃ tu kalpayetu || sūtikānāṃ ca nārīṇāṃ garbhasthānaṃ ca dehinām | rakṣamokṣaṇamudreṣu pretavyantarakaśmalaiḥ || mokṣaṇārthaṃ tu kalpīta grahamātaranairṛtām | hitārthaṃ prāṇināṃ loke mudrā bhavati sukhāvahā || śreyasaḥ sarvamantrāṇāṃ bhūtānāṃ prayuktā sukhadā hitā | kṣudrakarmeṣu sarvatra yojayet sarvatra jāpinaḥ || ete mudrā sadā mantrairetaireva prayojayet | tathaiva hastau saṃnyasya svakuṇḍalābhogaveṣṭitau || aṅgulībhiḥ samantād vai mudrā nāgīti gīyate | tathaiva maṅgulimadhyasthau sūcyāgraṃ tu mīlitau || bhavennāgamukhī mudrā prakṛṣṭā sarvakarmasu | yā sā mudravarā jñeyā mālā loke prakalpate || tathaiva hastau saṃnyasya aṅgulībhiḥ samantataḥ | veṇikākāra baddhvā vai muṣṭyākāraṃ tu kārayet || tathaiva sampuṭākārau aṅguṣṭhau madhyanāmitau | sā bhavenmālamudrā tu sarvakarmārthasādhanī || tathaiva maṅgulibhirnityaṃ ucchritaiḥ saptabhiḥ sadā | sā tu saptacchadā mudrā tṛṣu lokeṣu gīyate || 261, p. 511) ete mudravarā hyagrā yathoktāste darśitā purā | eteṣānāṃ tu mudrāṇāṃ nirdiṣṭā pūrvavistarām || sarvā yekatamā jñeyā vidhinirdiṣṭadarśitā | vistarārthagatā hyete vikalpārthāḥ savistarāḥ || smṛtāḥ sarve bhavenmudrā sarvamudraistu mudritā | mudrā cāṣṭaśatā jñeyā uktā sarvārthasādhikā || eka eva bhavet teṣāṃ yathāsaṅkhyārthapūraṇī | nṛtyayogena sthitvā vai ūrdhvaṃ paśyejjāpinaḥ || lalāṭa maṅgulī nyasya tarjanyā kanyasānvitām | kṛtvā vai netrayogena sthitako'ñjalinā nyaset || sarvatrādarśanī nāma mudrā cāṣṭaśatātmikā | anena mantrā sidhyante yathoktā sarvajñadarśinā || sarvamudrāstu atraiva prayoktavyā hyavikalpataḥ | yathoktamudrāgaṇā hyeṣa ukto'yaṃ mantrasamāsata iti || āryamañjuśrīmūlakalpāt bodhisattvapiṭakāvataṃsakānmahāyānavaipulyasūtrāt sarvatathāgatācintyadharmadhātumudrāmudritā tricatvāriṃśatimaḥ svacaturtho mudrāpaṭalavisaraḥ | 262, p. 512) atha ṣaṭcatvāriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagāaṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | śṛṇu tvaṃ mañjuśrīḥ ! pañcamamudrāpaṭalavisaraṃ tvadīyaṃ sarvatathāgatadharmakośānupraviṣṭaṃ paramaguhyatamaṃ dharmadhātvasaṃkhyeyācintyamudrāmudritaṃ sarvamantracaryānupraviṣṭaṃ paramarahasyatamaṃ sarvalokottarotkṛṣṭatamaṃ sarvalaukikānucaritāṃ modyatamaṃ katamaṃ ca tad bhāṣiṣye'ham | pūrvaṃ tathāgataiḥ bhāṣitavantaḥ || atha mañjuśrīḥ kmārabhūto bodhisattvo mahāsattvaḥ punarapi utthāyāsanād bhagavataḥ caraṇayornipatya bhagavantametadavocat | tat sādhu bhagavāṃ deśayatu sarvamantracaryānupraviṣṭāṃ sarvasattvānāmarthāya asmākaṃ cānukampāmupādāya mahāpraṇidhānamahānirhāramahābodhimaṇḍopasaṅkramaṇacaryāparipūraṇatāya pañcamaṃ mahāmudrāpaṭalavisaraṃ saṃkṣepataḥ pañca caiva mahāmudrāḥ | aparyantā ca sthitamudrāṃ āhvānanavisarjanasarvakarmārthasarvamanorathamāśāpāripūraṇatāyai sarvamantratantramahāmudrānupraveśanatāyai sarvasattvasantoṣaṇamahāsamayasarvamudrānupraveśanatāyai yasyedānīṃ kālaṃ manyaśceti || evamuktastu bhagavato śākyasiṃha narottama | mañjupratibho dhīmāṃ tūṣṇīṃ tasthau tadāntare || iyaṃ vasumatī kṛtsnā ṣaḍvikāra. prakampire | sarvabhūtagaṇā trastā kṣubhitaṃ cāpi ṛṣālayāḥ || tṛdhātugatayaḥ sattvāstatkṣaṇādeva māgatāḥ | dṛṣṭvā āgatāṃ sattvā vavre vāṇī ṛṣisattamaḥ || śākyakulajo dakṣaḥ mudrāṃ deśe tu tatkṣaṇāt | yaṃ baddhvā puruṣā prājñā niyataṃ bodhiparāyaṇāḥ || sarvamantrāśca siddheyu saugatā ye ca laulikā | pañca caiva mahāmudrā baddhā munivaraiḥ purā || 263, p. 513) adhunā śākyamuddekṣyaḥ baddhvaitā tṛbhavālaye | svayameva bhagavāṃ śāstu hastottānatāṃ kṛthā || veṇikākāramāveṣṭya madhyamāṅguli nāmayet | kanyasau saṃsparśayed dhīmāṃ ubhā aṅguṣṭha ucchraye || aṅkuñcyamañjulyākāraṃ darśayenmañjuravehitām | eṣā mudrā mahāmudrā sarvabuddhānuvarṇinī || sarvathā sādhitā devī pūrṇeti ca gīyate | tadeva hastau bhrāmayitvā tu nābhideśe tu saṃnyaset || āśāsampādinī kṣipraṃ mahāpuṇyā hitā hi sā | manoratheti samākhyātā durdāntadamanī sadā || tadeva hastau saṃnyasya muṣṭiyogena veṣṭayet | uraḥsthāne sadā nyasyā tṛtīyā bhavati sunirmalā || caturthī tu bhavet sā tu śiraḥsthāne sumudrayā | pañcamī tu bhave jyeṣṭhā muktā sarvagatāṃ nu guṇān || lokadhātrī tu sā jñeyā prasiddhā sarvakarmasu | eṣa eva sadāyogaḥ prayoktavyaḥ sarvakarmasu || ākṛṣṭāvaṅgulitarjanyau ākṛṣya vaśyatā hitā | vikṣiptairvisarjanaṃ kuryāt manasā mokṣa eva tu || sarvaṃ darśayet kṣipraṃ sarvakarmārthasādhayediti || āryamañjuśriyamūlakalpāt bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt catuḥcatvāriṃśatimaḥ mahāmudrāpaṭalavisaraḥ parisamāpta iti | 264, p. 514) atha saptacatvāriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu bhagavāṃ śākyamuniḥ punarapi śuddhāvāsabhavanamavalokya taṃ ca mahāparṣanmaṇḍalaṃ anantavyūhālaṅkārasarvajyotiprabhāsvaravikurvāṇānantaguhyatamaṃ sarvaguhyatamaṃ sarvamantrānucaritaṃ nāma samādhiṃ samāpadyate | samantarasamāpannasya bhagavataḥ ūrṇākośād raśmayo niścaranti sma | sarvataśca samantā daśasu dikṣu rityūrdhvamadhastiryak mahatāvabhāsenāvabhāsya sarvamantrāṃ sañcodya punarapi bhagavataḥ ūrṇākośāntarhitā | samanantarāntarhite raśmibhiḥ caturdikṣu ca ādhaścordhvaṃ catvāraḥ kumāryo bhrātṛsahitā tasminneva mahāparṣanmaṇḍale adhaḥ sumeruparvatarājasamīpe buddhādhiṣṭhānenādhiṣṭhito'bhūt | sannipatitā sanniṣaṇṇā mahābodhisattvakumārabhūtaṃ riddhyā vikrīḍanasandaśarnārthaṃ mahāmantracaryānirhārārthaṃ sarvalokottaralaukikamantracaryākrīḍāsamanuprevaśavaśamākarṣasamāśvāsana- caryāsamanupraveśanārtham || atha khalu bhagavāṃ śākyamunirvajrapāṇiṃ bodhisattva mahāsattvaṃ tasminneva parṣadi sannipatitam īṣinnirīkṣya sarvaṃ ca bodhisattvagaṇam || atha sā sarvāvatī parṣadiha mahāpṛthivī ca devatāgaṇaparivṛtā mahābhūtaikamantrālayaṃ oṣadhyo mahājyotīṃṣi nagāṃ sañcālya pracalitā raṇitā praraṇitā kṣubhitā samprakṣubhitā dakṣiṇā digunnamati uttarā digavannamati paścimadigunnamati pūrvā digavanamati antādavanamati madhyādunnamati madhyādavanamati antādunnamati mahatasya cāvabhāsasya loke prādurbhāvo'bhūt || anyāni cāprabheyāni asaṅkhyeyāniścaryādbhutāni prātihāryāṇi sandṛśyante sma | tāśca devasaṅghā niḥprapañcamahatālambanajñānaśāntipadaṃ nāma samādhiṃ samāpadyate sma | yanna śakyaṃ sarvapratyekabuddhārhattvamahābodhisattvairapi jñātum | kaḥ punarvādaḥ samāpadyetuṃ anyeṣāṃ sarvalaukikalokottarāṇāṃ tīrthāyatanānāṃ abhibhavanārthaṃ sarvamantratantrānupraveśanārthaṃ sarvavimokṣadharmaparipūraṇārthaṃ sarvasattvānāṃ ca śāntipadamanuprāpaṇārthaṃ 265, p. 515) sarvabhūtamanukampābhūtakoṭitathatācintyabodhimaṇḍavajrāsanamākramaṇatiṣṭha- padamanuprāpaṇārthaṃ ca bhagavāṃ śākyamuniḥ dhyāyantaḥ sthito'bhūt || atha khalu mañjuśrīḥ kumārabhūto bodhisattvo vajrapāṇiṃ bodhisattvaṃ mahāyakṣasenāpati āmantrayate sma - bhāṣa bhāṣa tvaṃ bho ! jinaputra ! sarvamantracaryānupraveśaṃ sarvalaukikamantrāṇāṃ sārabhūtaṃ tamaṃ paramarahasyaṃ sarvabhūtasattvānāṃ samayānupraveśaṃ yathāśayamanorathasarvapāripūrakaṃ anujñātastvaṃ bho ! jinaputra ! sarvabuddhairbhagavadbhiḥ atītānāgatapratyutpannaistathāgatamantrakośasarvajñatāparipūraṇārthaṃ iha kalparājapaṭalavisare sarvavikrīḍālīlācintyāścaryādbhutavikurvaṇasandarśanārthaṃ sarvajñajñānamudbhāvanārtham || atha khalu vajrapāṇiḥ bodhisattvo mahāsattvaḥ mañjuśriyaṃ kumārabhūtamāmantrayate sma | śṛṇvantu bho ! dharmadhara sarvatathāgatānāṃ samatānurakṣaṇadakṣakathāyāsyahaṃ catuḥkumārīṇāṃ bhrātṛsahitānāṃ sarahasyaṃ paṭavidhānahomajāpakālakriyāniyamaḥ pratimāvidhānamaṇḍalasamaya- āhvānanavisarjanāpūjanārghadīpagandhadhūpamālyavilepanacūrṇavastranivedana- dhvajapatākaghaṇṭāmālapradīpasragvidhisādhanasādhyopāyaniyamakramaḥ śāntikapauṣṭikābhicāruka antarddhānākāśagamanapādapracārikavaśīkaraṇāveśanavidveṣaṇotsādana-śoṣaṇa moanastambhanamāraṇa vividhasattvākārakaraṇapīḍanatarjanabhartsanabahupadāpadakaraṇakriyo mārgasandarśanayathesṭakarmaphalaḥ bandhanarohaṇāvandhyakaraṇasarvakarmamantratantrasādhanopayikeṣu sthāneṣu niyojanaḥ siddhiparipūraṇā | tacchrūyatāṃ bho ! jinaputra ! || atha vajrapāṇiḥ śrīmāṃ praṇipatya sugataṃ vibhum | uvāca madhurāṃ vāṇiṃ śabdārthabhūṣitām || anarthāṃ karṇasukhāṃ caiva madhurārthasukūjitām | bahvārthakarīmiṣṭāṃ sarvamantrāspadakarī brahmasvaraninādinīm || kalaviṅkarutāghoṣā spaṣṭagambhīrasaṃyamī | sūkṣmārthatattvāvacodanīm * * * * * * * (?) || sarvamantreśvarīṃ ścaiva vācaṃ bhāṣe'tha vajradhṛk | śṛṇotha bhūtagaṇāḥ sarve devasaṅghā maharddhikā || vakṣyamāṇāṃ tathā kalpa savistaraṃ sarvakarmikam | 266, p. 516) caturmūrtirmahaujaska caturdikṣu samāgamam | caturvarṇasamāyuktaṃ caturakṣarabhūṣitam || caturmantrasamopetaṃ sa pumāṃ pañcamāśṛtām | caturthagatimāhātmyaṃ caturbhūtasamāgamam || sabhrātṛpañcamaṃ jyeṣṭhaṃ mahābhūtākāśamudbhavam | sarvatrāpratihataṃ śreṣṭhaṃ sarvamantrārthasādhanam || sarvakarmakaraṃ pūjyaṃ jyeṣṭhaṃ maṅgalyamaghanāśanam | pravṛttaṃ sarvabhūtānāṃ mantrarūpeṇa śreyasām || catuḥkumāryeti vikhyātā kumārā pañcamātmakā | vāyvambujyotiṣiṃ pṛthivīṃ khapañcamātmakām || teṣāṃ mantrarūpiṇyāṃ vipāko bhavati dehinām | pañcamo śreyaso mukhyo bhrātṛrūpeṇa mantrarāṭ || teṣāṃ mantraṃ pravakṣyāmi aparākhya śṛṇotha me | atha te sarvabhūtā vai prahṛṣṭamanasā abhūt || niṣaṇṇā dharmatāṃ jñātvā saumyacittā samāhitā | śrotukāmā hi vai sarvo niścalāyatalocanā || atha mañjuvarāṃ śrīmāṃ ūrdhvakṣya sugatātmajam | vajrapāṇiṃ mahāyakṣaṃ sarvamantreśvarālayam || kṛpāvakṛṣṭahṛdayo aparo'bhūt tadantare | sarvabuddhā vai pratyekārhaśrāvakā * * * * (?) || bodhisattvā mahāsattvā daśabhūmisamāśṛtā | sarvasattvā tathā loke mukhyā agratamāśca ye || niṣaṇṇā sarvataḥ sarva gatipañcasuyojitāḥ | janmino varamukhyāśca parāḥ parapūjitā || bhavāgrā hyāvīciparyantāṃ anantāṃ dhātumāśṛtām | trijanmādhyakṣaparyantā daśabhūmādhipā parā || 267, p. 517) śrotukāmā hi vai sarve nipetustaṃ samāgamam | atha vajradharādhyakṣo viditvā sarvamāgatām || sattvāṃ bodhisattvāṃśca sarvamantreśvarālayām | surajyeṣṭhāṃ tathā devāṃ daśabhūmyeśvarām || sarvasattvāṃ vidittvaināṃ prasannāṃ buddhaśāsane | mantraṃ pratyāhareddhīmāṃ mantranātheśvarastadā || namaḥ sarvabuddhānāmapratihataśāsanānām acintyādbhutarūpiṇām | oṃ turu turu hulu hulu mā vilamba samayamanusmara mama kāryaṃ sādhaya hūṁ hūṁ phaṭ phaṭ svāhā || sarvakarmiko'yaṃ mantraḥ | hṛdayo'yaṃ sarvabuddhabodhisattvānāṃ sarvalaukikalokottarāṇāṃ sarvavyādhirājādhipatīnāṃ ca mūlamantro'yam anena sarvakarmāṇi kāraye || sarvadravyāṇi sādhayet sarvakarmakaro vibhuḥ | anena tu sadā karma kuryāt kṣiprārthasādhane || tatra mantraṃ pravakṣyāmi devasaṅghā śṛṇotha me | oṃ deva svāhā | sārtthavāhāyastumburermantraḥ | oṃ jaye svāhā | oṃ ajite svāhā | oṃ aparājite svāhā | ete mūlamantrā sabhrātṛsahitānāṃ caturbhaginīnāṃ lokapūjitānāṃ hṛdayāni bhavanti | tāsām oṃ rūpiṇi oṃ virūpiṇi viśvātmane | ete hṛdayodbhavā mantrāstumburerhṛdaye mantrā bhavanti | oṃ deveśāya svāhā | upahṛdayāni bhavanti | oṃ vāmāni piśāci oṃ mahārākṣasi svāhā | oṃ vikṛtarūpiṇi svāhā | oṃ prakīrṇakeśī kṛtāntarūpiṇi svāhā | oṃ vajrarūpiṇi kṛtāntarātri bhayānaki svāhā | tumbureḥ sārthavāhasyopahṛdayaṃ bhavati | oṃ caturvaktravibhūṣitamūrtiṃ trinetrā lambodara bahurūpi svāhā | oṃ dhu dhu jvalaya sarvadiśāṃ svāhā | sarveṣāṃ bhaginīnāṃ bhrātṛsahitānāṃ divyastu mantro'yam | oṃ hūṁ sarveṣāṃ śikhā | oṃ hrīḥ jaḥ sarveṣāṃ śiraḥ | oṃ dhyāyini svāhā | sarveṣāṃ mantraḥ | oṃ dṛk sarveṣāṃ netraḥ | oṃ bhaginīnāṃ bhrātṛsahitānāṃ candanakuṅkumānuliptānāṃ samayā ca rakṣitānāṃ 268, p. 518) himavantasasāgaracāriṇāṃ dṛḍhavratānāṃ buddhadharmasaṅghānujñātānāṃ śrīḥ | hrīḥ | rīm | vrīḥ | bhujaḥ | eṣa sarvabhaginīnāṃ sarvabhrātṛsahitānāṃ gātre mahāmantraḥ | sarvakarmikaḥ prasiddhaḥ sarvakarmasu | paramaguhyatamaḥ | oṃ āyāhi mahādeva viśvarūpiṇe svāhā | oṃ tumbure sārthavāhasyāhvānanamantrā | oṃ gacchagaccha mahādeva viśvātmane svāhā | tumbureḥ sārthavāhasya visarjanamantrā | oṃ āyāhi devi kumārike kiṃ cirāyasisamayamanusmara | mama kāryaṃ sampādaya svāhā | jayāyāhvānanamantrā | oṃ āyāhi mahābhogini kāryaṃ me sādhaya samayamanusmara svāhā | oṃ mahāyogāndhari vistīrṇadhanapriye svāhā | ajitāyā āhvānanamantrā | oṃ śmaśānavāsini rūpaparivartini dehānucare svāhā | aparājitāyā āhvānanamantrā punareva sarvamaṇḍalāṃ laukikalokottarāmālikhet | sarvakarmeṣu ca yojayet | parakalpavidhānenāpi īpsitamarthaṃ sādhayet | asminneva kalpavisare mūlakalparājapaṭalasamatāsammataścatuḥkumāriṇāṃ kumārasahitānāmādimākhyāyate mantro'yaṃ buddhātmajo yamicchati | sarvakarmikamityāhuḥ buddhaputrā maharddhikā | kulāgrā mantramukhyāśca sarvamantreśvaro vibhuḥ || karoti vividhāṃ karmāṃ vicitrāṃ sādhuvarṇitām | prasahyaṃ cāpi bhūtānāṃ cittaṃ harati tṛjanminām || gatyarthavaśyatāhetunāpatyārtasamudbhavam | prasahyaṃ kurute karma gatiyonivinirgataḥ || caturbhaginyeti vikhyātā * * * * * * * (?) | sabhrātṛsahitā nityaṃ mahodadhinivāsinaḥ || nauyānasamārūḍhā sabhrātṛsahapañcamā | karṇadhāro'tha cittāsāṃ tumbururnāma saṃjñitaḥ || vicaranti mahīṃ kṛtsnāṃ sattvānugrahatatparām | vicitrarūpadhāriṇyo vicitrābahraṇabhūṣitāḥ || vicitraiva phalaṃ sātāṃ vicitropakaraṇapūjitām | paryaṭanti mahīṃ sarvāṃ saśailasahasāgarām || 269, p. 519) tāsāṃ mantro mahājyeṣṭhaḥ tumbururnāma iṣyate | sārthavāhasya mantro vai tryambakasya janādhipe || caturakṣarasaṃyogā oṅkārasapa~jakaḥ | prathamaḥ sarvamantrāṇāṃ cārcanaṃ kuryāt gandhadhūpadīpamālyopahārviśeṣaiḥ balividhānaṃ datvā japaṃ kuryāt | anākulapadākṣaraiḥ | guhyapradeśe eṣāmanyatamaṃ śreṣṭhaṃ mantraṃ gṛhītvā triḥkālamaṣṭasahasraṃ japet | āgatāyā arghaṃ datvā sarvakarmāṇi kārayet | arghamantraṃ cātra bhavati | oṃ pravigṛhṇatu bhaginyaḥ sabhrātṛsahitā cārgham | samayamadhitiṣṭhantu svāhā | arghamantrā sarveṣāṃ bhrātṛsahitānāṃ sarvopacāramantrāṇi bhavanti | oṃ jvala jvala mahāhutāśārci mahādyutīnāṃ svāhā | sarveṣāṃ pradīpamantrā | oṃ dhūṁ dhūṁ | aritavāsini dhūpaśikhe surabhigandhamanohare pratigṛhṇatu devyaḥ bhrātṛsahitāḥ dhyāyantāṃ svāhā | dhūpamantraḥ sarveṣām | oṃ kusumavāsini kusumāḍhye surabhimāle sugandhimanohare vane kusumā jātāḥ sukumārāḥ sugandhinaḥ | tāṃ nivedito bhaktyā pratigṛhṇadhvaṃ manojavā svāhā | puṣpamantrā | anena pūjāṃ kurvīta | oṃ gandhagandhādhivāse svāhā | gandhamantrā | oṃ balite balini svāhā | balimantrā | oṃ lālāvati svāhā | nivedyamantrā | oṃ sū | vastramantrā | oṃ phaṭ | ghaṇṭāmantrā | oṃ svaravyañjanamantrā | oṃ chādaya chatramantrā | oṃ dodhūyate dhūyate svāhā | camaramantrā | oṃ kelimahokalihṛdayaṅgame svāhā | sarvadravyopakaraṇāñjanarocanādarśaprasādhanamantrā | oṃ samastavyāpini svāhā | sarvadigbandhavajraprākāramantrā | oṃ maṇḍaline svāhā | ityūrdhvamadhaḥ bandhamantrā | sarvataśca samantāśeṣabandhaṃ bhavati | oṃ namaḥ sarvabuddhānāmapratihataśāsanānām | oṃ hūṁ haḥ | sarvakarmiko'yaṃ mahāvidyārājā śāsano nāma | vaśitā sarvabhūtānāṃ catuḥkumārīṇāṃ sabhrātṛsahitānāṃ pīḍano śoṣaṇo rodhano bandhanaḥ vaśayitā nigrahānugrahe rataḥ sarvabhūtagrahamātara sarvakarmeṣu apratihataśāsanaḥ guhye pradeśe avavarake vā japyamānaścaturbhaginīnāṃ sabhrātṛsahitānāṃ yaṃ rocate taṃ kārayati | yācyamānastu yaṃ varaṃ rocate 270, p. 520) taṃ varaṃ yācayitavyā śīghraṃ varamanuprayacchati | evaṃ bandhanatāḍanatarjanatarjanamāraṇādīni karmāṇi kurvanti | anenaiva vidyārājenopatapyamānā saha japyamānā sarvakarmāṇi kurvanti | āsāṃ mantrāṇi bhavanti | visarjanādhyeṣaṇādīni kāryāṇi kurvanti || oṃ rūpiṇi gaccha gaccha samayamanusmara svāhā | jayāyā visarjanamantrā | oṃ vāmane piśāci prakīrṇakeśi viśvarūpiṇi gaccha gaccha mama kāryaṃ sādhaya svāhā | vijayāyā visarjanamantraḥ | oṃ lahu lahu rūpiṇi gaccha gaccha samayamanusmara mama kāryaṃ samādāya svāhā | ajitāyā visarjanamantrā | oṃ viśvarūpiṇi vikṛte vikṛtānane sarvaduṣṭanivāraṇi gaccha gaccha mamārthaṃ sādhaya svāhā | aparājitāyā visarjanamantrā ete visarjanādhyeṣaṇamantrā | yanmanīṣitaṃ kāryaṃ | vicitrakusumairañjaliṃ pūrayitvā yācayitvā prasādya ca devīnāmagrataḥ sabhrātṛsahitānāṃ kṣeptavyāḥ | tatastā muktā bhavanti | sabhrātṛsahitā sānnidhyaṃ ca kalpayante | yatheṣṭaṃ ca varamanuprayacchanti vicaranti yathāsukhamiti | vācā vaktavyā pratidinaṃ ca kartavyamevamuparudhyamānā mokṣaṇācca sānnidhyaṃ na parityajanti | satatakriyā anyathā uparudhyamānā nāvatiṣṭhante kartavyam || atha te bhaginyaḥ sabhrātṛsahitāḥ tharatharāyamānāḥ pīḍyamānāśca vepathurupajātaśaṅkā bodhisattvānubhāvena caturdikṣu rāgatya evaṃ vācamudīrayante - paritrāyasva bhagavaṃ vajrapāṇi paritrāyasva | pīḍitāḥ sma bhagavaṃ supīḍitāḥ sma | gatiranyā na vidyate | tvameva bhagavaṃ śaraṇam | tvameva trāṇamiti || atrāntare vidyārājena śāsane suśāsitā sarvadevanāgayakṣagandharvāsuragaruḍakinnaramahoragamanuṣyāmanuṣyā sarvasattvāśca sarvagatisaṅgṛhītāśca suvinītāśca suśāsitā mahāvidyārājena vajrādhipatinānubhāvena tāḥ bhaginyaḥ bhrātṛsahitāḥ bhītāḥ suvinītā ārtasvaraṃ krandamānāḥ avatiṣṭhante || atha khalu mañjuśrīḥ bodhisattvo mahāsattvaḥ tāṃ devatāṃ bhrātṛsahitānāmantrayate sma | mā bhaiṣṭata bhaginyaḥ mā bhaiṣṭatha | buddhaṃ śaraṇaṃ gacchadhvam | 271, p. 521) dvipadānāmagraṃ dharmaṃ śaraṇaṃ gacchadhvam | virāgāṇāmagraṃ saṅghaṃ śaraṇaṃ gacchadhvam | gaṇānāmagryam || atha tā bhaginyaḥ sabhrātṛpañcamāḥ buddhaṃ śaraṇaṃ gacchanti | evaṃ śaraṇaṃ gacchanti | saṅghaṃ śaraṇaṃ gacchanti sma | tatastāḥ sukhasaumanasyāḥ parameṇa sukhasaumanasyena samanvāgatā abhūvan | muktagāḍhabandhanātmānaṃ sañjānate sma | prītīsukhasamarpitāḥ labdhaprasādaparamasañjātahṛṣṭaromakūpāḥ idamudānamudānayanti sma || aho āścaryamidaṃ prāpto ratnatrayodbhave | sukhitāḥ sma kṣaṇāllabdhāt sarvadurgatighahitāḥ || sugatau svargamokṣau ca sadā buddhiniveśitā | tatastāṃ tuṣṭamanaso mañjughoṣaṃ nirīkṣa ca || praṇipatya caraṇau mūrdhnā idaṃ vācamudīrayam | trātastvaṃ sarvaduḥkhebhyaḥ gatistvaṃ bho mahādyuteḥ || yastvaṃ sarvadharmāṇāṃ gabhīrapadamakṣarā | tvaṃ deśayase nātha bandhubhūta namo'stu te || ājñāpaya mahāvīra mantranāthaṃ jinātmajam | kimānītāḥ sma devena ājñāṃ kiṃ karavāni ha || evamuktāstu vīro vai sarvabuddhātmajo vibhuḥ | uvāca madhurāṃ vāṇīṃ devatābhiḥ sa coditaḥ || gaccha tvaṃ śaraṇaṃ bhūyaḥ vajrapāṇijinātmaje | avaivartikasaṅgho vai bodhisattvāgrajodbhavet || tṛratnamādau kṛtvā vai vaṃśajaṃ jinavarātmajam | cittaṃ ca bodho īradhvaṃ maitracittā bhavotsukā || tato vā sarvataḥ kṛtvā jaghnuḥ svasthatāspadam | tatastā devatāḥ sarve praṇipatya jinātmajam || 272, p. 522) ājñāṃ sampādya sarvaṃ vai yena vajrī tadonmukhā | namaskṛtvā tu tāṃ kṣipraṃ vajrapāṇiṃ mahādyutim || abhiṣṭutya tataḥ sarve sthitāḥ tanmukhodbhavāḥ | prasamīkṣya tadā kanyā sabhrātṛsahapañcamā || vajrapāṇiṃ ca yakṣeśaṃ nirīkṣamāṇāḥ sthitāḥ | abhūvaṃ nityārthamāspadā devyaḥ anityārthārthabhūṣitāḥ || praṇemamadhurāṃ vācāmātmamantrārtthaśobhanām | namaste sarvabuddhānāṃ bodhisattvāṃ maharddhikām || pratyekārhasaṅghaṃ ca asatāṃścaiva yoginām | ātmamantrārthavistāraṃ kathayāmo mahādyute || yathātattvāvabodhārtthaṃ janānāṃ tu mahītale | sarahasyaṃ guhyamantrāṇāṃ tvadvakṣānnisṛtātmanām || anurakṣārthamantrāṇāṃ āspadārthārtthabhūṣaṇām | evamukte tu mantreśaḥ vajrapāṇirmahādyutiḥ || īṣismitamukho bhūtvā vilokya vikasanmukhaḥ | pūjayāmāsa tāṃ kanyāṃ sabhrātṛsakhījanām || anujñātaṃ mayā yūyaṃ nirviśaṅka bhaviṣyatha | saṃśrāvya kalpavistāraṃ sarahasyaṃ samaṇḍalam || jantubhiḥ pūjitā nityaṃ varaṃ vo dāsyatha sarvadā | ṛṣibhiḥ pūjitā yūyaṃ yakṣarākṣasakinnaraiḥ || garuḍairdevagandharvaiḥ asuraiścāpi maharddhikaiḥ | kūṣmāṇḍaiḥ mātaraiścāpi samagraiḥ somabhāskaraiḥ || lokapālaiḥ dhanādhyakṣaiḥ patadbhiḥ vasavaistathā | tairiveyaṃ surādhyakṣaiḥ piśācoragamānuṣaiḥ || bhūtādhyakṣaiḥ niśādhyakṣaiḥ piśitāśanavyantaraiḥ | rākṣasādhipamukhyaiśca raudracittairviheṭhakaiḥ || 273, p. 523) daityadānavasaṅghaiśca yamaiḥ pretamaharddhikaiḥ | mānuṣāmānupaiścāpi brahmaviṣṇumaheśvaraiḥ || suramukhyairmahājyeṣṭhaiḥ siddhacāraṇapūtanaiḥ | yogibhirjinaputraiśca pūjitā vo bhaviṣyatha || na sandeho prabhāvā varakramā * * * * * (?) | jayāyā mantramityāhuḥ kalpavistāravistarā || nava koṭyastu mantrāṇāṃ tantrakalpasavistarā | vijayā caiva mantrāṇāṃ ṣaṣṭirlabdhā prakīrtitā || ajitāyā tu bhavenmātra lakṣaṣoḍaśakodbhavā | aparājitāyā tu kanyāyā catuḥkoṭyaḥ udāhṛtāḥ || tumbureḥ sārthavāhasya navakoṭyo'tha gāyataḥ | tatpramāṇā bhavet kalpā nṛsurāsurapūjitāḥ || sarvaṃ śaivamiti khyātaṃ sarvairbhūtalavāsibhiḥ | mayaiva nigaditaṃ pūrvaṃ kalpe masmiṃ savistare || paścādanyo janaḥ prāhuḥ kalpamantrāṃ pṛthak pṛthak | tumburuḥ sārthavāhasya tryambakasya tu dhīmateḥ || anantā kalpavistārā śarvasyāsya kapardine | yatprabhāvārthaṃ mantrāṇāṃ siddhiṃ yāsyanti bhūtale || anujñātātha vai yūyaṃ kalparāje'tha vai sadā | bhāṣadhvaṃ mantratantrāṇāṃ sarahasyaṃ savistaram || saguhyaṃ guhyatamaṃ cāpi sarvasattvasukhodayam | ityuktvā vajradhṛk śrīmāṃ vajramāśṛtya līlayā || tūṣṇīmbhūta tadā tasthau ratnapaṅkajamucchṛte | atha tāḥ kanyakāḥ kṣipraṃ sabhrātṛmathapañcamāḥ || praṇipatya mantranāthaṃ vai yakṣeśaṃ jinavarātmajam | vajrapāṇiṃ mahāvīraṃ mantranātheśvaraṃ vibhum || 274, p. 524) uvāca madhurāṃ vācāṃ ekaikāmanupūrvataḥ | maṇḍalaṃ tu samāsena vakṣye'haṃ bhujayodayam || jyeṣṭhamaṇḍalamityāhuḥ jayā jyeṣṭhamagāyata | vijane rahasi sampāte vigate caiva mahājane || pracchanne'graprasambādhe sarittīre śiloccaye | vivikte kānane ramye buddhādhyuṣitamandire || śūnye devakule cāpi śūnye veśmasu śodhite | ekavṛkṣe śubhe ramye mahodadhisamāśraye || ekaliṅge śmaśāne ca vigate dhūmapāṃsubhiḥ | vajrāsanamahāpuṇye dharmacakre suśobhane || yatra śāntiṃ gato buddhaḥ yatra jāto mahāmuniḥ | ete sthānā bhavenmukhyā maṇḍalālikhane śubhā || gaṅgātīre'tha sarvatra sadvīpapulināśraye | saridvarāśca mukhyā ye kīrttitā lokaviśrutā || teṣu tīreṣu sarvatra nityaṃ maṇḍalamālikhet | samantāt sarvatoyāntā mahodadhisamaplavā || himavantavindhyā toyāntā prasthitā nimnagāmbudheḥ | saridvariṣṭheṣu tīreṣu yukto maṇḍalamālikhet || anye vā rahasi bhūbhāge uḍaye vā suśobhite | devāyatanaramyeṣu stūpe cāpi mahocchrite || dhātugarbhe tathā caitye cāpīkūpāsu vīthikaiḥ | teṣu tīreṣu sarvatra madhye cāpi suśobhitaiḥ || goṣṭhe padmasaratsarvāṃ kvacit toyāśrayodbhavaiḥ | anyairvā sthānāgrairnityaṃ vihārārāmabhūṣitaiḥ || yatheṣṭamanaso tuṣṭiḥ munijuṣṭe mahītale | parvatāgrairgrahaiścāpi kandaraiḥ sānucihnitaiḥ || 275, p. 525) śāntairāvasathairdivyaiḥ grahaiścāpi vijantubhiḥ | dhyānānukūlaiḥ praśastaiśca ṛṣimukhyairniṣevitaiḥ || yatra vā manaso tuṣṭiḥ tatra maṇḍalamālikhet | eṣu sthāneṣu vai nityaṃ yathodiṣṭaiḥ supūjitaiḥ || nipeturdevatāḥ kṣipraṃ sānnidhyaṃ cāpi kalpayet | tatra sthāne tadā nityaṃ japahomakramo vidhiḥ || ye sādhyā mantramukhyāśca uttamādhamamadhyamāḥ | siddhyanti mantrāḥ sarve vai siddhakṣetreṣvihodite || siddhyanti sarvamantrā sarve vai jyeṣṭhamadhyamakanyasā | vividhā hi bhave siddhiḥ trividhaiva kriyāvidhiḥ || triprakārastu mantrāṇāṃ tridhā kālaprabhedataḥ | trisandhyaṃ sarvamantrāṇāṃ tridhā karmaphalonmukhāḥ || śāntikaṃ karma nirdiṣṭaṃ jayākhye maṇḍale śubhe | vijayākhye tu pauṣṭyarthaṃ ajitākhye cābhicārukam || aparājitākhye tathā nityaṃ nirdiṣṭaṃ kṣudrakarmasu | sarvakarmasu mantrajñaḥ tumburākhyaṃ samālikhet || pañcaiva maṇḍalā jñeyā ambhodhe tu nivāsinām | samantāccaturaśraṃ vai uktimātraṃ khaned bhuvi || caturhastāṣṭahastaṃ vā saṃśodhya pāṇinā punaḥ | kaṭhaṇṇaḥ śarkarāṅgāraḥ tuṣakeśamavaskarām || kapālāsthiśakṛduṣṭāṃ saṃśodhya pāṇinā tataḥ | svayaṃ cāpi paraistatra sarvāvaskaratāṃ japet || kṛmijantusamākīrṇāḥ saṃśodhyaḥ yatnato vratī | āpūryāranyamṛttikaiḥ śucibhiśca sugandhibhiḥ || nadīkūlodbhavairmedhyaistathā valmīkāgrasambhavaiḥ | goṣṭhabhūtalayormadhye tadanyairvā pārthivodbhavaiḥ || 276, p. 526) sikatābhiḥ samantād vai sañchādya prasannadhīḥ | athavā gomayamiśrairvā mṛttikābhiḥ samantataḥ || samantamālepayet kṣipraṃ pañcagavyasamāsṛtaiḥ | kuṅkumāktaistathā snigdhaiḥ vividhaiḥ gandhamiśritaiḥ || mṛttikābhiḥ samantād vai maṇḍalaṃ tu samantataḥ | ālepya bhuvi yatnā vai mantravinmantratantravit || pañcāṅgikacūrṇaistu vividhaiḥ dhūpavāsitaiḥ | ālikhenmaṇḍalaṃ divyaṃ samantā caturhastakam || aṣṭahastapramāṇaṃ vā jyeṣṭhaṃ maṇḍalamucyate | caturhasto'tha kaniṣṭhaṃ madhyamaṃ parikīrtyate || pañcahasto'tha vikhyātaḥ ṣaṭ hasto'tha muktavām | sarveṣāṃ tu devīnāṃ sabhrātṛsahitātmanām || maṇḍalapramāṇamityuktaḥ samantā ccaturaśritam | caturdvāraṃ catuḥkoṇaṃ catustoraṇabhūṣitam || ālikhenmaṇḍalaṃ divyaṃ praśastaṃ cārurūpiṇam | madhye kumāramālikhya bālarūpasubhūṣaṇam || kuṅkumākāravarṇābhaṃ vāmamadhye'tha saṃsthitam | nīlotpalaṃ samantādyakaralagnopaśobhitam || dakṣiṇe karavinyastaṃ śrīmālaṃ phalamāyatam | kiñcidvaradaṃ devaṃ mañjughoṣaṃ mahāprabhum || kiṃcidunmīlitākṣaṃ tu īṣitprekṣaṇadevatām | dakṣiṇena samantād vai mahodadhi samālikhet || tatrasthā nāvārūḍhaṃ devyāṃ bhrātṛpañcamām | ālikhenmantravidyānāṃ suveṣāṃ cārurūpiṇām || vicitrābharaṇavinyastāṃ vicitrapraharaṇodyatām | kumāryākāraceṣṭānāṃ sabhrātṛkumāravikramām || 277, p. 527) nauyānasamārūḍhāṃ sabhrātṛsahapañcamām | karṇadhārasamopetāṃ tumburuḥ sārthavāhikām || mahodadhi samantād vai maṇḍalābhyantaraṃ sthitam | ṛṣādyai prāṇibhiryuktaṃ sphoṭakaṃ vāripūjitam || ālikhenmaṇḍalaṃ dhīmāṃ gupte rahasi sarvataḥ | yathā hi vidhinirdiṣṭaṃ tattvaṃ cāpi kīrttitam || tat sarvaṃ kārayet kṣipraṃ laukikeṣveva yojayet | yāvanti śaivatantre'smiṃ ye tantre cāpi gāruḍe || brahmādyairṛṣimukhyaiśca bhṛgvaṅgirasakāśyapaiḥ | mārkaṇḍamunivaraiścāpi pulastyāgastisambhavaiḥ || vāsavaiḥ śakradevaiśca rudrendrasabhāskaraiḥ | vividhaiḥ sattvamukhyaiśca yamādyaiḥ pretamaharddhikaiḥ || grahamātarakūṣmāṇḍaiḥ yakṣarākṣasapūjitaiḥ | mānuṣāmānuṣe loke cittanāthairmaharddhikaiḥ || pūjitā kalpavistārā viṣṇurudrasavāsavaiḥ | kathitā kalpamahātmyaṃ nikhilāścaiva bhūtale || tasmiṃ maṇḍale yojyā siddhyantīha na saṃśayaḥ | vividhā yonimukhyaistu vividhākāraceṣṭitaiḥ || kathitā kathayiṣyanti devīnāṃ kalpavistarām | tasmiṃ samaye niyoktavyā jayākhye maṇḍale bhuviriti || bodhisattvapiṭakāvataṃsakānmahāyānavaipulyasūtrādāryamañjuśrīmūlakalpāt pañcacatvāriṃśatamaḥ paṭalavisarāt prathamaḥ caturbhaginīmaṇḍalamanupraveśasamayaguhyatamapaṭalavisaraḥ parisamāpta iti | 278, p. 528) athāṣṭacatvāriṃśaḥ paṭalavisaraḥ | atha khalu vijayā nāma devī tatraiva parṣadi sannipatitā sanniṣaṇṇābhūvam | sa svakaṃ maṇḍalopacaryā sādhanavidhiṃ bhāṣayati sma || ādau tāvad vivikte deśe pracchanne rahasi pañcaraṅgikacūrṇena śuklakṛṣṇapītaraktaharitaiḥ cūrṇaiḥ pañcamyā śubhe sitakṛṣṇayoḥ pakṣe caturthyā vā maṇḍalamālikhet | caturhastapramāṇaṃ samantāccaturaśraṃ catuḥkoṇaṃ catustoraṇabhūṣitam | samantānmaṇḍalamadhye mahodadhi samālikhet caturmudrālaṅkṛtam | madhye sārthavāhaśca mudrāmaṇḍalākāraṃ induvarṇābhaṃ pūrvottare koṇe jayā mudrā ardhacandrākārasitaṃ dakṣiṇapūrvakoṇe vijayā mudrā tṛkoṇākāraṃ pītanirbhāsaṃ paścimadakṣiṇakoṇe ajitāyā mudraṃ bandhākāraṃ raktāvabhāsaṃ uttarapaścimakoṇe aparājitāyā mudraṃ vajrākāraṃ kṛṣṇanirbhāsaṃ sarvataśca mudrāṇāṃ jvālāmālinaḥ karttavyāḥ || pūrvavacaukṣasamācāreṇa bhūtvā catuḥkoṇa catvāraḥ pūrṇakalaśāḥ sthāpayitavyāḥ āmrapallavapracchāditamukhāḥ sarvavrīhiratnaparipūrṇagarbhāḥ | madhye tu sārthavāhasya tumbureḥ pañcamaṃ kalaśaṃ tathaivāmrapallavapracchāditamukhaṃ pratyagravastrāvakuṇṭhitāśca kāryāḥ | tacca tathaiva balinivedyapuṣpādayo yathā mudrāstathaiva kāryā | tadvarṇaśca puṣpadhūpagandhādayaḥ tat sarvaṃ tathaiva kāryam | caturdiśaṃ ca baliḥ kṣeptavyā | ardharātre madhyāhne cābhicāruke pratyūṣe pauṣṭike aparāhne śāntikamastaṃ gate vā savitari karmatrayaṃ cāpi yathākālopadiṣṭamaṇḍalahomajapasādhaneṣu prayoktavyam || śucino dakṣaśīlāśca strīpuruṣādayaḥ avyathitāśca praveśayitavyāḥ saradārikāśca guhyamantradhāriṇo ādau praveśayitavyāḥ | prāṅmukhaṃ sthāpayitvā vijayāyā mūlamantreṇodakamabhimantrya saptābhimantritaṃ kṛtvā sarveṣāmabhyaṣiñcet | sakṛdahorātroṣitānāṃ śucivastraprāvṛtānāmaṣṭau prabhṛti yāvadekaṃ prāṅmukhaṃ paścāddvāreṇa praveśayet pratyagramukhapracchāditāṃ kṛtvā ekaikaṃ vijayāyā mudraṃ baddhvā añjaliṃ kṛtvā pītapuṣpa datvā kṣipāpayet | vijayāyā mantraṃ kṛtvā mukhamutsādya maṇḍalaṃ darśāpayet | 279, p. 529) pradakṣiṇaṃ ca kārāpayet | sarveṣāṃ mudrāṃ darśayet | tato'nupūrvataḥ sarve praveśayitavyā yāvadaṣṭāviti || pūrvaṃ tāvad devīnāmāhvānanamantreṇa bhrātṛsahitānāṃ mūlamantreṇa yathocitaiḥ puṣpairāvāhayet | pūrvaṃ paścād dhūpaṃ datvā yathocitaṃ namaskāraṃ kṛtvā yatrotsahate śiṣyaḥ strīpuruṣadārakadārikā vā sa tasmiṃ maṇḍale bahirabhiṣecayitavyaḥ rājavat sarvopakaraṇaiḥ yathābhirucitairvā mantraṃ maṇḍalācāryasya tuṣṭiryena vā tuṣyeta tayābhiṣecayet | abhiṣicya ca eka vā trayo vā abhiṣecanīyaḥ āryābhiṣekeṇa | ekaṃ ca vaktavyam | śṛṇu kulaputrakuladuhiturvā labdhābhiṣekastvamanujñātaḥ sarvadevatābhiśca sabhrātṛsahitaiśca svamantratantreṣu yatheṣṭaṃ maṇḍalamālikhya svamantrāṇāṃ vidhiniyamacaryākalpavistarāṃ dadasveti vaktavyaḥ | tadanye vidyābhiṣekeṇābhipecayitavyā | dvitrayo vā janāḥ | śeṣāstu svamantracaryāyāḥ śikṣāpayitvā visarjayitavyā || tato maṇḍalācāryeṇa candanodakenābhyukṣya arghaṃ dattvā svamantreṇaiva dhūpapuṣpādibhiḥ devatāṃ visarjayitavyā | sarvaṃ copakaraṇaṃ ātmanā grahetavyam | gṛhya ca svaṃ pratyaṃśaṃ tritīyabhāgaṃ sarvamanāthebhyo dātavyam | śeṣamudake plāvayitavyam | taṃ pṛthivīpradeśaṃ suliptaṃ kṛtvā suśobhitaṃ vigatarajaskaṃ yatheṣṭato gantavyam | yathā svamantracaryāsu ca tathā śikṣāpayitavyāḥ | sarve śiṣyāḥ pracchanne rahasi vigatajanasampāte svadevatāmudrāṃśca bandhāpayitavyāḥ | taireva mantraiḥ pūrvanirdiṣṭairmantraiḥ suviśeṣataḥ sarvamantrā siddhiṃ gacchantīti || āśu siddhikriyāyuktimantrāṇāṃ ca viśeṣataḥ | jayākhye maṇḍale hyuktaṃ pūrvanirdiṣṭahetubhiḥ || tatkarmavidhinirdiṣṭaḥ vijayākhye maṇḍale śubhe | dvitīyaṃ maṇḍalamityāhuḥ nirdiṣṭaṃ tattvārthamantribhiḥ || 280, p. 530) vijayā mānato jñeyā sarvakarmārthasādhikā | īpsitāṃ sādhayedarthāṃ sarvamantreṣu mantravit || pūrvaṃ japto mantrastu sarvakarmeṣu mānavī | tayātmadevatā rakṣā vijayāyā tu kīrtyate || parābhavaśca vighnānāṃ ārambhaśca phalonmukhaḥ | maṇḍale vijayākhye tu dvitīye sarvārthasādhane || sarśanānmuñcate puṃsaḥ sarvakilviṣamāyataiḥ | japād yogācca mantrajñaḥ pāpaśuddhiśca jāyate || parābhavaścānyeṣāṃ mantrāṇāṃ tu bhūtale | paripakṣagatāṃ deṣāṃ svaduṣṭāduṣṭayonijām || nāśaye tatkṣaṇānmantrī vijayākhye maṇḍalāvṛtoḥ | sarvakarmikamityāhuḥ vaśyākarṣaṇabhūtikam || saphalaṃ karmajaṃ loke puṣṭiśāntyarthasādhakam | sarvārthasādhako hyeṣa maṇḍalodadhisambhavo || vijayākhye bahumataḥ puṇyaḥ praśastaḥ somapūjito | nityaṃ nityatamo puṇyo maṅgalo maghanāśanaḥ || surūpo rūpamantaśca dhanyaḥ sarvārthasādhakaḥ | likhanānmantribhiḥ kṣipraṃ ūrdhvagāmarthasādhakamitiditi || ajitādevamityāhuḥ prasannā buddhaśāsane | maṇḍalaṃ trayamekaṃ vai kathitaṃ lokapūjitam || pūrvaṃ riṣivarairmukhyaiḥ kathitaṃ lokacihnitaiḥ | adhunā ca pravakṣye'haṃ ajitākhyaṃ maṇḍalam || yadva tat tathaiva niyojayet * * * * * (?) | kintu varṇavaraṃ raktaṃ raktaiścāpi cūrṇakaiḥ || tathaiva balipuṣpādyāṃ gandhadhūpādibhiḥ kramaiḥ | sarvaraktamayaṃ bāhyamasṛggrastāṅgaśobhanam || 281, p. 531) tathaiva mudrāṃ sarvatra bhīmāṃ caiva viyojayet | balihomakriyāyuktiḥ raktaiścāpi niyojayet || kalaśāścaiva raktābhāṃ raktavastrāṃśca dāpayat | tathaiva mukhaveṣṭaṃ vā raktacchatraṃ tathaiva ca || āsanaṃ śayanaṃ yānaṃ raktaṃ caiva samālabhet | tathaiva raktamantrāṇāṃ strīpuṃsārthakāraṇam || rāgārthaṃ āvṛte mantrāṃ rāgiṇasyaiva yujyate | nānyamantreṣu mantrajño matiṃ kāretha kattṛṇām || buddhimantaḥ sadāyogī mantrajño mantramīrayet | kāmārthaṃ sampadaṃ prāptā vaśyākarṣaṇahetukam || prāpnuyāt sampadāṃ sarvāṃ ajitākhye maṇḍale'dbhutām | sarvabhūtavaśārthāya maṇḍalaṃ bhuvi mucyate || kathitaṃ mantribhirnityaṃ cittavikṣepakāraṇāt | ākṛṣya mahojaṃ karma vaśyā bhautikaceṣṭitam || vikṣiptacitto martyo vai āviṣṭāviralekṣitām | dāsabhūtaṃ samāyātaṃ sarvajñāsampratīcchakam || vivaśaṃ vaśamāyātaṃ kiṅkarānuvaśavartinam | tādṛśaṃ mānuṣaṃ dṛṣṭvā punareva sampramokṣayet || striyaṃ vā yadi vā puṃsaṃ dārakaṃ vātha dārikām | bhūyo'pi mūlamantreṇa ajitenaiva mokṣayet || pūrvanirdiṣṭakarmaiśca vidhiyuktairmahītale | ālikhenmaṇḍalaṃ dhīmāṃ sarvadaiva prayojayet || saphalaṃ karma nirdiṣṭaṃ samantraṃ mantrakarmaṇi | pūrvamanyaprayogaistu sādhayed vidhimuttamām || sādhyamānā hi siddhyante sarve māheśvarā gaṇāḥ | vidhānajñāpato rūpaṃ mudraṃ mantrārthatantratā || 282, p. 532) kriyāyogapramāṇaṃ tu kathyamānātivistarā | etat pramāṇato jñeyaṃ maṇḍale'smin nibodhatām || hastā ca daṣṭasaptā vā ṣaṭpañcacaturastathā | dvihastahastamātraṃ vā vṛtā maṇḍalamudbhavet || jyeṣṭhamaṣṭastathā hastaṃ sapta ṣaṭ pañca madhyamāḥ | caturhastadvihastaṃ vā hastamātraṃ tu kanyasam || jyeṣṭhe śāntikaṃ kuryā tathā madhye tu pauṣṭikam | ābhicārukamantreṣu kuryāt kanyasamaṇḍale || vaśyārthaṃ sarvabhūtānāṃ nityaṃ jambhanamohane | kuryāt sarvakarmāṇi jāpī mantrarataḥ sadā || ajitākhyaṃ maṇḍala nirdiṣṭaṃ sarvagrahavimokṣaṇam | yatra bhūtāḥ piśācāśca grahamātarapūtanāḥ || dṛṣṭamātrā vaśamāyānti nityaṃ jambhitamohitāḥ | darśanānmaṇḍale nityaṃ kṣipraṃ gacchanti vaśyatāmiti || aparājitā tu devyā vai praṇamya jinavarātmajam | vajrakaṃ guhyakendraṃ tu mañjughoṣaṃ subhūṣaṇam || sarvāṃ buddhasutāṃścaiva mahaujasām | sabhrātṛpañcamāṃ devīmimāṃ vācamudīrayet || ahamapyevaṃvidhaṃ kāryaṃ maṇḍalārtheti yuktijam | vavre ca śubhasaṅgītaṃ yukyarthākṣarasaṃsṛṣṭireṣa pra || mahāprabhāvaṃ mahaujaskaṃ durdāntadamakaṃ matam | sakṛṣṇaṃ kṛṣṇavarṇābhaṃ kālarātrisamaprabham || yamadūtākhyavarṇābhaṃ * * * * * * * * (?) | sākṣād vivasvataṃ ghoraṃ paraprāṇaharaṃ bhayam || yathāvat pūrvanirdiṣṭaṃ devīnāṃ tu maṇḍale | tathaiva tat kuryāt sarvaṃ varjayitvā tu varṇato || 283, p. 533) śmaśāne nityamālekhyaṃ pure dakṣiṇataḥ sadā | sadhūme jvālāmālīḍhe asthikaṅkālaveṣṭite || madhyasthe savasṛje deśe tatrasthe tu mahītale | śmaśānabhasmanā lekhyaṃ kṛṣṇavarṇe tu bhūtale || yathaivaṃ pūrvanirdiṣṭaṃ mantrairarcavidhikramam | tat sarvaṃ kṣiprato mantrī sarvaṃ caiva niyojayet || svamantraṃ mantranāthaṃ ca tumburaṃ sārthavāhakam | mahodadhisamāvṛtām * * * * * * * * (?) || ajitāyāmāśu nirdiṣṭā vijayā khaḍgapāṇinī | dhanurhastāṃ sadā devī jayā tāmabhinirdiśet || vicitrapraharaṇā hyetā vicitrābharaṇabhūṣitā | vicitragatisattvākhyā vicitrā veṣaceṣṭitā || ālikhya maṇḍale hyatra kṛṣṇavarṇā tu bhūtale | paraprāṇaharaṃ hyetat maṇḍalaṃ bhuvi ceṣṭitam || vividhārthakriyā mantrā vividhā karmamudbhavā | tat sarvaṃ pūrvavat kṛtvā paścāt karma samārabhet || japahomakṣayā mantrā maṇḍalāṃścaiva darśanam | praveśaṃ maṇḍale hyasmin tatpūrvaṃ vidhimudbhavaiḥ || eṣa saṃkṣepato hyuktaḥ kathyamāno'tivistaram | maṇḍalaṃ devimukhyāyāḥ kanyasāyā tu kīrttitam || aparājitākhyanāmataḥ jñeyo maṇḍalaṃ bhuvi viśrutam | ajitaṃ sarvataḥ pūrvaṃ rākṣaseśvarakinnaraiḥ || bhūtairdaityamukhyaistu yamamātarasagrahaiḥ | kūṣmāṇḍe vyantaraiścāpi piśitāśaiḥ sapūtanaiḥ || tantre tu sarvato mantraiḥ kravyādaistu sakaśmalaiḥ | asurādhyakṣaiḥ mahāghoraiḥ sarvabhūtamahodayairiti || 284, p. 534) atha tumburuḥ sārthavāho vaisvaṃ maṇḍalamabhāṣayam | tumburākhyaṃ vāmato martyāṃ vajradhṛk taṃ nobidhatām || pūrvanirdiṣṭamityāhuḥ punareva mahītale | praṇamya vajriṇaṃ mūrdhnā imāṃ vācamuśikṣire || sarvaṃ pūrvanirdiṣṭaṃ maṇḍalaṃ caturodayam | prathamaṃ sarvakarmāntaṃ dvitīyaṃ tu ihocyate || vyatimiśraṃ tathā yuktyā anupūrvamiāgatam | maṇḍalaṃ caturākhyaṃ tu sarvabhūtaprasādhakam || śūnyaveśma tathā nityaṃ śūnyadevakule sadā | pracchanne rahasi visrabdhe svagṛhe vāvavarake'pi ca || vicitrairaṅganepathyai vicitraiścārupūrṇakaiḥ | pañcaraṅgikacūrṇaistu vividhairvā phalodbhavaiḥ || śālitaṇḍulapiṣṭaistu vicitrairaṅgamujjvalaiḥ | śuklacūrṇaistathā yuktaiḥ candanāgarudhūpitaiḥ || vimiśraiścandanacūrṇaistu kuṅkumāgaruyojitaiḥ | karpūrakastūrikāsiktaiḥ priyaṅgukeśarādibhiḥ || spṛkkāsīrasamāyuktaiḥ kṛṣṇāgarusudhūpitaiḥ | cūrṇairvividhagandharivā nityaṃ maṇḍalamālikhet || triḥsnāyī japahomī ca tricelaparivartinaḥ | vyatimiśrapakṣe tathā mantrī sitāsitasucihnite || yatheṣṭaṃ tithinakṣatre nityaṃ maṇḍalamālikhet | caturhastapramāṇaṃ vai yathoktaṃ vidhipūrvake || tat sarvamālikhed dhīmāṃ mantraṃ yatnāddhi cetasā | catuḥkoṇaṃ caturdvāraṃ catustoraṇasaṃyutam || madhye saripatirnityaṃ maṇḍale'smiṃ samālikhet | madhyasthaṃ padmamārūḍhaṃ dharmacakrānuvartinam || 285, p. 535) śākyasiṃhaṃ mahāvīraṃ mantrī buddhaṃ samālikhet | śeṣaṃ mudravaraiḥ kṣipraṃ svabhrātṛsahapañcamam || ālikhet sarvato mantrī catuḥkoṇe tu sarvataḥ | jyeṣṭhāt padmavare tasthau adhastād buddhasyāmbudheḥ || tumbure mudramālekhyaṃ sitavarṇo'tha sarvataḥ | sarve śuklavarṇābhā kundenduśaśiprabhā || kumudākārasaṅkāśā sarvavastusuśuklakā | pūrvanirdiṣṭayogena devīnāṃ tu vidhānavit || tat sarvaṃ kuryānmantrī sarvakarmārthasādhanamiti | yathaiva maṇḍalaṃ sarvapaṭe smita prayojayet || trividhaṃ paṭanirdiṣṭaṃ maṇḍale'smiṃ yathāvidhi | śeṣaṃ yatheṣṭavat kuryāt paṭamaṇḍale bhūtale || ālekhyaṃ mantratantre'smiṃ yathāvihite mate | phalake paṭṭake vāpi yathākāṣṭhasamudbhavaiḥ || ālekhyāḥ devatāḥ sarve sabhrātṛsahapañcamāḥ | yathaiva maṇḍale sarvaṃ tat sarvaṃ ālikhet paṭe || ambare vāpi nirdiṣṭaṃ yathocitasamudbhave | nirdiṣṭaṃ paṭamantrajñaiḥ pratimānāṃ tu kīrtyate || candanaṃ malayamityāhu rāgaṃ cāpi sakesaram | punnāgaṃ caiva mantrajñaiḥ nityaṃ pratimāsu yojayet || piyālaṃ padmakaṃ vindyāt rodhrakāṣṭhaṃ mahītale | saralaṃ devadāruṃ ca kāśmīraṃ caiva saghaṇṭakam || kuṭajārjunajambūkaṃ priyaṅguṣṭhomakodbhavam | raktacandanakāṣṭhaṃ tu viśeṣāt paṭamucyate || plakṣodumbarakāṣṭhaṃ ca sahakāraṃ viśeṣataḥ | puṇḍarīkaṃ sasarjaṃ vai sinduvāraṃ siddhodbhavam || 286, p. 536) vakulaṃ tilakaṃ caiva kāṣṭhaṃ saptacchadaṃ tathā | vividhā vṛkṣajātīnāṃ puṃsastrīnapuṃsakām || srveṣāṃ grahaṇaṃ kāṣṭhe mūlagaṇḍe tatordhvagam | śākhāsu sarvato grāhyā madhukastiktakāṣṭhayo || picumandaṃ tathā kāṣṭhe'riṣṭe bhūtatarau tathā | putrañjīvakakāṣṭheṣu nityaṃ caivābhicāruke || aśvatthe śāntikaṃ vindyāt kāṣṭhe cāpi mahītale | pauṣṭyarthaṃ kāṣṭhamityuktaṃ aśokaṃ śīrṣameva vā || sarvakarmāṇi sarvatra sarvakāṣṭheṣu yojayet | mūlakāṣṭhena pratimāyā mūlanakṣatrayojitā || tatastambhakṛte kāṣṭhe jyeṣṭhanakṣatra yojayet | tataḥ śākhākṛtaṃ kāṣṭhaṃ sarvanakṣatra yojayet || tatordhvanakṣatrarevatyā induvāreṇa kārayet | mūla ādityavāre vai stambhaḥ śukrādyamīkṣyate || sarvavāraistathā mukhyaiḥ sarvagrahagaṇādṛte | mūle rasātalaṃ gacchet āsuriṃ tanumāviśet || tatastambhakṛtaiḥ kāṣṭhaiḥ gāṇḍaiścāpi samudbhavaiḥ | vaśyākarṣaṇabhūtānāṃ jambhastambha amohanām || kuryādābhicāraṃ vai teṣu pratimā samāviśet | tatordhvaṃ nabhastalaṃ gacchedūrdhvakāṣṭhasamudbhavaiḥ || pratimāṃ devya samāyukte surayānasamāśrayām | śākhāsu sarvato gacchedantardhānasukhodayām || diśāṃ ca sarvato mantrī yatheṣṭaṃ vā karma samārabhet | kāṣṭhāḥ sarve tu nirdiṣṭāḥ pratimālakṣaṇamiṣyate || nauyāna ca samārūḍhā devyākārasubhūṣitāḥ | kumāryākāracihnastu pañcacīrakamūrdhajāḥ || 287, p. 537) tathaiva karavinyastau maṇḍale'smi hi bodhitāḥ | tumburuḥ sārthavāho vai karṇadhāro mahādyutiḥ || karavālakaranyasto vāhamanto'tha savyake | tiryagnāvagatā mantrā tryaṅguladvyaṅgulodbhavā || dīrghaśo vitastimātraṃ vā nāvaṃ caiva sukārayet | susṛṣṭaṃ śvetasaṅkāśaṃ śaṅkhendudhavalasannibham || jayā kārayed dhīmān tumburuṃ ca viśeṣataḥ | vijayāṃ pītanirbhāsāmajitāṃ caiva suraktikām || aparājitā kṛṣṇavarṇā vai śuklāṃ caiva anāmikām | prasannāṃ tumburumūrttyā jayāṃ caiva vinirdiśet || īṣidbhrukuṭino devyā vijayā cāparājitā | ajitā saumyaveśā tu kartavya tha sarvataḥ || aṅguṣṭhaparvamātraṃ vā kanyasāṅgulimātratā | sarvāḥ pramāṇaveṣākhyā kathitā sarvamantriṇaiḥ || dantī bhogagadā khyātā sauvarṇapārthivodbhavāḥ | pṛthivyāmadhipatyorvā kuryāmetāṃ suśobhanām || raupyaṃ tāmramayīṃ vāpi pratimo khyātā vaśāvahā | ākarṣaṇaṃ ca bhūtānāṃ kāṃsī hyuktā mahītale || trapusīsakalohaiśca pratimā hyuktābhicāruke | samārai ratnaviśeṣaiśca pravālasphaṭikasambhavaiḥ || kuryāt pratimāṃ saumyāṃ āśu siddhililupsubhiḥ | kapālāsthimayaiḥ pratimaiḥ karma kaśmalajodbhavam || śṛṅgaiḥ vividhamukhyādyaiḥ yathānyastārthalābhinām | siddhyante sarvamantrā vai kṣudramantrāśca bhūtale || yathāsambhavato lābhā yathāprāptārthasambhavā | siddhyante sarvataḥ kṛtvā pratimābhiśca yojitā | iti || 288, p. 538) atha tumburuḥ sārthavāhaḥ sarveṣāṃ sādhanavidhānaṃ samācakṣate sāmānyataḥ | dantamayīṃ pratimāṃ kṛtvā devīnāṃ kanyasāṅgulipramāṇāmatigupte pradeśe āhūya mūlamantraiḥ vāmahastena dhūpaṃ datvā jayāyā mūlamantraṃ japet | aṣṭasahasramaṣṭaśataṃ vā japaṃ kṛtvā yanmanīṣitaṃ tat sarvaṃ svapne kathayati | trisandhyaṃ saptadivasāni japaḥ kartavyaḥ | yathepsitaṃ tat sarvaṃ sampādayante | vaśyākarṣaṇagrahavimokṣaṇādīni sarvāṇi kṣudrakarmāṇi kurvanti | yatheṣṭaṃ vā sattvavaśīkaraṇe uttamasādhanādiṣu karmāṇi nimittāni darśayati | jātīkusumairdevīnāṃ pratimāṃ tāḍayet | rājā vaśyo bhavati | jātīkalikaiḥ devīnāṃ pratimāṃ tāḍayet | aṣṭaśatavārāṃ pañcakalikābhiḥ trisandhyaṃ sapta divasāni | yāmicchati rājakanyāṃ mahādhanopetāṃ varāṅgarūpiṇī tāṃ labhate | jātīpuṣpaiḥ pañcabhiḥ kusumaiḥ pratimā ekaikā āhantavyā trisandhyaṃ saptadivasāni aṣṭaśati | yāmicchati varāṅganāṃ tāṃ labhate | tāmeva pratimāmādāya mūrdhani dhārayet | keśāvṛtaṃ kṛtvā bhartā cāsya dāsatvenoatiṣṭhati | ūrumadhye saṃnyaset | paramasaubhāgyaṃ labhate | gṛhītvādhvānaṃ vrajet | caurairna muṣyate | parabalaṃ dṛṣṭvā stambhayati | saṅgrāmamavataret | śastrairna hanyate | ariṃ mohayati | parasainyaṃ hasttyaśvarathaparyaṭatīṃ stambhayati | añjanamabhimantryākṣīṇāṃ japet | yaṃ prekṣati so'sya dāsabhūto bhavati | gorocanāmabhimantrya ātmavaktre tilakaṃ kṛtvā yaṃ prekṣati so'sya vaśo bhavati | yāvat tilakastiṣṭhate | tāvanmaithune'vyavacchinnarato bhavati || evaṃ vastradhūpagandhamālyapuṣpopakaraṇaviśeṣāṃśca yajñopavītadaṇḍakamaṇḍalukāṣṭhopānahāśayanayānāsanabhojanādiṣu sarvopakaraṇaviśeṣāṃ saptābhimantritāṃ kṛtvā ātmanā parairvā kārāpayet | sarvasattvā vaśyābhavanti kiṅkarānuvarttinaḥ | māṣajambulikāṃ saptābhimantritāṃ kṛtvā pracchanne sthāne devīnāmagrataḥ agnau aṣṭasahasraṃ juhuyāt trisandhyaṃ sapta divasāni sarve raṇḍāḥ sarve ḍākinyaḥ sarve bhūtagrahāḥ sarve ca kaśmalāḥ vaśā bhavanti | kiṅkarānuvartino yojanaśatagamanāgamane ca gomūtreṇa piṣṭā pūrvāhne piṇḍārakavandakaṃ āmravandakaṃ ca gṛhya sahasrasampāditaṃ kṛtvā pādaṃ lepayet | 289, p. 539) divyodakena jyeṣṭhodakena vā sarvakarmasu yojya sarvapūjiteṣu ca kalpeṣu paramantravidhānenāpi | kintvayaṃ viśeṣaḥ | yatra maṇḍale sārthavāhasya tumbururbhagavāṃ dharmasvāmī buddhaḥ sarvasattvānāmagraḥ śākyamunirabhilikhitaḥ tasmiṃ maṇḍale dṛṣṭasamayasya karmāṇi kartavyāni | āśu sarvakarmāṇi siddhyantīti | daśasahasrāṇi pūrvasevājāpaḥ kārya iti || jayā svakalpaṃ bhāṣate | marakatendranīlapadmarāgasphaṭikādibhiḥ pravālāṅkurāśmavaidūryaratnaviśeṣaiḥ suvarṇarūpyamayairvā pratimāṃ kṛtvā devīnāṃ nauyānasamārūḍhā caturbhaginīnāṃ sabhrātṛsahitānāmantaśaḥ pratimāṃ kṛtvā pūrvavad yathābharaṇapraharaṇaviśeṣāṇāṃ devīnāṃ śucau deśe candanakuṅkumakarpūrodakābhyaṣikte taireva maṇḍalaṃ kṛtvā atigupte sthāne mārgaśīrṣamāse kārttikapūrṇamāsyāṃ vā anye vā sitapakṣe prātihārakakusumāgame anye vā śukle'hani praśaste tithau candrabhārgavavāre rohiṇīrevatyanurādhājyeṣṭhanakṣatrā bhikṣāhāreṇa udakasaktavāhāreṇa vā haviḥ phalabhakṣaṇe vā mocāmraphalasanālikeraiḥ pūrvaṃ jayāyāḥ akṣaralakṣaṃ japet | japtā kṛtapuraścaraṇaḥ tathāgatabimbodayamaṇḍalaṃ tumbururdṛṣṭvā kṛtarakṣaḥ śuklāmbaradharaḥ sragvī mālatīkusumāvabaddhaśiraskaḥ ahorātroṣito bhūtvā sādhanamāviśet | pūrvavadarghaṃ kṛtvā jātīkusumaughaṃ mahākṛpāpiṇḍītagaranāgakesarapunnāgairvā eteṣāmanyatamena navairvā mahatīṃ pūjāṃ kṛtvā mālatīkusumānāṃ pañca pañca gṛhītvā devīnāṃ tāḍayet | sabhrātṛsahitānāṃ lakṣatrayeṇa | ṣaḍbhiḥ māsaiḥ vidyādharo bhavati | kṣaṇena brahmalokamapi gacchati | divyarūpī yatheṣṭagatirantarakalpaṃ jīvati | anyakalpavidhānenāpi sarvalaukikaiḥ mantraiḥ siddhyatīti || ajitā svakalpaṃ bhāṣate vijayā caiva mantriṇī | ubhāvapyetau mahādevyau svamantrayonijau sarvakarmāṇi kurvanti pūrvavat | kintu eteṣāmayaṃ viśeṣaḥ | vijayāyāḥ pītapuṣpaiḥ ajitāyaḥ raktapuṣpaiḥ tadvarṇaiścopakaraṇaviśaiṣaiḥ sarvakarmāṇi sādhayet | vijayāpyevamāhuḥ | pratimā pītaraktā kāryā | pūrvavat tathāgatamaṇḍalaṃ kṛtvā tumburoḥ sārthavāhasya 290, p. 540) ajitāyāstāmramayī raktacandanamayīṃ vā mama kalpe tu rūpyarāgamayī pītanirbhāsaḥ gorocanakuṅkumāktā ca kāryā | tathaiva sarvaṃ pūrvanirdiṣṭam | ubhau parasparataḥ devyāvevamāhuḥ | vijayā ajitā ca | yathābhilaṣitamanasepsitaṃ sarvakarmāṇi sādhaya iti || aparājitā evamāha | ahamapi kalpaṃ bhāṣe | yanmayoditaṃ maṇḍale'smiṃ sarvaṃ tathaiva kartavyaṃ svamantreṇaiva | śmaśanāṅgāreṇa śmaśānabhasmenā vā devīnāṃ pratimāṃ likhya kṛṣṇapuṣpairabhyarcya śatrornāmaṃ gṛhya japet guhye pradeśe śmaśāne vā | tatkṣaṇānmṛyate | unmattako vā bhavati | apasmāreṇa vā gṛhyati | gotrotsādanaṃ vā karoti | sādhakasyecchayā tatraiva śmaśāne mahāmāṃsaṃ juhuyāt | arīn nāśayati stambhayati śoṣayati mahārākṣasena gṛhṇāpayati gotrotsādaṃ vā karoti sādhakasyecchayā | sarvaviṣayajanapadaṃ mahāmāryopasargeṇa gṛhṇāpayati punaḥ svasthīkaroti | evaṃ sarvakarmāṇi krūrāṇi paraprāṇaharāṇi sadyopaghātāni | kṛṣṇapakṣe caturdaśīnavamyaṣṭamīṣaṣṭhīcaturthyādibhistithau kāryāṇi | ādityāṅgārakaśanaiścaravārairahobhiḥ sarvakarmāṇi siddhyanti | ayatnenaiva śmaśānāṅgāraṃ gṛhya caṇḍālakapāle nāmamālikhet pratibimbaṃ vā striyaḥ puruṣasya vā likhet | tatkṣaṇādeva sandhyanti | bhage'ṅguliṃ datvā ca pratibimbe kapālasthe tatkṣaṇād dahyamānā strī āgacchati yojanaśatādapi | kapālaṃ gṛhya japad adṛśyo bhavati | kajjalaṃ gṛhya akṣīṇyañjayet | madanāgninā dahyamānā strī āgacchati | sarvakarmāṇi kartavyānīti || evamuktā devyo bhagavantaṃ yācayanti sma | tad vadatu bhagavāṃ dharmasvāmī buddho svamantraṃ ca | yā cāsmākamanukampārthaṃ sarvasattvānāṃ ca hitāya sukhāya svamantracaryāt || atha bhagavāṃ tathāgataḥ śākyādhirājatanayaḥ tāṃ kanyāṃmīṣadavalokya bhrātṛsahitāmimāṃ vācamudīrayanti sma | na yūyaṃ kanyakā bhrātṛpañcamā tathāgatasya guṇamahātmyaṃ mantracaryāprabhāvaṃ śrotuṃ caryāṃ vā pratipadyetum | ko'nya sadaivake loke saśramaṇabrāhmaṇikāyāṃ pūjāyāṃ śrotuṃ caryāṃ vā pratipadyetum | varjayitvā utpāditabodhicittānāṃ 291, p. 541) daśabhūmipratiṣṭhiteśvarāṇāṃ bodhisattvānāṃ sarvamantracaryānirhārasamanupraveśasarvatathāgatajñānamāyāprativiśiṣṭa- mūrdhvajaḥ ko'nyaḥ śaktaḥ śrotuṃ jñātuṃ vā nirdeśaṃ mantracaryāsamanupraveśamācakṣituṃ sarvasattvānāṃ ca prakāśayitum | varjayitvā tathāgatānāmarhatāṃ samyak sambuddhānāṃ tatpratipannānāṃ ca sattvānāmutpāditabodhicittānām | na yūyaṃ kanyakāḥ ! śakyatha | tena hi bodhicittamutpādayadhvam | sarvasattvānāmantike maitracittā hitacittā bhavatheti || evamuktvā tāḥ kanyakāḥ tṛśaraṇaparigṛhītāḥ utpāditabodhicittāśca niṣaṇṇā dharmaśravaṇāya tūṣṇīmbhūtā iti || āryamañjuśrīmūlakalpāt bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt ṣaṭcatvāriṃśatimaḥ paṭalavisarād dvitīyasādhanopayikamaṇḍalapraveśānuvidhiścatuḥkumāryapaṭalavisaraḥ parisamāptamiti | 292, p. 542) athaikonapañcāśaḥ paṭalavisaraḥ | atha tā devatā bhagavantaṃ śākyamuniṃ sarvāṃśca bodhisattvāṃ sarvaśrāvakapratyekabuddhāṃśca triḥ pradakṣiṇīkṛtya śirasā praṇamya buddhaṃ bhagavantaṃ nirīkṣamāṇāḥ sthitāḥ abhūvaṃ nirīkṣamāṇāḥ samantratantrakalpavistarāṇi ca | bhāṣante sma svamudrāṇāṃ cauṣadhyo yathābhimataṃ bhāṣante sma | anujñātā tathāgatenārhatā samyaksambuddhena sattvānāmarthāya sarvamudrāmantrapaṭalavisaraṃ bhāṣate sma svakaṃ svakaṃ mudrāpaṭalamoṣadhīnāṃ ca kalpaṃ bhāṣante sma || tumburuḥ sārthavāho evamāha - ādau tāvad gandhena hastābudvartya candanamiśreṇa vānyairvā sugandhajātibhirdevīnāmagrataḥ prāṅmukhaḥ sthitvodaṅmuko vā vāmahastena dakṣiṇahastāṅguṣṭhaṃ muṣṭiyogena gṛhītvā avasavyena bhrāmayitvā nābhideśe sthāpayet | muṣṭiyogena śiraḥsthāne vā nyaset | eṣa bhagavaṃ ! tumbureḥ sārthavāhasya samayamudrā mama | tadeva hastau karmārthasādhakā vāmahastenāṅguṣṭhamabhyantare prakṣipya dṛḍhaṃ pragṛhya muṣṭiyogena nābhideśe nyaset | eṣa bhagavaṃ ! mama jayāyā mudrā sarvakarmakarā | tadeva muṣṭiṃ tarjanyāṃ vikāsya tarjayet | dakṣiṇāṃ diśi sarvavighnā pranaśyante | eṣa dvitīyo mahāmudraḥ dvitīyamaṅgulimutkṣipya paścimāṃ diśi māvarjayet | eṣa dvitīyo mahāmudraḥ sarvaduṣṭā nāgāṃ stambhayati nirviṣīkaraṇe ca prayoktavyaḥ | tṛtīyamaṅgulimutkṣipya uttarāyāṃ diśi āvarjayet sarvayakṣayakṣīkinnaramahoragakūṣmāṇḍāśca vaśyā bhavanti | ākṛṣṭā eṣā tṛtīyā mahāmudrā bhavati | sarvāśāpāripūrikā | sarvakarmāścābhimukhā bhavanti | caturthamaṅguliṃ vikāsya abhyantarasthitamaṅguṣṭhaṃ saṅkocya hastatale pūrvāyāṃ diśi āvarjayet | sarve devā vaśyā bhavanti | devānāmagrataḥ prāṅmukho bhūtvā darśayet | sarvabhūtā vaśyā bhavanti | sarvasattvānaṃ ca priyo bhavati | eṣā caturthā mahāmudrā sarvakāmaphalapradā | dvau hastau saṃyamya sarvamaṅguliṃ vikāsya añjalyākāreṇa mūrdhanyāspṛśet | ūrdhvamadhaścāvalokayet | ābrahmastambaparyantāt | adhaśca rasātalam | sarvadevadānavāṃ vaśamānayati | 293, p. 543) eṣa pañcamo mahāmudraḥ sarvakarmārthasādhakaḥ | etadeva bhagavaṃ ! pañca mahāmudrā sarvakāmaphalapradā bhavati || vijayā evamāha - pañca eva bhagavaṃ ! mama mahāmudrā bhavanti | vāmahastenāṅguṣṭhābhyantaraṃ kṛtvā yathā nakhā na dṛśyante tathā kāryaṃ dṛḍhaṃ muṣṭiṃ kṛtvā prahāramārjanayogenādhaḥ avalokayet | eṣa prathamā mahāmudrā | dvitīyamapi ūrdhvamavalokane | tṛtīyaṃ digdakṣiṇamavalokane caturthaṃ sarvadiggrahaṇe | pañcamaṃ śirasi nyastam | eta eva pañcamahāmudrā sarvakāmaphalapradā bhavanti iti || ajitā evamāha - ubhau hastau saṃyamya ubhau aṅguṣṭhamadhye prakṣipya suṣirañjalyākāraṃ kṛtvā madhyamāṅgulisūcikau kanyasāṅgulimucchritau pāśākāraṃ kṛtvā ubhau tarjanyau tathaiva cānāmikāvavaṣṭabhya ajitā nāma mahāmudrā bhavati | durdāntadamakā puṇyā sarvakarmārthasādhakaḥ | tadeva mudraṃ dakṣiṇāṃ diśi māvarjayet | dvitīyā mahāmudrā vijayā nāma bhavati | evaṃ paścimāyāṃ diśi mavarjayet | jayā nāma mahāmudrā bhavati | evamuttarāyāṃ diśi māvarjayet | aparājitā nāma bhavati mahāmudrā | evaṃ pūrvāyāṃ diśi māvarjayet | mahāsārthavāho nāma mahāmudrā bhavati | eta eva pañcamahāmudrāḥ sarvāśāpāripūrakā bhavanti iti || aparājitā evamāha - pañca eva bhagavaṃ mama mahāmudrā bhavanti | pūrvavat hastau prakṣālya kṛṣṇapakṣe bandhayitavyāḥ | tenaiva vidhinā yathā sādhane'smiṃ tathā yojyāḥ | dakṣiṇābhimukhaṃ sthitvā devīnāmagrataḥ ubhau hastau saṃśliṣya madhyamānāmikātarjanyādibhiḥ trisūcyākāraṃ tṛśūlaṃ kṛtvā kaniṣṭhikāṅgulimadhyamaṅguṣṭhau ca madhye prakṣipya hastatale'smiṃ mūrdhni sthāne tadā nyaset | prathamaṃ mahāmudraḥ aparājitā nāma evaṃ sarve prayoktavyāḥ | yathā ajitāyāḥ | yannāmikā bhaginyaḥ bhrātṛsahitāḥ tannāmakāḥ sarveṣāṃ mahāmudrā bhavanti | yadeṣa hastatale etat sāgaram | yadetadaṅguṣṭhaṃ yad bhrātustumburoḥ yadetadaṅgulyaḥ sarve bhaginyaḥ anupūrvasaṃjñakāḥ | tarjanī jayā madhyamā vijayā anāmikā ajitā kanyasā aparājitā | etadanupūrvakrameṇa padbhyāmeva yojyaḥ | 294, p. 544) dhyātāḥ namaskṛtāśca sānnidhyaṃ kalpayanti | cintitā nācintitā mudrā bhavanti | sarvakarmakarāḥ sarvāśāparipūrakāḥ viṣamasthe cintayitavyā mahāmudrāḥ | bhayaṃ na bhavati iti || tumburuḥ sārthavāha evamāha - atheṣāṃ sāmānyataḥ agadābhidhānaṃ bhavati | asmākaṃ ca oṣadhīnāṃ prabhāvo yena vaśyā bhavanti sarvabhūtāḥ | katamaṃ ca tat | aśvatthanyagrodhaśuṅgāṃ gṛhītvā kṣīreṇa pīṣayitvā gokṣīreṇāloḍya sitapakṣe aśvininakṣatreṇa induvāre tithau saptamyāṃ pūrvāhne ṛtumatyāḥ striyāyā aprasavanadharminyāḥ sārthavāhamantreṇa parijapya saptavārāṃ tathaiva mudrāṃ badhvā pāpayet pūrvābhimukhāṃ kṛtvā nārī garbhaṃ graheṣyate | putraṃ janayate dīrghāyuṣyaṃ supatinā ca saha svaptavyam | teṣāmeva mūlaṃ gṛhītvā mūlanakṣatreṇottarāyāṃ diśi gatāyāṃ śilāyāmādityavāreṇa sūkṣmacūrṇāni kārayet | yasya dadāti sa vaśo bhavati āhārapānabhojanādiṣu gandhamālyatāmbūlādiṣu prayoktavyam | yathā śarīreṣu viśati tathā kāryam | spṛśati vācā sattvenopatiṣṭhati | tadeva śuṅgau tenaiva vidhinā yathā striyā tathātmanā pibet | strīśatamapi gacchati avyavacchinnaretaḥ | tathā striyāmapi bṛhalliṅgatāmabhinirvarttayati | gorjarukaḥ śatapādī vā naraśakraphalāni tathaiva cūrṇamidaṃ payasā saha peyaṃ yasya gṛhe pramadāśatamasti | evamanena prakāreṇa pūrvamūlāṃ svamudrāṃ mantreṇopetāḥ vajayitvā viṣamupaviṣaṃ ca sarvaṃ yojyam | sarvakarmiṣu ca sarvabhūtānāṃ vaśīkaraṇamuttamaṃ sādhanīyāśceti || jayā evamāha - jayantīmūlaṃ gṛhya tathaiva kartavyaṃ yathā tumbureḥ sarvakarmāṇi sādhayati | athākāśagamanamicchet | jayantīmūlaṃ tṛlohapariveṣṭitaṃ kṛtvā puṣyayogena somavāreṇa śuklapakṣasaptamyāṃ sapūrṇamāsyāṃ caturdaśyāṣṭamyāṃ trirātroṣitena śucinā kuṅkumamiśraṃ kṛtvā mukhe prakṣeptavyāḥ | candragrahe mukte antarhito bhavati | svamantraṃ akṣaralakṣaṃ japtvā guḍikāṃ prakṣipya candragrahe mukte vidyādharo bhavati kāmarūpī yatheṣṭagattiḥ viṃśativarṣasahasrāṇi jīvati | udgīrṇe punardṛśyati | mānuṣe punaḥ evaṃ sarvakarmāṇi karotīti || 295, p. 545) vijayā evamāha - kintu ayaṃ viśeṣaḥ | agastivandākaṃ gṛhya jyeṣṭhodakena divyavāriṇā vā piṣṭvā svamantreṇābhimantrya pādau mrakṣayedyojanaśataṃ gamanāgamanaṃ karoti | akhinnaṃ yāvanna tyajate | vijayāmūlaṃ gṛhya tathaiva kartavyam | tathā jayāyāḥ sarvaṃ karoti iti || ajitā evamāha - ajitamūlaṃ saṅgṛhya tathaiva karttavyam | sarvaṃ sādhayati iti | aparājitā evamāha - aparājitāmūlaṃ gṛhya śuklakṛṣṇau sapatraphalamūlau sarvaṃ tathaiva kartavyaṃ yathā sārthavāhasyeti | kintvayaṃ viśeṣaḥ | āśukāri kṣipraṃ siddhyatīti | putrañjarī kṛtāñjalī sahā ca sahadevā ca mahoṣadhī | chatrādhicchatrā tathā devī mahākālaśca viśrutaḥ | nākulī gandhanākulyau tathā saṅkucitakarṇikā || eteṣāṃ mūlamādāya śūrjacūrṇāni kārayet | anena pṛṣṭamātrastu vaśamāyānti dehinaḥ || raktaśālituṣaṃ caiva kuṅkumaṃ sahacandanam | kastūrikāsamāyuktaṃ divyavārisamaplutam || trilohākārayeveṣṭaṃ vai guṭikāṃ kurvīta mantravit | akṣamātraṃ tataḥ kṛtvā guṭikāṃ vaktre taṃ tāṃ nyaset || candragrahe'tha rātrau vā japenmantraṃ samāhitaḥ | prabhāte siddhamantrastu yatheṣṭaṃ yāti dehajaḥ || parivartayate jāpaṃ vaktrasthā guṭikā sadā | yatheṣṭapaśurūpī vā samantāddhiṇḍati medinīm || udgīrṇe tahā yuktiḥ svadehī bhavati jāpadhīḥ | anyathā yadi vaktrasthā viśvarūpā bhavet sadā || svamantreṇātmarakṣaṃ tu kṛtajāpīṃ viśiṣyate | anyathā hṛyate guṭikā yadi rakṣāṃ na karoti jāpī || 296, p. 546) sarvamantrāstu siddhyante mantrarāṭ sarvalaukikāḥ | pūjanāt sarvakalpānāṃ sarvasarvaiśca bhāṣitām || te'smiṃ siddhimāyānti mantratantrābhibhāṣitām | vicaranti mahīṃ kṛtsnāṃ vicitrā veṣadhāriṇo || gatiyonividehasthāḥ śvānavāyasarūpiṇaḥ | mārjāra tatholūkāḥ mūṣamaṇḍūkavṛścikāḥ || sarvayonisamākīrṇāḥ videhā dehavisthitāḥ | paryaṭanti mahīṃ kṛtsnāṃ sarvabhūtarutāvinaḥ || sarvasattve vaśā veṣā sarvabhūte priyodayā | kurvanti ca sadā martyā tadā teṣāṃ niyojayet || nānyeṣāṃ kathyate loke pūjitāścaiva devataiḥ | sarvaṃ ca sarvato jñeyaṃ sarvamantraprasādhakam || kathitaṃ kathayiṣyanti ye cānye bhuvi mānavāḥ | tat sarvaṃ kalpavisaraṃ iha coktaṃ lokamātaraiḥ || evamuktāstu devā vai sūtrāntasahapañcamāḥ | tūṣṇīmbhūtā tatastasthu praṇamya jinapuṅgavam || niṣaṇṇo dharmaśravaṇāya tasmiṃ parṣadvaredvare | adhiṣṭhānāṃ ca buddhānāṃ aśeṣāṇāṃ ca jinātmajām || adhyeṣya ca mahāvīraṃ tūṣṇīmbhūtāstadanantare | atha vajradhṛk śrīmāṃ pūjayāmāsa devatāḥ || sādhukāramadāt teṣāṃ sattvānugrahakāmyayā | sādhu sādhu tataḥ kanya samaye tiṣṭhadhva yatnatāmiti || āryamañjuśriyamūlakalpāt bodhisattvapiṭakāvataṃsakāt mahāyānavaipulyasūtrāt saptacatvāriṃśatimaḥ paṭalavisarāt tṛtīyaḥ catuḥkumāryopayikasarvasādhanajapaniyamamudrā- oṣadhitantramantrasarvakarmapaṭalavisaraṃ parisamāpta iti || śubhaṃ bhūyāt || ########### END OF FILE #######